Nga Bedri Islami-Rrallë herë , pas vitit 1992, ka pasur kaq interesim për pazgjedhjet politike në Shqipëri. Fitorja e socialistëve, me rreth 750 mijë vota, ose rreth 150 mijë vota më shumë se opozita, PD-AD, pra kundrejt një vargu partish politike, ishte dje lajmi i mirë, por jo sot.

Nuk është lajmi i ditës se presidenti i vendit, më saktë, ushtruesi i detyrës presidenciale, nuk do të tërhiqet. Vetëm naivët mund të kenë menduar se Meta do të shkojë edhe një herë në furrikun e tij, në LSI, ku vendin ia ka zënë gruaja , e cila, më në fund pranoi se, të shkosh pas qerres së Bashës dhe të braktisësh parlamentin nuk është punë e mënçur. Ajo ” i kërkoi falje” burrit të saj dhe ai ia diti për mirë.

Presidenti do të vazhdojë të rrijë në zyrën e tij dhe do të bëjë çfarë është e mundur të shembë gjithçka që ndërtoi 25 prilli dhe referendumi i asaj dite, që përmbysi një forcë politike dhe mitin e ” të fortit” president. Ai po bën paralajmërimet e para, por e di fare mirë se mund të ngrejë vetëm një tallaz në një gotë uji. Koha e tij ka mbaruar.

Nuk është lajmi i ditës që , deri tani, në numërimin e votave presidenciale për deputetë, ish shefi de jure dhe shefi de fakto i PD-së, Sali Berisha rradhitet e 90-ti, me më pak se 300 vota. Në fakt, ai nuk duhej të ishte fare aty, por , kur në një forcë politike ka ende struktura parapolicore dhe grupe të armatosura, të komanduara prej tij, askujt mos t’i shkoj mendja se do të tërhiqet. Injorimi i Berishës tashmë nuk është më taktikë zgjedhore e këshilltarëve izraelitë të Bashës, por edhe e njerëzve të zakonshëm, mbështetës të PD-së. Rrallë herë Shqipëria ka pasur në politikën e saj shumë partiake një demon të tillë! Fryma e konfrontimit që është në Shqipëri ka burimin tek filozofia e tij politike dhe lidhjet e tij të mistershme.

Nuk është lajmi i ditës e Lulzim Basha nuk do të japë dorëheqjen nga posti i tij në PD. As nuk i ka shkuar në mendje dhe as nuk i shkon. Skërmtja e dhëmbëve është dobësia e tij, por guximi i të tjerëve rreth tij.

Ai do të bëjë çmos për ta mbajtur kryetarllëkun, duke pasur pranë vetes debilë politikë si Bardhi, që, edhe kur ndodh një vrasje politike, e gjejnë fajin te viktimat. Të bëjë Bardhi të fortin e Elbasanit, kjo është kujë, por “ai sta, atë bulmet ka”.

Përse Basha nuk jep dorëheqjen?

Basha , nëse nuk është kryetar i një partie, do të vazhdojë të jetë milioner, por nuk do të jetë asgjë tjetër. Pas pak muajve do të jetë një hollandez fluturues.Do të humbasë gjithçka. Bashkë me të, edhe kunati. Lëvizja kundër tij do të shuhet shpejt, nëse nuk ndërhyn Berisha. Vetëm ai mund ta heqë. Askush tjetër.

Basha kryetar mund të vendosë ende gjoba te oligarkët, Basha jo kryetar duhet të paguajë gjobat e tij. Dy ” gjoba” janë të mëdha : rruga e Kombit, ku ” humbën” 230 milionë euro dhe ai është i akuzuar për këtë vjedhje, ndaj së cilës u mbrojt me proçedurë, dhe , vrasjet e 21 janarit, ku ishte bashkëurdhërues.

Mos largimi i Bashës,tani për tani nuk është lajm.

As mos largimi i Kryemadhit nuk është lajm.E mendoni se çfarë pune mund të bëjë Kryemadhi nëse nuk është deputete?

E mendonmi nëse SPAK shkon një ditë në vilën e tyre shumë dimensionale në Gjirin e lalzit dhe kërkon dëshmitë financiare?

E mendoni se çfarë mund të bëjë Basha nëse nuk është kryetar?Atëherë, cili është lajmi i ditës?

SPAK-u ka filluar sekuestrimin e pronave të gjyqtarëve të shkarkuar nga Vetingu.Shteti ka filluar të veprojë.

Është një frymëmarrje e vogël, por ka nisur!

Gjyqtarët e prokurorët që vodhën, u korruptuan, u bënë pjesë e krimit, gjithëfarë gjongjonësh dhe alarubësh, kanë kohën të përgjigjen.

Sekustrimi i pronave të tyre është lajmi më i mirë i ditës së sotme!Kjo më shpie në një mendim tjetër: një ditë, ku ta dish, mund të fillojë edhe sekuestrimi i pronave të politikanëve.Kjo do të ishte ditë e bekuar!

Kimete Berisha

I dashur Kryeministër, a e kuptove tash se Shqipëria s’ka nevojë për ndryshim, nuk ka nevojë për Ty?

!Kushdo që ndjehet mirë, nuk kërkon ndryshim!

Nëse kërkon ndryshim, e gjen ndryshimin!

Përse duhet të ndërrohej Edi Rama me Lulzim Bashën ose me Boiken Abazin?!

Edi Rama i ka vaksinuar shqiptarët, ka bërë punë reale, punë konkrete, punë që shihen me sy…kurse opozita e ka luftuar me fjalë, por jo me vepra! Vepra luftohet me vepër, si pyka që nxjerret me pykë!

E kemi parë si lypës, duke vrapuar aeroplan më aeroplan, derisa i ka siguruar vaksinat (bile edhe për neve).

Çka ka bërë opozita qe tetë vite për shqiptarët? A e ka hequr një letër prej rruge?

A e ka larguar një gur nga rruga ?

Çka ka bërë Lulzim Basha që të ketë dikush nevojë për të?

Shqiptarët nuk kanë probleme ideologjike e politike, por probleme konkrete, reale, banale! Folklori, sharkiat, egzaltimi, nirvana, e këto ndjenjat e forta që ndezin te Ne, shqiptarët e Shqipërisë nuk i hanë.Sepse ata nuk ndjehen të robëruar dhe të rrezikuar nga armiku, nga Serbia, qysh ndjehemi Ne!

Atje, pasuli numërohet për kokërr! Veç le të del dikush të tregon pse duhej të votohej Lulzim Basha?

Çfarë opozite është ajo, që nuk merret konkretisht me problemet e shqiptarëve, por gjithmonë i dorëzon mandatet dhe pastaj i shkon moti duke u marrë me thashetheme dhe me shamje!

Edi Rama duhet ta ketë një kundërshtar të Ri, të panjohur deri tash. Atë njeri që e mund një herë, e mund përherë. Me Lulzim Bashën, e ka të sigurt mandatin e katërt!

Çka ka tjetër interesant te opozita përveç mantelave të Grida Dumës!

As Coco Chanel nuk ka mantela më shumë se ajo. Ajo lyp dashuri, zemër, e jo vota!

Dështimi i Monika Kryemadhit dëshmon se në Shqipëri ka shumë pak shqiptarë të krisur. Edhe ata që janë të çmendur, nuk e duan për prijës të çmendurin. Lypin shpëtim!

Se boll kam pasur frikë që kur psikopatët ta shohin Ilir Metën duke e kërcënuar popullin me shfarosje ua çon mallin e tyre dhe do të thonë ‘ky është i joni’, ky do të merret me problemet tona!

Boll kam pasur frikë se Ilir Meta do t’i tërheq pas vetes edhe ekstremistët dhe terroristët, kur tha se ‘Amerika do të më vras’ dhe se ‘Unë s’i bëj hesap’!

Çmenduria është liria absolute! Apo?

Kënaqu tash në lirinë absolute, crazy mother f…er! Se edhe neve në Kosovë na i ke shti’ ethet!

P.S. I dashur Kryeministër, me Shqipërinë nuk na bashkon konkurenca, por dashuria!Prandaj, zbrit në tokë se jemi kah të presim!

Qerim Lita-Shkup–Nëse regjistrimi i popullsisë i vitit 1948 mund të konsiderohet deri diku i drejtë dhe real, regjistrimi pasues, përkatësisht ai i mbajtur në qershor të vitit 1953, ishte tërësisht politik, rrjedhimisht edhe i papadrejtë, skandaloz, i shtrembëruar dhe i manipuluar nga ana e shërbimit sekret jugosllav, përkatësisht ai maqedonas, që njihet me shkurtesën UDB (Uprava na Državnata Bezbednost – Drejtoria e Sigurimit Shtetëror).

Popullsia shqiptare nën pushtimin e Mbretërisë Jugosllave ishte e ndarë në tre njësi administrative ose, siç njiheshin asaj kohe, banovina: e Vardarit (që përfshinte pjesën më të madhe të tokave shqiptare), e Zetës dhe e Moravës. Numri i përgjithshëm i popullsisë shqiptare në këto tre banovina, sipas regjistrimit që ky pushtues e mbajti në vitin 1931, ishte rreth 505.000 banorë. Vetëm në territorin e sotëm të Maqedonisë së Veriut të deklaruar si shqiptarë pati gjithsej 136.293 banorë. Ky numër, sipas qarqeve, ishte si vijon: Qarku i Manastirit – 19.209; Qarku i Bregallnicës – 71; Qarku i Kumanovës – 25.097; Qarku i Ohrit – 11.447; Qarku i Shkupit – 32.035; Qarku i Tetovës – 48.399 dhe Qarku i Tikveshit – 34 banorë.

Pa dyshim se numri i shqiptarëve ishte shumë më i madh, për arsye se një numër bukur i mirë i tyre qenë detyruar të deklaroheshin si “turq”, edhe pse ata si për nga gjaku po ashtu edhe për nga gjuha ishin shqiptarë. Është e rëndësishme të vihet në dukje fakti se këtyre shifrave zyrtare nuk u besonin as edhe vetë udhëheqësit e atëhershëm jugosllavë, të cilët – të brengosur për numrin aq të madh të shqiptarëve – hartonin plane dhe elaborate për dëbimin e tyre sa më parë nga vatrat e tyre për në Republikën e Turqisë ose edhe në shtetin shqiptar dhe kolonizimin e atyre tokave me elemente sllave. Shembull më i mirë i kësaj që u tha më lart është letra që kryeministri jugosllav, Millan Stojadinoviq, ia dërgoi më 18 tetor 1935 të deleguarit jugosllav në Ankara, Branko Llazareviq, në të cilën ai shprehet siç vijon: “Siç e keni të njohur, në viset tona jugore, krahas popullsisë sonë, gjenden edhe vendbanime të dendura me elemente josllave: turq dhe shqiptarë. Në numër të madh veçmas dallohen shqiptarët. Ata janë mbi gjysmë milion banorë /rreth 505 000/, ndërsa nga viti 1931 janë shtuar përafërsisht edhe për 65 000 vetë. Ajo çfarë është me rëndësi të theksohet është fakti se kompaktësia e tyre shprehet më shumë në zonat kufitare me Shqipërinë. Përpjekjet që ky element nacional të asimilohet tash për tash nuk kanë dhënë rezultate të mjaftueshme, për arsye se popullsia ortodokse është shumë e paktë në përqindje, e përveç kësaj edhe jo aq mirë e përgatitur për të kryer asimilim. Interesat tona nacionale e ushtarake na detyrojnë që kjo popullsi josllave në krahinat jugore të bie në numër sa më të vogël, që të mund të kryhet me sukses vendosja e popullsisë sonë sllave nga viset e tjera në Serbinë Jugore. Kjo mund të kryhet vetëm përmes shpërnguljes së popullsisë josllave në përmasa më të mëdha jashtë kufijve të shtetit tonë dhe sipas një plani të përcaktuar. Shpërngulja e turqve dhe e shqiptarëve nga Serbia Jugore në Turqi dhe Shqipëri, deri më tash nuk ka qenë as e madhe numerikisht, e as që është kryer sipas ndonjë plani të caktuar. Sipas të dhënave që i posedojmë, numri i personave nga vendi ynë, të cilët janë shpërngulur në Turqi pasi kanë dhënë deklaratë për lirim nga shtetësia jonë mbi bazën e nenit 55, të Ligjit për Shtetësi, arrijnë shifrën prej 21.500 vetë /4 940 familje/, ndërsa në Shqipëri vetëm 1.350 vetë /338 familje/…”.

Numri i të shpërngulurve për në Turqi dhe Shqipëri, që e ofron Stojadinoviqi, ka të bëjë vetëm për periudhën kohore 1934/35, kur edhe filloi të zbatohej neni 55 i ligjit të mësipërm, sepse numri i popullsisë myslimane (shqiptare) për në Turqi ishte shumë herë më i lartë. Në Marrëveshjen për Miqësi, të nënshkruar në vitin 1926 ndërmjet Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës së Turqisë, thuhet se vetëm gjatë luftërave ballkanike për në Turqi ishin shpërngulur mbi 120.000 shqiptarë. Ndërkohë, në Promemorien e klerit katolik shqiptar të Kosovës, dërguar më 5 maj të vitit 1930 Sekretarit të Përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve në Gjenevë, Eric Drummond, theksohet se numri i shqiptarëve të shpërngulur për në Turqi kishte arritur shifrën e mbi 130.000 banorëve dhe 10.000 të tjerëve për në Shqipëri. Ja se çfarë shkruajnë ata në Promemorie:

“…Ne, i nderuar Sekretar i Përgjithshëm, nuk jemi emisarët e parë të popullit shqiptar të ngelur në Jugosllavinë Mbretërore, që dërgojmë para Lidhjes së Kombeve gjendjen e mjerueshme të kësaj pakice të krijuar nën regjimin serb; ne gjithashtu me siguri nuk do të jemi as të fundit, që të kërkojmë para këtij institucioni të lartë të së drejtës internacionale, nëse politika e udhëhequr nga Beogradi nuk e ndryshon veprimin e saj ndaj qytetarëve të vetë shqiptarë. Kjo politikë tashmë tepër e pasur në fatkeqësitë dhe ndezjet, përbëhet nga kjo fjali: ‘Të ndryshohet me çfarëdolloj çmimi karakteri etnik në krahinat ku banojnë shqiptarët’. Metodat janë si vijon: a) Përndjekja e çfarëdolloji qoftë, me qëllim të na detyrojnë të shpërngulemi; b) Përdorimi i dhunës për asimilimin e detyrueshëm të popullatës, e cila nuk është në gjendje të mbrohet; c) Përndjekja dhe zhdukja e elementëve që nuk dëshirojnë ta braktisin vendin ose që nuk e pranojnë serbizimin. Këtyre tri metodave u përgjigjen tri kategori të nënshtruara: kategoria e parë e flijuar janë 140.000 e më shumë shqiptarë, të cilët kanë qenë të detyruar t’i braktisin vatrat e tyre e pronat dhe të shpërngulen në Turqi, Shqipëri dhe në vendet e tjera fqinje, kudo ku kanë shpresuar të gjejnë strehim, pjesë të bukës, posaçërisht njerëzi më të madhe; kategoria e dytë e përfshin masën prej 800.000-1.000.000 shqiptarëve, shumica të besimit islam, e cila jeton kompakte në krahinat në afërsi të kufirit të Shqipërisë Mbretërore, deri te linja, e cila në veri shkon deri në Podgoricë, Beranë dhe Pazari i Ri, duke prekur në veri dhe perëndim të luginës së Moravës dhe vazhdon në perëndim deri në luginën e Vardarit…”.

Nga kjo del se numri i shqiptarëve ishte shumë më i madh se ai që paraqitej nga Beogradi zyrtar, se kleri katolik shqiptar konsideronte se ky numër sillej nga 800.000 deri më 1.000.000 banorë, ndërsa pjesa më e madhe e tyre i takonin përkatësisë fetare islame.

Këto të dhëna statistikore, që ofrohen nga kleri katolik shqiptar, përputhen me të dhënat statistikore që i ofronte edhe Mexhlisi i Ulemasë së Shkupit, në territorin e të cilit përfshiheshin të gjitha tokat shqiptare nën pushtimin jugosllav. Kështu, sipas regjistrimit që ky institucion fetar e ka kryer në vitin 1938, numri i përgjithshëm i popullsisë myslimane në territorin e këtij mexhlisi ishte 868.885 banorë. Nëse këtij numri i shtohet edhe numri i popullsisë shqiptare të besimit katolik dhe ortodoks (Reka e Epërme), që sipas disa burimeve arkivore sillej rreth 25.000 banorë dhe njëkohësisht do i heqim turqit dhe pomakët, numri i të cilëve sillej rreth 60.000 banorë, atëherë numri real i shqiptarëve sillej diku rreth 830.000 banorë. Nga ky numër, rreth 260.000 jetonin në tokat shqiptare, që sot përfshihen brenda territorit të Maqedonisë së Veriut, si: Shkup – 51.657 banorë, Kumanovë – 20.823, Tetovë – 54.038, Gostivar – 34.457, Veles – 12.650, Manastir – 11.636, Dibër – 12.257, Kërçovë – 20.033, Prilep (ku përfshihen edhe vendbanimet shqiptare të Krushevës) – 14.374, Resnjë – 5.247 dhe Ohër (ku përfshihet edhe Struga me rrethinë) – 19.672 ose gjithsej 256.844 shqiptarë të përkatësisë fetare islame, ndërsa pjesa tjetër i takonte besimit të krishterë (katolik e ortodoksë).

Pas kapitullimit të Mbretërisë Jugosllave tokat shqiptare, që sot përfshihen brenda kufijve të Maqedonisë së Veriut, u ndanë në dy zona pushtuese: zona pushtuese italiane, e cila me dekret mëkëmbësor iu bashkua shtetit shqiptar dhe përfshinte: Tetovën me një pjesë të rrethinës, Gostivarin me rrethinë, Rekën e Epërme, Dibrën me rrethinë, Kërçovën me një pjesë të rrethinës, Strugën me rrethinën dhe një pjesë e Prespës; si dhe zona pushtuese bullgare, e cila përfshinte vendbanimet shqiptare të Shkupit, Kumanovës, Velesit, një pjesë të rrethit të Tetovës, Manastirit, Prilepit dhe Ohrit.

Në janar të vitit 1942 qeveria shqiptare vendosi që në datat 1-10 tetor të vitit 1942 të mbahej regjistrimi i popullsisë në Tokat e Liruara, përkatësisht në komunat dhe bashkitë e prefekturave të Dibrës, Prishtinës, Pejës dhe Prizrenit dhe në Nënprefekturën e Carevdvorit dhe komunën e Ulqinit. Rrjedhimisht, Zyra Qendrore e Statistikës më 27 janar 1942 lëshoi një Udhëzim për ofiqarët e regjistrimit, ku në mënyrë të detajuar përshkruhej mënyra dhe forma e procesit të regjistrimit të popullsisë, si dhe qëllimi i mbajtjes së tij. Në pikën e katërt theksohej se fletët e regjistrimit përbënin dokumente sekrete, prandaj të dhënat që përmbanin ato nuk mund t’i komunikoheshin asnjë personi privat ose ndonjë zyre publike, ndërsa veçanërisht kjo ishte e ndaluar për ndonjë zyre financiare

“…Ju kujtohet – theksohej në Udhëzim – me këtë rast se cilido që, t’ue pas dijeni, për shkak të Zyrës tij, mbi njoftimet e nalt-përmenduna i komunikon këta ndër të tjerë ose i përdorë për qëllime private, dënohet me gjobë deri më 2.000 fr. shqiptar pa marrë parasysh që parashef Kodi Penal kur faji të formonjë një delikt…”.

Ndërkohë, me vendimin nr. 789 të datës 19 qershor 1942, qeveria shqiptare vendosi që në datën e caktuar të mbahej regjistrimi i popullsisë vetëm në bashkitë dhe komunat e Prefekturës së Dibrës dhe në Nënprefekturën e Carevdvorit, ndërsa në bashkitë dhe komunat e prefekturave të Prishtinës, Pejës dhe Prizrenit, si dhe në komunën e Ulqinit regjistrimi të mbahej vitin e ardhshëm.

Rrjedhimisht, Zyra Qendrore e Statistikës, përmes qarkores nr. 3, të datës 19 gusht 1942, i rekomandonte udhëheqjes lokale të bashkive dhe komunave të Prefekturës së Dibrës dhe Nënprerfekturës së Carevdvorit, që gjatë përzgjedhjes së ofiqarëve të regjistrimit t’u përmbaheshin këtyre parimeve: të jenë mbi moshën 19-vjeçare; me moral shumë të mirë; me cilësi të mirë që të mund të komunikojnë me popullin; me bukurshkrim; me trup të shëndoshë; të kenë njohuri të mjaftueshme për rrethin e bashkisë e të komunës; dhe t’i njohin në mënyrë të përpiktë dhe të hollësishme detyrat që duhej t’i zgjidhnin dhe qëllimet e regjistrimit etj. Më tej në qarkore kërkohej nga udhëheqësit e komunave dhe bashkive që t’i tubojnë: “të gjithë ata që ishin pajisur me kulturë të përgjithshme dhe të mjaftueshme për t’i plotësuar në mënyrë të saktë fletat e regjistrimit…”.

Ashtu siç edhe qe paraparë, nga data 1-10 tetor të vitit 1942 në territorin e Prefekturës së Dibrës dhe të Nënprefekturës së Carevdvorit, u mbajt regjistrimi i popullsisë, i cili njihet si regjistrim i parë dhe i vetëm që është organizuar dhe mbajtur ndonjëherë në këtë pjesë shqiptare nga një institucion shqiptar, siç ishte Zyra Qendrore e Statistikës në Tiranë. Që ky regjistrim të ishte sa më i besueshëm dhe sa më i saktë, nga ana e Zyrës Qendrore qenë përgatitur formularë, përkatësisht pyetësorë, të cilat përmbanin gjithsej 15 pika. Pika 9 e pyetësorit, ku anketuesi duhej ta deklaronte përkatësin e tij fetare, përkatësisht besimin, kishte këtë përmbajtje:

“9. Besimi (mysliman, ortodoks autoqefal shqiptar, ortodoks autoqefal serb, ortodoks ekzarkist bullgar, katolik etj.)”.

Kjo grafë ka rëndësi historike për shqiptarët e besimit ortodoksë, sepse atyre u mundësohej që në mënyrë të lirë të deklaroheshin se i përkisnin Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, me fjalë tjera se ata ishin shqiptarë të besimit ortodoksë. Edhe pika 10 e pyetësorit ishte me rëndësi për arsye se në të anketuesit deklaronin gjuhën e tyre të komunikimit nga fëmijëria:

“10. Gjuha që fjalosë në fëmijë (me tregue dialektin ose gjuhën që fjaloset në fëmijë, t’ue shkruejtë simbas rasteve, shqip, bullgarisht, rumanisht, greqisht etj)”.

Në janar të vitit 1943, Zyra Qendrore e Statistikës në Tiranë i publikoi të dhënat e dala nga regjistrimi i mbajtur në Prefekturën e Dibrës dhe Nënprefekturën e Carevdvorit, të cilat ishin si më poshtë vijon:

Prefektura e Dibrës: familje – 36.361, meshkuj – 112.043, femra – 108.609, prа – gjithsej 220.652 banorë. Sipas përkatësisë kombëtare e fetare, i kemi këto të dhëna:

• shqiptarë myslimanë: familje – 891, meshkuj – 68.917, femra – 66.173, pra gjithsej – 135.096;
• shqiptarë ortodoksë: familje – 809, meshkuj – 194, femra – 2.089, pra gjithsej – 4.293;
• shqiptarë gjithsej: familje – 700, meshkuj – 71.111, femra – 68.268; pra gjithsej – 139.779;
• ortodoksë të deklaruar si serbë: familje – 991, meshkuj – 9.720, femra – 9.495, pra gjithsej – 19.215;
• ortodoksë të deklaruar si bullgarë: familje – 670, meshkuj – 31.272, femra – 30.846, pra gjithsej – 62.058.

Nënprefektura e Carevdvorit:

• shqiptarë myslimanë: familje – 581, meshkuj – 761, femra – 1.683, pra gjithsej – 3.444;
• ortodoksë të deklaruar si bullgarë: familje – 698, meshkuj – 5.454, femra – 5.233, pra gjithsej – 10.687.

Marrë në përgjithësi, numri i shqiptarëve në këto dy njësi administrative ishte gjithsej 143.223 banorë. Prej tyre 138.540 i takonin besimit islam dhe 4.293 besimit të krishterë, përkatësisht ortodoks.

Ndërkohë, Komiteti i Kosovës gjatë vitit 1941 kreu regjistrimin e popullsisë shqiptare në zonën pushtuese bullgare, përkatësisht në rrethin e Shkupit e të Kumanovës sipas së cilit kemi këto të dhëna:

• Popullsia shqiptare e Prefekturës së Shkupit: shtëpi – 900, meshkuj – 28.891, femra – 28.900, gjithsej 57.791;
• Popullsia shqiptare e Nënprefekturës së Kumanovës: shtëpi – 078, meshkuj – 10.846, femra – 10.198, pra gjithsej – 21.044.

Marrë në përgjithësi, numri i shqiptarëve në hapësirën e sotme të Maqedonisë së Veriut ishte gjithsej 222.058 banorë, në të cilat shifra nuk janë përfshirë 26 vendbanime shqiptare të rrethit të Tetovës që i takonin zonës pushtuese bullgare, si dhe vendbanimet shqiptare të Velesit, Manastirit, Prilepit dhe Ohrit, të cilat gjithashtu ishin nën zonën pushtuese bullgare, me çka numri real i shqiptarëve në territorin e sotëm të Maqedonisë së Veriut, gjatë LDB-së, sillej diku rreth 260.000 ose përafërsisht i njëjtë me të dhënat e mësipërme të Mexhlisit të Ulemasë së Shkupit.

Pas mbarimit të LDB-së dhe krijimit të federatës komuniste jugosllave, tokat shqiptare u copëtuan në tri republika: Kosova si Qark Autonom dhe Lugina e Preshevës iu dhanë Republikës Federale të Serbisë, tokat verilindore shqiptare iu dhanë Republikës Federale të Maqedonisë dhe trevat veriore shqiptare iu dhanë Republikës Federale të Malit të Zi.

Në vitin 1948 u mbajt regjistrimi i parë i popullsisë në RPF të Jugosllavisë, i cili mund të konsiderohet si një ndër regjistrimet më reale që janë mbajtur deri në shpërbërjen e asaj federate. Sipas të dhënave të dala nga ky regjistrim, numri i popullsisë në RP të Maqedonisë sipas përkatësisë kombëtare ishte me sa vijon: maqedonas – 789.648, shqiptarë – 197.389, turq – 95.940, të tjerë – 70.009. Kjo i binte se shqiptarët përbënin popullsinë e dytë më të madhe në këtë republikë pas popullsisë maqedonase.

Ta shohim në vazhdim numrin e popullsisë shqiptare sipas qarqeve: Manastir – 13.166 banorë; Kumanovë – 20.105; Ohër – 33.008; Shkup – 35.635; Shtip – 80, Tetovë – 93.183 dhe Veles – 2.212 banorë. Ndërkohë ky numër, sipas komunave, ishte: Demir Hisar – 964 banorë; Dollnen – 4.786; Krivogashtani – 594; Krushevë – 2.335; Kumanovë – 3.919, Likovë – 12.733, Tabanoc – 3.372, Dibër – 5.233, Kërçovë – 1.187, Butel – 4.755, Draçevë 7.006, Gjorçe Petrov – 12.443, Rakotincë – 2.494, Radastush – 2.252, Çashkë – 1.334, Zherovjan – 18.107, Tetovë – 2.631, Gostivar – 22.150, Qyteti i Shkupit – 7.861 banorë etj.

Nëse regjistrimi i popullsisë i vitit 1948 mund të konsiderohet deri diku i drejtë dhe real, regjistrimi pasues, përkatësisht ai i mbajtur në qershor të vitit 1953, ishte tërësisht politik, rrjedhimisht edhe i papadrejtë, skandaloz, i shtrembëruar dhe i manipuluar nga ana e shërbimit sekret jugosllav, përkatësisht ai maqedonas, që njihet me shkurtesën UDB (Uprava na Državnata Bezbednost – Drejtoria e Sigurimit Shtetëror). Ky ishte regjistrim politik, për arsye se udhëheqja e atëhershme jugosllave në krye me J.B. Titon, Aleksandër Rankoviqin, Llazar Kolishevskin, Kërste Cërvenkovskin etj., disa muaj para mbajtjes së regjistrimit, përkatësisht në janar të vitit 1953, arriti marrëveshje me udhëheqjen politike turke, e cila ndryshe njihet edhe si “Marrëveshje Xhentlemene”, me të cilën të dyja palët ranë në ujdi që ta riaktivizojnë Konventën e nënshkruar më 11 korrik 1938 në Stamboll ndërmjet Qeverisë së Republikës së Turqisë dhe Qeverisë së Mbretërisë Jugosllave, me të cilën parashikohej që brenda gjashtë viteve të shpërnguleshin 40.000 familje myslimane (shqiptare e turke) për në Turqi. Si rrjedhojë e asaj marrëveshje, u shkua në mbajtjen e regjistrimit të popullsisë, i cili – siç do të shohim në vazhdim – në mënyrë artificiale e shumëfishoi numrin e popullsisë turke. Shtimi i turqve erdhi në shprehje veçanërisht në RP të Maqedonisë, numri i të cilëve u shtua për mbi 100 për qind, përkatësisht nga 95.940 banorë sa pati në vitin 1948 në 203.938 banorë. Ndërkohë numri i shqiptarëve u pakësua në mënyrë drastike, përkatësisht nga 197.389 banorë, ra në vetëm 162.254 ose 34.865 banorë më pak seç pati në vitin 1948.

Për të parë më për së afërmi se si udhëheqja e atëhershme shoviniste maqedonase i detyroi shqiptarët etnikë të deklaroheshin për “turq”, në vazhdim po i japim të dhënat statistikore për qarqe dhe komuna të caktuara të pjesës veriperëndimore dhe jugperëndimore, në të cilat, çuditërisht, regjistrimi i vitit 1953 turqit nga një minoritet i nxori si popullatë dominuese, ndërkohë shqiptarët i shndërroi në një minoritet të papërfillshëm:

Qarku i Kumanovës: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 20.105 banorë ndërsa ky numër në regjistrimin e vitit 1953 ra në vetëm 5.422; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin vetëm 2.896 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ky numër shkoi madje në 19.693 banorë.

Qarku i Manastirit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 13.166 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 vetëm 4.014 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 14.015 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 u shtuan në 29.151 banorë.

Qarku i Shkupit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 35.635 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 vetëm 23.696 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 16.717, ndërkohë në regjistrimin e vitit 1953 ata tashmë numëronin 44.645 banorë.

Komuna e Demir Hisarit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 964 banorë, ndërsa regjistrimi i vitit 1953 i zvogëloi në vetëm 50 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin vetëm 6 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 u shtuan çuditërisht në 1.027 banorë;

Komuna e Dollnenit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 4.786, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ranë në vetëm 174 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 1.005 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 u shtuan në 6.450 banorë;

Komuna e Krushevës: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1953 numëronin gjithsej 2.335 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ranë në vetëm 1.265: turq në regjistrimin e vitit 1948 pati vetëm 3 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 dolën se ishin 1.269 banorë;

Komuna e Kumanovës: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 3.919 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 vetëm 1.331 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 1.793 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 u shtuan në 5.622 banorë;

Komuna e Likovës: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 12.733 banorë, ndërsa në regjistrimin 1953 ranë në vetëm 3.609 banorë; turq në këtë komunë në regjistrimin e vitit 1948 pati vetëm 5 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ata tash numëronin 9.878 banorë dhe përbënin shumicën absolute të popullsisë së asaj komune, edhe pse në të nuk funksiononte asnjë shkollë në gjuhën turke;

Komuna e Tabanocit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 3.372 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ranë në vetëm 476 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin vetëm 436 banorë, ndërkohë që në regjistrimin e vitit 1953 ata u shtuan në gjithsej 3.434 banorë;

Komuna e Butelit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 4.755 banorë, ndërsa ky numër në regjistrimin e vitit 1953 ra në vetëm 2.953; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin vetëm 14 banorë, ndërkohë që në regjistrimin e vitit 1953 ata u shtuan në 2.204 banorë;

Komuna e Draçevës: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 7.006 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ranë në vetëm 5.745 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin vetëm 178 banorë, ndërsa ky numër në regjistrimin e vitit 1953 u shtua në 5.195 banorë;

Komuna e Gjorçe Petrovit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 12.443 banorë, ndërkohë që ky numër në regjistrimin 1953 ra në vetëm në 8.827 banorë: turq në këtë komunë gjatë regjistrimit të vitit 1948 pati vetëm 48 banorë, ndërkohë që ata në regjistrimin e vitit 1953 u rritën në 4.783 banorë;

Komuna e Rakotincës: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 2.494 banorë, ndërsa në regjistrimin e vitit 1953 ranë në vetëm 1.362 banorë; turqit në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 60 banorë, ndërkohë që ky numër në regjistrimin e vitit 1953 u rritë madje në 4.538 banorë;

Komuna e Radastushit: shqiptarët në regjistrimin e vitit 1948 numëronin gjithsej 2.252 banorë, ndërkohë që ky numër në regjistrimin e vitit 1953 ra në vetëm 410 banorë; turq në regjistrimin e vitit 1948 pati vetëm 7 banorë, ndërkohë ky numër në regjistrimin e vitit 1953 u shtua në 2.453 banorë etj.

Të dhënat e mësipërme ofrojnë pasqyrën më të qartë për manipulimin, përkatësisht falsifikimin e regjistrimit të popullsisë nga ana e Entit Statistikor të RP të Maqedonisë. Nuk ka dilemë se për këtë, krahas Entit Statistikor, meritë më të madhe ka edhe UDB-ja maqedonase, e cila përmes oficerëve të saj kryente dhunë dhe terror ndaj popullsisë shqiptare, për ta detyruar atë të deklarohej si “turke”, që përbënte kushtin kryesor e të vetëm për t’u shpërngulur në Turqi. Nëse regjistrimi i popullsisë së vitit 1953 do të kryhej në kushte normale numri i banorëve sipas përkatësisë nacionale, përfshirë këtu edhe koeficientin e shtimit natyror, do të ishte si më poshtë:viti i regjistrimitshqiptarëturq1948

1953 (regj. real)197.389

220.79495.940

114.175diferenca58.27099.763

Siç kuptohet nga kjo, numri real i turqve ishte 114.175 banorë, ndërsa kjo nënkupton se së paku 99.763 banorë, të cilët gjatë atij regjistrimi qenë deklaruar “turq”, u përkisnin nacionaliteteve tjera, si: 58.270 nacionalitetit shqiptar dhe 31.493 nacionaliteteve të tjera, përkatësisht pomake, boshnjake dhe rome.

Përderisa turqit me regjistrimin e vitit 1953 zyrtarisht qenë shpallur si popullsia e dytë më e madhe në atë republikë, menjëherë pas popullsisë maqedonase, ndërsa shqiptarët si popullsia e tretë, në anën tjetër numri i nxënësve shqiptarë ishte pesë herë më i madh se ai i nxënësve turq. Komisioni për Pakicat Nacionale pranë KQ LKM-së, në informatën dërguar në dhjetor të vitit 1958 Komisionit përkatës të KQ LKJ-së në Beograd, ndër të tjera theksonte se në RP të Maqedonisë, për realizimin e shkollimit fillor të obligueshëm, në vitin shkollor kishin punuar: 252 shkolla katërvjeçare ose  1.039 paralele në gjuhën shqipe me gjithsej 31.647 nxënës dhe vetëm 39 shkolla katërvjeçare në gjuhën turke me 6.687 nxënës.

Ja edhe një shembull tjetër i cili e nxjerr në pah falsifikimin e regjistrimit të popullsisë së vitit 1953 në RP të Maqedonisë. Përderisa komuna e Likovës, sipas regjistrimit të popullsisë së vitit 1953 qe shpallur si komunë me shumicë absolute “turke”, përkundrejt shqiptarëve që zyrtarisht përbënin pakicë në atë komunë, në anën tjetër në atë komunë nuk pati asnjë shkollë në gjuhën turke, por vetëm në gjuhën shqipe. Është më se e qartë se popullsia e asaj komune i përkiste kombit shqiptar dhe se gjuha turke për ta ishte gjuhë e huaj. Kjo dëshmohet edhe në raportin e vitit 1956 të Komitetit Komunal të Lidhjes Komuniste të kësaj komune, ku thuhet shprehimisht:

“…Në territorin e komunës së Likovës përfshihen 18 fshatra me 2.157 shtëpi dhe 15.244 banorë, prej të cilëve sipas përkatësisë nacionale 96 për qind janë shqiptarë, ndërsa 4 për qind serbë, maqedonas dhe malazezë…”.

Se regjistrimi i popullsisë së vitin 1953 ishte i manipuluar nga ana e udhëheqjes komuniste maqedonase, dëshmon fjalimi i kryetarit të Entit Statistikor, Boro Pekevski, i mbajtur në prag të mbajtjes së regjistrimit të popullsisë në RSFJ gjatë vitit 1971, ku me kërkesë të udhëheqjes boshnjake për herë të parë u futë termi “mysliman” në kuptimin etnik, e që u përkiste vetëm popullsisë myslimane me prejardhje nga Bosnja e Hercegovina, përkatësisht boshnjakëve. Në dy regjistrimet e mëparshme kjo pjesë e popullsisë mund të deklarohej vetëm si “serb-mysliman”, “kroat-mysliman” ose “jugosllav – etnikisht të papërcaktuar”. Duke iu kundërvënë Stevan Gaber-it, i cili këmbëngulte se kjo rubrikë nuk duhej të kufizohet vetëm për popullsinë myslimane të Bosnjë e Hercegovinës, B. Pekevski ndër të tjera thoshte se personalisht për të do të ishte më me vlerë “nëse numri i arritur i myslimanëve do të ishte i pastër”, përkatësisht kur do të dihej se në atë numër nuk ishin përfshi shqiptarët e turqit, sesa të “dalë një numër i caktuar i turqve, ku 54% prej tyre do të ishin vërtetë turq, ndërsa 46% të panjohur”. Kjo e fundit, sipas Pekevskit, sjell pasoja, sepse do të paraqiten disa organe, të cilat “politikën e tyre ndaj dispozitave ligjore do ta përshtatin sipas kësaj strukture”. Shembull konkret për të ishte regjistrimi i vitit 1953, kur për shkak të të dhënave të papastruara “Sekretariati për Arsim qe detyruar të hapë shkolla turke në ato vise ku popullsia qe deklaruar si turke, ndërsa 90% prej tyre flisnin gjuhën shqipe…”. Krejt kjo situatë, shtoi Pekevski, “na detyroi që konsullatës së Turqisë t’i japin sqarime plotësuese dhe të arsyetohemi me atë se gjendja faktike nuk është adekuate me të dhënat.”.

Ky fjalim i Pekevskit përbën dëshminë më të fuqishme për politikën diskriminuese e antishqiptare të udhëheqjes politike të Maqedonisë, e cila erdhi në shprehje veçanërisht gjatë regjistrimit të popullsisë së vitit 1953, ku organet e pushtetit, në radhë të parë UDB-ja, i detyronte shqiptarët të deklaroheshin për “turq”, që më pas të mund më lehtë t’i shpërngulte për në Republikën e Turqisë dhe në vend të tyre të vendoste refugjatët politikë të njohur si “egejci”, të cilët gjatë luftës qytetare në Greqi (1946-1949) kishin emigruar në shtetet e Evropës Lindore. Me këtë, drejtori i Entit Statistikor i RS të Maqedonisë, Boro Pekevski, faktikisht e pranoi publikisht se regjistrimi i popullsisë të vitit 1953, ishte i manipuluar, ku mbi 50% e popullsisë shqiptare qe detyruar të deklarohet si turke.

IBISH NEZIRI-

Marrë nga libri „Këtu jam për t’i luftuar armiqët

Monografi për dëshmorin e kombit Xhemajl Fetahaj“ –

I

„Këto janë nisma që garantojnë fitore!“

Këtë kohë edhe në zonën e Tropojës, ku vazhdonin të ishin funksionale njësitet e furnizimit dhe të grumbullimit, kishin ndodhur ndryshime të shumta për mirë. Njësitet ushtarake ishin ristrukturuar si GO-3 (Grupi Operativ i tri Brigadave) dhe ishin futur në komandë të përbashkët, pas marrëveshjes për bashkim që ishte bërë mes Nasim Haradinajt, si përfaqësues i Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së, i nxitur dhe i ndihmuar shumë edhe nga Xhemajl Fetahaj, dhe nga Naim Haradinaj, Agim Ramadani dhe Rrustem Berisha. Ristrukturimi dhe hyrja në kuadër të komandës së përbashkët kishte dalë si rezultat i bisedave të filluara qysh në vjeshtën e vitit 1998 dhe të përfunduara në vitin 1999 nga Nasim Haradinaj, nga Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së dhe Sali Çekaj e Rrustem Berisha nga FARK-u. Për arritjen e kësaj marrëveshjeje, njëri ndër ata që kishte ndihmuar shumë ishte edhe gjenerali Kudusi Lama, i cili duke e shprehur gëzimin e tij, sapo e merr lajmin, i thotë Nasim Haradinajt:

Njësitet e Brigadave të ashtuquajtura „131“, “134“ dhe BDV (Batalioni Diversanto Vëzhgues) ishin në kulmin e përgatitjeve për fillimin e operacionit luftarak, i emërtuar nga Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së.

„Shigjeta“, që për qëllim kishte heqjen e kufirit në regjionin e gjerë të Koshares dhe vendeve tjera përgjatë kufirit, regjion ky përmes të cilit njësitë e UÇK-së brenda Kosovës furnizoheshin, dhe të cilin njësitet ushtarake, paraushtarake dhe mercenare serbe përpiqeshin ta mbanin të mbyllur. Edhe përkundër faktit se plani për operacionin mbahej në fshehtësi të madhe, të gjithë ushtarakët e kuptonin se po përgatitej një operacion kompleks në përmasa të gjëra dhe i cili mund të ndikojë në ndryshimin e rrjedhës së luftimeve brenda Kosovës, ku zhvilloheshin luftime për jetë a vdekje.

„Marrëdhëniet ndërnjerzore dhe ndërushtarake ishin shumë të mira.  Morali dhe disiplina në shkallën më të lartë. Përgatitja profesionale vazhdonte, me theks të veçantë në përgatitjen e kuadrove komanduese për skuadër dhe togë si dhe në përgatitjen e njësiteve për taktika dhe operacione të veçanta.

Përkundër atmosferës pozitive, komanda e GO-3 ende përballej me disa vështirësi, për të cilat kërkoheshin zgjidhje si: mungesa e kuadrove komanduse, mungesa e armëve kolektive dhe pajisjeve tjera ushtarake dhe, në fund, nevoja për ndërtimin e marrëdhënieve dhe komunikimit të mirë me SHP të UÇK-së dhe Komandën e Zonës Operative të Dukagjinit“, – thotë kolonel Anton Çuni.

Në këto rrethana, në muajin shkurt në Komandën e GO-3 u paraqitën shumë ushtarakë dhe luftëtarë të udhëhequr nga Nasim Haradinaj, mes të cilëve ishte edhe Xhemajl Fetahaj. Duke e pasur parasysh përgatitjen e tij, punën në ilegalitet, qëndrimin stoik në burgjet e Serbisë, aktivitetet kombëtare në Perëndim, Xhemajli ngarkohet me detyrën e oficerit të zbulimit në kuadër të sektorit për zbulim dhe kundërzbulim (G-2).  Edhe pse në shikim të parë kjo detyrë dukej atraktive, ishte detyrë me përgjegjësi, sepse mbulonte një spektër të gjerë të veprimeve si:

• Grumbullimin, përpunimin, nxjerrjen dhe shpërndarjen e të dhënave të zbulimit;
• Përshkrimin e ndikimeve të mjedisit të fushëbetejës në mundësitë e UÇK-së dhe të armikut;
• Bashkërendimin me të gjithë sektorët e Shtabit për çështje të personelit, operacioneve, logjistikës, komunikimit, trajnimit, marrëdhënieve civilo – ushtarake etj.;
• Sigurimin e informatave për armikun: numrin, radhitjen, teknikën, moralin, objektivat, dobësitë etj.;
• Plasimin e informatës në kohën e duhur;
• Mundësitë e armikut për zbulim;
• Masat për mbrojtjen e informacionit etj.

Format e sigurimit të informatave janë të ndryshme, por më e sigurta është informata e siguruar drejtpërdrejt nga afërsia dhe nga kontakti i vazhdueshëm me armikun. Kjo formë e sigurimit të informatave kërkonte përgatitje psiko-fizike, profesionale, shkathtësi luftarake etj., dhe nga natyra është veprimtari që mund të ballafaqohet me situata të paparashikueshme dhe nivel të lartë të rrezikshmërisë. „Për të gjitha këto Xhemajli ishte shumë i vetëdijshëm dhe i ndërgjegjshëm, kështu që menjëherë u kyç në punimet e stafit për përgatitjen e operacionit“, – kujton Anton Çuni.

„Duke i njohur mirë Xhemajl Fetahajn dhe Cenë Aliçkajn, e kam ndjerë domosdoshmërinë që në këtë luftë, pra në Koshare, gjithsesi të jenë edhe këta dy. Cena më është dashur, sepse e kam njohur nga lufta, brenda, në Dukagjin. Ai ka qenë në luftë edhe në Junik bashkë me Rrustemin dhe Agimin. Kështu që edhe këta nga lufta në Junik janë njohur mes veti.  Ndërkaq Xhemajlin e kam njohur si një njeri që afron dhe bashkon, por edhe Milazim Shalën, të cilin e kam njohur në luftë në Baballoq“, – thotë Nasim Haradinaj.

II

Për një kohë të shkurtër Xhemajli, falë kulturës së tij të komunikimit, edukatës dhe mirësjelljes ushtarake, modestisë, shprehive dhe metodës së punës, arrin të familjarizohet me ushtarët e njësive në Papaj.  „Bisedat tona në kohën e lirë kryesisht ishin biseda për ngjarjet politiko-ushtarake dhe parashikimin e situatave. Ndonjëherë bisedonim për jetën private. Marrëdhëniet tona kolegjiale ishin vendosur në rrugë dhe bazament të shëndoshë. Dallimet në moshë, regjion, bindje politike, arsimim, religjion etj. ishin të parëndësishme krah gjërave që na bashkonin si kombi, gjuha, flamuri dhe, në fund, vullneti për ta mposhtur armikun e përbashkët“, -thotë kolonel Çuni, deri sa i kujton ato ditë.  Këtu Xhemajli shumicën e kohës e kalonte me ushtarët e Batalionit Diversanto-Vëzhgues (më vonë Forcat Komando „Delta“) si njësi më atraktive dhe e supozuar për realizimin e aksioneve dhe operacioneve të ndërlikuara me përdorimin e taktikave të veçanta dhe që ngushtë lidhej me afrimin e shërbimeve për G-2. Për të mbajtur hapin me këtë njësit, Xhemajli filloi të investojë kohë në përgatitjen psiko-fizike, në taktikat e luftës dhe përdorimin e mjeteve ushtarake. Shumë shpejt do të përvetësojë njohuri në leximin e hartave, përdorimin e busullës, maskim, kalim të pengesave, ndihmën e parë, mbrojtjen nga helmet luftarake, sistemet e ndërlidhjes, manipulimin me armë dhe qitjet, taktikat e luftës, punët e shtabit, komandimin dhe drejtimin etj.

Njësi të shumta i kishin kryer trajnimet e nevojshme dhe kishin filluar realizimin e detyrave luftarake. Numri i vullnetarëve çdo ditë e më shumë shënonte rritje. Ata sapo arrinin në njësite, i nënshtroheshin programit intensiv të përgatitjes për kryerjen e detyrave luftarake. Njësia u furnizua me armatim të konsiderueshëm dhe pajisje të nevojshme ushtarake.

Komandanti i Divizionit të Kukësit, Gjenerali Kudusi Lama, thotë:

„Kur Nasim Haradinaj dha garanci se ky grup djemsh duan të luftojnë, atëherë është thirrur tek unë Rrustem Berisha, komandant i njësisë në Papaj. A vërtet don t’luftosh, – e kam pyetur. Ai ka thënë „Po, unë dua t’luftojë!“ Atëherë unë i kam thënë shko se unë do të vi ta inspektoj repartin tënd dhe pastaj do të marrim një vendim. Unë pas ca ditësh kam shkuar në repart. Kuadrot janë mbledhur nga Rrustemi në një dhomë në katin e dytë të një godine. Pasi jemi përshëndetur, m’është paraqitur situata në repart dhe në kufi. Paraqitjen edhe me gojë edhe me hartë e ka bërë Agim Ramadani, një oficer simpatik, elastik, shumë i zgjuar, i aftë profesionalisht, i cili në atë kohë kryente detyrën e shefit të Shtabit, siç e kishin emërtuar ata, të Brigadës, pavarësisht se kishte diku 40 veta.  Pasi jam njohur me gjendjen e armatimit të dëmtuar komplet, rreth 38 armë, nja dy mortaja 60-she, dy 82-she, dy topa 75-sh, dy granatahedhës pa optikë dhe jashtë gatishmërie, jam kthyer në divizion dhe kam dërguar shefin e armatimit, Shahin Toçillën, kapiten në ushtrinë shqiptare, shef armatimi i divizionit, për ta verifikuar se si ishte gjendja e armatimit.  Ai ka shkuar, e ka inspektuar armatimin dhe ka shënuar për çdo armë se çfarë nevojash ka për t’u vënë në gatishmëri, çfarë optike duhet dhe ka ardhur në Kukës, ku e ka marrë brigadën e riparimit të armatimit nga ofiçina ose, të them më mirë ofiçinën, se kështu e emërtonim ne, dhe nga depot e divizionit, pajisjet që i nevojiteshin dhe ka shkuar dhe e ka vënë në gjendje gatishmërie armatimin“.

Pas kësaj, në Papaj janë paraqitur mjaft veprimtarë dhe luftëtarë, të cilët kishin shkuar për të luftuar. Kudusi Lama bashkë me Xheladin Gashin, komandant i gjithë asaj zone, i ka marrë ushtarët që ishin në procesin e stërvitjes në qendra të ndryshme stërvitore dhe i ka dërguar në Papaj.  Nga Vlahna janë marrë 60 ushtarë, nga Cahani 40, nga Kalimashi 75, 76 dhe janë dërguar në Papaj për ta krijuar një repart më të fuqishëm që do të futej në Kosovë për të luftuar, duke hapur edhe një shteg furnizimi.  Disa pjesëtarë të komandës u vendosen në Padesh (500 m nga kufiri Shqipëri-Kosovë), ku intensivisht merreshin me kryerjen e detyrave ushtarake deri në detajet më të vogla. Çdo mbrëmje luftëtarët nën masat e rrepta të maskimit bartnin municion, predha dhe material tjetër luftarak, të cilat deponoheshin pranë kufirit.

Në të gjitha këto aktivitete vërehej prezenca aktive e Xhemës në role të ndryshme, herë si ushtar, oficer, zbulues, vëzhgues, ndërlidhës, snajperist, e herë si shënjues i minahedhësit 60 milimetërsh etj., por mbi të gjitha, ai ishte një koleg dhe shok i mirë i të gjithëve, pa marrë parasysh rangun dhe funksionin. „Xhema dhe Nasimi ishin ata që pos që rrinin vazhdimisht me ne, shumë shpesh edhe flinin në të njëjtin vend me ne, ushtarët e thjeshtë“, – thotë Frashër Oseku. „Xhemajli ishte njeri, i cili gjithnjë kishte humor të mirë. Shpesh na bënte të qeshnim dhe hapte edhe tema nga jeta private. Shumë i afërt me ushtarët“, – thotë më tutje Frashëri.

Xhemajli, apo Xhema siç e quanin bashkëluftëtarët, ishte më së i kënaqur me ecurinë e punëve dhe kjo vërehej në çdo moment tek ai.  Përkundër përgatitjeve dinamike dhe rraskapitëse ai kërkonte edhe më shumë duke u bërë vetë shembull për të tjerët. „Ai shembull ishte bërë edhe për të gjithë ushtarët duke mos pranuar asnjë lloj page për punën e tij prej ushtari dhe komandanti, gjë që nuk ka ndodhur me disa të tjerë“, – thotë Nasim Haradinaj. „Atë e brengoste kjo, jo pse nuk merrte pagë, por se nuk donte të kishte dallim mes ushtarësh dhe komandantësh“, – shton më tutje Nasimi. Të njëjtën gjë për Xhemajlin e thotë edhe Frashër Oseku, i cili herë kishte qenë në Koshare e herë në Komandën e Divizionit të Kukësit, te Gjenerali Kudusi Lama. „Kam punuar në zyrën e Babushit në Kukës. Kam punuar edhe në zyrën e Sali Çekajt në Koshare. E kam pasur edhe kodin e kompjuterit të Salih Çekajt. Kur Nasim Haradinaj dhe oficerët e FARK-ut kanë arritur marrëveshjen për bashkim dhe hyrje nën komandën e përbashkët, njeriu i parë që ka kërkuar t’ia heq logon e FARK-ut nga kompjuteri ka qenë Salih Çekaj. Kur ai më ka thënë hiqe logon prej kompjuterit, e kam shikuar Agim Ramadanin dhe ai ma ka bërë me kokë, në shenjë aprovimi“, – thotë Frashër Oseku.

III

Në planin ndërkombëtar, gjatë muajve shkurt dhe mars gjërat kishin lëvizur bukur shumë në favor të Kosovës. Ishte thirrur edhe një konferencë ndërkombëtare për Kosovën në Rambuje të Francës me ndërmjetësimin e Grupit të Kontaktit (SHBA-ve, BE-së dhe Federatës Ruse), përfaqësuesit e të cilit kishin hartuar edhe një tekst për marrëveshje. Meqë ishte bërë e qartë se pa përfaqësuesit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në bisedime, nuk mund të vendosej për paqen, ishin ftuar edhe përfaqësuesit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e cila me këtë rast edhe e korri fitoren më të madhe në fushën e diplomacisë. Konferenca i filloi punimet më 6 shkurt të vitit 1999 me një ditë vonesë, meqë Serbia përpiqej ta pengonte fluturimin e përfaqësuesve të UÇK-së nga Aeroporti i Prishtinës. Ato zgjatën për 17 ditë rresht dhe pas 17 ditësh përfunduan pa sukses, për shkak të kërkesave të papranueshme të Serbisë, ani se delegacioni i Kosovës e kishte pranuar në parim propozim-marrëveshjen e Grupit të Kontaktit për zgjidhjen e krizës së Kosovës. Pasi konferenca në Rambuje rezultoi e dështuar, rreth një muaj më vonë, më 15 mars, do të thirret Konferenca në Paris, e cila edhe mund të llogaritet si vazhdim i të parës në Rambuje, por edhe kjo konferencë do të përfundojë pa sukses. Serbia nuk e pranoi propozim-marrëveshjen.

Më 24 mars të vitit 1999, gjatë kohës që reparti përgatitej, aleanca ushtarake veri-atlantike, NATO, do t’i fillojë bombardimet e pozitave ushtarake, paraushtarake dhe policore serbe në Kosovë dhe në Serbi.  Në ndërkohë, Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së nuk qëndroi në pozitat e inferioritetit, por më 31 mars mori vendimin historik për mobilizim të përgjithshëm për çlirimin e Kosovës. Duke iu përgjigjur thirrjes për mobilizim, vetëm brenda pak ditësh në zonën kufitare u përqendruan mbi 10 mijë luftëtarë. Për këtë gjenerali Kudusi Lama thotë: „Ne u detyruam të ngrehnim fushime masive në Kolsh të Kukësit, në Kalimash të Kukësit dhe në Helshan. Po në Helshan ishin rreth 3000 luftëtarë, në Kolsh po ashtu, në Kalimash mbi 800. U bënë mbi dhjetëmijë ushtarë në tërësinë e tyre“.  Mobilizimi bëri që të ndryshojë pozicioni i Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së. Shtabi i Përgjithshëm tani më nuk kishte nevojë të depërtonte nëpër kufij për të hyrë në Kosovë. Ai e përpiloi planin për operacionin „Shigjeta“. Qeveria e Përkohshme operacionit i dha rëndësi të madhe.  Para se të jepej urdhri për fillimin e operacionit, ministri i Mbrojtjes, Azem Syla, bashkë me ushtarakë të tjerë të ngarkuar me operacionin dhe me anëtarë të Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së, bënë kontrollin dhe inspektimin e hollësishëm të veprimeve përgatitore e pastaj në konsultim të ngushtë me shefin e Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së, kolonel Bislim Zyrapin dhe komandantin e drejtimit të dytë operativ, përkatësisht komandantin e Brigadës 138, Rrustem Berishën, vendosi për fillimin e operacionit.

Ky operacion do të kishte një front në Koshare, nga do të depërtonte dhe do të hapte linjën në bashkëpunim me njësitet tjera të Zonës Operative të Dukagjinit. Këtë front do ta përballonte Brigada 138 si njësi e ZOD, që me fillimin e luftës do të ishte në varësi të komandantit të ZOD, Ramush Haradinajt, me vendim të Shtabit të Përgjithshëm.  Pjesë e përgatitjeve ishte edhe Xhemajl Fetahaj, i cili nuk dinte të pushonte. Pasditet e vonshme, pas ushtrimeve të lodhshme, i kalonte duke biseduar me ushtarët për jetën private, për të kaluarën e tyre dhe për ëndrrat për të ardhmen. Edhe mbrëmjeve biseda të tilla zhvilloheshin mes komanduesve. Bisedat kryesisht zhvilloheshin në mes Sali Çekajt, Agim Ramadanit, Xhemës, Nasim Haradinajt etj. dhe temat ishin nga më të ndryshmet. Ishte e pamundur të anashkaloheshin temat për angazhimin e partive politike në përkrahjen dhe organizimin e UÇK-së, posaçërisht për LDK-në dhe LPK-në. „Edhe pse bindjet ishin të ndryshme rreth meritave për organizimin e luftës, dallimet tejkaloheshin me lehtësi falë ambientit të mirë të krijuar, komunikimit të mirë mes nesh dhe realitetit përballë të cilit gjendeshim. Ne përpiqeshim që njësitë t’i mbanim në nivelin më të lartë profesional, të zhveshura nga të gjitha ideologjitë dhe ndikimet e politikës ditore“, – thonë Nasim Haradinaj dhe Anton Çuni.  Në ndërkohë Xhemajli për së afërmi i kishte përcjellë të gjitha aktivitetet e BDV – Forcave Komando „Delta“. Ishte i kënaqur me të arriturat e njësisë. Po ashtu duke e ditur rolin e „Delta“-s dhe planin për operacionin, kërkoi që funksionin e oficerit të zbulimit për nevojat Shtabit të GO-3 ta realizojë në kuadër të Forcave Komando „Delta“.  „Kërkesa e Xhemajlit u miratua nga Komanda e GO-3 dhe u mirëprit nga të gjithë djemtë e ‘Delta“-s’”, – thotë Kolonel Çuni.

IV

Shtabi i Përgjithshëm e përfundoi përpunimin e planit të operacionit.

Sulmet do të fillojnë me rreth 300 veta, pastaj do të furnizohen sipas kërkesave të komandantit të operacionit, Rrustem Berishës, me nga një kompani çdo ditë. Njësitet ishin shumë mirë të përgatitura. I kishin përgatitur oficerët e ushtrisë shqiptare, të cilët Gjeneral Lama i kishte vënë në shërbim të GO 3-shit. Ata tanimë ishin të gatshëm për gjuajtje me armë të ndryshme, sidomos me topa kalibrash të ndryshëm dhe armë tjera të rënda.

Secili ushtar kishte paketën individuale kundërkimike, paketën individuale mjekësore, helmetën dhe maskën kundër gazit. Ishin të pajisur me granatahedhës e me topa kundërtanksë, me mortaja 60 milimetërshe dhe 82 milimetërshe si dhe me mortaja 120 milimetërshe edhe 160 milimetërshe, pastaj me topa 122 milimetërsh për gjuajtje deri në 30 km largësi. Një ushtri klasike në kuptimin e plotë të fjalës.  Edhe pse të përgatitur mirë në çdo aspekt, prapë ekzistonin mëdyshje nëse do të funksionojë çdo gjë sipas planit apo jo. Batalioni kufitar i armikut ishte vëzhguar me muaj të tërë dhe ishin mësuar edhe detajet më të vogla si: numri, struktura, pozicionet, radhitja, armatimi dhe pajisjet, fortifikimet dhe fushat e minuara, procedurat e alarmimit dhe reagimit, mënyrat e komunikimit, pozicionet rezervë dhe marrja e ndihmës nga thellësia, rezervat dhe mbështetja logjistike, mbështetja me zjarr artilerik nga thellësia, mundësitë e lëvizjes së mjeteve të blinduara, bashkëpunimi me njësitet fqinje, morali dhe marrëdhëniet ndërnjerëzore mes tyre e shumë elemente të tjera.

Bazuar në këto të dhëna, të siguruara nga G-2 shi (Sektori i Inteligjencës) pjesë e të cilit ishte edhe Xhema, ishte hartuar strategjia e futjes në veprim të këtij njësiti.

Erdhi edhe 8 prilli dhe kaloi. Këtë mbrëmje në Koshare arrin edhe Cenë Aliçkaj, i cili qysh verën e fundit ishte kalitur nëpër beteja në Zonën Operative të Dukagjinit dhe i bashkohet shokut të vetë të fëmijërisë dhe të të gjitha kohërave deri këtë ditë, Xhemajl Fetahajt.

V

Akrepat e orës sapo kishin kaluar 24-shin dhe kishin filluar të rrëshqisnin ngadalë në ditën e nëntë prillit të vitit 1999. Ushtarët ishin në gjendje gatishmërie për të filluar sulmin mbi forcat pushtuese serbe.  Është e vështirë të përshkruhen ndjenjat e ushtarëve në këto çaste. Për herë të parë do të nisnin një operacion të përmasave të mëdha.  Me vendim të ministrit të Mbrojtjes në Qeverinë e Përkohshme të Kosovës, Azem Sylës, Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së e dha urdhrin: „Me 9 prill, në orën 03:30 të mëngjesit të fillojë operacioni!“ Operacioni filloi me hapjen e zjarrit nga grupi i përbërë prej ushtarëve Nasim Haradinaj, Esat Kadrijaj, Halil Dema, Shpend Dema, Ukë Kurmekaj, Ali Byberaj, Avdi Haxhijaj, Milazim Mavraj, Ismet Neziri, si dhe dy mjekëve të luftës, Time Kadrijaj dhe Ilirjana Hasaj. Grupi i përbërë nga Shpend Dema, Ukë Kurmekaj, Ali Byberaj, Avdi Haxhijaj, që mori detyrë për ta kryer sulmin në pozicionin serb «7 korriku» ( «7 juli») kishte vendosur të mos e merrte në sulm Ismet Nezirin, meqë kishin mësuar se ai ishte djalë i vetëm në familje. Në vend të Ismetit e marrin Halil Demën. Meqë ky grup Ismetin nuk e mori me vete, Ismeti shkon me skuadrën e Nasim Haradinajt, i cili do ta sulmojë pikën kufitare të Morinës. Sulmi do të fillonte saktësisht në orën 03:00 të mëngjesit, por me kërkesën që Agim Ramadani i bën Nasimit, si udhëheqës i sulmit, për ta shtyrë edhe për pak sulmin, me arsyetimin se njësitet që do ta bëjnë sulmin kryesor ende nuk kanë arritur te vendi, sulmi shtyhet dy herë nga 15 minuta, ndërkaq kur bëhet edhe kërkesa e tretë për shtyrje, Nasimi i thotë Agimit se nuk po mund e merr në radiolidhje grupin sulmues, ndërkohë që Shpend Demës i thotë ta fillojë sulmin dhe sulmi befasues fillon saktësisht në 03:30, sipas marrëveshjes që ishte bërë paraprakisht në mes të Rrustem Berishës, Nasim Haradinajt dhe Agimit Ramadanit.  Sulmi që kishte filluar në Morinë, me kërkesën e komandantit Rrustem Berisha, duhej të vazhdonte edhe më tutje me mortaja. Ky ishte një sulm mashtrues për ta tërhequr vëmendjen e njësiteve serbe, për kinse tentimin për të shpërthyer në këtë pjesë, meqë ishte më e rrafshët, në mënyrë që forcat e UÇK-së të lëviznin më lehtë drejt Rrasës së Koshares, cakut të sulmit të planifikuar.

Sulmi ishte përqendruar në dy pika në drejtim të Morinës; mbi karaullën verore „7 Korriku” dhe në pikën tjetër, ku tani gjendet pikëkalimi kufitar, 5 – 6 km larg nga drejtimi kryesor. Sulmi në këtë pikë ka zgjatur rreth 3-4 orë dhe brenda kësaj kohe u hodhën në drejtim të ushtrisë serbe rreth 170-180 predha mortaje.  Përkundër befasisë, ushtarët armiq reaguan shpejt. Ata ishin të stërvitur për situata të tilla. Së pari morën mbështetje me zjarr artilerik nga regjioni i Morinës, pastaj nga Morina, Punasheci dhe Molliqi u nisën përforcimet dhe njësitet intervenuse. Nga përgjimet u mor vesh se njësiti serb i stacionuar në karaullën „7 Korriku“ ishte i shqetësuar tej mase dhe alarmonte për rrezikun. Ismet Neziri dhe Halil Dema u plagosën në ndërkohë, ndërkaq të tjerët vazhduan sulmin me mortaja mbi këto pika derisa filloi sulmi në Koshare.

Sulmi në Koshare filloi pak pas orës 06:00. Njësitet sulmuese të UÇK-së hapën zjarr prej të gjitha armëve mbi caqet e zgjedhura të armikut. Objektivi i parë ishte neutralizimi i një togu të armikut të pozicionuar në Rrasën e Koshares. Ndaj atij pozicioni u hap zjarri nga minahedhësit 82 milimetërsh, topat pa dridhje 75 milimetërsh dhe mitralozi i rëndë 12,7 milimetërsh.  Zjarri ishte shumë preciz dhe me intensitet të lartë. Në fytyrat e ushtarëve të njësisë „Delta“ vërehej entuziazmi dhe dëshira për sulm me këmbësori.  Armiku ishte tërësisht i befasuar dhe në panik. Përgjuesit, të cilët përmes ushtimës dhe krismave të armëve me vështirësi kishin arritur t’i kapnin fjalët e njësiteve serbe të ndërlidhjes, njoftonin se armiku raportonte për humbje të mëdha. Ata kërkonin ndihmë mjekësore për të plagosurit dhe përforcime. Komandanti i batalionit kufitar mundohej t’i koordinonte veprimet e njësiteve të veta, por pa ndonjë sukses. Togu i armikut në Rrasë të Koshares as që arriti t’i përgjigjej zjarrit. Ishte i preokupuar me tërheqjen e të plagosurve dhe i kapluar nga frika e paniku. Të gjitha kushtet u plotësuan që njësiti „Delta“ t’ia japë goditjen përfundimtare njësitit serb në Rrasë të Koshares. Komandosët ishin në pritje të urdhrit. Pranë e pranë qëndronin Xhemajl Fetahaj dhe Anton Çuni. Antoni duke i kujtuar këto çaste thotë:

„Pranë meje ishin Xhema dhe ushtarët. Të gjithë në pritje të urdhrit. U mundova të kujtoja ndonjë frazë të ndonjë strategu të njohur siç ishin Sun Tzu, Zhukov, Ajzenhauer e ndonjë tjetër, por shprehja vendëse “A shkojmë t’ua q.. nanën?”, m’u duk më e përshtatshme, prandaj edhe e thashë. Xhema, i habitur me fjalorin tim, buzëqeshi e më tha ‘Shkojmë e i ndjekim si lepurit’.  Kjo bisedë ishte njëkohësisht shenjë për sulm“.  „Kemi qenë njësia e parë që kemi hyrë në territorin e Kosovës edhe e kemi marrë Rrasën e Koshares. Komandant i saj ka qenë Anton Çuni ndërsa zëvendëskomandant Xhemajli“, – thotë Cenë Aliçkaj.  Që në orët e hershme të mëngjesit të nëntë prillit 1999, për njësitet okupatore serbe, të cilat për 86 vjet radhazi, të ngulitur në mes të Alpeve Shqiptare, në Rrasë të Zogut, me forcën e armëve i mbanin të ndarë shqiptarët, bashkë me fillimin e sulmit nga njësitet e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, kishte filluar një ferr i vërtetë, një ferr që edhe ata e pranuan si të tillë dhe e quajtën „Pakao Koshare“ („Ferri Koshare“) nga edhe një film dokumentar serb, kushtuar këtyre luftimeve u emërtua kështu.  Ora kishte kaluar 6:15, kur komandosët e „Delta“-s filluan lëvizjen nga kufiri në drejtim të Rrasës së Koshares, me qëllim të neutralizimit të forcave serbe të mbetura, marrjes së objektit në Rrasë të Koshares dhe rrethimit të kazermës nga ana veriore, ku ishin të vendosura forcat kryesore të armikut. Në të njëjtën kohë ky njësit e siguronte edhe shefin e Shtabit, Agim Ramadanin, i cili sipas planit do të duhej të koordinonte operacionin nga Rrasa e Koshares.

Marshimi zgjati rreth një orë. Ai ishte shumë i mundimshëm për shkak të reliefit, kushteve atmosferike dhe fushave të minuara. Me të gjitha masat e sigurisë, njësiti lëvizte në formacion të togut në vëzhgim me mundësi të kalimit në formacion togu në sulm. Pengesa më e madhe ishte trashësia e borës, e cila e vështirësonte lëvizjen. Reliefi ishte aq i thyeshëm sa që në shumë raste komandosët u detyruan t’i shfrytëzonin edhe metodat e alpinistëve. Reshjet e pandërprera, temperaturat e ulëta, përroskat e thella dhe të rrëmbyeshme, tatëpjetat dhe ngarkesat me pajisje luftarake ishin rraskapitëse për njësitin, por falë përgatitjeve të mira psiko-fizike dhe morale, ai arriti që pa u vërejtur, formacionit të armikut, të stacionuar te Rrasa e Koshares, t’i dilte nga prapa. Gjatë lëvizjes, përgjegjësinë më të madhe e kishin vëzhguesit ballor dhe anësor si dhe snajperistët, të cilët i mbështetnin vëzhguesit. Në mesin e snajperistëve ishte edhe Xhemajli, i cili kishte snajper me shurdhues dhe me rreze veprimi deri në 800m.

Në rast se vëzhguesit binin në pritë, snajperistët duhej t’i mbulonin me zjarr. Njësiti arriti deri pranë pozicioneve të armikut pa veprime luftarake. „Sipas njoftimit nga qendra e përgjimit, togu i armikut ishte tërhequr në drejtim të kazermës, por kishte mundësi që ndonjë ushtar serb të ketë mbetur në pozicion. Kërkova nga njësiti me armë kolektive të ndërpriste goditjet në Rrasë të Koshares dhe zjarrin ta bartte në ndonjë objektiv tjetër. Jashtë rregullave ushtarake, Agimi dhe unë vendosëm që të parët të hynim në pozicionet e armikut, por edhe Xhema e kishte marrë të njëjtin vendim. Njësitin e vendosa në formacion të luftimit në rrethim, kurse grupin e snajperistëve e udhëzova të na mbështeste me zjarr. Në këtë formacion në lëviznim drejt pozicioneve të armikut“, – thotë Anton Çuni.  Kjo treshe gjatë lëvizjes, para se të aktivizoheshin i kishte vërejtur minat më ndezje elektrike dhe veprim të përqendruar të vendosura nga ushtria serbe me qëllim të ndërprerjes së rrugës ushtarëve të UÇK-së. Me kujdes të madh, duke i anashkaluar ato treshja arrin deri te pozicionet e para ku ishin edhe ndezësit elektrik të minave. Ata menjëherë i çaktivizuan minat. Me shumë vëmendje, në gatishmëri të plotë, të armatosur me armë automatike dhe bomba dore kontrollonin çdo istikam, bunker dhe pozicion të zjarrit, të cilët ishin mirë të sistemuar dhe të lidhur me njëritjetrin.  Njësiti vepronte në mënyrën më profesionale të mundshme duke mbuluar me zjarr lëvizjet, kalimet, zonat e dyshuara dhe prapashpinën.

Duke ecur me kujdes përpara dhe duke kontrolluar çdo gjë, hap pas hapi, arritën te një gjysmë shtëpize druri, e cila me siguri do t’u kishte shërbyer ushtarëve armiq për strehimin e njësitit gjatë pushimit. Pasi u kontrollua mirë terreni, njësiti u vendos në pozicionet që ishim marrë nga armiku, por tani me objektiv sulmi kazermën. Anton Çuni bashkë me Xhemajl Fetahajn e kontrollojnë shpejt e shpejt arsenalin luftarak që armiku duke ikur në panik e kishte lënë në fushëbetejë. Aty ishin më shumë se 10 armë AK-47, 2 pushkomitralozë 7.62 milimetërsh, 2 minahedhës 60 milimetërsh, 1 top kundërajror 20 milimetërsh, dhjetëra mina me ndezje elektrike (MRUD), radiolidhje „Motorola“ dhe radiolidhje „RUP 3“, pajisje për ndihmën e parë dhe për mbrojtje kimike, atomike dhe biologjike, municion të kalibrave të ndryshëm, granata, bomba dhe tromblona, dylbi, racione ushqimi të konservuara dhe në një shtëpizë të vogël, edhe një qen kufiri.

Objektivi ishte arritur. Objekti më me rëndësi për operacionin, Rrasa e Koshares, tani më gjendej në duar të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.  Xhemajl Fetahaj ishte ndalur para kundërajrorit 20 milimetërsh dhe përpiqej ta studionte me vëmendje. Në një moment të caktuar, të gjendur para zjarrit të armikut, jepet urdhri për tërheqje. “Le të asgjësohet armatimi i armikut, i cili nuk mund të merret dhe të ktheheni në bazë!” ishte urdhri.

Kthimi në bazë do të thoshte tërheqje, kthim brenda territorit të Shqipërisë. Xhemajl Fetahaj thotë: “Unë i gjallë, prej këtij vendi as nuk luaj e as s’e shkatërroj këtë fare arme që e kemi marrë, sepse, ndoshta dikujt tani i duket çështje e vogël, por për ta marrë një armë të tillë nga serbët nuk është pak! U ul në të duke thënë se “prej ti nuk zbres”!  Agim Ramadani ia pret: “A ka këso djemsh që rrinë këtu, se as unë nuk tërhiqem!”

“Unë isha në zyrën e Gjeneral Kudusi Lamës – Babushit, kur ra telefoni -thotë Frashër Oseku. Babushi e ngriti receptorin dhe dëgjoi. ‘Çfarë tërheqje?! Asnjë hap prapa s’do t’u lejoj të tërhiqeni! Unë do të jem prapa shpinës tuaj dhe s’do t’u lejoj’! – e dëgjova të thotë me zë shumë të lartë e të rreptë, deri sa e lëshonte receptorin e telefonit”, – kujton Frashër Oseku.  Urdhri së pari u thye nga Xhemajl Fetahaj dhe Agim Ramadani. Njësiti mbeti në pozita për ta vazhduar luftën më tutje.  Operacioni duhej të vazhdonte. Secilës skuadër i caktohen përgjegjësitë dhe detyrat e veçanta. Grupi i snajperistëve dhe mitralierve morën urdhër që nga pozicionet e maskuara të fillojnë goditjen e caqeve përreth dhe mbi kazermë. Filluan gjuajtjet mbi objektiva. Zjarri i të gjitha armëve ishte përqendruar mbi objektivin kryesor, kazermën. Shpërthimet e predhave dhe granatave shkaktonin dëme të mëdha duke hapur çarje të mëdha në muret e kazermës dhe pllakat e betonit. Hapësira e armikut për manovrime zvogëlohej gjithnjë e më shumë. Por, edhe ai pas këtyre sulmeve kishte filluar ta merrte vetveten. Ushtarët armiq në pozicionet e tyre te Maja e Kokës bënin rezistencë të fortë.  Anton Çuni dhe Xhemajli i vëzhgonin me dylbi pozicionet e armikut.  Ata vërejtën se një numër i konsiderueshëm ushtarësh armiq ishin strehuar në bunkerët e anës lindore, jashtë kazermës, dhe nga aty shtinin me armë të llojeve të ndryshme kundër trupave të UÇK-së.  Pasi i llogaritën të gjitha elementet, përfshirë largësinë, disnivelin, këndin vertikal, sasinë e mbushjes, i nivelizuan minahedhësit dhe e nisen granatën e parë, e cila pas pak sekondash plasi vetëm 30-40 metra tej cakut të dëshiruar. E bënë korrigjimin dhe e nisën edhe granatën e dytë. E dyta plasi mu në një çerdhe të armikut, prej së cilës si të tërbuar dolën dhe filluan të vraponin ata që i shpëtuan goditjes, por nuk mund iu shpëtuan goditjeve të snajperistëve të UÇK-së, të cilët menjëherë i futën në shënjestër.  Goditjet e caqeve vazhduan me korrigjime të vogla të elementeve. Caqet që goditeshin vëreheshin vetëm nga pozicionet në të cilat ishin komandosët e “Delta-“s. “Delta” po luante rol shumë të rëndësishëm në shtrëngimin e hekurt të rrethimit të karaullës serbe të Koshares.  Gjithë ditën nuk pushuan luftimet. Jehun e krismave e përcillnin tutje në të dy anët e kufirit grykat dhe honet e Bjeshkëve të Nemuna, mes të cilave maja e Gjervicës i shpërthente tejpërtej retë. Në orët e vona të pasdites heshtja filloi ta mbështillte ngadalë këtë majë që dukej sikur e kishte hedhur shikimin tutje Rrafshit të Dukagjinit deri në malet e Drenicës e fushat e paskajshme të Rrafshit të Kosovës, ku zhvilloheshin luftime tjera. Edhe muzgu i shtrinte ngadalë krahët e vet dhe i mbështillte këto bjeshkë që, ku të dihet përse, populli i quajti të nemuna.  Një nga legjendat e shumta shqiptare thotë se në këto bjeshkë Ajkuna e humbi të vetmin djalë, gati fëmijë, në një betejë me krajlitë dhe derisa ia kërkonte varrin lugjeve të këtyre bjeshkëve e nuk ia gjente, nga zemra i doli një nëmë për këto bjeshkë, prandaj edhe e morën emrin Bjeshkët e Nemuna. Ngado që sillesh nëpër këto bjeshkë, duket sikur edhe lisat qindravjeçarë, që janë të shumtë, të flasin për luftëra, për vrasje, për rezistencë… Edhe këtë ditë ishte bërë luftë e madhe. Ishin sulmuar njësitet e armikut që aq shumë vuajtje i kishin shkaktuar kësaj toke.  Ata, të gjendur para zjarrit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, filluan të lëviznin drejt thellësisë së territorit të Kosovës, të cilën duhej kaluar për t’i arritur edhe kufijtë e Serbisë ku mund të gjenin shpëtim.  Derisa errësira shtrihej ngadalë, po ashtu ngadalë edhe intensiteti i luftimeve binte. Eprorët urdhëruan që të përgatiteshin strehimoret për kalimin e natës dhe vendet e rojave, e pastaj t’i ndërronin edhe veshmbathjet, meqë ishin të lagur gjer në palcë si nga reshjet, ashtu edhe nga djersët dhe të qëndrojnë në grupe pranë njëri-tjetrit. Pasi i kryen detyrat, ushtarët u ulën rreth prushit që kishte mbetur nga ca zjarre të ndezura më herët. Temperatura në termometër e kishte prekur zeron, kurse prushi, edhe pse kishte filluar ngadalë ta humbte fuqinë, ende lëshonte nga pak ngrohtësi. Ushtarët, të ulur pranë e pranë, pushonin duke e këmbyer ndonjë fjalë me njëri-tjetrin.

Udhëheqja e Lidhjes Demokratike të Kosovës qe shumë vjet e dhunon historinë e Kosovës!

Udhëheqja e LDK-së e dhunon historinë e Kosovës duke e falsifikuar historinë e saj.

Meqenëse historia e Kosovës, e Kosovës si territor historik i Shqipërisë, është përbërës i historisë shqiptare në përgjithësi, kuptohet se udhëheqja e LDK-së po e dhunon historinë e popullit shqiptar!

Ky dhunim i historisë shqiptare ishte punë e kahershme e udhëheqjes së LDK-së, e përshtrirë, e përthelluar, sidomos pas krijimit të UÇK-së dhe, si pasojë e krijimit e të luftës së saj, e komprometimit praktik e historik të politikës së LDK-së.

Metodologjia me të cilën LDK e dhunon dhe e falsifikon historinë e Kosovës është metodologji tipike staliniste.

Udhëheqja e LDK-së pa ngurrim dhe në vijimësi i mohon disa nga veprimet dhe disa nga ngjarjet e dëshmuara me data kur kanë ndodhur e me vendin ku kanë ndodhur në të cilat tregohen dështimet e mjerimet e saj politike.

Udhëheqja e LDK-së pa ngurrim përdor anëtarë e zyrtarë të saj dhe gazetarë nga disa medie të kolonizuara prej saj për sulme ndaj atyre studiuesve e intelektualëve që i deklarojnë me gojë a me shkrime të dhënat për veprimet, qëndrimet, sjelljet, bëmat, ngjarjet në të cilat shihen ato dështime e mjerime të saja politike me pasoja kur më të pakta e kur të mëdha për gjendjen e përtashme e për ardhmërinë politike e kombëtare të Kosovës.

Shembull i sjelljes staliniste të udhëheqjes së LDK-së ndaj atyre që e kritikojnë, duke ua hequr maskat falsifikimeve e mashtrimeve të saj të historisë së vet dhe të historisë shqiptare në përgjithësi, është sjellja e një zyrtari të saj në ditën e ndarjes nga jeta të Adem Demaçit. Ky zyrtar i LDK-së nga një komunë e Kosovës në postimin e vet në profilin e vet të FB-ut, nuk e përmbajti urrejtjen e tij ndaj Adem Demaçit dhe duke e quajtur monstrum shprehu hapur gëzim të cilin e emetuan më pas disa medie elektronike pse, pse, pse më në fund “Përçarësi numër 2 i shqiptarëve ka ikur nga kjo botë! Pritet të ikë edhe Shpendkeqja që është përçarësi numër 1. Këta dy monstruma i bënë pikë e pesë shqiptarët”! Me postimin e tij u pajtuan dhe u solidarizuan edhe dy zyrtarë të tjerë të lartë të LDK-së, njëri prej tyre deputet në Kuvendin e Kosovës.

Reagimet që kjo deklaratë makabre e zyrtarit të LDK-së shkaktoi në opinion, e detyruan udhëheqjen e LDK-së ta detyrojë deklaruesin që t’i kërkojë falje familjes së Adem Demaçit, por, natyrisht, jo edhe të urryerit numër 1 të kësaj specie që me gjuhë të shtazërishme të hienës politike dëshiron të mbrojë Kosovën me dhuratat që udhëheqja e tij ua çonte Millosheviqit e Millutinoviqit! E dinte Udhëheqja e LDK-së se kundër të urryerit numër 1 do të organizojë fushata të reja, fushata të reja siç ishte kjo mbas botimit të shkrimit të tij për reagimet tona “gjithëkombëtare” kundër Komitetit Nobel, në të cilën ajo, udhëheqja e LDK-së, i përmblodhi afër 50 anëtarë dhe rrogëtarë që i stolisën disa gazeta, disa televizione dhe shumë portale të rrjetit social me urrejtje, shpifje, gënjeshtra, denoncime partiake ldk-iste ndaj Rexhep Qosjes! Dhe, kjo fushatë e re e LDK-së, le të thuhet, e anëtarëve të vjetër më shumë se e atyre të brezit të ri të saj, e shtyri Rexhep Qosjen të shkruajë këtë skicë për politikën falimentuese të udhëheqjeve të deritashme të LDK-së!

1. Udhëheqja e LDK-së reagonte gjithmonë mosdurueshëm kur i thuhej me gojë a me shkrim se programi i saj politik, i botuar së pari në gazetën e Beogradit Nasha Borba, mandej në revistën Alternativa të Shoqatës Migjeni të shqiptarëve në Slloveni, e, mandej edhe në ditarin Dëshmitar në kohë historike, vëllimi 6, të Rexhep Qosjes, ishte program për një autonomi të Kosovës më të rrëgjuar, më të varfër politikisht e juridikisht, se ç’ishte autonomia e vitit 1974. Për këtë arsye ajo e fsheh tani këtë program tre pash nën dhe!

2. Udhëheqja e LDK-së reagonte mosdurueshëm kur i thuhej me gojë a me shkrim se pas krijimit, në fund të vitit 1989, ajo e kishte regjistruar partinë e saj, e quajtur Lidhja Demokratike e Kosovës, ngjashëm me Lidhjen e Komunistëve të Kosovës, në Ministrinë e Drejtësisë së Serbisë në Beograd!

3. Udhëheqja e LDK-së reagonte e reagon dhe tani ashpër, me fjalë fyese ndaj autorëve të të dhënave që dëshmojnë se udhëheqja e saj e përparme, përmes kryetarit të saj, sa e sa herë i ka penguar studentët të çohen në demonstrata, duke u thënë se ashtu do të pengojnë zgjedhjet serbe në Serbi në përgjithësi.

4. Udhëheqja e LDK-së reagonte posaçërisht vrazhdë kur i thuhej se me politikën e saj, të vetëquajtur paqësore, e në të vërtetë nënshtruese, si parti opozitare e Serbisë, duke përmbushur të gjitha obligimet “shtetërore” ndaj Serbisë, po e dobësonte, në të vërtetë po e shkatërronte lëvizjen kombëtare në krye me organizatën studentore për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës.

5. Udhëheqja e LDK-së reagonte shumë vrazhdë, kur i thuhej me gojë a me shkrim se në mbledhjen e saj, në objektin e Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, ku e kishte selinë ajo, ditën e vrasjes së një pjesëtari të lavdishëm të UÇK-së është deklaruar: sot është vrarë një mafi vrasja e të cilit i ka gëzuar serbët dhe shqiptarët! Kjo informatë u është thënë disa personave prej një anëtari të Këshillit të Përgjithshëm të LDK-së, që sot me disa anëtarë të familjes së vet e mjel PDK-në, e mandej është bërë publike prej Komisarit për të Drejtat e Njeriut të OKB-së, Jirzhi Dintsbir.

6. Udhëheqja e LDK-së reagon vrazhdë, fyeshëm, kur shkruhet se prej anëtarëve të Kryesisë së saj, madje prej kryetarit të saj, Ushtria Çlirimtare e Kosovës është quajtur, kur dorë e zgjatur e Serbisë, kur grupe njerëzish të frustruar, kur organizatë terroriste, kurse, si shkruante gazeta Koha Ditore me 22.9.1998, Komisarit për të Drejtat e Njeriut të OKB-së Jirzhi Dintsbir, i është thënë se UÇK” është turpi më i madh i popullit shqiptar”!

7. Udhëheqja e LDK-së reagon vrazhdë edhe kur i tregohet e botuar Marrëveshja që kryetari i saj, me 28 prill 1999, në ndërtesën e Kuvendit të Kosovës, e ka nënshkruar me kryetarin e atëhershëm të Serbisë, Millan Millutinoviq, me të cilën krijohet qeveria kuislinge e Kosovës. Ndërsa, Millan Millutinoviqi në këtë Marrëveshje nënshkruhet si kryetar i Serbisë, kryetari i LDK-së, i shpallur dhe kryetar i Kosovës në “zgjedhjet” e vitit 1998 në gjendje lufte!!! nënshkruhet si kryetar i LDK-së. Është e qartë se nënshkrimi i kësaj Marrëveshjeje ishte akt tradhtie që kryetari i LDK-së po bënte jo vetëm ndaj Kosovës së shpallur e pavarur në mbledhjen e ish deputetëve të Kosovës në Kaçanik, po edhe ndaj kërkesës për Kosovën e lirë e të pavarur për të cilën po demonstronin, po burgoseshin e po vriteshin sa e sa studentë e të rinj të tjerë. E aktet e tilla, të tradhtisë, dihet si quhen, si gjykohen e si dënohen në politikën, në gjykatat e në historinë e popujve historikë, me dinjitet e me kulturë politike e shtetërore.

8. Udhëheqja e LDK-së reagon vrazhdë, fyeshëm, me fjalë banale kur dëgjon a lexon se në solemnitetin e nënshkrimit të asaj Marrëveshjeje kryetari i LDK-së dhe i Kosovës, i Kosovës autonomi, në të vërtetë koloni e Serbisë, do t’i dhurojë kryetarit të Serbisë, Millan Millutinoviq, dhurata të cilat, siç do të deklarojë ai në bisedë me gazetarët ditën kur po dorëzonte detyrën e kryetarit të Serbisë dhe po bëhej gati të udhëtonte për Hagë, për t’iu paraqitur Gjykatës Speciale Ndërkombëtare, do ta stolisin gjatë Kabinetin e tij në Qeverinë e Serbisë!

9. Udhëheqja e LDK-së reagon vrazhdë, fyeshëm, kur i thuhet me gojë, në radio e televizione a me shkrim në gazeta se LDK-ja në radhët e saj kishte anëtarë e zyrtarë sekretë të cilët e informonin Sigurimin e Brendshëm Shtetëror të Serbisë në Kosovë për përbërjen dhe një varg çështjesh të tjera që kishin të bënin me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës!

10. Udhëheqja e LDK-së reagon ashpër, fyeshëm, kërcënueshëm kur i thuhet me gojë në radio e televizion a me shkrime në gazeta se kryetari i LDK-së, një kohë pas nënshkrimit të Marrëveshjes me Millan Millutinoviqin do të shkojë në Beograd, në takim me kryetarin e Serbisë, Sllobodan Millosheviqin, të cilit do t’i çohen dhurata si Millan Millutinoviqit me rastin e nënshkrimit të asaj Marrëveshjeje. Çka është biseduar, çka ka ndodhur, çka është nënshkruar në atë takim do ta thonë një ditë arkivat e Serbisë, të cilat sot për sot nuk mund t’i shfrytëzojnë historianët shqiptarë. Tani për tani dihet vetëm se mbas atij takimi kryetari i LDK-së, i quajtur kryetar historik i Kosovës, koloni e Serbisë, i përcjellë prej njerëzve të Milloshit do të shkojë në Aeroportin e Beogradit dhe prej tij do të fluturojë për Itali, ku pa u vonuar shumë, do të deklarojë se duhet të ndalen bombardimet e Serbisë prej Forcave të NATO-s! Dhe, do të shtojë: Millosheviqi është lideri i nderuar i Serbisë me të cilin duhet të bisedohet!

11. Se takimet dhe bisedat e disahershme të kryetarit të LDK-së dhe kryetarit të Kosovës koloni e Serbisë me Millutinoviqin, përmbanin një turp për Kosovën është thënë prej shumë veprimtarëve politikë shqiptarë në Kosovë e në Evropë. Një dëshmi për karakterin dhe “dinjitetin” e këtyre takimeve Millosheviq – Rugova do ta lërë njëri prej kundërshtarëve të Milloshit, i cili shkruante edhe për disa gazeta evropiane, malazezi Stojan Ceroviq, i lindur në vitin 1949 e i vdekur në vitin 2005, në librin e tij Dalje nga historia. Aty, përpos të tjerash, ai do të shkruajë: në gjysmën e viteve të nëntëdhjeta një diplomat amerikan i propozon atij, Ceroviqit, të shkojë në Uashington dhe atje të vizitojë Arkivin që po krijohej. Kur Ceroviqi e pyet se çka do të ishte me interes për të në atë Arkiv ai, diplomati amerikan, do t’i përgjigjet: aty do të gjesh, fjala vjen, edhe raportet e Ambasadës Amerikane në Beograd në të cilat tregohet se sa është i korruptuar kryetari i LDK-së.

Nuk ka dyshim se cilësori i korruptuar flet jo vetëm për korrupsionin material po edhe për korrupsionin politik të kryetarit të LDK-së!

12.Udhëheqja e LDK-së reagon vrazhdë, tmerrueshëm, kërcënueshëm kur gojarisht a me shkrim i bëhen pyetje se çka ka bërë ajo gjatë një vargu vitesh me paratë e popullit, me atë tre përqindëshin, që milej prej popullit? Ku shkuan gjithë ata miliona të mbledhur në Kosovë, në shtetet e Evropës, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës e në shtetet e kontinentet e tjera ku jetonin e punonin shqiptarë, nuk u ble me to e me të tjera të mjela si ato prej popullit vetëm shtëpia e kryetarit të LDK-së! U blenë edhe të mira të tjera, edhe pasuri të tjera, edhe privilegje e lukse të tjera të drejtuesve të LDK-së dhe shfrytëzuesve të djersës së mërgimtarëve tanë të degdisur në Botë.

Nuk kemi shtet të së drejtës se po të kishim, udhëheqja e LDK-së do të duhej të jepte përgjigje para prokurorëve e pastaj para gjykatësve për fatin e gjithë atyre milionave ashtu si për fatin e shumë milionave të tjerë.

13. Udhëheqja e LDK-së reagon me mospajtim të disafytyrshëm kur i thuhet se që në kohën e dhunës e terrorit të regjimit të Millosheviqit e ka uzurpuar e privatizuar Akademinë e Shkencave e të Arteve të Kosovës me 12-13 anëtarë të Kryesisë e të Këshillit të Përgjithshëm të saj, duke e sunduar qe 25 vjet me 3 “kryepartiakë” e dy shërbëtorë të tyre dhe duke e bërë filial banke prej të cilit i mbushin xhepat ata me shumë shtesa, honorar e paushallë, që rrjedhin pandalshëm, dhe duke ua mbyllur dyert e saj disa shkrimtarëve të shquar, disa gjuhëtarëve të shquar, disa historianëve të shquar të popullit, disa historianëve të shquar të letërsisë, disa mjekëve e disa studiuesve të tjerë shkencorë shumë të merituar pse s’ishin anëtarë të LDK-së!

14. Udhëheqja e LDK-së reagon skajshëm pezmatueshëm, vrazhdë dhe kërcënueshëm kur i përmendet FARK-u (Forcat e Armatosura të Republikës së Kosovës). Pse të mos reagojë ashtu? Udhëheqja e LDK-së e kishte krijuar FARK-un jo për të luftuar për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës në kohën kur për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës ishte duke luftuar Ushtria Çlirimtare e Kosovës e njohur prej Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Evropës. Udhëheqja e LDK-së e kishte krijuar FARK-un si gjoja ushtri të saj për të mos lejuar që UÇK-ja të marrë pushtetin. FARK-u në të vërtetë ishte forca e shkretë e udhëheqjes së LDK-së për luftë qytetare pas çlirimit të Kosovës. Por, për fat djemtë e FARK-ut shpejt do të kuptojnë se për çfarë qëllimi kundërkombëtar i kishte mbledhur ata udhëheqja e LDK-së, prandaj do të kalojnë në radhët e UÇK-së. Marrëveshja e nënshkruar prej kryetarit të Serbisë, Millan Millutinoviq, dhe kryetarit të LDK-së, në të vërtetë ishte “kushtetuta” e vonuar serbo-shqiptare me të cilën bëhej i ligjshëm pushteti, pushteti i LDK-së në Kosovën autonomi e Serbisë.

15. Të gjitha të dhënat e sipërthëna dëshmojnë se Redaksia e gazetës së njohur franceze, Le Monde, ishte treguar shumë largpamëse në qëndrimet e saj parathënëse ndaj politikës së LDK-së kur kryetarin e saj, në fillimet e karrierës së tij ldk-iste, e kishte paraqitur përmes një karikature në prehrin e Millosheviqit, i cili do të ushtrojë dhunë e terror, krime lufte e krime kundër njerëzimit në Kosovë dhe do t’i dëbojë afër tetëqind mijë shqiptarë prej Kosovës në pranverën e vitit 1999 jo vetëm duke mos qenë aspak i trazuar prej partisë së pagëzuar LDK, po, përkundrazi, duke qenë i vizituar ai vetë dhe kryetari para tij, i Serbisë, Millan Millutinoviq, me dhurata nga duart e kryetarit të LDK-së!

16. Nuk e quaj të nevojshme t’i komentoj reagimet e udhëheqjeve të LDK-së ndaj të dhënave që për politikën e saj dëgjohen a shkruhen prej historianëve a intelektualëve të Kosovës në Prishtinë, të Shqipërisë në Tiranë a kudo qoftë tjetër.

E quaj të nevojshme vetëm t’ia sjell në mendje kësaj udhëheqjeje dy të vërteta që në shtetet demokratike, me tradita shtetërore, kulturore e qytetëruese, janë ligje etike e juridike.

E vërteta e parë është kjo: kryetar kuvendi, kryeministër apo kryetar shteti nuk bëhesh për të bërë qejfe, për të pirë e për të ngrënë ushqime e pije sa më të shtrenjta e falas, për të bredhur nëpër botë zyrtarisht a jozyrtarisht, për t’u pasuruar duke keqpërdorur karriget politike, për t’u rrethuar me servilë e mendjepaktë, që bëjnë krejt çka u thuhet mirë e keq! Kryetar kuvendi, kryeministër e kryetar shteti, nuk bëhesh, pra, për të zhvatur shtetin. Jo. Kryetar kuvendi, kryeministër e sidomos kryetar shteti, bëhesh, siç ishte bërë kryetari i LDK-së kryetar i Kosovës koloni e, mandej, shtet protektorat, që, në rast se e kërkojnë punët tragjike historike, edhe për të dhënë jetën për atë shtet, për nderim e dinjitetin e popullit që përfaqëson. E jo, jo, jo për të nënshkruar Marrëveshje tradhtie siç është ajo që u nënshkrua prej kryetarit të LDK-së e të Kosovës me kryetarin e Serbisë, shtetit okupator të Kosovës, Millan Millutinoviqin më 28 prill, 1999!

E vërteta e dytë është:

Krim nuk quhet vetëm vrasja e njeriut, po edhe vrasja e të vërtetës dhe e të drejtës.

Udhëheqja e LDK-së po vret të vërtetat dhe të drejtat që nuk i pëlqejnë, që nuk janë në interesin e saj, që e zbulojnë, e përfushin, e tregojnë politikën e saj në thelbin e saj: gjithnjë politikë e mjerë e, siç u pa më lart, në disa raste edhe politikë tradhtare.

Për fatin e historisë shqiptare, këto vrasje janë të përkohshme.

Historinë e Kosovës, historinë shkencore të Kosovës, nuk do ta shkruajë LDK-ja po historianët. Historia e falsifikuar që LDK-ja e ka shkruar për veten e Kosovën do të ketë fatin e historive partiake e shtetërore që Stalini e Duçe kishin shkruar për partitë e tyre dhe për shtetet që kishin sunduar me dhunë: do të hidhet në plehun e historisë!

Historinë e Kosovës dhe të Shqipërisë së bashkuar nuk do ta shkruajnë partitë po historianët e Shqipërisë dhe të Kosovës së Bashkuar. Një shkrues i saj jam edhe unë jo vetëm me Ditarët e mi.

Por, para se të shkruhet kjo histori e Kosovës, pasi Kosova të bëhet shtet i së drejtës, shpresoj që të vërtetat dhe të drejtat të cilat do t’u shpëtojnë vrasjeve prej rrenave, shpifjeve e urrejtjeve të anëtarëve, të udhëheqësve të kryehershëm dhe të mëvonshëm të LDK-së dhe të rrogëtarëve të saj do t’i sjellin shumë të dhëna e dëshmi të reja arkivore e kujtimore asaj historie.

Nga Beqir Karimani– Shenjë kujtimi i paharuar Mësuesi im:

Ideator i paperkulur i rilindjes së Identitetit Shqipetare në kohen e ish Jugosllavisë!

Atëheri kurë koha u be terr e më zi për shqipetarët që mbeten nën Ish Jugo-sllavi, mesuesi im shumë i dashur i perkushtuar me mish e shpirt per çeshtjen kombetare ishte në ate kohë edhe sot mbetet një jehon e pazevendësuar i zerit më të ri, fjales se re, per brezat që la.

Zaim Beqiri, ishte dhe mbeti Yll i rrezeve të arta në ndriçim të çështjes shqipetare në Ish Jugosllavi dhe më vonë në ish republiken Yu apo të është quajturen sot Maqedoni V.Zaim Beqiri, Ideator, mesues e pedagogë, truri i ndritur dhe i paperkulur ndaj padrejtësive, patriot e trim sa të duash me plot vullnet dhe energji ju perkushtuar Drites, shkelqimit të Kombit!

Në KRAHASIM nga shqipetarët, bashkëkohanik të tij, që ishin, dhe terhiqeshin si dashamirë të kombit në ate kohë, me plot rrena dhe mashtrime per shqipetaret, e në veçanti ishin ato pseudo-intelektual, e pseudo-patriot, të cilet duke shfrydezuar edhe shqipetaret e thjesht me trurin e varfur dhe mendëjen e shprazur, padyshim ndihmuan Sllavet e Jugos, per të zhdukur faren Shqipetare në Jugosllavin e atëhershme.

Ky shtet artificial “ish Jugosllavia me politikat shovene dhe degradive ndaj shqipetare arriti të bej per vete shumë sherbetorë, jo vetem plot “intelektual” por edhe nga ata, shqipetarë të lloit profiter e interesxhi, frikacak dhe, bythëlepires, kakmaxhi e byrekblerës të shkieve, ku jugosllavia e atëhershme pothuajse shendroi shqipetaret në armat sherbimi i të të gjithë profileve të ati shteti të serbo-sllave, shkieve që akceptuan skllaverimin dhe eleminimin e shqipetare!Liri-dashësi i Kombit Shqipetarë, Zaim Beqiri që lindi në një familje të pastert me gjakë arberori dhe në një vendë “Fole Shqiponjash”, Ship-kovicen legjendare nuk mund të duronte më keta shkavella të zi, dhe beri rezistencë të paparë me gjithë familjaret e ti.Mesuesi im me ideale të pastërta kombetare i lindur nga babai Xhaferi me shpirtë të pastert dhe zemer qelibari, i ritur dhe i edukuar me qumështin e Nenes më të madhes “Shqiponja e Sharrit” Hatixhes, nuk mund të duronte më pislleqet e shkavellave te zi. Gjaku aberor i kesaj Familje legjendare nuk duronte të perzihej me shkavin.

Të shtyrë nga tradita ndjenjat, edukimi…dhe patriotizmi e gjithë kjo familje u hodhë në mbrojtje të kombit…Mesuesi im, vizionar me plot rezonancë dhe logjikë me vetedije të lartë kombetare, lexues dhe njohes i mirë i gjakut të pist Ruso-serbo-sllavë duke parë se serbosllavet frymezoheshin nga doktoraturat ( Traktet) e V. Çubrilloviçe, Pashiqe, Rankoviçe… e mutave të tjerë…që ishin perkushtuar me literaturet e ” Akademive të Pista” (sorta e së ciles eshtê edhe ajo e sotit në Maqedonin V.) per zhdukjen e kombeve tjera nê Jugosllavi dhe eliminimin total tê kombit shqipetarë, më së miri kete urejtëje dhe bindje të direktivave te akademike sllavo-serbe e tregoi Koha e kryexhelatit të Ballkanit, S.Millosheviqit ndaj zhdukjes sê fares shqipetare.

Andaj mesuesi i im me familje rezistoi ndajë gjitha stuhive sllavo-serbe e maqedone që ishin versulur në zhdukje të të gjithë shqipetare…Per ate kohë mesuesi im ishte per mua dhe mbeti per plot nxenes të të tjerë, veçanarisht në shkollat e trevave të Sharrit qiriri i pashuar i Naimit. Si inspirues i edukimin arsimoro-pedagogjik, Ideator dhe krator jo vetem i vlerave shkencore por edhe më shumë si zëdhënes i kombit në vendine dashur Shqiperi Etnike…Natyrisht per kete arsye ai dhe familja e ti, ishte dhe u mbeti therrë, halë në sy gjithmonë shkieve të zi, Sllavo-serbo- maqedone!

Zeri i Zaim Beqirit edhe pse ishte nacional edhe internacional shumë i drejtê në baza shkencore u denuar dhe familja e tij u persekutuar nga Jugo-sllavet.Edhe pse u denuar nga sllavet e zi, jehona per bashkimin e trojeve u zmadhuar edhe më shumë. Kjo Familje Atëdhetare nuk u shuar, perkundrazi vazhdon dhe do të vazhdon me vizionet e tyre edhe më tutje në brezat e rri deri në plotsimin apo kompletimin e copave të amanetit të mesuesit tim per NENEN SHQIPERI.Filozofia e Zaim BeqiritIshte kryesisht e bazuar në shkencen e dinjitetit dhe arsyes, rezonances dhe logjikës në të drejtën dhe lirin natyrore të të gjithë popujve të robëruar. Andaj figura e tij mbetet si ideatori i akceptancave edhe lirive të popujve të roberuar dhe i së drejtes së vetvendosjeve të kombeve dhe raporteve të reciprociteteve nacionale dhe internacionale…

Thirrjet per “Teorin e njohjes së Identitetin” dhe thirrjet e tij per aleancat dhe lidhjet e forta shqipetare, në kohen e tij, nga shumë shqipetarë të quajtur ” intelektual jugosllavë” jo vetem që injoroheshin por veprat e ti, inspiruesit, pengoheshin, ndaloheshin dhe personat u denoheshin..!Shtohet pyetja pse u denua dhe u persekutuar mesuesi im s’bashku me familjen !??Absurdum! Per boten e civilizuar dhe shkencen!Pergjigja ime thjesht shkurt dhe shqip : Vetem Pse kerkoi hisen e diellit në oborin e shtepisë sê vet “Shqiperisë Etnike”!…

Andaj ca fjali në shenjë kujtimi të mesuesit tim, Si demokrat ku thoshte: “Interesat e popullit, te përfaqësuar bashkërisht janë në thelbin e vendimmarrjes demokratike”!vazhdonte me retoriken e tij shumë të embel:. “Çështja e fantazmave që po qarkullojnë neper Jugosllavi është aq e lodhur sa që mbajtësit e saj zhiten dalngadal neper Varre”Pastaj..”Jugo-sllavet ushqejnë ‘politika te identitetit’! (ateheri nuk e kuptoja mire, qê doshte të më thot se: as sërbet as maqedonet e as greket nuk kanë identitet! Vetem ne Shqipetaret jemi dhe kemi identitet nê keto troje)Një fjalë e keqe, por e shpjeguar rrallë: Ajo që nënkuptohet është politika e interesit nga dhe për grupe që bashkohen në bazë të karakteristikave ose përcaktohen prej tyre!Në një demokraci parlamentare, politika e interesit jo vetëm që nuk është asgjë e keqe, por është edhe thelbësore për të. Ajo nuk operohet vetëm nga lobi i makinave, por edhe nga ata që janë të përkushtuar në mbrojtjen e nacionalitetevePor vetëm përfaqësimi i interesave, i denigruar si “identiteti-politik”, ankohet me zë të lartë dhe madje dyshohet se errëson gjëra gjoja më të rëndësishme: hendeku mes urrejtjeve nacionale varrosi federacinet Nuk janë pakicat ato që fshihen pas identiteteve. Ishtë pamja nga jashtë që i vendos ata atje.

Dhe që pothuajse i detyron ata që të mbrojnë së bashku veten kundër diskriminimit që i prek ata së bashku. “Kushdo që sulmohet si shqipetarë duhet të mbrojë veten se eshtë shqipetarë,” shtonte mesuesi.Nëse ata që bërtasin “politikë identiteti” janë serbet që “mbajnë hajdutet shqipetarë!” Andaj vazhdonte Merrni veten seriozisht, ata ( sërbet, maqedonet) s’kan rrugëdalje do t’i nënshtrohen lëvizjes së shqipetare në vendimin e tyre, vetem për të përcaktuar veten e tyre si serb apo maqedon!?Mesuesi im i dashur e di se na ke mesuar se fjalet padyshim duhet kaluar në vepra!Fjalet tua ishin per mua shumë të medha të gjata të thella tê largeta…e shpesh heri as që kisha trurë t’ i kap, kuptoja…

***Anda…kujtimet tua do tê mbeten tek na të paharuaraPrehu i qet në paqe, amaneti juaj per Shtepin ton të perbashket ” Nena Shqiperi” ka filluar të lulezoj dhe Rrezet e Diellit në Kopshtin e saj nuk ka më burrë nene që kush mund t’i ndal!Prehu i qet në ameshim mesuesi im i dashur, Zaim Beqiri Lavdi

Eshtë krenaria e madhe kombetare të takon antaret e familjes legjendare Beqiri!Dhe më e madhja krenari eshtë tê perkulesh ndaj tyre me plot respekt.Andaj të gjithë antare të Familjes legjendare Beqiri, mbesave dhe nipave, jua percjell nga larg ngushllimet e mia më të sinqerta nga zemra dhe ju urroj plot shendet e lumturi neper familje! Lavdi

–Në vazhdim dëgjoni intervistën e Zaim Beqirit dhënë gazetarit Adnan Aliti në Tetovë më 01 Janar 2010.

Nga Agim Vinca – Në vitin 1990, kur Adem Demaçi kishte hyrë në vitin e vet të 28-të të burgut, e përjavshmja “Danas” e Zagrebit, i vetmi organ i shtypit jugosllav që u bënte vend shkrimeve tona të pakta që merrnin në mbrojtje, pak a shumë, shqiptarët nga fushata e tmerrshme që zhvillohej kundër tyre në vitet ’80 (pas vitit 1981), në rubrikën e saj të rregullt “Ličnost tjedna” (Personaliteti i javës), botonte një shkrim për të burgosurin politik numër një në ish-Jugosllavi dhe ndër më të njohurit në botë, Adem Demaçin.

Jugosllavia e atëhershme, nën ndikimin e zhvillimeve në Evropën lindore e qendrore (në ish-Bashkimin Sovjetik, Poloni, Çeki etj.), po shkonte drejt pluralizmit politik dhe si rezultat i rrethanave të reja të krijuara, pritej lirimi i të burgosurve politikë, në mesin e të cilëve doemos edhe i të burgosurve politikë shqiptarë, të cilët ishin, në raport me numrin e popullsisë, pra proporcionalisht, më të shumtit në numër dhe të dënuar me dënime nga më të rëndat, disa prej të cilëve, madje, si Adem Demaçi me shokë, nga dy-tri herë radhazi. “Čovjek sa transparenta” (Njeriu i tranparenteve) titullohej shkrimi i “Danas”-it, që fliste në dy faqe për Adem Demaqin (kështu ia shkruanin emrin) dhe që sillte edhe fotografinë e tij, për herë të parë pas shumë vitesh e dekadash dhe që, siç mund të shihej qysh prej titullit, e paraqiste atë si lider politik të lëvizjes ilegale shqiptare për çlirim, si njeri që mobilizonte masat, me portretin e të cilit dilej në demonstrata, kryesisht në Perëndim, e të tjera të ngjashme. Shkrimi ishte kryesisht pozitiv, por e paraqiste Adem Demaçin, autorin e romanit të famshëm Gjarpinjtë e gjakut, të shndërruar në legjendë, ashtu sikurse edhe autori i tij, vetëm si njeri politik, por jo edhe si krijues letrar, pra si shkrimtar.
I vetëdijshëm se në këtë mënyrë, Adem Demaçi paraqitej në mënyrë jo të plotë, madje të njëanshme, pata bërë një shkrim, në të cilin, duke përshëndetur veprimin e gazetës zagrebase, ia bëja me dije redaksisë dhe, nëpërmjet saj, edhe lexuesve, se Adem Demaçi, përveç se veprimtar politik, shumë i njohur dhe shumë i çmuar, ishte edhe shkrimtar, autor i një numri të konsiderueshëm tregimesh dhe i një romani, që kishin bërë bujë në kohën kur ishin botuar në Prishtinë, në gjysmën e dytë të viteve ’50 të shekullit XX, por që më vonë, pas rënies në burg të autorit, ishin ndaluar, ashtu siç ishte ndaluar edhe emrin i autorit të tyre, i cili, në Kosovë e gjetkë rreth tri dekada nuk mund të përmendej publikisht, pos në kontekst negativ: si armik i Jugosllavisë, çfarë edhe ishte në të vërtetë. (Armik i Jugosllavisë? Po. I shtetit dhe i ideologjisë së tij, por jo edhe i popujve të saj, sepse Adem Demaçi, njeri me sens të rrallë politik dhe humanist i vërtetë, ka ditur ta bëjë gjithmonë dallimin mes popujve e regjimeve dhe nuk i ka bërë kurrë vend urrejtjes në zemrën e tij të madhe).
Në fund të shkrimit tim, të cilin Danas-i, për çudi, nuk e botoi, edhe pse më kishte botuar jo pak shkrime të tjera më parë, nënvizoja edhe një detaj, në dukje mbase të parëndësishëm, por që do ta ndjekë si fatalitet shkrimtarin ndër vite, faktin se emri i Adem Demaçit, në të vërtetë mbiemri i tij, shkruhej me ç” (të fortë) e jo me “q” (të butë), si thuhet në Kosovë, siç e kishte shkruar gazetari i “Danas”-it dhe siç do ta shkruajnë jo rrallë edhe vetë shqiptarët jo vetëm në atë kohë, por edhe më vonë, deri në ditët e sotme. Kjo ishte, siç kam marrë vesh, një nga arsyet (edhe pse jo e vetmja), që e shtyri autorin, shkrimtarin Adem Demaçi, të hiqte dorë për një çast nga emri i tij historik dhe ta nënshkruante kompletin e veprave të tij prej dhjetë librash, të botuar në vitin 2012, me Adem Dema e jo Adem Demaçi, veprim ky, i cili, megjithatë, mua personalisht, si lexues i veprës së Adem Demaçit dhe si studiues i saj, nuk më është dukur me vend!
Të ritheksojmë edhe një herë, edhe tani që ky personalitet i pashoq nuk është më në mesin tonë, se Adem Demaçi, është jo vetëm veprimtar i shquar politik, njeri që bëri epokë, por edhe një krijues me talent të rrallë artistik. E them me përgjegjësi të plotë se po të mos e kishte flijuar talentin e tij letrar për hir të çështjes kombëtare, Adem Demaçi do të ishte bërë një shkrimtar i përmasave të mëdha ose, siç kam thënë në një rast tjetër, sado hipotetike që mund të duket kjo gjë, Kadareja i Kosovës. “Baca”, siç jemi mësuar ta quajmë me dashuri të gjithë ne kur flasim për të, madje edhe ata që mund të jenë moshatarë të tij apo edhe më të moshuar se ai, i kishte të gjitha predispozitat për t’u bërë i tillë: talentin, imagjinatën, aftësinë e të vërejturit të fenomeneve jetësore, prirjen për të krijuar karaktere njerëzore, gjuhën e pasur, stilin lakonik, njohjen me themel të frazeologjisë popullore, zotërimin e gjuhës si sistem mjetesh shprehëse në të gjitha nivelet e saj, e të tjera.
Në librin Dosja Demaçi të historianit dr. Hakif Bajrami, haset, ndër të tjera, edhe një fjali, në të cilën thuhet: “në mesin e shkrimtarëve të Kosmetit konsiderohet si shkrimtari ma i talentuem”. Jam mahnitur kur e kam lexuar këtë fjali, të shqiptuar nga njëri nga denoncuesit e tij. Përse? Për shkak se aty mësova, ku më së paku e prisja, se talentin si shkrimtar Demaçit nuk ia mohonin as ata që e denonconin e as ata që e burgosnin. Përkundrazi, e konfirmonin atë, duke pohuar me gojë plot se ai ishte “i talentuem”, madje shumë më i talentuar se ata vetë, por, ajme, kishte një të keqe të madhe: ishte armik i shtetit dhe jo një armik dosido, por i vendosur, trim e konsekuent deri në fund.
Adem Demaçi i ri, ky idealist i vërtetë, sikurse edhe shokët e tij, që iu bashkuan dhe e mbështetën, kishte një ëndërr të madhe, heretike për kohën: ëndrrën e çlirimit të Kosovës nga zgjedha serbe dhe bashkimin e saj me Shqipërinë, prej së cilës ishte shkëputur padrejtësisht e me dhunë në vitet 1912-13.
Për hir të kësaj ëndrre, Adem Demaçi e sakrifikoi talentin e tij si shkrimtar dhe karrierën e tij prej shkrimtari të dorës së parë. Kur ra në burg për herë të parë, në vitin 1958, me akuzën për “agjitacion e propagandë”, Ademi ishte emër i njohur në letrat shqipe në Kosovë. Ish-studenti i shkëlqyeshëm letërsisë botërore, që me dijen dhe talentin e tij kishte çuditur edhe profesorët më të rreptë në Universitetin e Beogradit dhe gazetar i rubrikës së kulturës në të vetmen gazetë të përditshme shqipe në ish-Jugosllavi, “Rilindja”, ai kishte botuar, duke filluar nga viti 1953, në shtypin dhe periodikun letrar të Kosovës, kryesisht te “Jeta e re”, një varg tregimesh, me të cilat kishte përvetësuar lexuesit dhe kritikën letrare të kohës si një talent i rrallë në fushën e prozës, e cila atëherë ishte dhe, në njëfarë mase, vazhdon të jetë edhe sot deficitare në letërsinë shqipe të Kosovës. Nuk harrohen tregimet e tij: Kur zoti harron, Mestani, Kthimi, Burija e Pizh Magjupit, Eu, Binak, eu…, Toka nuk sillet vetëm rreth boshtit të vet, Ezopi e të tjera, që shquhen për gjetjen e temës dhe të subjektit, për personazhet pikante, për nuancimet psikologjike, për gjuhën e gjallë e autentike, për ndjenjën e humorit dhe vlera të tjera, që i bëjnë ato modele të tregimit të shkurtër dhe si të tilla tërheqin edhe sot vëmendjen e lexuesit.
Pas një përvoje në fushën e tregimit, ku herë-herë shkëlqen si të ishte nxënës i Çehovit ose O’Henrit, i inkurajuar edhe nga suksesi që arriti tek lexuesit, Adem Demaçi do të kalojë në fushën e romanit. Kur nuk ishte më shumë se 22 vjeç, ai botoi, në faqet e “Jetës së re”, në dy vazhdime, romanin e tij të njohur, Gjarpijt e gjakut, i cili, po atë vit (më 1958), falë përkujdesit dhe dashamirësisë së Esad Mekulit, do të botohet si libër më vete në edicionin e “Jetës së re”. Njohës i mirë i jetës dhe i mendësisë së popullit të vet, i plagëve dhe dhembjeve të tij, Adem Demaçi do të verë gishtin aty ku duhej: te plaga e hapur e vëllavrasjes dhe e gjakmarrjes, duke u angazhuar jo në mënyrë banale, por nëpërmjet situatash artistike, për kapërcimin e saj. Pamja e fundit e romanit, ku njëri nga personazhet (Mustafa), kundërshtar i rreptë i zakoneve prapanike, pas përleshjes së dy familjeve, i drejtohet një fëmije, simbol i së ardhmes, me fjalët: “Shtypi, shtypi këta gjarpij të gjakut!…”, flet jo vetëm për mesazhin e qartë të veprës, por edhe për mundësitë e mëdha krijuese të autorit të saj.
Se sa është treguar inventiv e largpamës Adem Demaçi në këtë vepër të papërsëritshme të prozës shqipe, flet edhe motoja e vënë në krye të saj. Vargjet emblematike: “Jo atyne që janë trima/ me ngrehë gishtin e krimit/ po atyne që janë trima/ me shtri dorën e pajtimit” shprehin në mënyrë lapidare preokupimin atdhetar e humanitar të shkrimtarit, të cilin ai përpiqej ta bënte pjesë të ndërgjegjes së popullit të vet. Jo rastësisht këto vargje, tridhjetë vjet më vonë, u bënë moto e lëvizjes për pajtimin e gjaqeve në vigjilie të viteve ’90, kur Adem Demaçi ende mbahej në burg, por fara që kishte hedhur ai tashmë kishte mbirë dhe kishte dhënë frytet e saj në tokën e plleshme të Kosovës.
Gjatë viteve të burgut, jo vetëm të parit e të dytit, por edhe të tretit, më të gjatit, Adem Demaçi nuk mundi ta ushtronte profesionin e shkrimtarit. Ndryshe nga ç’veprohej me intelektualët e tjerë disidentë të Evropës, atij nuk iu mundësua në burg që ta ushtronte zanatin e shkrimtarit. Në burgun e Stara Gradishkës, ku qëndroi në vitet e fundit, ai bënte punën e montuesit të stilolapsave, por atij vetë (çfarë ironie!) nuk i lejohej të shkruante. Ky fakt, sikurse edhe qindra të tjerë, tregon qartë se sa ishte i rremë miti mbi liberalizmin e regjimit titist jugosllav, të cilin me të drejtë disa analistë perëndimorë e cilësonin si “stalinizëm antistalinist”.
Edhe pas daljes nga burgu Adem Demaçi arriti t’i befasonte lexuesit, duke dëshmuar se vitet e gjata të burgut nuk e kishin tharë shpirtin e tij krijues. Në vitin 1994 botoi romanin Libër për Vet Mohimin, në të cilin u përpoq të shprehte, në mënyrë alegorike, vizionin e tij për zgjidhjen e çështjes së Kosovës dhe, rrjedhimisht, edhe ëndrrën për një pajtim të mundshëm historik mes dy popujve të armiqësuar, serbëve dhe shqiptarëve.
Ndryshe nga romani i tij i hershëm Gjarpijt e gjakut, ku gjejmë tipin e prozës sociale të mjedisit rural, me elemente herë-herë etnografike, në Libër për Vet Mohimin, Demaçi kultivon prozën urbane me elemente eseistike, që e hasim rëndom te shkrimtarët politikisht të angazhuar (Brehti, Sartri, Kërlezha etj.). Protagonist i rrëfimit është një intelektual shqiptar, ish-i burgosur politik, i cili, pas një qëndrimi të gjatë në burg, kthehet në vendlindje, ku sheh shumë ndryshime, por edhe një gjendje në thelb të pandryshueshme: atë të mungesës së lirisë kombëtare. Shikuar nga aspekti tipologjik ai i takon kategorisë së personazheve-ide e jo të personazheve-karaktere, gjë që e sugjeron edhe emri i tij: Vet Mohim (nga fjala shqipe vetëmohim: flijim i interesit vetjak për hir të interesit të përgjithshëm). Së bashku me një grup miqsh, bashkëmendimtarë të tij, ky personazh ideografik, niset në kërkim të disa të vërtetave thelbësore me rëndësi jetike për jetën e banorëve të hapësirës ballkanike, por edhe për njeriun në përgjithësi.
Si të dilet nga kriza e krijuar pas shpërbërjes së ish-Jugosllavisë? Si të zgjidhet çështja shqiptare dhe veçanërisht çështja e Kosovës? Si të pastrohet Ballkani nga shpirtrat e këqij, nga demonët që luajnë me fatin e popujve? Cilat janë rrugët më të drejta e më frytdhënëse për t’u mposhtur e keqja? Si të shpëtohet njeriu i sotëm nga rreziku që i kanoset prej teknikës? Si të shpëtohet natyra prej ndotjes? Si të çlirohet njeriu nga ankthi i vdekjes dhe a është i pavdekshëm shpirti i tij?
Njeri që pjesën dërrmuese të jetës e ka kaluar në burg, por pa e humbur kurrë lirinë e vet të brendshme, heroi i Demaçit, pas daljes nga “burgu i vogël” në “burgun e madh”, niset në kërkim të rrugëve të lirisë për vete dhe të tjerët, për “të vetët” dhe ata “të tjerët”, sepse askush nuk mund të jetë i lirë, sipas tij, duke e mbajtur në robëri dikë tjetër, duke e shtypur dhe shfrytëzuar atë. Mirëpo, si të arrihet kjo, në ç’mënyrë? – shtrohet pyetja. Dhe përgjigjja është: “jo me dhunë, por me marrëveshje; jo me agresivitet, por me durim; jo me urrejtje, por me dashuri”.
Për Demaçin më trim është ai që fal sesa ai që vret, ndërsa më fatkeq – ai që e shkakton sesa ai që e pëson vuajtjen. Kjo do të thotë se filozofia e tij është filozofi e mosdhunës, por kurrsesi jo e qyqarllëkut. Për të nuk është i huaj koncepti i Gandit se “dishepull i vërtetë është ai që i njeh dhembjet e tjetrit si të ishin të tijat”, sikundër edhe parimi i lartë etik, i formuluar për mrekulli nga malësori ballkanas Mark Milani, se trimëri është ta mbrosh veten nga të tjerët, ndërsa burrëri t’i mbrosh të tjerët nga vetja.
Vepra e parë e Adem Demaçit e shkruar dhe e botuar pas daljes nga burgu, romani Libër për Vetmohimin, do të pasohet edhe nga një varg veprash të tjera të krijuara më vonë, siç janë: Heli e Mimoza, Nëna Shegë e pesë gocat, Shkrumbnajë e dashuri, Dashuria kuantike e Filanit dhe Alb Prometeu, një cikël prej pesë romanesh, të shkruara në vitet 2007-2012, pra në prag dhe pas shpalljes së pavarësisë, që flasin për luftën dhe pasluftën në Kosovë, poema Tung vargu im, e vetmja vepër në vargje e këtij prozatori të spikatur dhe drama historiko-politike Politika dhe pushka, hedhur në letër në vitin 1970 në burgun e Pozharevcit dhe e përpunuar në vitin 2011-2012 në Prishtinë e Sarandë, e cila u botua për herë të parë në kuadër të kompletit.
Edhe në këto vepra Adem Demaçi vazhdon aventurën e tij krijuese, duke u bërë jehonë ideve të veta politike, por edhe shoqërore e filozofike, që e kanë udhëhequr në jetë dhe të cilave ai ua ka kushtuar jetën dhe duke ndërfutur, kur më shumë e kur më pak, edhe elemente autobiografike, pa bërë në asnjë rast apologjinë e vetvetes, por duke mbrojtur gjithmonë popullin të cilit i takon. Kur në vitin 1957, ideologu i hegjemonizmit serb, shkrimtari Dobrica Qosiq, në një takim të mbajtur në Prishtinë, në ndërtesën e Komitetit Krahinor, i porosit shkrimtarët e Kosovës që “ta hapin hullinë e parë”, duke filluar “nga fillimi” dhe duke shkruar vepra “në frymën e patriotizmit socialist jugosllav”, i vetmi që guxon t’i kundërvihet pikëpamjes së tij, duke ia dhënë përgjigjen e merituar, është i riu Adem Demaçi, i personifikuar në roman si Filani: ”Si duket shkrimtari nga Beogradi nuk e ditka se ne kemi letërsinë tonë. Ne nuk kemi nevojë ta fillojmë letërsinë tonë nga e para; ne duhet të vazhdojmë aty ku e lanë shkrimtarët tanë të mëdhenj: Pjetër Budi, Frang Bardhi, De Rada, Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Noli, Migjeni, Luigj Gurakuqi, Mihal Grameno, Lasgush Poradeci, Sterjo Spasse, Mitrush Kuteli…”. Në atë “ftohtësi akulli”, që mbretëron në sallë, në praninë Duçit famëkeq (Dushan Mugosha) dhe komitetlinjve të tjerë, dëgjohet zëri inkurajues i profesor Zekeria Rexhës: “Bravo Filan!”, alias Adem.
Ka pasur përpjekje që Adem Demaçi dhe filozofia e tij krijuese të karakterizohen me pak fjalë si vijon: “realist në politikë, liberal në ideologji, hegelist në filozofi, stoik në etikë dhe ithtar i postmodernizmit në letërsi”.
Edhe pse tingëllon bukur, cilësimi i mësipërm lë për të dëshiruar dhe është i diskutueshëm, veçanërisht togfjalëshi i fundit, i formuluar nën ndikimin e modës së postmodernizmit. Më parë se postmodernist, ndonëse në veprën e tij nuk mungojnë as elementet postmoderne, sidomos te Libër për Vet Mohimin dhe Dashuria kuantike e Filanit, Demaçi si shkrimtar do të mund të quhej mbase postrealist, ithtar i një realizmi të ri, të cilin filozofi francez Rozhe Garodi (Roger Garaudy) e quante “réalisme sans rivages” (realizëm pa brigje). Vepra letrare e Adem Demaçit është e hapur ndaj jetës, botës, natyrës, shoqërisë dhe e grish lexuesin për komunikim të hapur, jashtë skemave dhe klisheve, që nuk i honeps.
Duhet të lexohet krijimtaria e Adem Demaçit për të parë se në themel të saj qëndron ideja sublime e lirisë së popujve si kusht i paqes dhe i prosperitetit. Duhet të lexohen dhe rilexohen tregimet dhe romanet e tij – dhe të gjitha shkrimet e tjera të tij, letrare e publicistike – për të nxjerrë “mësim” prej tyre dhe për t’u kënaqur me to. Sepse, ta lexosh Adem Demaçin do të thotë të bëhesh pjesëmarrës i një “udhëtimi dramatik filozofiko-politik dhe artistik”, siç thotë një nga personazhet e tij.

Sipas të dhënave preliminare të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të mbajtura në Kosovë më 14 shkurt, Lëvizja Vetëvendosje ka fituar 47.88 për qind të votave, duka dalë si partia e parë në këto zgjedhje.

Lëvizja Vetëvendosje ka garuar në këto zgjedhje pa certifikimin nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve të liderit të saj Albin Kurti, i cili është kandidat i këtij subjekti politik për kryeministër të vendit.

Në listën e Lëvizjes Vetëvendosje ka garuar edhe Vjosa Osmani, e cila ka qenë numri dy, në krye të listës së këtij subjekti politik.

Gjatë fushatës zgjedhore për zgjedhjet e 14 shkurtit, e cila ka nisur më 3 shkurt dhe ka mbaruar më 12 shkurt, lideri i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti, ka prezantuar programin e ardhshëm qeverisës të partisë së tij, duke thënë se dëshirojnë “të nxjerrin Kosovën nga kriza e shumëfishtë dhe ta vendosin në binarët e progresit”.

Programi qeverisës i Lëvizjes Vetëvendosje, siç ka deklaruar Kurti, do ta ketë në fokus të menjëhershëm përballjen me pandeminë e koronavirusit, ku do të krijohen kushtet që shpjegimet dhe rekomandimet e ekspertëve të jenë bazë për çdo vendim që do të merret nga institucionet.

Vaksinimi i 60 për qind të popullatës

“Pa vonesë do të vëmë në zbatim planin aksionar të detajuar të mbështetur financiarisht dhe i bazuar në situatën në terren. Masat e veprimit të menjëhershëm do të jenë: vaksinimi i së paku 60 për qind të popullatës, sigurimi i qëndrueshëm i materialeve elementare mbrojtëse, barnave dhe testeve, trajnimi i vazhdueshëm i stafit shëndetësor, komunikim transparent, i sinqertë dhe i dendur me qytetarë”, ka thënë Kurti.

Ai ka shtuar se do të nisë menjëherë bisedimet me vendet e rajonit, me theks të veçantë Shqipërinë, për përballjen e përbashkët me pandeminë COVID-19. Kurti gjithashtu, ka theksuar se do të bëhen përgatitjet për aplikim dhe anëtarësim të Kosovës në Organizatën Botërore të Shëndetësisë.

Për rimëkëmbje ekonomike, “intervenim ambicioz fiskal”

Kurti ka theksuar se kthimi i jetës ekonomike në normalitet është prioriteti kryesor i angazhimit në ditët, muajt dhe vitin e parë të qeverisjes së tij.

“Për këtë jemi të gatshëm të ofrojmë një intervenim ambicioz fiskal”, ka thënë Kurti.

Ai ka premtuar se në qoftë se Lëvizja Vetëvendosje do të qeverisë vendin, do të synohet “një ekonomi që del nga pandemia dhe e shëruar edhe nga sëmundjet tjera”.

Në ekonomi, sipas tij, do të ketë më shumë nevojë dhe hapësirë për gratë, për rininë, për mërgatën, për komunitetet, për fshatin, e sidomos për ata që kanë nevojë për më shumë mbështetje prej shoqërisë dhe shtetit.

Ai ka premtuar një ekonomi ku ka më shumë prodhim dhe eksport, më shumë punëtorë, më shumë kontrata të punës dhe më shumë respektim të të drejtave të punëtorit.

Ekonomia që ai synon, siç ka thënë, duhet të jetë pa monopole, por me ndërmarrje publike që operojnë suksesshëm, si dhe një ekonomi ku fuqizohen komunat në mënyrë që ato të vendosin vetë për prioritetet e tyre.

Ndërmarrësve u është premtuar ofrimi i qasjes së volitshme në financa, të nevojshme për të përballur rritjen e prodhimit.

“Për këtë do të krijojmë partneritet të fuqishëm në mes pesë shtyllave, që së bashku garantojnë daljen relativisht të shpejtë nga recesioni i tanishëm; ndërmarrjet, shteti, sistemi bankar, Fondi kosovar për garantimin e kredive, si dhe komuniteti i donatorëve dhe i kredidhënësve ndërkombëtarë”, është shprehur Kurti.

LVV-ja ka thënë se mbështetja do të shtohet për të gjitha bizneset që arrijnë të krijojnë qasje në tregjet e reja ndërkombëtare dhe të rrisin eksportet e Kosovës, për të gjithë ndërmarrësit që hapin linja të reja të prodhimit, fusin produkte të reja apo që arrijnë të shtojnë numrin e punëtorëve.

Vetting-u dhe lufta kundër korrupsionit

Kurti ka premtuar që pjesë e programit të tij qeverisës do të jenë qasja më serioze ndaj drejtësisë.

Siç ka theksuar ai, pjesë integrale dhe e domosdoshme të sistemit e drejtësisë është gjyqësori i pavarur dhe i paanshëm, me integritet dhe efikas.

“Për të arritur këtë, nivelet më të larta hierarkike të sistemit të drejtësisë dhe jo vetëm, do t’i nënshtrohen procesit të vetting-ut. Nëpërmjet këtij procesi, synohet të arrihet integriteti gjyqësor dhe prokurorial dhe do të kthehet besimi i qytetarëve në institucionet e drejtësisë”, ka thënë Kurti.

Ai ka shtuar se procesi i vetting-ut do të nisë nga Këshilli Gjyqësor dhe ai Prokurorial.

“Qeveria e jonë do të dëshmojë përkushtim në luftën ndaj krimit të organizuar dhe korrupsionit. Në këtë drejtim, do të shtohen kapacitetet njerëzore dhe profesionale në Departamentin Special në kuadër të Gjykatës Themelore në Prishtinë dhe të asaj të Apelit”, është shprehur Kurti.

Kurti ka thënë se kjo do të mundësohet përmes mbështetjes financiare për sistemin e drejtësisë, me qëllim të plotësimit të nevojave të tyre..

Rivendosje e masave të reciprocitetit ndaj Serbisë?

Çështja e reciprocitetit me Serbinë, e cila kishte prodhuar mjaft probleme brenda skenës politike në Kosovë, por edhe në raport me faktorët ndërkombëtarë, është potencuar sërish nga Vjosa Osmani, e cila në listën zgjedhore të Lëvizjes Vetëvendosje ishte numri dy, por edhe nga lideri i vetëvendosjes, Albin Kurti.

Në një debat të transmetuar nga mediat vendore, më 12 shkurt, Osmani ka deklaruar që “reciprociteti është baza më e shëndoshë e ndërtimit të raporteve, në veçanti tregtare dhe ekonomike, ndërmjet shteteve”.

“Natyrisht që ajo që mund të pritet është se ne do të sillemi në mënyrë reciproke për ta mbrojtur dinjitetin e shtetit tonë. Për këtë ne do të ulemi me partnerët tanë, e në veçanti me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por edhe me Bashkimin Evropian, që kanë qenë ndërmjetësues të këtyre marrëveshjeve, për t’i bindur që kjo është rruga e drejtë, për të arritur barazi, jo vetëm në raport me Serbinë, por siç e thash, për ta mbrojtur dinjitetin shtetëror mbi të gjitha”, ka thënë Osmani.

Ndërkaq, lideri i Lëvizjes Vetëvendosje ka thënë se vendosja e reciprocitetit me Serbinë, do të jetë ndër gjërat e para që do ta bëjë qeveria e tij.

“Është çështje ditësh, javësh dhe kurrsesi muajsh. Nuk e di tash se cila do të jetë sekuenca, por është ndër gjërat e para që do të bëjmë”, ka thënë Kurti.

Marrëdhëniet me SHBA-në

Lidhur me marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Kurti ka theksuar Kosova i do marrëdhëniet “jo vetëm të mira, por edhe shumë më të mira se që janë, në aspektin bilateral, ushtarak, ekonomik dhe kështu me radhë”.

“Nuk mund t’i zëvendësojmë Shtetet e Bashkuara të Amerikës me asnjë partner ose aleat tjetër… me SHBA-në ne kemi raporte të një shteti të ri me një shtet, për të cilin të thuash na ka ndihmuar, përkrahur e mbështetur, gjithmonë është pak”, ka thënë Kurti dhe ka shtuar:

“Me Sekretarin amerikan të Shtetit (Antony) Blinken mendoj që do të kem një bashkëbisedues të shkëlqyeshëm për marrëdhëniet tona të ndërsjella”.

Dialogu me Serbinë “nuk është prioritet”

Pa një zhvillim të brendshëm ekonomik të Kosovës, Kurti ka theksuar se nuk do të ketë as marrëveshje me Serbinë. Kjo për shkakun se, sipas tij, përderisa shteti i Kosovës është i dobët, Serbia nuk do ta respektojë asnjë marrëveshje.

“Gjithmonë do të kërkoj edhe më shumë. Ne duhet ta forcojmë shtetin tonë. Nuk po them që të mos dialogojmë me Serbinë, por kjo nuk është ndër prioritetet e para. Së dyti, Serbia na ka borxh. Unë jam i gatshëm të dëgjoj kërkesat për të drejtat dhe nevojat e serbëve në Kosovë, mirëpo nuk mund të dëgjoj vajtimet dhe piskamat në Beograd, se si paska humbur shteti serb Kosovën në kohën e (Sllobodan) Millosheviqit. Nuk mund të kem kurrfarë mirëkuptimi për këso lloj vajtimesh. Kur thuhet se ‘çka ofroni ju’, mendohet të kompensohet Serbia për humbjen e Kosovës. Jo. Serbia na ka borxh për krimet këtu, të kryera gjatë luftës, pra krimet kundër njerëzimit, krimet e luftës dhe të gjenocidit. Unë Serbisë do t’ia kërkoj borxhin”, ka thënë Kurti.

Ai ka theksuar se në rast se shikohet prezantimi programor i Lëvizjes Vetëvendosje, “fjala Serbi nuk është fare aty”.

Osmani: Asociacioni i rrezikshëm sa ndryshimi i kufijve

Zonja Osmani, e cila në listën e Vetëvendosjes ka garuar për postin e presidentes, ka theksuar se nuk do t’i qasen formimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, sipas kërkesave që ka Serbia.

“Asociacioni me kompetenca ekzekutive është po aq i rrezikshëm sa edhe ndryshimi i kufijve sepse e ka atë qëllim përfundimtar. Madje, e destabilizon Kosovën për një kohë të gjatë, por në fund shkon te po i njëjti skenar. Prandaj duhet të respektohet ajo që ka thënë Gjykata Kushtetuese….Ai skenar duhet të eliminohet dhe nuk mund të hyjmë në këtë proces me logjikën se çka do t’i japë Kosova Serbisë sepse ne kemi dhënë mjaft”, ka thënë Osmani.

Për ambasada në Jerusalem, konsultime me administratën e SHBA-së

Lidhur me zotimet e nënshkruara nga Kosova në Uashington, më 4 shtator të vitit 2020, pjesë e së cilës është edhe njohja që Kosova ka marrë nga Izraeli, si dhe se a do të hapë Kosova ambasadën e saj në Jerusalem, siç edhe është kërkesa e shtetit izraelit, Vjosa Osmani ka deklaruar se për këtë çështje do të konsultohen me administratën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe do të vendosin bashkë me të.

“Në zotimin unilateral thuhet që Kosova (Prishtina) dhe Izraeli pajtohen që të bëjnë njohje reciproke. Pikë. Askund nuk përmendet Jerusalemi. Ne që të dy (Osmani dhe Kurti) e kemi përshëndetur lidhjen e marrëdhënieve diplomatike. Por, ajo që do të bëjmë në tërësi për këtë marrëveshje, nga pika e parë deri te e fundit, është se do të insistojmë që të ulemi menjëherë, urgjentisht pas krijimit të qeverisë, me presidentin (e SHBA-së, Joe) Biden, me administratën e tij të re, në mënyrë që të rishikojmë secilën pikë dhe të shohim se cili është përkushtimi i tyre në raport me to”, ka deklaruar Osmani.

Njohja nga Izraeli, sipas Osmanit është tejet e rëndësishme dhe arsyeja se pse Kosovën e ka njohur Izraeli “është për shkak të ndërmjetësuesit, që janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.

Lëvizja Vetëvendosje (LVV) në zgjedhjet e së dielës mori mbi 150,000 vota më shumë se në zgjedhjet e 2019.

Në bazë të 98% të votave të numëruara, Vetëvendosje fitoi 48% të votave apo mbi 374 mijë.

Por, a do të mundet ky subjekt politik që i vetëm të krijojë qeverinë?

Me rezultatin aktual, LVV mund të ketë rreth 52 ose 53 deputetë, por rezultati final do të dihet pas numërimit të votave me kusht, dhe votave përmes postës.

Në KQZ, deri më 12 shkurt, kanë arritur 43.447 pako me fletëvotime nga jashtë, të cilat do të hapen më 15 shkurt për verifikim, proces ky që mund të marrë kohë deri në dhjetë ditë. Numri i votave mund të jetë më i madh, pasi besohet se brenda një pakoje, mund të ketë më shumë se një fletëvotim. Pritjet janë që vota e diasporës të jetë në masë të madhe dedikuar për LVV-në. Kjo do të rriste gjasat e arritjes së shumicës parlamentare.

Si zgjidhet qeveria?

Kosova është republikë parlamentare. Kuvendi i saj ka 120 ulëse, ku 20 prej tyre janë të rezervuara për komunitetet joshumicë. Për formimin e qeverisë, nevojiten votat e 61 deputetëve të kuvendit.

Fillimisht, presidenti i Republikës mandaton fituesin e zgjedhjeve që të formojë qeverinë. Nëse mandatari i parë nuk arrin të formojë qeverinë brenda 15 ditëve pas dekretimit, atëherë, presidenti dekreton një tjetër mandatar, i cili ka një afat ligjor prej dhjetë ditësh për formimin e qeverisë së re. Kandidati për kryeministër, sipas një aktgjykimi të Gjykatës Kushtetuese të publikuar më 2020, mund të jetë edhe nga partitë e tjera, pra jo partia fituese. Ai duhet të dëshmojë se ka votat e nevojshme që të zgjidhet në kuvendit. Nëse edhe mandatari i dytë dështon të sigurojë shumicën parlamentare, atëherë vendi shkon sërish në zgjedhje.

Kandidati i mandatuar nuk është i obliguar që të ketë koalicion edhe me partitë e komuniteteve joshumicë, por në qeveri, duhet të ndaj të paktën dy poste ministrore për komunitetet joshumicë, nëse qeveria ka 12 ministri. Nëse numri i ministrive tejkalohet, atëherë, një post i tretë ministror i ndahet komuniteteve.

Cilat janë opsionet?

Nëse LVV-ja nuk arrin të fitojë e vetme 61 deputetë, atëherë duhet të kërkojë partnerë për të formuar qeverinë e re. Në këtë rast, mund të ofrojë bashkëpunim për partitë e komuniteteve joshumicë, apo edhe për ndonjë nga partitë shqiptare.

Lideri i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti i ka cilësuar këto zgjedhje si referendum dhe nuk ka folur asnjëherë për koalicione paszgjedhore. Në konferencën ku shpalli fitoren pak para mesnatës së 14 shkurtit, Kurti tha se “nuk do të bëj koalicion me ata që kanë nevojë të reformohen në opozitë”.

Kurti dhe ushtruesja e detyrës së presidentit, Vjosa Osmani kanë garuar në një listë të përbashkët, ku Kurti është nominuar për kryeministër, ndërkaq Vjosa Osmanin për postin e presidentes.

Partitë e tjera politike në këto zgjedhje nuk kanë folur për vija të kuqe, siç ishin pozicionuar në zgjedhjet e kaluara.

Por, kandidati i Lidhjes Demokratike të Kosovës për kryeministër Avdullah Hoti, pas përfundimit të votimeve, paralajmëroi se partia e tij do të qëndrojë në opozitë.

“Në emër të LDK-së ne do të jemi mbrojtës të pa kompromis të demokracisë dhe të orientimit properëndimor, duke qenë opozitë konstruktive në interes të shtetit të Kosovës”, tha Hoti.

Edhe kandidati i Partisë Demokratike të Kosovës për kryeministër, Enver Hoxhaj, ka thënë se partia e tij, nuk do të hyjë në koalicion me LVV-në, pasi siç është shprehur, “janë shumë larg me qëndrime”. Ai ka thënë se PDK-ja do të mbetet në opozitë.

Por, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, ka shprehur hapur gatishmërinë që të jetë pjesë e Qeverisë Kurti. Lideri i kësaj partie, Ramush Haradinaj, i cili synon të bëhet president i Kosovës, ka thënë se nuk ka “vija të kuqe, as për Vetëvendosjen as për ndonjë subjekt politik”. Por, një koalicion eventual me AAK-në, bart në vete edhe kushtin që Haradinaj të zgjidhet president i vendit. Sipas rezultateve preliminare, partia e Haradinajt ka fituar 7.5% të votave.

Kush janë fitues nga minoritetet?

Në Qeverinë Kurti 1, LVV-ja nuk kishte bërë koalicion me Listën Serbe, e cila kishte fituar të dhjetë vendet e rezervuara për komunitetin serb në kuvend. Pavarësisht se kishin raporte të acaruara, Lista Serbe ishte pjesë e qeverisë me dy ministra.

Por, edhe partitë e tjera të komuniteteve mund të kenë kushtet e tyre.

Lista Serbe ka thënë të ketë fituar të dhjetë vendet, por në Kuvendin e Kosovës, këtë herë do të ketë edhe hyrje të reja nga komunitetet e tjera.

Në mesin e komunitetit boshnjak, Adrijana Hoxhiq nga veriu i Mitrovicës, me subjektin e saj “Komuniteti i Bashkuar”. Sipas rezultateve preliminare, ajo është e para në mesin e subjekteve boshnjake dhe ka fituar 5.688 vota. Subjektet e tjera boshnjake, siç është ajo e Emilia Rexhepit, Partia e Re Demokratike, ka fituar 2.753 vota, ndërkaq Unioni Socialdemokrat i Duda Baljes ka fituar 2.427.

Përfaqësuesit nga radhët e komunitetit boshnjak, të cilët kanë tri vende në kuvend, kanë ngritur dyshime se Hoxhiq, bashkë me subjektin e ri rom, Inciativa Rome nga Graçanica, po përpiqen të hyjnë në kuvend, me ndihmën e votave të komunitetit serb dhe se do “të punojnë për interesin e Listës Serbe”. Hoxhiq, e cila është nënkryetare e Mitrovicës së Veriut, i ka quajtur shpifje këto lajme.

Ndërkaq, Iniciativa Rome e Gazmend Salijeviq nga Graçanica ka fituar 3.730 vota, duke prirë në zgjedhje në mesin e partive të komunitetit rom.

Mbetet të shihet, nëse përfaqësuesit e ri të komuniteteve, do të bashkëpunojnë me fituesin e zgjedhjeve.

A do të mandatohet Kurti për kryeministër?

Pas certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve, që mund të marrë deri në një muaj kohë, ushtruesja e detyrës së presidentit, Osmani si u.d. e presidentit mund ta dekretojë Kurtin që të krijojë qeverinë e re. Por, ka dilema nëse kjo është e ligjshme, pasi Kurtit i është ndaluar garimi në zgjedhjet parlamentare, për shkak të dënimit të formës së prerë, për hedhje të gazit lotsjellës në Kuvendin e Kosovës.

Aktgjykimi i Kushtetueses, por edhe neni 29 i Ligjit për zgjedhjet e përgjithshme, thotë se kandidat për deputet nuk mund të jetë një person, i cili gjatë tri vjetëve të fundit ka qenë i dënuar me vendim të formës së prerë. Ky afat për Kurtin, përfundon në shtator të këtij viti.

Ekspertët janë të ndarë në këtë çështje, pasi disa argumentojnë se vendimi i Kushtetueses vlen vetëm për deputet, por opozita mund ta kontestojë këtë dekretim dhe të kërkojë interpretim nga Gjykata Kushtetuese.

Presidenti, sfida e parë

Për të mbijetuar, qeveria e re duhet të sigurohet se do të ketë mbështetjen e 2/3 në kuvend, pasi më së largu në prill të këtij viti, duhet të fillojnë procedurat për zgjedhjen e presidentit të ri të vendit. Kushtetuta e përcakton se presidenti i Republikës duhet të zgjidhet me të paktën 61 vota (në raundin e tretë), por kërkon që në procesin e votimit, të marrin pjesë të paktën 81 deputetë. Presidenti i ri duhet të zgjidhet brenda afatit prej 60 ditësh nga dita e fillimit të procedurës së zgjedhjes.

Në rast se kuvendi dështon ta zgjedhë presidentin, atëherë vendi shkon sërish në zgjedhje të jashtëzakonshme.

LVV-ja është përcaktuar që në këtë post ta nominojë u.d. e presidentit, Vjosa Osmanin, por bazuar në rezultatet e 14 shkurtit, zgjedhja e Osmanit nuk mund të arrihet pa mbështetjen e partive opozitare.

Lideri i AAK-së, Ramush Haradinaj po ashtu po synon postin e presidentit të Republikës dhe ka shprehur gatishmëri që partia e tij të bëhet pjesë e koalicionit të ardhshëm. Por, ende nuk dihet nëse LVV-ja do të “sakrifikojë” Vjosa Osmanin, për t’i plotësuar kushtin eventual, liderit të AAK-së.

Çka e pret qeverinë e re?

Qeveria e re pritet të krijohet sërish në kohë pandemie. Pasojat në ekonominë e vendit, të shkaktuara nga mbylljet dhe masat kundër COVID-19, janë evidente dhe menaxhimi i kësaj situate, mbetet prioritet dhe sfidë e vështirë.

Pos kësaj, Kosova vazhdon të ketë shkallë të lartë të papunësisë. Raportet ndërkombëtare e rendisin Kosovën në mesin e vendeve me korrupsion të lartë dhe arsimim të dobët.

Aktualisht, Kosova është e angazhuar në dialogun e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian për normalizimin e raporteve me Serbinë. Por, kandidati i Vetëvendosjes për kryeministër, Albin Kurti, ka thënë se “dialogu nuk është prioritet” dhe ka paralajmëruar rikthim të masave të reciprocitetit të plotë. Ai ka përsëritur se do të angazhohet për dialog të brendshëm me serbët e Kosovës, të cilët duhet ta shohin Kosovën si atdhe të tyre. (Rel)