Shkruan: Kimete Berisha

Ndarja ‘e mirë’ e Kosovës!
Mbasi që Asociacioni është ‘i mirë’, pse kryeministri po e mban fshehtë?
Albin Kurti ka të drejtë t’i ndryshojë bindjet politike, sepse njeriu normal ndryshon.
Ajo që dje ka qenë e vërtetë, sot mund të mos jetë e vërtetë.
Nuk mund ta mbrosh njē bindje edhe pasi që ajo bindje të mykët!!
Kryeministri Kurti është i pari që po e lavdëron ‘ndarjen e Kosovës’.
Të gjithë para tij kanë thënë ‘Asociacioni është detyrim i yni’, e ky po thotë ‘Asociacioni është ‘i mirë’.
Ndarje të mirë nuk ka.

Albin Kurti as nuk ka guxim të tregojë se pse po i pëlqen ky Asociacion, sepse pesëshja e emisarëve ia kanë ndaluar të tregojë.
Albin Kurti e ka të ndaluar të mos i pëlqej Asociacioni, ndërsa Besnik Bislimi ka treguar se as nuk guxojnë t’i interpretojnë ‘nenet e Asociacionit’ thuajse janë fjalë që kanë zbritur nga Zoti.
Asociacioni është Zajednicë, Zajednicë është Autonomi, Autonomia është ndarje e Kosovës.
Populli shqiptar është i privuar nga e drejta për ta ditur se çfarë ka në atë Asociacion sekret.
Aleksandër Vuçiqi përpara popullit të Kosovës e di se çfarë do të ndodh me Kosovën.
Dhe tek pasi që të vendoset për Kosovën, populli do ta marrë vesh se çfarë ka ndodhur me të!
Albin Kurti mban sekrete me Aleksandër Vuçiqin, dhe e fsheh të vërtetën para popullit të tij.
Sekretin po ia ruan edhe Vuçiqi.
Liderët evropian kanë kërkuar nga Serbia që ta pranojë Kosovën De-facto.
Kur dikush të pranon De-facto, do të thotë jozyrtarisht e pranon atë që ndodh në praktikë.
E pse jo?
Serbisë nuk i bie keq ta pranojë realitetin më të ri në Kosovë – autonominë e serbëve.
Normal që do ta pranojë.
P.S. Me Ty, si pa Atdhe!
Me Ty, si pa Zot e pa Fe!

Gunther Krichbaum, është përfaqësuesi më i lartë për Çështjet Evropiane i Grupit Parlamentar të CDU/CSU në Parlamentin Evropian dhe deputet në Parlamentin gjerman, i cili i është përkushtuar gjatë opozitës shqiptare prej vitit 2013, përfshi dhe krizën e vitit 2017, dhe më pas bojkotit të vitit 2019. 

Nuk është nga ata politikanët e rastësishëm që u bie rruga nga Tirana dhe thonë një fjalë. E njeh mirë Sali Berishën, Lulzim Bashën, Edi Ramën dhe gjithë politikanët e rëndësishëm shqiptar. 

Është ndoshta politikaniiI vetëm gjerman që dhe kur Edi Rama ishte në ditët më të mira me kancelaren Merkel, ky i bënte gjëmën me raporte kundër ecurisë së Shqipërisë, në raport me kushtet e plotësuara për hapjen e negociatave.

Sulmi i tij publik ndaj Sali Berishës nuk është as çështje lobimi dhe as konsideratë personale. Gunther Krichbaum i ka hequr sot stolin ku Berisha ka hipur dhe shpreson se do shpëtojë nga varja. Ja ka hequr stolin Sali Berishës, në emër të së djathtës më të rëndësishme evropiane dhe njëkohësisht më pro shqiptare.

Stoli në të cilin Berisha ka hipur t’i bëjë gjyq drejtësisë shqiptare, me shpresë se do ta sfidojë atë, sot i është kthyer në stol ku sipër kokës ka një litar. Dhe duke ja hequr, i japin fund dërdëllitjeve të tij.

Ai nuk doli në konferencë shtypi me Lulzim Bashën, që të mos i japë ngarkesën politike të qëndrimit të Evropës kundër Berishës, Lulzim Bashës, por nga ana tjetër i tregoi atij dhe gjithë politikanve të tjerë të opozitës në Shqipëri, se e djathta evropiane i ka prerë njëherë e mirë punët me Sali Berishën dhe është në mbështetje të fortë të SPAK në procedimin ndaj tij dhe familjarëve të tij.

Evropa po e trajton Sali Berishën njësoj si SHBA në përshkrimin që i ka bërë sekretari Blinken, kur e ka shpallur “non grata” familjarisht, duke e konsideruar një politikan që ka minuar demokracinë, që është përfshirë në korrupsion madhor bashkë me familjarët e tij dhe që ka shantazhuar drejtësinë. Por meqë Evropa nuk ka një standard ndëshkimi si ajo e SHBA për “non grata”, po e bën këtë duke mbështetur SPAK në Shqipëri, për të njëjtat akuza.

Por dhe Sali Berisha me sa duket, i mbetur keq, “njësoj” po i përgjigjet Evropës siç ju “përgjigj” SHBA. Ashtu siç e çoi sekretarin Blinken në gjyq në Francë, ashtu do ta çojë dhe njeriun më të rëndësishëm të së djathtës gjermane në Parlamentin Evropian. Do ta padisë për shpifje.

Mirë do ishte ta padiste në SPAK dhe të bashkoheshin çështjet në një çështje me 17 kullat, se aty ka mundësi të provohen dhe faktet, por me siguri nuk e bën, se nuk e njeh SPAK. 

As në Gjermani nuk e bën dot, se ata e kanë nisur para SPAK hetimin për milionat e dhëndrit të investuara nga llogaritë bankare të dhëndrit për blerje shtëpish, për mbesën në Gjermani.

Kështu që Franca i ka mbetur prapë si vend ku mund të ankohet. 

E vetmja e keqe e Francës është që nuk të kthen as përgjigje kur i çon letër. Por nuk është se Berishës i duhet ndonjë përgjigje. Sa më vonë të vijë, aq më mirë, se mund t’i gënjejë këta trushpëlarët se do vijë përgjigjja një javë para zgjedhjeve të vitit 2025. 

Puna është se deri atëherë mund të ketë ndërruar adresë shtëpie dhe s’ka për ta marrë në dorë.

Shkruan: Arben Taravari

Zgjedhjet e mbajtura për Rektor në UT ditë më parë me shumë të drejtë shkaktuan shqetësim në opinion duke nxitur dyshime se të njëjtat ishin të ndikuara, të kontrolluara dhe orkestruara, me qëllim që në këtë pozitë të zgjidhet kandidati i preferuar i Vullnet Ahmetit dhe klanit të tij të krimit dhe korrupsionit. Ky proces zgjedhor, i cili edhe pse në fillim dukej demokratik, me tërheqjen e tre kandidatëve i njëjti pati përfundim autokratik. Kjo autokraci erdhi si rrjedhojë e parregullësive dyvjeçare, shkeljeve konstante të ligjit nga u.d. rektori, senati dhe kryetari i senatit të cilët bënë rokadë, shkelje këto të vërtetuara edhe nga Inspektorati i Arsimit.

Tërheqja nga gara e tre kandidatëve të tjerë për Rektor, me arsyetimin e tyre se ka patur trysni të ndryshme duke e rrezikuar garën e lirë akademike, përbën një fenomen të pa precedent. Ky rast me plot të drejtë nga të 3 kandidatët nuk mund të karakterizohet si një proces legjitim dhe kredibil. Nga ana tjetër, reagimet e zyrës për marrëdhënie me publikun pranë UT-së (lexo ndjekësit e kandidatit të tyre të preferuar) ishin tipike si ato të BDI-së dhe në një vijë, meqë janë një.

Për ne si subjekt politik, është e pa tolerueshme që ky Universitet që paraqet vlerë kombëtare të popullit tonë, i ndërtuar me gjak e sakrificë, të shndërrohet në kompani private e individëve apo grupeve të afërta me parti politike, të cilët për interesa të tyre personale këtë Universitet e mbajnë të ngulfatur, duke e konsideruar si pronë të tyre. Koha e sulltanateve ka mbaruar. Lista e zezë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës nuk është e kompletuar pa ju.

Kërkojmë me këmbëngulje që Ministria e Arsimit dhe Shkencës të ndërmarrë masa të menjëhershme, sepse e ka obligim ligjor të ndërhyjë. Që nga 25 maji, UT është pa rektor. Andaj, edhe një herë ftojmë ministrin Jeton Shaqiri që urgjentisht të caktojë një ushtrues detyre rektor. Ky u.d. do të duhet të rinisë nga pika zero procesin e përzgjedhjes së rektorit të ri. Në ndërkohë të shkarkohet i tërë senati dhe prorektorët.

Udhëheqësia e UT-së janë dyshuar shpeshherë edhe për mungesë të transparencës dhe dyshimeve për korrupsion, rasti i fundit ishte ku gjatë pandemisë u zbulua se ky Universitet kishte shpenzuar miliona denarë për qëllime të shumta e që nuk kishin të bëjnë me procesin akademik dhe shkencor. Fshehja e keqpërdorimeve nga administratori i caktuar në UT dhe manipulimi me pagesat e semestrit (flitet se tejkalojnë shumën e 200.000 eurove) u bënë bashkëpjesëmarrës në krim. Organet kompetente nuk reaguan as atëherë kur u publikuan informacione për plagjiaturë të profesorëve, sidomos të fakultetit të Mjekësisë, nuk u reagua as atëherë kur janë deshifruar lidhjet (nepotizmi) familjar i ish rektorëve, përfshirë nepotizmin e familjarëve dhe miqve të pronarit të UT-së për 11 vite – kryetar aktual i senatit Vullnet Ameti.

Në gjithë këtë situatë që ka zbehur imazhin e UT-së, përveç Vullnet Ahmetit, përgjegjësi ka edhe BDI-ja e cila si pjesë e pushtetit, jo që nuk i ka parandaluar këto fenomene, por shpeshherë i ka mbrojtur dhe vazhdon ti mbrojë. Ata që kanë kapur autonominë e Universitetit të Tetovës janë pikërisht Vullnet Ameti dhe klani i tij së bashku me BDI-në. Për këtë flasin fotot dhe videot e publikuara në rrjetet sociale.

Është koha dhe momenti t’ia kthejmë krenarinë dhe dinjitetin këtij Universiteti të nëpërkëmbur. Në UT ka studentë shembullorë, staf akademik dhe administrativ që me nder dhe përkushtim i kryejnë detyrat e tyre. Është momenti që Universiteti të kryejë në mënyre ta pavarur dhe të përmbush misionin e tij, duke ngritur cilësinë e duke u ranguar në vendet e merituara. UT-ja u takon studentëve, të ardhmes së tyre dhe aspak Rektorëve të përjetshëm e as ndonjë subjekti politik cilidoqoftë ai.

Gjatë përgatitjes së ligjit për veting, si ASH do të shtojmë edhe veting të rektorëve, prorektorëve dhe dekanëve, si dhe konfiskim të pronës në qoftë se nuk janë në gjendje të dëshmojnë prejardhjen e pronës dhe pasurisë.

https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Farben.taravari%2Fposts%2Fpfbid0RGEgpvwaMBgWbgxyZ1C4uYwBnSb4N4rPR3EcUczNcbQnsaLj5d3YBSuLyLnuzESxl&show_text=true&width=500

Nga Kristaq Xharo*

E ashtuquajtura Zyra Speciale është strukturë e sistemit kosovar të drejtësisë me përbërje, tre gjyqtarë dhe dy prokurorë, pa asnjë lidhje gjeografike, morale e historike me Kosovën. Do të ishte e mirëpritur nëse kishin njohuri modeste për luftën 100-vjecare kundër kolonializmit serb. Vendi ku jepen vendimet e gjykatës speciale të Kosovës është Haga, shumë larg Kosovës. Gjyqi kundër UÇK pretendon të jetë historik, por asnjëherë nuk do të mund të jap ndonjë mesazh të tillë, për aq sa po e shtrembërojnë historinë. Përkundrazi, rrezikojnë të jenë paradoksalë sepse referohen në histori që shoqëria kosovare i ka kapërcyer para 30 viteve dhe duke u shqiptuar në kohë krizash, vetëm se krijojnë kriza artificiale. Edhe deklarimet e mjaft emisarëve politikë dhe diplomatikë nuk e bëjnë aspak më të besueshme, përkundrazi më politike gjykimin.

Halli i Hagës shtohet sepse dy burimet për lëndë të parë, dyshja Dickut (Marti) dhe Karlës (de Ponte), por edhe bodrumet e Beogradit kanë harxhuar gjithë materialin e sajuar dhe pjesa më e madhe e dëshmitarëve janë vetdemaskuar. Nëse konfirmohen deklarimet e njeriut më të besuar të Trumpit (Grenell) aktiviteti i gjykatës është tërësisht i paragjykuar, por i justifikuar vetëm për të vet mbajtur në këmbë një strukturë artificiale dhe tërësisht jashtë kohës. Këtë e përforcon edhe Financial Time, ditën e djeshme kur e quan Gjykatën një krijesë që mbart të gjitha pozicionet politike të vendeve që përfaqësojnë.

Një miting madhështor. Kujt po i drejtohet Haga? Imagjinoni që Haga do ta shqiptojë këtë vendim, të vetëquajtur historik, për të ardhmen e popullit të Kosovës në sheshin “Skëndërbej” në Prishtinë në një miting nën moton “Liria ka një emër”. Dita e djeshme ishte manifesti më i fuqishëm, i popullit në mbështetje të komandantëve të vet. Mitingu tregoi që populli është shumë më i madh dhe më i fuqishëm se partitë politike. Ishin me qindra mijëra “dëshmitarë”, që vështirë mund ti mbajnë Zyra e Posaçme e Hagës, si një krijesë për Kosovën, por me qëndrim dhe me përbërje, jashtë Kosovës. Pikërisht këta do të flasin në emër të popullit të Kosovës, atje në sheshin ku ndodheshin dje. Përndryshe nga ata dhjetëra, që prokurori ka thirrur në Hagë, ata qindra mijëra ‘dëshmitarë’ i thirri ndërgjegjja e tyre për të qenë në krah të komandantëve.

3 prilli, në Hagë, një ditë me mjegull, do të kujtohet si një ditë kur do të goditej historia e luftës së Kosovës. Pas qershorit 1999, ku UÇK së bashku me NATO  çliroi Kosovën, shkurtit 2008, kur Kosova shpalli pavarësinë, me bekimin e aleatëve të mëdhenj dhe të 2010 kur u konfirmua, përfundimisht legjitimiteti  i Republikës së Kosovës, vjen dita që do të gjykoj flamurtarët e këtyre ngjarjeve. Ditë që më shumë vjen si një shpagim për Serbinë se sa një merak për Kosovën.

Haga vjen me një akuzë sa konfuze aq edhe të paragjykuar… hall i madh. Pavarësisht nga aftësitë e aktrimit të prokurorit të sotëm,  jo kosovar, në Hagë, jo në Kosovë, akuza mbeti përsëri në nivelin e pamfletit politik pa taban, ngjashëm me atë që ngriti para tre vitesh prokurori Smith. Befasi dukej gjatja për luftë të armatosur midis partive politike… Në emër të kujt, nga kush, deri ku…flitet për vitet ‘98-’99, kur luftohej për mbijetesën e kombit.  Prokurori në mënyrë gati kaotike shpallte një akt-akuzë të mbushur me terma kriminale, por më tepër duke kërkuar ndihmë në kohë dhe motive të papërcaktuara, midis partive në Kosovë, për të fituar pushtet kur pushteti ishte në duart serbe, pushtuesi që kryente gjenocid, spastrim etnik, përdhunime. Edhe për fëmijët, por edhe naivët lufta në atë kohë kishte vetëm dy fronte, pushtuesi dhe bashkëpunëtorët, që digjnin e vrisnin Kosovën dhe UÇK, që luftonte të mbronte jetën e njerëzve. Akuza  duke shmangur pushtuesin serb e zhvendos objektin e luftës kryesisht  midis shqiptarëve. Ndoshta prokurori beson në një luftë me topa bore…

Një prokurori dhe gjykatë në hall. Akuza e ngritur më parë mbi librin e Karlës (de Ponte), dhe të Dickut (Mart) të provuar si produkt i shërbimit sekret serb, tashmë po i bashkëngjiten kapituj me lidhje të dyshimta, me fashikuj të hequr e me dëshmitarë mjaft të dyshimtë. Akt-akuza, po luan me një  topi të grisur e të shfryrë pasi nuk respekton kauzën, kohën dhe hapësirën. Përgjakja historike  midis Serbisë dhe Kosovës shtrihet në histori të gjatë, por prokurori shumë pak duket se i intereson dhe e shmang nga konteksti. Duke shmangur në kohë me mbulesën e injorimit historinë e masakrave të shtetit serb mbi popullsinë shqiptare ai përdor gjuhë me pak dallime nga ato  Ruanda, Eritrea apo Kongo (Kinshasa). Hallet e Hagës shtohen kur lidhen me ngjarjet dramatike në Ukrainë, apo me vendosjen në një kontekst me Rusinë dhe Putinin që nuk po bëjnë asgjë më pak se Serbia në kohën e Milloshevicit. A do të gjykohen edhe komandantët ukrainas një ditë siç po ndodh me ata kosovarë. Ka mjaft ngjashmëri, por në të dy rastet po gjykohen  komandantë që luftojnë të shpëtojnë kombin e tyre. Serbia vështirë të bëhet më e mirë duke dënuar shqiptarët…

Paradokse dhe parodi të akuzës… Ndërsa  Haga dhe sejmenët flasin se  padia është individuale, e vërteta e dukshme është se në të përfshihet gjithë zinxhiri komandues i UÇK. Aq saktë  sa është zgjedhur ky zinxhir edhe bodrumet e Beogradit do ta kishin zili.  Me gjethen e fikut, akuza përpiqet të mbuloj objektin e goditjes që në rreshtat e tjerë zbulojnë gjithë kontekstin e gjykimit. Akuza qartësisht godet thelbin, qëllimin, instrumentet, format e organizimit  dhe arritjet e luftës. Naivitet apo padituri djallëzore. Çfarë mbetet më tej… gjithçka kthehet në një pamflet politik. Edhe në Beograd edhe në Hagë e dinë se çfarë mund të jetë një ushtri pa linjë komandimi? – Turmë e armatosur është pak, lëvizje kaotike…një qellim për tu kthyer aty ku nisi… pas kësaj Beogradi ka të gjithë të drejtën ta konsiderojë luftën e vet të drejtuar kundër kriminelëve, banditëve dhe emrave të tjera që do ti dhuronte gjykata. Është tërësisht një ide djallëzore për të deformuar karakterin çlirimtar, të drejtë e human  të luftës çlirimtare të UÇK dhe aspak  një luftë e brendshme politike, civile, vëllavrasëse dhe mbi baza të urrejtjes. Këtë e gjen në aktakuzë, ku në mjaft raste nuk kujdesen as për ta mbuluar…

Çfarë nuk dëshiron të shoh akuza…?   Pavarësisht ku përpiqet të notojë akuza, interesante mbetet që gjykimi i UÇK është në rastet e rralla të historisë botërore ku gjykohet çlirimtari, ai që mbron popullin nga pushtuesi dhe bashkëpunëtorët e tij. Dhe më tragji-komike një UÇK e vendosur që në ditën e parë në një linjë me aleatët perëndimorë. Të gjithë e dinë se kush qëndronte pranë këtij formacioni dhe reagimi për çdo vendim e veprim të komandantëve të saj.

Serbia përdor me shumë sukses strategjinë e kompensimit,  që ka për objektiv  diskreditimin e shtetit të Kosovës dhe paraqitjen e tij si shtet i dështuar, i drejtuar nga persona të inkriminuar.  Makineria e propagandës e Serbisë është e ‘shkëlqyer’ për shpifje dhe intriga. Ishte kjo strategji dhe pjesë e saj propaganda agresive  që e nxori shumë shpejt Serbinë  nga pozicioni i  fajit dhe agresorit në atë  të viktimës. Por, ndërsa  Serbia ka një strategji të qartë, gjithmonë e ka pasur, Kosova,  por jo vetëm, gjithë shqiptarët  e kanë vështirë ti përgjigjen me strategji efektive. Alvin Toffler thotë që  strategjia është mënyra që të dallon nga të tjerët dhe në mungesë të saj me apo pa dashje,  do të jesh pjesë e strategjisë së dikujt tjetër, ndoshta edhe kundërshtarit.

Është një  periudhë, që  tregon se ‘kohët e arta’ për shqiptarët kanë kaluar dhe sinjalet janë për një gjeopolitikë të vështirë. Lufta si vazhdim i politikës ndryshon mjetet, por jo aq qëllimet dhe objektivat. Ndërsa shtetet e mëdha e kanë të vështirë të dështojnë  të vegjlit e kanë më të vështirë të mbijetojnë. Fuqia e butë, dhe fuqia e fortë,  shprehet Joseph Ney, themelues i teorisë neoliberale,   raportet me partnerët strategjikë  nën kontekstin e veprimeve të sinkronizuara, mbeten edhe për shqiptarët e vetmja rrugë e mbijetesës dhe suksesit. Lavdi UÇK!

*Profesor për Çështjet Ndërkombëtare të Strategjisë në UET

Nga Beqir Karimani

Sipas nenit 1 të ligjit themelor, të kushtetutes gjermane, shkruhet:

“Dinjiteti njerëzor është i pacenueshëm”.

Çfarë është dinjiteti?

Çdo njeri, pa marrë parasysh se nga vjen, sa vjeç është, çfarë gjinie është, ka kuptimin dhe vlerën e tij. Nuk ka rëndësi nëse është i varfër apo i pasur, çfarë feje ka, si duket apo çfarë krimesh ka bërë. Ai ka dinjitetin e tij, i cili buron nga humanizmi i tij.

Çfarë përfshin dinjiteti njerëzor?

Dinjiteti njerëzor është vlera më e lartë e Ligjit Bazë.

Në veçanti, ai përfshin ruajtjen e individualitetit, identitetit dhe integritetit personal si dhe barazinë elementare para ligjit.

Ai bazohet në idenë e njeriut si një person i lirë që vepron në mënyrë të pavarur.

Dinjiteti njerëzore

Eshtê

Vlera që u përshkruhet të gjithë njerëzve në mënyrë të barabartë dhe pavarësisht nga veçoritë e tyre dalluese si origjina, gjinia, mosha ose statusi

Dinjiteti njerëzor do të thotë që çdo qenie njerëzore është i vlefshëm sepse është njerëzor, qëndron egziston.

Dinjiteti njerëzor është i pacenueshëm.

Respektimi dhe mbrojtja e tij është detyrim i të gjithë pushtetit shtetëror.

***

Schilleri: Rreth Hirit dhe Dinjitetit,

(Libri 122 f.)

Në vërejtjet e Shilerit, fryma përdoret si kriter për dallimin midis hirit dhe dinjitetit, pasi ai merr një funksion të ndryshëm në hir sesa në dinjitet.

Në rastin e dinjitetit, siç u shpjegua më parë, meqë sensualiteti dhe morali janë në konflikt, shpirti duhet të marrë një rol dominues. Në një rast të tillë njeriu mund të provojë pavarësinë dhe lirinë e tij vetëm nëse shpirti sundon në të dhe ai vepron sipas urdhrave të arsyes në vend që t’i dorëzohet instinkteve.

Në rastin e hirit, nga ana tjetër, shpirti mund të sillet lirshëm, pasi sensualiteti dhe morali janë në harmoni me njëri-tjetrin. Kjo do të thotë se këtu natyra tashmë ndjek urdhërimet e shpirtit, në mënyrë që shpirti të mos ketë më nevojë ta ndrydhë atë.

Përveç kësaj, për të dalluar dy termat, thuhet se në vuajtje kërkohet dinjitet, ndërsa në sjellje kërkohet hiri, pasi liria e mendjes shfaqet vetëm në vuajtje dhe liria e trupit vetëm në veprim.

Si shpjegim!

Këtu duhet shtuar se në rastin e dinjitetit mendja duhet të jetë e lirë, pasi këtu njeriu duhet të tregojë vullnetin e tij të lirë duke vendosur për urdhërimet e shpirtit dhe kundër natyrës.

Në rastin e hirit, nga ana tjetër, veprimi, i cili udhëhiqet nga diktatet e arsyes, tregon lirinë e trupit, pasi ai nuk e lejon veten të sundohet nga instinktet.

Një aspekt tjetër që përcakton marrëdhënien midis hirit dhe dinjitetit është se zotërimi i instinkteve mund të bazohet vetëm në një prirje morale nëse personi ka një mendje harmonike dhe një zemër të butë dhe prandaj është i këndshëm.

Nëse nuk është kështu, motivimi mund të kërkohet në “mërzinë e ndjeshmërisë” , ose në tejkalimin e ndonjë afekti tjetër.

Në të kundërt, vetëm dinjiteti mund të dëshmojë nëse harmonia e ndjenjave e ka origjinën te morali.

harmonia e ndjenjave e ka origjinën te morali.

Një dallim tjetër që Schiller përdor për të shpjeguar çiftin e koncepteve të hirit dhe dinjitetit është se hiri kërkohet në rastin e forcës, ndërsa dinjiteti kërkohet në rastin e dobësisë.

Domethënë, kur një person është në një pozicion drejtues dhe superior, ai duhet të tregojë me hijeshi të metat e të tjerëve.

Nga ana tjetër, nëse një person është në një pozitë të dobët dhe inferiore, ai duhet t’i pranojë me dinjitet gabimet e tij.

Prandaj hiri dhe dinjiteti shfaqen në fusha të ndryshme, por gjithsesi bashkohen në një person.

Shileri e sheh shprehjen e njerëzimit të përsosur në bashkimin e hirit dhe dinjitetit.

Vullneti moral përcaktohet si ai shembull brenda njeriut që është hyjnor, që nëpërmjet bashkimit, njeriu tërhiqet si qenie shpirtërore-racionale, por zmbrapset si qenie ndijore.

Pergatiti per JU

B. K.

***

Dy fjal mbi Shillerin:

Johann Christoph Friedrich Schiller, (lindur më 10 nëntor 1759 në Marbach am Neckar ; † 9 maj 1805 në Weimar ).

Ishte një mjek , poet , filozof dhe historian .

Ai konsiderohet si një nga dramaturgët, poetët dhe eseistët më të rëndësishëm gjermanë .

Nga Kimete Berisha

Tezja presidente tha se ‘lufta e Ukrainës është lufta jonë’!

Jo teze. Lufta jote po shihet.

U bëre presidente duke i mohuar ushtarët e UÇK-së (duke e përdorur Rugovën për së vdekuri dhe duke i mashtruar ata që të mbështetën: herë Sejdiun e herë Mustafën).

E tash si presidente po punëson familjen në institucione: kaq ideale të larta ke pasur ti.

S’të vjen inat: jo që je e poshtër, por që je banale!

Se të jesh ‘e poshtër’ e të mos vërehesh – është marifet.

Hajde villain, e kuptoj, por nuk e kuptoj pse njeriu normal e shkatërron karrierën e vet për një, ose më shumë teze…

Nuk është e mundur ta duash tezen aq shumë, sa të turpërohesh publikisht për të…

Por, askush nuk e shkatërron veten për teze, por për paret që i menaxhon tezja.

Tezja është pare.

Komandantja e Ministrisë së Bujqësisë…

P.S. Thjesht, marrëzi: Ta blesh me pushtet – dështimin…ta blesh me t’njofshëm – turpin.

(Vërejtje: Di edhe më zi – por s’po dua).

Gazetari Poli Hoxha ka folur në lidhje me paraqitjen e ish-presidentit Ilir Meta pak ditë më parë në Prokurorinë e Posaçme (SPAK) në lidhje me çështjen CEZ-DIA.

Hoxha thotë se SPAK ka ecur shumë përpara sa i takon kësaj çështjeje.

Sipas tij, SPAK-u e ka pyetur Metën bazuar në dëshmitë e Kastriot Ismailajt, i cili është dënuar për këtë çështje dhe bashkëshortes së tij, Vojsava Ismailajt.

“Unë kam goxha informacion. Është një çështje që SPAK, në dijeninë time ka ecur shumë përpara. Kjo çështje është hetuar nga vetë zoti Dumani dhe Kraja, që ishte paraardhësi i tij. Çështja është që, zoti Meta aty është thirrur si një person për të kryqëzuar dhe për të ballafaquar vetë prokurorët e SPAK-ut me dëshmi të tjera.

Pyetjet që i janë bërë zotit Meta, i janë bërë pikërisht mbi dëshmitë e Kastriot Ismailaj, i cili është marrë disa herë në pyetje nga SPAK-u, ndërkohë që është në burg, dëshmitë e bashkësortes Vojsava Ismalaj, e cila në dijeninë time ka kërkuar azil në Pragë. Zoti Meta nuk është në pozitë komode”, theksoi gazetari Poli Hoxha.

Nga Hanna Notte, Foreign Policy

Përktheu: Sonila Backa-abcnews.al

Që nga fundi i shkurtit, kur Rusia pushtoi Ukrainën, Perëndimi është tërhequr nga angazhimi i drejtpërdrejtë me Moskën. Vetëm disa ditë pas pushtimit, Departamenti i Shtetit të SHBA-së udhëzoi departamentet dhe agjencitë që të anulonin shumicën e kontakteve me zyrtarët rusë.

Administrata Biden pezulloi bisedimet dypalëshe të kontrollit të armëve strategjike dhe klimës me Moskën. Dhe kontaktet e drejtpërdrejta ndërmjet zyrtarëve të lartë amerikanë dhe rusë – si komunukimet e Sekretarit të Shtetit të SHBA-së Antony Blinken me ministrin e Jashtëm rus Sergey Lavrov në fund të korrikut kanë qenë të pakta.

Shumica e liderëve europianë gjithashtu kanë ndërprerë linjat e tyre me Kremlinin, duke i lënë ata si presidenti francez Emmanuel Macron të talleshin plotësisht, për përpjekjet e tyre për të kontaktuar presidentin rus Vladimir Putin, raporton abcnews.al.

Dhe kështu ndodh që diplomacia perëndimore me Rusinë është reduktuar në vetëm disa çështje të jashtëzakonshme – siç janë bisedimet bërthamore me Iranin dhe angazhimi shumëpalësh në institucione si Organizata e Kombeve të Bashkuara. Rusia, ndërkohë, ka kërkuar  dhe në disa raste ka krijuar  forume të reja diplomatike që anashkalojnë vendet e krijuara nga të cilat ajo është shmangur.

Pasojat afatgjata të këtij rikonfigurimi nuk do të jenë të dobishme për Perëndimin. Moska ka kohë që kërkon të ndryshojë rregullat e diplomacisë ndërkombëtare dhe një marrëdhënie atrofikuese me Europën dhe Shtetet e Bashkuara ofron një rrugë për ta bërë këtë.

Në vazhdim, Perëndimi mund të presë që t’i nënshtrohet palëve të treta – si Turqia – si ndërmjetës me Kremlinin, duke nxitur më tej mosinteresimin e Moskës ndaj institucioneve të themeluara ndërkombëtare dhe duke i kthyer platformat e reja të udhëhequra nga Rusia në një konflikt të përhershëm të diplomacisë.

Fillimisht u bë e qartë se diplomacia po ndryshonte kur Zvicra iu bashkua fushatës së sanksioneve kundër Rusisë  dhe Kremlini sulmoi vendin tradicionalisht neutral.

Rusia që atëherë ka kundërshtuar ofertat zvicerane për të pritur bisedime për një sërë çështjesh. Në prill, ministria e jashtme ruse njoftoi se nuk e konsideronte më Gjenevën një platformë të pranueshme për të mbledhur Komisionin Konsultativ Dypalësh SHBA-Rus që mbikëqyr Traktatin e Ri të Reduktimit të Armëve Strategjike, duke përmendur “veprimet jomiqësore” të Zvicrës.

Duke folur në margjinat e një takimi të Gjenevës për Sirinë në qershor, i dërguari i posaçëm i Rusisë për Sirinë, Alexander Lavrentiev, kritikoi në mënyrë të ngjashme Zvicrën, raporton abcnews.al.

Kur komiteti u mblodh për herë të fundit, Rusia thuhet se ishte e tronditur në trajtimin e vizave të hyrjes nga autoritetet zvicerane për delegacionin e saj. Lavrentiev fluturoi në Abu Dhabi, Emiratet e Bashkuara Arabe; Algjeri; Manama, Bahrein; dhe Muscat, Oman; si vende alternative të mundshme.

Në të njëjtën kohë, ministria e jashtme ruse vendosi që diskutimet ndërkombëtare për Kaukazin e Jugut nuk mund të mbaheshin më në Gjenevë. Rusia hodhi poshtë gjithashtu një ofertë nga Berna për të përfaqësuar interesat e Ukrainës në Rusi – për shembull, në çështjet konsullore dhe anasjelltas.

Dhe në një shkallë shumë më të gjerë, Rusia është zemëruar për refuzimin e supozuar të SHBA-së për t’u dhënë viza diplomatëve rusë për të marrë pjesë në ngjarjet e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork këtë muaj.

Si përgjigje, Moska ka hedhur idenë e vështirë të zbatueshme për zhvendosjen e selisë së Organizatës së Kombeve të Bashkuara në një qytet tjetër, duke paraqitur mbështetjen e një numri në rritje vendesh për një lëvizje të tillë.

Refuzimi i Rusisë i vendeve tradicionale të diplomacisë ndërkombëtare – si Zvicra ka sjellë në plan të parë ndërmjetës të rinj. Që nga shkurti, Rusia ka pranuar ndërmjetësimin turk për një sërë çështjesh që lidhen me luftën në Ukrainë, më kritike në negocimin e një marrëveshjeje të korrikut që siguron eksportin e grurit nga portet ukrainase.

Në pranverë, Ankaraja kishte pritur tashmë bisedimet fillestare të paqes ruso-ukrainase, të quajtura “Procesi i Stambollit” – një seri takimesh midis delegacioneve të nivelit të mesëm rus dhe ukrainas- dhe loboi me sukses për korridoret humanitare gjatë rrethimit rus nga Mariupol, Ukrainë, raporton abcnews.al.

Kohët e fundit, Stambolli priti Drejtorin e Përgjithshëm të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) Rafael Grossi dhe Alexey Likhachev, CEO i kompanisë ruse të energjisë bërthamore shtetërore Rosatom, për të diskutuar mbi misionin e ardhshëm të IAEA-së në fuqinë bërthamore Zaporizhzhia të kontrolluar nga Rusia, por të drejtuar nga Ukraina.

Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan, i cili është i etur për të përmirësuar numrin e tij të anketave përpara zgjedhjeve presidenciale të vendit vitin e ardhshëm dhe për të forcuar vendin e Turqisë si ndërmjetëse midis Lindjes dhe Perëndimit, ka ofruar vazhdimisht  të mbajë bisedime të drejtpërdrejta midis Putinit dhe presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky.

Duke u mbështetur në suksesin e marrëveshjes së eksportit të grurit, zyrtarët turq kanë lënë të kuptohet se Turqia mund të ndërmjetësojë shkëmbimin e të burgosurve dhe madje edhe një armëpushim në Ukrainë.

Gatishmëria e Rusisë për të pranuar ndërmjetësimin turk buron nga përvoja e të dy vendeve duke përfshirë njëra-tjetrën në konflikte të shumta – në Siri, Libi dhe rajonin e Nagorno-Karabakut  përmes asaj që disa e kanë quajtur “ bashkëpunim mes kundërshtarve ”.

Moska dhe Ankaraja prej kohësh kanë bashkëpunuar dhe konkurruar në këto vende.

Marrëdhënieve Rusi-Turqi i mungon një bazë e fortë institucionale dhe lidhja personale midis Erdoganit dhe Putinit përbën shtyllën e saj.

Kur Rusia i jep Turqisë lirinë për të ndërmjetësuar mbi Ukrainën, ajo po merret me një djall që e njeh – ndërkohë që gëzon mundësinë për të krijuar përshtypjen se një aleat i NATO-s po ia del shumë mirë me Moskën.

Përveç Turqisë, diplomatët rusë po krijojnë marrëdhënie edhe me vende të tjera alternative për diplomacinë. Këtë verë, u raportua se Argjentina, Irani, Egjipti, Arabia Saudite dhe Turqia mund t’i bashkohen grupimit BRICS të Brazilit, Rusisë, Indisë, Kinës dhe Afrikës së Jugut. Putin argumentoi në qershor se BRICS është i destinuar të udhëheqë në “formimin e një sistemi vërtet shumëpolar të marrëdhënieve ndërshtetërore”.

Rusia kërkon të përdorë grupin në përpjekjet e saj për të anashkaluar sanksionet financiare perëndimore dhe së fundmi njoftoi se India dhe Irani do të miratojnë sistemin rus të pagesave Mir. Ndërkohë, zyrtarët rusë po hamendësojnë rëndësinë e Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait, të cilët u takuan këtë javë në Uzbekistan.

Pa dyshim, formimi i vendeve alternative diplomatike nga Rusia nuk është as i ri dhe as gjithëpërfshirës.

Që nga viti 2017, për shembull, Rusia është angazhuar kryesisht në Sirinë në “Grupin Astana”, i cili përfshin Iranin dhe Turqinë. Termi “diplomaci e rrjetit” – e cilësuar nga Moska si një “qasje fleksibël për të marrë pjesë në mekanizmat shumëpalësh për hir të zgjidhjeve efektive”  ​​ishte shpallur tashmë në Konceptin e Politikës së Jashtme të Rusisë 2016.

Por në atë kohë, ekspertë të shquar rusë argumentuan se strukturat e reja diplomatike të iniciuara nga Rusia vështirë se do të bëheshin “mjetet kryesore të politikës ” së Rusisë, raporton abcnews.al.

Kjo duket se po ndryshon.

Ndjekja e rrugëve dhe partneriteteve diplomatike alternative nga Rusia ka marrë një qasje të re që nga shkurti. Këtë muaj, Lavrov tha se ministria e tij kohët e fundit rivendosi një numër të konsiderueshëm të stafit të saj diplomatik në selitë e saj në Moskë ose ambasadat në “vendet mike”.

Lavrov u zotua gjithashtu se Rusia do të promovojë bashkëpunimin me Komonuelthin e Shteteve të Pavarura – një grupim i vendeve ish-sovjetike në Azi, Afrikë, Europën Lindore dhe Lindjen e Mesme – “me një ritëm të përshpejtuar”.

Ndërsa lufta në Ukrainë vazhdon, vendet perëndimore ka të ngjarë të ndëshkojnë dhe izolojnë më tej Rusinë – duke forcuar riorientimin e saj diplomatik. Pas vendosjes së sanksioneve ekonomike të paprecedentë kundër Rusisë, Bashkimi Europian pezulloi marrëveshjen e tij për lehtësimin e vizave me Moskën.

Në gusht, diplomatët britanikë argumentuan se Rusia “nuk kishte të drejtë morale për të marrë pjesë në G-20 ndërsa agresioni i saj në Ukrainë vazhdon. Deklarata dhe veprime të tilla ka të ngjarë t’i japin Moskës një pretekst të mëtejshëm për të shmangur angazhimin me Perëndimin në forumet e trashëgimisë, megjithëse ajo u zotua të mos përgjigjet ” me të njëjtën monedhë” ndaj kufizimeve të vizave të BE-së.

Pasi akuzoi se Perëndimi nuk e përdor më G-20 “për qëllimet për të cilat ai u krijua” – domethënë, adresimin e çështjeve urgjente globale, siç është shëndeti ekonomik global, Lavrov u largua para kohe nga një takim i grupit të korrikut në Bali, Indonezi.

Mes raporteve se Putini synon të udhëtojë në Indonezi për samitin e G-20 në nëntor, udhëheqësit perëndimorë po mendojnë nëse do të marrin pjesë apo jo.

Riformësimi i diplomacisë ruse ka katër pasoja të qëndrueshme për Perëndimin.

Së pari, dhe më e qarta, do të reduktojë gradualisht aksesin tek diplomatët dhe elitat ruse, jo vetëm për zyrtarët perëndimorë, por edhe për ekspertët dhe përfaqësuesit e shoqërisë civile nga e gjithë bota që po përpiqen të dialogojnë.

Shoqëria civile dhe angazhimi i ekspertëve me rusët brenda Rusisë do të jetë i ndërlikuar logjistikisht, politikisht delikat dhe më sporadik.

Së dyti, Perëndimi mund të bëhet më i varur nga aktorët e tretë të verifikuar nga Kremlini për t’u angazhuar me Rusinë kur është e nevojshme. Për shembull, diplomatët perëndimorë mund të vazhdojnë të mbështeten te Ankaraja për të lehtësuar tregtinë e Ukrainës në mes të agresionit rus.

Ndërkohë, Turqia do të kërkojë të përdorë rolin e saj të ri, duke kërkuar lëshime nga Perëndimi për çështje që i konsideron me interes jetik. Ankaraja kërcënoi se do të pengonte pranimin e Finlandës dhe Suedisë në NATO, nëse të dy vendet nuk braktisin mbështetjen e tyre politike dhe financiare për grupet kurde që Ankaraja i konsideron si organizata terroriste. Erdogan tha në prill se lufta në Ukrainë do t’i tregonte BE- së vlerën e Turqisë.

Së treti, qasja e Rusisë për platforma të reja diplomatike mund të përforcojë kthesën e saj më të gjerë dhe të ndihmojë në rritjen e statusit të saj në Afrikë, Amerikën Latine dhe Azi.

Pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia, shumë vende jashtë Europës dhe Amerikës së Veriut hezituan të dënojnë pa mëdyshje Moskën ose t’i bashkohen fushatës së sanksioneve të Perëndimit.

Shumë prej këtyre vendeve sot kanë interesa të dallueshme tregtare, ushtarake dhe politike të lidhura me Rusinë. Ata janë gati të bëhen një vektor më i rëndësishëm në politikën e jashtme ruse si rezultat i ndryshimit të orientimit të Moskës. Si rezultat, beteja e vështirë e Perëndimit në izolimin ndërkombëtar të Rusisë do të bëhet më e ashpër.

Së fundmi, një përzierje e inercisë dhe interesit me siguri do ta detyrojë Rusinë të vazhdojë të aplikojë në agjencitë e OKB-së dhe institucionet shumëpalëshe për të ardhmen e parashikueshme.

Por një erozion dhe fragmentim paralel i angazhimit diplomatik tashmë është duke u zhvilluar. Në vitin 2020, intelektuali rus Fyodor Lukyanov tha se “në vitet e ardhshme, institucionet ndërkombëtare do të vazhdojnë të vyshken dhe disa madje mund të zhduken plotësisht”.

Në të ardhmen, argumentoi ai, termi “multilateralizëm” do të shërbejë për të treguar një situatë kur disa vende kombinojnë përpjekjet për të adresuar një çështje specifike për një periudhë të kufizuar kohore – njësoj siç bëri Grupi i Astanës në Siri.

Lufta në Ukrainë mund të përfundojë duke e shtyrë Rusinë në këtë të ardhme shumë më shpejt se sa ishte parashikuar më parë.

/abcnews.al