Ministria e Shëndetësisë të hënën nënshkruan marrëveshjen për furnizim më vaksinën kineze. Ministri i këtij dikasteri, Venko Filipçe shpalosi metodologjinë se si do të bëhet vaksinimi, pa pasur datë konkrete se kur dozat e vaksinës do të mbërrijnë në vendin tonë. Siç informoi, sasia e siguruar nga kjo vaksinë do të shërbejë për vaksinimin e 100 mijë personave, ndërsa theksoi se planifikohet punktet të funksionojnë me kapacitet maksimal, konkretisht nga 2000 deri në 2500 vaksinime në ditë. Filipçe u përpoq të sigurojë qytetarët se kjo vaksinë është e sigurt.

Vaksina është e vendosur në shiringa, gjë që do të ndikojë që procesi të jetë më i shpejtë. Çdo qytetarë që do të pranojë dozën e parë, pas 21 ditësh do të marrë edhe dozën e dytë. Të dhënat do të regjistrohen edhe në dosjen elektronike të pacientit, i cili do të pajiset me çertifikatë. 29:37 Detajet për vaksinimin do t’i ndajmë me publikun, por tani vërtet nuk do të doja të spekuloja. Kemi disa supozime, por do të doja fillimisht të ishim të sigurt- deklaroi Venko Filipçe- ministër i Shëndetësisë.

Përparësi kanë personeli shëndetësorë i angazhuar në linjën e parë në betejën me COVID-19 si dhe personat mbi 70 vjeç. Në fazën e dytë personat mbi 65 vjeç, ata nga 18 deri 64 vjeç që vuajnë nga sëmundje të tjera, farmacistët, stomatologët dhe personel tjetër mjekësorë, të punësuarit në Kuvend, në Qeveri, gazetarët, të punësuarit në institucionet arsimore dhe çerdhe. Qytetarët tjerë do të përfshihen në fazën e tretë. I gjithë procesi do të realizohet përmes sistemit “ Termini im” dhe përmes aplikimit online. Në funksion të kësaj të fundit, u tha se gjatë javës së ardhshme do të vihet në funksion edhe webfaqja.

“Nuk do të ketë kufizm se kush mund të paraqitet online, mund të paraqitet gjithkush. Ne apelojmë të paraqiten sa më shumë qytetarë, në mënyrë që të zvogëlohet ngarkesa tek mjekët amë. Kur qytetari të vendos të dhënat në sistemin elektronik, të dhënat automatikisht do të transferohen tek mjeku amë. Ai do të ketë evidencë se pacienti është paraqitur dhe nuk do të anketojë përsëri- pohoi Zhaklina Çagorovska- “ Termini im”.

Të pyetur se çfarë ndodh nëse një qytetarë nuk dëshiron vaksinën kineze, por atë nga ndonjë prodhues tjetër, Çagorovska tha se qytetarëve do t’u jepet mundësia që të anulojnë terminin e tyre nëse nuk duan të pranojnë vaksinën. Nëse ndryshojnë mendje mund të regjistrohen përsëri.
Vendi është në pritje edhe të 8 mijë dozave të vaksinës “Pfizer” që do t’i marrë nga Serbia, për të cilat deri tani afati është shtyrë disa herë. Ndërsa për dozat e porositura direkt nga kompania “Pfizer”, deri tani janë përmendur disa afate fillimisht ishte janari, më pas shkurti dhe tani marsi.

Prof.Dr. Halim Purrellku

Meqë Qeveria bullgare ishte krijuese dhe nxitëse e lëvizjes revolucionare, logjikisht dhe qëllimi i kryengritjes qe përcaktuar mbi bazë të interesave të politikës ekspansioniste bullgare. Në këtë kuadër, qarqet bullgare vlerësuan se, për momentin, nuk është e mundur bashkimi i “Maqedonisë” me Bullgarinë, por as edhe autonomia e saj, prandaj objektivi i kryengritjes tani ishte që të arrihej afirmimi dhe imponimi i „çështjes së Maqedonisë“ për zgjidhje përpara Fuqive të Mëdha, në mënyrën që do të shkonte në favor të çdo politike shtetërore të Bullgarisë.

KOMITETI MAQEDONAS” I UDHËHEQUR NGA DAMJAN GRUEV

Për arritjen e qëllimeve politike, Qendra drejtuese e kryengritjes shpresonte edhe në ndihmën e faktorëve të jashtëm, në veçanti të Fuqive të Mëdha evropiane.

Për të nxitur ndërhyrjen (intervencionin) e Fuqive të Mëdha, strategjia e veprimit taktik ishte konceptuar mbi këta dy shtylla:

1.Provokimi i masakrave mbi popullatën krishtere;

2.Zgjatja e kryengritjes për një kohë sa më të gjatë.

Kështu, me qëllim të provokimit të masakrave mbi popullatën e konfesionit ortodoks, ishte paraparë që me çdo kusht, duke përdorur të gjitha mjetet, të provokohej popullata e konfesionit mysliman dhe ushtria osmane, të ushtronin masakra mbi popullatën krishtere, me çka do të nxitej opinioni publik evropian në favor të kauzës. Prandaj dhe ishte planifikuar që kryengritja të fillon me aksione të armatosura të komitëve bullgarë mbi vendbanimet shqiptare e turke; djegien e fshatrave dhe vrasjen e popullatës së tyre, që eventualisht do të rezultonte me një masakër të tmerrshme nga ana e myslimanëve mbi të krishterët. Lidhur me këtë, në një rast edhe vetë kryeministri bullgar do të prononcohet se „cubat synonin që, me ngritjen e popullatës myslimane kundër asaj krishtere, të krijojnë hapësirë për dhunë dhe vrasje.“ Në këtë frymë ishte dhe Deklarata e Komitetit Qendror të VMRO-së, nga Selaniku, drejtuar opinionit evropian, mbi arsyet e shpërthimit të kryengritjes, ku thuhet: „Dhuna e pa përshkruar e myslimanëve dhe ndjekjet sistematike të administratës i detyroi të krishterët nga Maqedonia dhe nga Edreneja (Odrini) që domosdo t’i qasen mbrojtjes së armatosur masive… pasi që i shterën të gjitha mjetet që ta sjellin ndërhyrjen e Evropës… si mjet i vetëm për tu flakur dhuna dhe të ndërpritet gjakderdhja…“ Por, fatbardhësisht ideatorët, organizatorët, politikanët dhe mbështetësit e kryengritjes, llogaritë i kishin bërë keq, sepse ata, mbi të gjitha, nuk do të kenë sukses në përpjekjet që të provokojnë masakrën aq të dëshiruar të shqiptarëve e turqve (myslimanë) dhe të pushtetit osman mbi të krishterët ortodoks.

Ndërkaq, në udhëzimin e fundit për ngritje në kryengritje; “Plani dhe qëllimi i kryengritjes”, 19 .07/1.08.1903, të nënshkruar nga Boris Sarafov, veç tjerash thuhej: “do të bëjmë luftë partizane e shoqëruar me masa terroriste dhe anarkiste; …

Qëllimi i kryengritjes nuk është që ta fitojmë Turqinë, por ajo të mos mundet të na fitoj neve. Sa më jetëgjatë të jetë kryengritja, aq më e sigurt është se herët a vonë Fuqitë Evropiane do të jenë të detyruara të nxjerrin në shesh ushtritë e tyre-

Detyrë e çetave është: (veç sulmit ndaj caqeve institucionale osmane)…të vriten poljakët dhe të gjithë agallarët, memurët që mbledhin tatimin.“ Pra, Fuqitë Evropiane do të jenë të detyruara, herët a vonë, të vënë në veprim edhe ushtritë e tyre, vetëm nëse kryengritja do të zgjaste për një kohë sa më të gjatë.Mbi bazë të këtij plani, Kryengritja do të shpërthen në gusht të vitit 1903, sepse shpresohej që në takimin e perandorëve (atij austriak dhe rus) që pritej të mbahej nga fundi i gushtit 1903, „përfundimisht do të zgjidhet fati i Maqedonisë dhe Edrenesë (“Odrin”)“.

Prandaj dhe kryengritja duhej të arrinte efekte më të mëdha, për të ndikuar tek perandorët për reforma më të gjëra në këto rajone.Por, udhëheqësit e kryengritjes gabimisht e kishin vlerësuar situatën ndërkombëtare, sepse Fuqitë e Mëdha nuk ishin të vendosura për intervencion, kurse Qeveria bullgare nuk ishte e përgatitur të reagonte.

MIZORITË NDAJ SHQIPTARËVE NË FAZËN E PARË TË KRYENGRITJES

Kryengritja filloi që në mbrëmje të 2 gushtit të vitit 1903, me aksionet e para të armatosura në sanxhakun e Manastirit, përkatësisht në pesë (5) kazatë e këtij sanxhaku, dhe atë: në kazan e Manastirit, të Kërçovës, të Përlepes, të Ohrit, të Follorinës, në një pjesë të kazasë së Kastories, si dhe në disa fshatra të kazasë së Kajllarit të sanxhakut Selfixhe. Për bandat dhe kryengritësit gjithëherë cak i presionit dhe i sulmit ishin fshatrat me popullatë të besimit mysliman.Kështu, në natën e 2 gushtit dhe gjatë 3 gushtit të vitit 1903, krahas sulmeve të armatosura ndaj postave ushtarake dhe objekteve strategjike të infrastrukturës, bandat komite bullgare dhe kryengritësit sulmuan edhe popullatën civile në fshatrat shqiptare e turke në sanxhakun e Manastirit e jashtë tij.

Fillimisht ata sulmuan mbi gjashtë fshatra shqiptare në zonat e Manastirit, të Resnjës, të Krushevës dhe të Kërçovës. Gjatë këtyre aksioneve, kryengritësit ua vënin flakën shtëpive dhe vërrinit (kasolleve me kashtë, bar dhe drithë), si dhe tentonin të hynin nëpër fshatra. Përpara sulmit të bandave bullgare, fshatarët shqiptarë e turq ishin të detyruar të vetëmbrohen, me ç’rast u zhvilluan përpjekje të armatosura në fshatrat shqiptare; Lerë, Kazhan, Ramna, Zmirnevë, Dolencë, Pribillcë, Morgaç dhe Çerkes Koy etj. Por, pas luftimeve që zgjatën disa orë sulmet e komitëve mbi këto fshatra dështuan. Me ç`rast nga radhët e shqiptarëve u vra një grua (në fshatin Dolencë) dhe u dogjën disa hambarë dhe mullarë me barë. Sulmet e komitëve mbi fshatrat shqiptare e turke të sanxhakut të Manastirit vazhdonin edhe në ditët në vijim.

Pothuajse për çdo natë, komitët dhe kryengritësit bullgarë ua venin zjarrin një vargu kullash dhe pronash të shqiptarëve e turqve, kurse ndër fshatra të popullatës shqiptare e turke ua rrëmbenin bagëtinë. Në vazhdim më në detaje ndjekim sulmin e bandave komite dhe pasojat nga këto sulme, në vendbanime të zonave të caktuara të Vilajetit të Manastirit.Nga ngjarjet më të shënuara të natës së parë të kryengritjes, më 2/3 gusht 1903, ishin prerja e të gjitha linjave telegrafike dhe sulmi i kryengritësve ndaj kasabasë (qytezës) së Resnjës, si dhe ndaj shumë fshatrave shqiptare të kësaj treve. Atë natë, sulmi i kryengritësve kundër Resnjës u mbraps, vetëm pak shtëpive ua vunë zjarrin, kurse numri i viktimave në këtë qytezë ishte i vogël.

Në mbrapsje nga Resnja, kryengritësit sulmuan shtëpitë dhe pronat e fshatrave shqiptare, dhe atë: në fshatin Podmoçan, ata plagosën dy fshatarë dhe tre çobanë si dhe e dogjën hanin në afërsi (Hani i Shyrit), si dhe në fshatrat Carevdvor, Nakolec (seli e nahisë), German, Rëmbi, Medovë, Shtërkovë, Pëpli dhe Vapillë. Lufta në këto fshatra zgjati afërsisht tri ditë, kurse popullata e këtyre fshatrave u zhvendos në Nakolec. Bandat komite i pushtuan dhe i shkatërruan-rrënuan këto fshatra shqiptare: Pople dhe Rembi në liqenin e Prespës, Lahci e Bukovë pranë Resnjës, kurse Nakoleci u mbrojt me trimëri kundër bandave.

Bilanci i akteve terroriste të bandave komite dhe të kryengritësve në këtë ndër fshatrat shqiptare të kësaj zone ishte: u dogjën gjithsej 42 shtëpi, 41 kasolle, 3 kulla, 3 hane dhe 1 karakollë, si dhe rruga për në Korçë u shkatërrua vende-vende. Njëkohësisht, bandat ua rrëmbyen (plaçkitën) fshatarëve sasi të mëdha të të mirave materiale; bagëti, drithë etj.Në nahijen e Demir Hisarit komitët dhe bullgarët, në natën e 2 gushtit, rrethuan dhe sulmuan fshatrat shqiptare Pribillc, Novoselë, Çerkes Koj, Murgash (Murgashevo), Obednik, Koçishtë, Krushje dhe Leva Reka. Luftimet e komitëve e kryengritësve me popullatën e këtyre fshatrave vazhduan deri në agim, dhe përfunduan me mbrapsjen e kryengritësve dhe me humbje reciproke relativisht të vogla. Me ç’rast komitët e kryengritësit i dogjën; në Koçishtë 3 shtëpi dhe 4 kasolle, kurse në Çerkes Koj i dogjën 5 kasolle. Pribillci u sulmua sërish më 10 gusht 1903.Sulmet e komitëve dhe kryengritësve mbi popullatën civile shqiptare dhe pronat e saja, në fshatra të kazasë së Manastirit, do të vazhdojnë edhe në ditët në vijim: Më 3 gusht, kryengritësit vazhdonin të mbanin nën zjarr të përhershëm gjashtë fshatra shqiptare e turke.

Në natën e 7 gushtit ata e rrethuan fshatin Tërnovë dhe hapën zjarr të furishëm, kurse më 12 gusht komitët sulmuan fshatin Egri i Poshtëm. Po më 7 gusht, komitët e kryengritësit i dogjën 16 çifligje në kazanë e Manastirit. – KRUSHEVA – 1903 –Në natën 2/3 gusht 1903 komitët dhe kryengritësit bullgarë pushtuan Krushevën, me ç`rast i vranë dhe i masakruan njëzetepesë (25) mysliman, ndër ta dy (2) gra dhe dy (2) fëmijë. Nga të gjithë qytetarët e konfesionit mysliman në Krushevë, vetëm se dy veta ia dolën t’iu shpëtonin kësaj masakre. Nga 25 myslimanët, 10 veta u vranë në mënyrë barbare duke ua prerë kokën.

Kryengritësit vranë 8 nëpunës, 2 gra turke, 2 polic, kurse masakruan kajmekamin me gjithë familje dhe nëpunësit, dhe atë nëpunësin e korrespodencës me familje (me përjashtim të një vajze) dhe inspektorin e telegrafit me gruan dhe vajzën 12 vjeçare. Për masakrën e komitëve në Krushevë ndaj administratorëve dhe familjeve të tyre, një mësues serb ja se çka thotë: “Një zapti në ikje u vra dhe pastaj iu pre koka; u vra gruaja e postierit dhe vajza dhjetëvjeçare; tre taksidar (tagrambledhës) u dogjën në shtëpitë ku banonin; noteri i uqumetit u vra kurse gruaja e tij së bashku me fëmijën e vogël u vranë me sëpatë; u vranë me sëpatë në mënyrë shumë çnjerëzore telegrafisti, polici, ballkan-memuri, gjumurukçiu”.

Në kazanë e Kërçovës, komandant kryesor i të gjitha çetave komite ishte Pesho pasha nga Bullgaria. Komitët i detyronin të gjithë fshatarët e konfesionit të krishterë të kazazë së Kërçovës, të ngrihen dhe tu bashkohen atyre. Por, vetëm popullata bullgare e kësaj kazaje iu bashkua atyre, kush vullnetarisht e kush me detyrim. Komitët dhe fshatarët bullgarë, në numër të madh, në 3 gusht në mbrëmje e rrethuan Kërçovën dhe filluan luftimet me ushtrinë turke, por sulmi i tyre u mbraps nga ushtria. Pos kasabasë së Kërçovës, më 3 gusht komitët dhe kryengritësit sulmuan edhe karakollin në Teqenë bektashiane “Hadër (Hajdar) baba” në fshatin Brod dhe atë në fshatin Izvor. Ata e rrethuan teqenë dhe e dogjën kullën e xhandarmerisë, si dhe plagosën Hasan beun, babanë e teqesë. Po atë ditë, ata sulmuan dhe fshatin shqiptar Sop të Kërçovës, të cilin e dogjën. Me ç’rast kryengritësit vranë gjithsej 9 veta të përkatësisë fetare myslimane, kurse vetëm në qytezën e Kërçovës vranë 8 veta dhe 10 të tjerë i plagosën. Sulmi i komitëve me bomba u shtri dhe mbi fshatrat tjera të kazasë së Kërçovës.

Më 4 gusht ata sulmuan fshatrat Pllasnicë, Lisiçan, Shutovë, Garanë dhe Staroec etj. të kësaj kazaje, ku dhe vranë 8 veta dhe plagosën 10 veta shqiptarë e mysliman. Gjithashtu, komitët i dogjën edhe fshatrat shqiptare Drugovë dhe Izhishtë, të Kërçovës. Në kazan e Kërçovës, përpara terrorit të bandave bullgare, nga disa fshatra u arratis-iku e tërë popullata shqiptare; me gra e fëmijë, si nga Trebinja, Pllasnica, Belica „Shqiptarët e atij fshati (Belicës-H.P.) u larguan dhe ikën në Manastir dhe në vende tjera“, si dhe nga Samakovi dhe Braqani, fshatarët e këtij të fundit u vendosën në fshatin Tuhin të Kërçovës.Kryengritja bullgare më 3 gusht u zgjerua edhe në nahijen e Debarcës. Fshatrat me popullatë të besimit mysliman, në dhe për rreth nahijes së Debërcës, që nga ditët e para të kryengritjes u sulmuan nga kryengritësit. Veç tjerash, kryengritësit i vranë dy notabël (bejlerë) shqiptar nga Dibra, të cilët shkonin për të bërë tregti.Që nga 3 gushti kryengritja u shtri dhe zhvilloheshin luftime edhe në nahijen e Koxhaxhikut, si p.sh. në fshatin Sellcë, por dhe në Drinkoll.

Popullata myslimane rreth fshatit Sellcë, në mbrojtje të fshatrave të tyre pati 3 veta të vrarë dhe 2 të plagosur. Kurse, fshatarët e fshatit Novac (afër Sellcës) ishin të detyruar që vet t`iu kundërvihen sulmit të kryengritësve, nga fshatarët 2 veta u vranë dhe 2 u plagosën.Më 2 gusht bullgarët e kazasë së Kastories (Kosturit) e sulmuan fshatin Zherven të kësaj kazaje, i banuar me popullatë të besimit mysliman. Sulmi i tyre mbi këtë fshat vazhdoi tri ditë, do të thotë deri më 4 gusht, i shoqëruar me vrasje, djegie dhe rrënime. Kështu, në Zherven, kryengritësit bullgarë, më 2 gusht, vranë 8 veta, më 3 gusht vranë edhe 26 veta, kurse më 4 gusht kryengritësit sulmuan sërish fshatin Zherven dhe e kallën, nga 94 shtëpi sa kishte 89 u dogjën, kurse popullata e fshatit për t`i shpëtuar likuidimit u zhvendos në Kastoria. Ndërkohë, terrori i bandave bullgare u shtri edhe në fshatrat tjera me popullatë myslimane në Kastoria. Me ç’rast, nga ana e bandave janë vrarë dhe janë rrëmbyer shumë veta nga radhët e popullatës myslimane, numri i të cilëve nuk dihej.Terrori i bandave bullgare u shtri edhe mbi fshatrat shqiptare e turke të kazasë së Follorinës.

Nga 3 gushti, kur filloji sulmi i bandave, dhe deri më 16 gusht, ishin sulmuar këta vendbanime: Neolan i Sipërm, Kotori i Sipërm, Ermenohor, Stanci (Spanci), Follorinë, Kleshtinë e Sipërme, Voshtaren dhe Krushorad. Gjatë sulmeve të bandave në këto vendbanime u vranë dhe masakruan rreth nëntë (9) veta, u dogjën dy (2) shtëpi, si dhe u rrëmbyen një numër i madh i kafshëve.Nga sa u tha, sipas të dhënave dokumentare jo të plota, gjatë dy javëve të para të gushtit 1903, nga ana e bandave komite dhe kryengritëseve u sulmuan mbi 52 vendbanime shqiptare e turke, mbi 12 nga to u bënë shkrumb e hi. Vetëm në sanxhakun e Manastirit nga ana e komitëve dhe kryengritësve u vranë mbi 77 dhe u plagosën mbi 56 veta, shqiptarë e turq, si dhe u dogjën mbi 246 shtëpi dhe qindra kasolle etj. Gjithashtu, krahas sulmeve të armatosura ndaj fshatrave shqiptare në këto kaza, bandat komite dhe kryengritëse ua vuan zjarrin dhjetëra çifligjeve. Vetëm më 7 gusht nga komitët u dogjën 16 çifligje në kazanë e Manastirit.Kështu, deri më 22 gusht, kryengritja u shtri shumë pak përtej kufijve të sanxhakut të Manastirit.

Kryengritësit shpresonin, sipas asaj që u kishte thënë propaganda e komiteteve, se brenda dhjetë ditëve do të pason ndërhyrja e Fuqive të Evropës, me që kjo nuk ndodhi atëherë filloi të bien morali ndër fshatarët të cilët u ishin bashkuar kryengritësve, kurse deri në dhjetor të vitit 1903 kryengritja u shtyp nga forcat osmane.

QËNDRIMI I SHQIPTARËVE NDAJ KRYENGRITJES

Përkundër asaj se që nga fillimi i vitit 1903 komitetet bullgare-maqedonase në propagandimin e kryengritjes iu qasën një taktike të re; kamuflimi i idesë së kryengritjes me vello fetare: „të çlirimit të të gjithë krishterëve në përgjithësi“, ndaj dhe kërkonin bashkëpunim me të gjithë të krishterët pa dallim kombësie. Mirëpo, siç vlerëson studiuesi Stevan K. Pavlloviq; Kryengritja e Ilindenit shpërtheu si rezultat i ndërthurjes së motiveve nacionaliste, sociale dhe politike. Do theksuar se i gjithë dokumentacioni arkival i kohës i konsultuar, i proveniencave të ndryshme, këtë kryengritje për nga karakteri etnik e karakterizon si „kryengritje bullgare“.Sa i përket qëndrimit të shqiptarëve ndaj Kryengritjes së Ilindenit, përgjithësisht historiografia shqiptare, pa ndonjë qëndrim kritik, ka pranuar klishetë e historiografisë së Shkupit ndaj “Kryengritjes së Ilindenit”, dhe në këtë kuadër ajo në planë të parë e vë aspektin e pjesëmarrjes pasive e aktive të shqiptarëve në këtë kryengritje, pa i analizuar dimensionet tjera të kësaj kryengritje.

Todor Simovski vlerëson se shqiptarët e ndihmonin komitetin dhe kryengritjen për këto arsye:1.Disa nga shqiptarët, në organizatën-komitetin shihnin aleatin dhe mikun në luftën kundër Perandorisë Osmane. 2.Disa të tjerë kërkonin ndihmën dhe përvojën e organizatës. 3.Disa për shkak të përfitimeve personale duke bërë kontrabandë me armë. Gjithsesi se këto të fundit përbënin shumicën absolute. Për angazhimin e shqiptarëve në kontrabandën e armëve dhe të municioneve, ishin shumë të interesuar edhe vetë komitetet bullgare, ndaj dhe në pikën gjashtë (6) të „Udhëzimeve sekrete…“ çetat komite, veç tjerash, porositeshin që „shoqatat“ e ngarkuara për furnizim me armë: „të bëjnë për vete shqiptarë për kontrabandën e armëve.“(Citati i marrë: Angel Dinev, Ilindenskata Epopeja, Prilep, 1954, faqe, 2.)Pra, pjesën më të madhe të shqiptarëve të cilët ishin vënë në shërbim të kryengritjes bullgare, e përbënin kontrabandistët për përfitime materiale. Ashtu që shumica e bartësve-transportuesve të armëve, barutit dhe të pajisjeve tjera ushtarake, ishin shqiptarë nga radhët e të dyja konfesioneve; mysliman e ortodoks.

Në furnizimin me armatime dalloheshin fshatarët e fshatrave; Piskopi, Vishnje, pastaj shqiptarë nga Struga, nga Pogradeci, nga Gostivari, nga Kolonja, Follorina, Krusheva etj. Veçanërisht, më shumë ishin të angazhuar në ndihmë organizatës dhe kryengritjes, në forma të ndryshme, shqiptarët e besimit ortodoks, si ata të fshatit Eleovë të Kosturit, pastaj ata të fshatrave Negovan, Bellkamen dhe Kotor i Poshtëm të Follorinës, si dhe ata të Piskopisë dhe të Vishnjes. Gjithashtu, edhe nga radhët e shqiptarëve të besimit mysliman kishte simpatizant dhe të tillë që ishin përfshirë në organizatën, si: Abdyli, Sulë aga nga fshati Pleshevicë i Follorinës-i cili ishte besnik i organizatës, Osmani-kapter i ushtrisë osmane me shërbim në Follorinë, Mehmed Aliu nga fshati Kleshtinë e Sipërme e Follorinës-oficer i ushtrisë osmane, Sefedin Mahmudi nga Naselica-kajmekam në Follorinë, Mehmed Shupellka-roje fushe, Usein efendiu-taksildar, Ibraim Aliu nga fshati Bilisht i Follorinës-anëtar i Organizatë së Brendshme, Sinan aga nga fshati Kazhan i Manastirit, Mehti beu-kajmekam i Ohrit e shumë të tjerë që e ndihmonin Organizatën moralisht dhe materialisht. Ndërkaq, Belul Arif Naxhaku ka qenë komitë në çetat e vojvodëve; Çaulev, Alabak dhe Petre Lesov. Ndërkaq, në mënyrë më masive në kryengritje veçanërisht ishin përfshirë shqiptarët e besimit ortodoks të Lagjes Shqiptare të Krushevës.Gjithsesi, kishte individë dhe grupe minore shqiptare, apo raste të izoluara, që bashkëpunonin me komitetet bullgaro-maqedonase dhe me çetat e tyre komite apo iu bashkuan kryengritjes, për motive politike. Mirëpo, si duket këta shqiptar nuk ishin të vetëdijshëm se ishin të manipuluar nga komitetet bullgaro-maqedonase, në funksion të realizimit të kauzës ekspansioniste bullgare.

Kjo në mënyrë shumë ilustrative shprehet në qarkoret rezervat të “Komitetit të Fshehtë Maqedonas”, të janarit-shkurtit të vitit 1899, drejtuar strukturave vartëse të tij, lidhur me marrëveshjen e këtij komiteti me “Komitetin Revolucionar Shqiptar”, në Bukuresht, për kryengritje të përbashkët, ku shprehimisht thuhej: “Komiteti shumë mirë e dinte…se bullgarët i urrejnë shqiptarët. Por ata le të na ndihmojnë të shpëtojmë nga turqit, pastaj lehtë do të jetë që edhe me to t’i pastrojmë llogaritë-për këtë as që do të mendojmë”.

Ndërkaq, nga sa u tha, për Lëvizjen Kombëtare shqiptare dhe për shumicën e popullit shqiptar ishin të qarta qëllimet e vërteta të “reformave” në “Tre Vilajetet”, qëllimet e intrigave të Propagandës bullgaro-maqedone dhe të komiteteve bullgaro-maqedone, si dhe qëllimet e vetë Kryengritjes së Ilindenit, të cilat qëllime drejtpërdrejti cenonin interesa kombëtare shqiptare, sepse, siç thuhej dhe në popull: „Me paratë e Rusisë bullgarët duanë të na i marrin tokat…“ Prandaj, nuk kishte asnjë arsye logjike e racionale që Lëvizja Kombëtare shqiptare dhe populli shqiptar të mbështesnin, me përjashtim të rasteve të izoluara, kauzat e huaja, në dëm të kauzës së vet. Lidhur me këtë, edhe A. Alri, konsulli i Francës në Shkodër, në një raport të tij, datë 26.08.1903, konstatonte: „Katolikët dhe myslimanët e Shqipërisë pa dyshim nuk dëshironin që në këtë moment ta luajnë lojën e sllavëve, duke i krijuar vështirësi Qeverisë perandorake“.Prandaj, nga sa u tha, shumica absolute e popullit shqiptar kishin qëndrim negativ ndaj kësaj kryengritje. Numri më i madh i prijësve-krerëve dhe popullata në Shqipëri, i kërkuan leje pushtetit që shqiptarët të formojnë çeta vullnetare për t’i ndihmuar ushtrisë perandorake në shuarjen e kryengritjes. Mirëpo, me një urdhër të sulltanit ishte ndaluar ndërlikimi i veçantë i popullatës civile, ndaj dhe krerët dhe popullata shqiptare hoqën dorë nga qëllimi që t’i ndjek kryengritësit. Në raste të kundërta, shqiptarët të cilët nuk iu nënshtroheshin urdhrave të autoriteteve, detyroheshin dhe me forcë të kthehen prapa në vendet e veta.

Nga ana tjetër, administrata osmane, të gjithë ata persona që i nënshtroheshin obligimit ushtarak, i rekrutonte nëpër batalione redife dhe ilafe.Gjithsesi se kishte dhe raste kur fshatarë shqiptarë të zonave përkatëse ku zhvilloheshin luftime, të marrin pjesë aktive përkrah forcave osmane në shpartallimin e kryengritësve. Por, në ata zona ku popullata bullgare nuk ishte përfshirë në lëvizjen kryengritëse dhe qëndroj e qetë, nuk ishte ngacmuar fare nga ana e shqiptarëve, siç ishte rasti me pjesën veriore të nahijes së Kërçovës. Këtë gjë e pohonte dhe Llazar Kujunxhiqi, administrator i shkollave serbe në Kërçovë.

Ai shprehimisht thotë se: „pjesa veriore (e Kërçovës-H.P) nuk mund të ankohet“ për dhunë të ushtruar ndaj elementit sllav. Përkundrazi, kjo pjesë e Kërçovës „sot është kursyer mu për faktin se është e përzier me shqiptarët. Për shkak të shqiptarëve, Komiteti deri më tani nuk kishte qasje atje, ndaj dhe nuk mundej as që të kishte atje përleshje të armatosura si në viset më jugore (të Kërçovës-H.P.), rrjedhimisht as nuk kishte plaçkitje“. Ky konstatim i Kujunxhiqit, është dhe një dëshmi që mohon pohimet e propagandave bullgare, serbe e ruse mbi gjoja dhunën masive që po ushtronin shqiptarët mbi popullatën sllave dhe përgjithësisht ndaj asaj të krishterë (ortodokse).

Nga Bedri Bytyqi- 210 miliardë korona daneze, aq do të kushtoj ndërtimi i një ishulli artificial në ujrat daneze.Ky ishull artificial do të ket për qëllim të prodhoj edhe më shumë energji nga mullinjtë me erë, me të cilët Danimarka prinë në botë.

Era e fuqishme në Danimarkë gjeneron energji të pastër dhe të rinovueshme.Projekti pritet të përfundoj në vitin 2033 dhe pritet fillimisht të prodhoj energji për tre milion familje, ndërsa më vonë për 10 milion familje, që dmth se Danimarka do të eksportoj energji edhe shteteve fqinje.

Në këtë projekt madhor ndërkombëtar një kontribut të veçantë ( që nga viti 2017) ka dhënë edhe bashkatdhetari ynë nga Malisheva ing Fitim Kryeziu,në cilsinē e përfaqsuesit të firmës daneze Energi Net.

Projekti për herë të parë është prezentuar më 19 gusht 2019 në DTU ( Univerziteti Teknik Danez) në Lyngby dhe Fitimi ka qenë një nga ligjëruesit kryesor .(RTVZiK ishte prezent,me c’rast edhe është zhvilluar një intervistë me ing Fitimin).Krenar me kontributin tuaj ing Fitim Kryeziu.

Në prononcimin e parë publik të Enver Hoxhajt, në cilësinë e ushtruesit të detyrës së kryetarit të PDK-së, ai mohoi gjenocidin dhe krimet serbe ndaj shqiptarëve në Kosovë, duke i ulur ato në nivel të “masakrave dhe krimit kundër njerëzimit”.

Si njëri nga themeluesit e PDK-së reagova kundër qëndrimit të tillë dhe i kërkova që si ushtrues i detyrës së kryetarit të partisë të respektojë qëndrimet zyrtare të PDK-së dhe të institucioneve të Kosovës dhe të përdorë terminologjinë e saktë, GJENOCID, sa herë që i referohen asaj që ka bërë Serbia në Kosovë. (Këtë reagim e kanë publikuar disa media më 8 nëntor 2020, por meqenëse i referohem Gazetës Express, po e sjell atë të botuar në këtë gazetë https://www.gazetaexpress.com/bardhyl-mahmuti-i-kerkon-kryetarit-te-pdkse-ti-referohet-me-gjenocid-krimeve-te-serbise/).

Pas bërjes publike se në librin e tij “Ngritja e një shteti…” Enver Hoxhaj mohon gjenocidin që Serbia ka kryer kundër shqiptarëve në Kosovë duke e cilësuar si “Përpjekje për gjenocid”, prita me interes të madh ballafaqimin e tij televiziv në Pressing/T7.

Ishte moment i volitshëm që ai të tërhiqej nga terminologjia e gabueshme dhe të kërkonte falje publike për mohimin e këtij gjenocidi. Mirëpo jo vetëm që nuk kërkoi falje, por, përkundrazi, në këtë ballafaqim televiziv Enver Hoxhaj shpërfaqi një arrogancë të pashoq.

Duke rrahur gjoks se ai përfaqëson me dinjitet interesat e PDK-së, Enver Hoxhaj, me një “fizkulturë akademike”, u përpoq të zhvendosë çështjen në rrafshin akademik dhe, shprehu gatishmërinë të debatojë për këtë temë “kurdo që Akademia e Shkencës ka dëshirë të mblidhet dhe të diskutojmë rreth librit” të tij.

Fillimisht po tërheq vëmendjen se “të përfaqësohen me dinjitet interesat e një partie politike”, nuk mjafton që dikush të jetë ushtrues detyre i funksionit më të lartë partiak, apo i çfarëdo funksioni tjetër partiak apo shtetëror, por duhet të prezantojë koherencë me vijën që ka përcaktuar partia.

Edhe në reagimin tim të 8 nëntorit të vitit të kaluar ia kam tërhequr vërejtjen se Hashim Thaçi, Jakup Krasniqi dhe Kadri Veseli, si figurat emblematike të luftës së UÇK-së dhe themelues të PDK-së përdorin terminologjinë e saktë: GJENOCID sa herë që i referohen asaj që ka bërë Serbia në Kosovë dhe se në të ardhmen ai duhet t’i harmonizojë qëndrimet e veta me qëndrimet zyrtare të PDK-së dhe do të përdorë terminologjinë e saktë për gjenocidin në Kosovë.

Nëse Enver Hoxhaj nuk kërkon falje publike për mohimin që i bën gjenocidit të shtetit serb, atëherë ai nuk është përfaqësues i denjë i PDK-së, ai nuk është, ashtu siç pretendon, “adresa e duhur për t’i zgjidhur problemet që ka Kosova”!

Ndërsa sa i përket “fizkulturës akademike” për ta tërhequr debatin gjetiu, po them se Enver Hoxhaj ka fat të madh që shteti i Kosovës ende nuk i ka përkufizuar qartë me ligj masat ndëshkuese kundër atyre që mohojnë gjenocidin, se nuk do të mund të sillej me fodullëk para kamerave.

Nuk ka njeri normal që mund të imagjinojë një ministër të Jashtëm të Izraelit të deklarojë se Gjermania naziste ka bërë “përpjekje për gjenocid” kundër hebrenjve. Nuk ka njeri normal të imagjinojë një ministër të jashtëm të një shteti demokratike që kanë të përkufizuar në mënyrë të qartë ndëshkimin me ligj të mohimit të gjenocidit të kryer ndaj hebrenjve ta kualifikoj këtë krim të shëmtuar si “përpjekje për gjenocid”!

Çështja e gjenocidit nuk është çështje numrash apo vendimesh të instancave të caktuara juridike. Çështja e gjenocidit është çështje e qëllimi që përkufizohet në mënyrë të qartë në Konventën për Parandalimin dhe Dënimin e Krimit të Gjenocidit dhe Statutin e Romës të Gjykatës Penale Ndërkombëtare.

Në tekstin e titulluar “Elemente të krimeve”, që është dokument zyrtar i Asamblesë së Shteteve Anëtare të Statutit të Romës të Gjykatës Penale Ndërkombëtare, (Élément des crimes, Documents officiels de l’Assemblée des États Parties au Statut de Rome de la Cour pénale internationale, New York, septembre 2002) theksohet në mënyrë të qartë se kemi

krim të gjenocidit kur:

“1. Autori ka vrarë NJË APO MË SHUMË persona.

2. Personi apo personat e vrarë i përkasin një grupi të veçantë kombëtar, etnik, racor ose fetar.

3. Autori kishte për qëllim të shkatërronte tërësish ose pjesërisht këtë grup kombëtar, etnik, racor ose fetar…”.

Siç shihet, edhe në rastet kur vetëm një njeri është vrarë në funksion të shkatërrimit të një grupi të veçantë kombëtar, etnik, racor ose fetar si të tillë,  me normat e të drejtës ndërkombëtare penale, akti cilësohet si gjenocid. Prandaj çështja e gjenocidit nuk ka të bëj me manipulim të statistikave, ku njerëzit shtohen dhe zbriten me veprime matematikore, me qëllim që të banalizohet “shtimi i krimeve” dhe “zbritja e jetëve të njerëzve të pafajshëm”.

Plani i gjenocidit i përpiluar nga Serbia nuk ka mbetur vetëm si “përpjekje”, por është realizuar me pasoja shumë të mëdha në njerëz! Prandaj cilësimi si “përpjekje për gjenocid” në rastin e vrasjes së shqiptarëve të Kosovës është mohim i gjenocidit!

Në tekstin e lartpërmendur “Elemente të krimeve” saktësohet se në cilat raste cenimi i integritetit fizik dhe mendor cilësohet gjenocid. Sipas këtij dokumenti zyrtar të së drejtës penale ndërkombëtare kemi gjenocid nëse:

1. Autori i krimit ka cenuar rëndë integritetin fizik dhe mendor të një personi apo të më shumë personave;

2. Ky person ose këta persona i takojnë një grupi kombëtar, etnik, racial, fetar të veçantë;

3. Autori i krimit kishte për qëllim të shkatërrojë tërësisht ose pjesërisht këtë grup kombëtar, etnik, racial fetar…”

Pa u kufizuar në format e shfaqjes, kjo sjellje përfshin aktet e torturës, të dhunimit, të dhunës seksuale, të trajtimeve çnjerëzore ose degraduese” (“Élément des crimes“, Publication de la Cour pénale internationale, f. 2).

Siç shihet, edhe në rastet kur vetëm ndaj një femre të një grupi të veçantë kombëtar, etnik, racor ose fetar si të tillë ushtrohet dhunë seksuale me qëllim të cenimit të integritetit fizik dhe mendor kemi gjenocid!

Plani i gjenocidit nëpërmjet ushtrimit të dhunës seksuale nuk ka mbetur vetëm si “përpjekje”, por është realizuar nga forcat serbe me pasoja shumë të mëdha në njerëz!

Prandaj cilësimi si “përpjekje për gjenocid” ndaj mbi 20 mijë femrave të dhunuara shqiptare në Kosovë është mohim i gjenocidit.

Çështja e gjenocidit është çështje që godet tërë njerëzimin dhe si i tillë duhet të denoncohet kurdo qoftë.

Kualifikimi i denoncimit të gjenocidit gjatë fushatës zgjedhore në Kosovë si “goditje ndër brez” është neveritës, sepse MOHIMI I GJENOCIDIT ËSHTË THIKË PAS SHPINE dhjetëra mijëra familjeve shqiptare që humbën fëmijë, gra, burra dhe pjesëtarë të të gjitha moshave; MOHIMI I GJENOCIDIT ËSHTË THIKË PAS SHIPNE për dhjetëra mijëra femra të dhunuara shqiptare dhe për një popull të tërë që përjetoi gjenocidin e planifikuar dhe të kryer nga Serbia.

P.S.

Për ata që nuk e dinë po u tregoj se akti themelues i kësaj partie ka vetëm dy nënshkrime: nënshkrimin e Hashim Thaçit dhe të Bardhyl Mahmutit, ndërkaq propozimi i emrit “Partia Demokratike e Kosovës” u bë nga Fatmir Limaj dhe u miratua në Konventën e parë të partisë.

Nikolae Iorga ishte historian, shkrimtar publicist, politikan, akademik, profesor i Universitetit të Bukureshtit dhe i disa akademive e Instituteve të ndryshme të historisë. Ai ka dhënë një kontribut të vyer për historinë e popullit shqiptar. Më 1915-1916 botoi në gjuhë të huaja disa vëllime me “Shënime dhe ekstrakte në shërbim të historisë së kryqëzatave të shek.XV” ku jepet një material i pasur dokumentar mbi luftërat antiosmane të shqiptarëve gjatë epokës së Skënderbeut. Në kuadrin e kësaj pune kërkimore, Nikolla Jorga zbuloi më 1915 në bibliotekën Laurentiana të Firences, dokumentin e parë të gjuhës shqipe, “Formulën e pagëzimit”. Në veprën e Jorgës, çështjet e historisë sonë zënë një vend të dukshëm.

Si specialist i formuar punonte në shumë gjuhë të huaja si në latinisht, në greqishten e vjetër, frëngjisht, italisht, gjermanisht, spanjisht, portugalisht, anglisht, suedisht, danisht, holandisht dhe sllavisht. Gjatë veprimtarisë së tij shkencore burimeve arkivore në arkivat e bibliotekave të Prespës, Munihut, Nurembergut, Insbrukut, Venedikut, Milanos, Firences, Dubrovnikut, Barcelonës, Parisit, Gjenovës etj. Krijimtaria e tij e jashtëzakonshme përfshin rreth 1250 vëllime, qoftë si autor ose si editor dhe mbi 25000 artikuj shkencorë. Sipas një përllogaritjeje të thjeshtë matematikore, gjatë 69 vjetëve të jetës së tij, N. Jorga ka shkruar gjithsej 26.350 zëra bibliografikë. Nëse llogarisim se ka shkruar që në moshën 18- vjeçare, kemi një rezultat të çuditshëm, sepse del që N. Jorga ka shkruar 430 zëra bibliografikë, punime, studime ose libra/ në vit. Këto të dhëna, edhe pse në dukje të parë të pabesueshme, i gjemë në të gjitha enciklopeditë dhe biografitë e N. Jorgës. Si pasojë e botëkuptimeve antifashiste vritet nga legjionarët në 1940-ën, në një pyll afër Plojeshtit, duke mos arritur të përfundojë shumë projekte dhe dorëshkrime nga fusha të ndryshme.

Historiani rumun i konsideron shqiptarët ndër popujt më të vjetër në Evropë. Dhe shprehet:

“Populli shqiptar së bashku me baskët, janë më të vjetërit në Evropë”.

Nga Aurel Dasareti, USA, ekspert i shkencave ushtarake- psikologjike ([email protected])

Kuptimi që isha i sinqertë u rrit në kokën time, më mbushi me një ndjenjë të mrekullueshme e të qenit një personazh, një kullë feneri të bardh në mes të një deti të errët njerëzish ku rrënojat po notonin përreth.

***

Nuk them: “Unë kam gjetur të vërtetën”, por përkundrazi, “Kam gjetur një të vërtetë.”

Politik-bërësi shqipfolës, është një mizë mjaft e zakonshme me madhësi të mesme.

Ju, simpatizuesit e dështakëve të këtyre 20-30 viteve, nuk mund të luani me gënjeshtrën pa humbur të drejtën tuaj për të vërtetën. Pikërisht sepse dikush dëshiron të mashtrojë me gënjeshtra, ka disa që i shohin faktet si një armik. Nëse nuk e kuptoni seriozitetin e kësaj situate, atëherë keni vendosur të silleni si idiotë dhe pluhur i përqendruar tek vetja. Hajnat dhe këlyshët e armiqve pushtues duhet të hidhen në koshin e plehrave, atje ku e kanë vendin. Kushdo që dëshiron ta mbajë kopshtin e tij të pastër nuk rezervon një vend për barërat e këqija.

***

 “Analistët” antikombëtarë, ndryshe, femërorët e të dy gjinive, përmes një serie hapash, i hutojnë përdoruesit e mediave (opinionin) për të votuar në vazhdimësi kriminelët e korruptuar të këtyre 2-3 dekadave katastrofe për kombin dhe vendin, duke ngatërruar qëllimisht tekstin dhe modelin e shkarravinave a llomotitjet, për ta bërë sa më të vështirë të vendosin cilën parti apo politik-bërës ta zgjedhin. Ata nuk janë analistë, por gjysmë analfabetë oportunistë cinikë, që përshtatin sjelljen e tyre me atë që për momentin e caktuar duket më e leverdishme për ta.

Ju “analistë” që e shihni veten në përshkrimin tim, ose mund të hyni në histori si një patriot, ose si një qen.

Bëhet e vështirë të shitet një fasadë, kur blofi i tyre është zbuluar për një kohë të gjatë. Guximi nuk është mungesa e frikës, por të vendosësh që diçka tjetër është më e rëndësishme se frika. Pak dritë largon shumë errësirë. Albini dhe Vjosa janë gjemb të mundimshëm në sy të hajnave sahanlëpirës.

Shumë shqiptarë u mashtruan nga gënjeshtra të tilla. Pikërisht sepse dikush dëshiron të mashtrojë me gënjeshtra, ka disa që i shohin faktet si një armik. Dhe për fat të keq, është e frikshme, si në histori dhe tani, njerëz të manipuluar e hutuar të cilët tregojnë dashuri të verbër për një udhëheqës kriminel antikombëtar, dhe urrejtje të verbër ndaj atyre që e vënë në dyshim atë.

Tradhtarët e atdheut të tyre. Disi përshtypja është se pushtimi i martinave të qelbura nuk është i rastësishëm. Pesimistët mund të argumentojnë se ai është përgatitur me kujdes për rreth tridhjetë vitet e fundit dhe ka prototipin e tij në atë shëtitje të qetë nëpër institucione.

***

Sulmuar, por asnjëherë i nënshtruar. Pushtuesit gjakatarë dhe shërbëtorët e tyre janë dëbuar, por të mos harrojmë se bashkëpunëtorët e tyre tinëzarë, këta tradhtarë të fëlliqtë të Kombit dhe Atdheut – ende jetojnë mes jush, në Shqipëri, Kosovë, FYROM…

E vërteta duhet thënë pa doreza, dhe vetëm e vërteta mund të na çlirojë nga shkatërrimi dhe zhdukja.

Fatkeqësisht, sot Shqipëria, Dardania, FYROM drejtohen nga tradhtarë më të mëdhenj dhe më të rrezikshëm se edhe xhaxhi me kompaninë e tij komuniste më parë. Djegiet mendore nuk shërohen shpejt. Tradhtarët përbuzen edhe nga ata të cilëve u kanë shërbyer.

***

Besimi në sistemin tonë demokratik të trojeve është shuar, më tepër për shkak të zyrtarëve të njëanshëm që vendosin besnikërinë ndaj një personi ose partie mbi besnikërinë ndaj vendit; por edhe për shkakun se ju jetoni në stilin klanor dhe i votoni të njëjtët.

Shqiptarët nuk kanë nevojë të mbledhin pirgje informacionesh të tepërta për të arritur në një konkluzion se politikë-bërësit e tyre analfabetë kronik, gënjeshtarë të pafytyrë, hajna të përsosur, servil të armikut, dhe si “burrështetas”, tërësisht të papërshtatshëm dhe të dështuar.

Pushtetarët e mirëfilltë duhet t`i njohin dhe të përqendrohen në çështjet thelbësore, jo në pallavra, ashtu që t`i hyjnë punës me vrull të madh. Dhe, vazhdimisht të përballen me ecurinë e punës së drejtuesve. Shqipfolësit, sa të fitojnë një pozicion drejtues, i rregullojnë disa punë që të ecin mirë, por pastaj bëhen tepër mendjemëdhenj, fillojnë të shesin mend, dhe në fund zbresin atje ku ishin, te lopët ose çajtoret e tymosura. Kur punët të ecin mirë, ti shkrehesh dhe atëherë punët zënë tatëpjetën. Megjithatë, situata mund të ndryshoj me shpejtësi. Ashtu që ose ti ndodhesh në krye të situatës, ose situata të vënë poshtë ty. 

***

Media e ka për detyrë të zbuloj situatat ku gjërat çalojnë, dhe të informojnë opinionin, pa anime, pa doreza. Në të njëjtën kohë, nëse ata që ndodhen pranë timonit anashkalojnë Kushtetutën, duhet të paralajmërohen nga organet policore që të kthejnë në rrugën e duhur, të zbresin poshtë me turr për të zbatuar urdhrat, ose të japin llogari për abuzim.

Detyra e pushtetarëve është të synojnë majën, jo greminën.

***

Pas çdo pasurie të lehtë fshihet një krim i rëndë.

Që të vërtetoni se sa patriotë e burrështetas të “ndershëm dhe dobishëm” për vendin dhe kombin janë politik-bërësit e juaj – shikoni pasuritë e tyre marramendëse të fituara brenda natës.

Gjithkush ka të drejtën e një mendimi, por jo çdo mendim është i rëndësishëm. Secila situatë ka specifikën e vet dhe karakterin e saj. Që të jeni në gjendje të mendoni, duhet të keni qasje në informacionin bazë të burimit, por manipulohemi.

Fakti që dikush bën një gjë mirë nuk do të thotë që ai i bën të gjitha gjërat mirë, dhe kështu duhet parë.

Një parti është mendim i organizuar. Sot situata është shumë serioze, ju keni plotfuqishmëri serioze të partisë në pushtet, dhe kjo gjithëfuqia serioze mban përgjegjësi, dhe se përgjegjësia mbartet nga budallenjtë që as për së afërmi nuk janë në lartësinë e duhur për të.

Lojaliteti i verbër partiak i simpatizantëve të pabesë shqipfolës ndaj vendit dhe kombit, tronditë botën e civilizuar. Këta “politikanë” janë të zgjedhur nga populli, një popull i cili zgjodhi fatkeqësinë e vet.

***

Errësira pushon mbi Shqipërinë. Vendi rrezikon të zhduket.

Në vendin më të varfër të Evropës, popullsia prej mbi 3.000.000 njerëz po përgatitet për një “fluturim” të ngadaltë. Vendi i tyre, Shqipëria, në fakt mund të përpihet nga harta. Askush nuk dëshiron të jetojë në një vend ku mbizotëron dëshpërimi, varfëria e skajshme, nepotizmi, paligjshmëria dhe korrupsioni. Shpëtimi më i mirë për të cilin mund të shpresojmë është që sundimtarët e korruptuar të zhduken së shpejti dhe emigrimi të ndalet. Nuk ka asnjë tregues që kjo do të ndodhë në radhë të parë.

***

Amanta ka lindur dhe rritur në Shqipëri, dhe kështu ka njohuri të dorës së parë për sfidat e mëdha të vendit. Në letrat që më dërgon, ajo është shumë pak optimiste për të ardhmen e atdheut të bukur.

“Unë jam një grua 23 vjeçare nga Shqipëria (…) dhe nuk kam dëshirë të jetoj askund tjetër. Kjo është shtëpia ime dhe këtu shtrihen paraardhësit e mi, por mbase nuk kam zgjidhje (…)”, – më shkruan ajo.

Ajo beson se kjo varfëri dramatike e pashpresë nënkupton, para së gjithash, një gjë: njerëzit duhet të largohen nga vendi.

***

Kriminelët që kanë kapur dy shtetet shqiptare dhe ata servilët e FYROM-it, planifikojnë diçka në lidhje me lejen për t`i dërguar të gjithë banorët e tyre autokton në gjithë rruzullin tokësor si refugjatë të përhershëm, por kërkesat për zhvendosje përtej kufijve kombëtarë ende përpunohen veçmas, ashtu si më parë.

Vendi nga jeni është gjithmonë i këndshëm, është ndjenja e atdheut në gjërat e vogla, ndjenja e shtëpisë. Po, ne shqiptarët jemi nomadë në tokë. Ecim rrugëve dhe bërtasim, herë zvarritemi, herë ecim drejt dhe shkelim njëri-tjetrin. Kam diçka për të cilën duhet të kem vend, por për të cilën nuk ka vend fare, nëse nuk ka pastrim. Ju udhëtoni pak, endeni nga një vend në tjetrin, dhe keni fatin të takoni përsëri bashkëkombës që i keni parë më parë, t’i takoni papritmas, në vende e kontinente të ndryshme, kështu që çuditërisht harroni të hiqni kapelën dhe të përshëndeteni.

Pylli ishte në lulëzim të plotë; dërgonte një aromë të mirë nga era në të gjitha anët, duke kujtuar jetën e një salle me gjethe.

Pranvera – xhevahir, shpejtësia dhe çmenduria e saj dhe rrëmbimi; por vjeshta!? Tingëllonte si errësirë ​​dhe lutje e mbrëmjes, shqiptari fitoi aftësi për të parë gjëra të fshehura a ngjarje që do të ndodhin në të ardhmen, dëgjonte alarme…

Kështu do të jenë kujtimet e mia… 

Shkruan: Abdulla MEHMETI

Teza

1. Asnjë pushtet okupator apo diktatorial, asnjë ideologji reaksionare në botë nuk e ka trajtuar ndonjë popull autokton të një vendi si përqindje dhe shumë numerike, siç i ka trajtuar shqiptarët pushteti i Maqedonisë Veriore nga viti 2001 e deri më sot.

2. Kjo formë e diskriminimit të shqiptarëve nuk ndalet vetëm te mohimi i përkatësisë etnike por edhe i gjuhës shqipe, e cila trajtohet me ligje dhe kushtetutë si gjuhë të cilën e flasin qytetarët e vendit, të cilët përbëjnë mbi 20%, jo si gjuhë amtare që ka emër dhe i takon një populli me histori, kulturë dhe identitet të veçantë.

3. Faktori politik shqiptar, i cili i përfaqëson shqiptarët në pushtet nga viti 2001 e deri më sot, bazë mbështetëse dhe platformë të veten për garantimin e të drejtave të shqiptarëve dhe barazinë e tyre në këtë shtet e konsideron Marrëveshjen kornizë të Ohrit, e shqiptarët i trajton si pakicë kombëtare ndërsa gjuhën shqipe si gjuhë e një grupi të qytetarëve pa identitet, të cilët përbëjnë mbi 20% të popullsisë dhe që flasin një gjuhë tjetër të ndryshme nga gjuha zyrtare maqedonas, prandaj, regjistrimi real i popullsisë nuk i konvenon kësaj strukture politike, e cila e humb primatin në skenën politike, me shkuarjen në histori të këtij realiteti të rrejshëm siç e ka paraqitur Marrëveshje e Ohrit dhe mbështetësit e saj. Çfarëdo rezultati nga regjistrimi i ardhshëm i popullsisë në Maqedoninë Veriore, i cili do të ishte afër 20-25% do të ishte i pranueshëm edhe për faktori politik shqiptar në pushtet, ndërsa çdo rezultat ndryshe, që mund t’i nxjerrë shqiptarët qoftë edhe me një banor më tepër se 30%, do të jetë debakël dhe devalvim i kësaj politike të derisotme që ka ndjekur klasa politike shqiptare në këtë shtet. Në këtë pikëpamje, këto struktura politike të shqiptarëve janë në frymë të njëjtë me atë të pushtetit, që shqiptarët të trajtohen edhe më tej si pakicë dhe të sundohen më lehtë.

4. Pavarësisht nga presioni ndërkombëtare dhe kushtëzimi për anëtarësimin e vendit në BE, si edhe nga opinioni i brendshëm, secila palë për llogaritë e veta, as pushteti aktual në Maqedoninë Veriore nuk është i gatshëm ta paraqesë numrin real të popullsisë dhe përkatësinë etnike të banorëve të këtij shteti.

5. Beteja për numra dhe përqindje e shqiptarëve në Maqedoninë Veriore, e imponuar nga pushteti dhe klasa politike e korruptuar, është betejë për barazi qytetare, liri dhe të drejta kombëtare të mohuara.

NËN KTHETRAT E DISKRIMINIMIT POLITIK, KUSHTETUES DHE LIGJOR PËRMES NUMRAVE DHE PËRQINDJES

Më në fund, pushteti në Maqedoninë Veriore ka vendosur seriozisht ta realizojë operacionin e madh statistikor për regjistrimin e popullsisë, me miratimin e ligjit përkatës nga parlamenti, që pritet të zhvillohet nga 1-20 prill të këtij viti.

Se çfarë regjistrimi mund të realizohet nga institucionet e pushtetit aktual është shumë e qartë. Për bindjen tonë, në stilin “As me shehër, as me Barilevë”, siç thotë shprehja popullore, që domethënë, në radhë të parë të përmbushen detyrimet ndërkombëtare të shtetit (vetëm Somalia dhe Maqedonia nuk kanë bërë regjistrim të popullsisë më tepër se 10 vitet e fundit), pse këtë e kërkon edhe BE për fillimin e bisedimeve për anëtarësimin e këtij vendi, t’i përmbushin deri diku edhe kërkesat e faktorit politik shqiptar, por, të mos bëhet një regjistrim real sa të “cenohen” interesat e pushtetit, sidomos të opozitës nacional-shoviniste, e cila më lehtë i pranon të gjitha rreziqet mbi shtetin, se sa të bëhet i ditur numri i saktë i banorëve sipas përkatësisë etnike, sidomos numri i shqiptarëve.

Disa parti politike, të fryra nga nacional-shovinizmi, si edhe disa qarqe politike dhe intelektuale, abece të tyre për mbijetesë e kanë manipulimin e opinionit, për të mbijetuar edhe më tej në skenën politike, duke e ushqyer anëtarësinë, simpatizuesit dhe përkrahësit e tyre me të “vërtetën” e tyre, siç e kanë mësuar nga të parët komunistë jugosllavë, të stërmbushur me urrejtje ndaj shqiptarëve.

Këto parti dhe qarqe intelektuale nuk lënë rast dhe mundësi pa përmendur se, shqiptarët në Maqedoninë Veriore nuk përbëjnë as 20% të banorëve, por nga 11-17%, që domethënë, sa kanë dëshirë ata, për t’i mbajtur më lehtë nën kontroll dhe sundim shqiptarët vendës, për t’ua përcaktuar masën e të drejtave dhe lirive të tyre, për t’ua planifikuar zhvillimin e sotëm dhe perspektivën në të ardhmen, me dëshirën më të madhe për asimilimin ose shpërnguljen e tyre sa më tepër në botën e jashtme, siç e kanë bërë deri më sot, por edhe realizimin e ëndrrave të tyre raciste, siç i shprehin pa ndalur nëpër protesta, me afishe dhe slogane të tipit: “Shqiptari i mirë, shqiptari i vdekur”, “Vdekje për shqiptarët”, “Dhoma gazi për shqiptarët” etj. Kjo mendësi egërsirash nuk është e panjohur për opinionin e brendshëm dhe të jashtëm, por pak është e studiuar nga faktori politik shqiptar vendës, fatkeqësisht!

A duhet të bëhet politikë me numrin e banorëve? Sigurisht që jo, sikur të jetonim në një shtet demokratik, me liri të garantuara, barazi të mbrojtur nga ligji, kushtetuta dhe pushteti, si për shembull, në shtetet e Skandinavisë, në Kanada apo Australi, por në rrethanat ballkanike, ku ende pushtetet dhe skena politike vlon nga urrejtja, shovinizmi dhe shfryrjet raciste e disa popujve ndaj popujve të tjerë, jo vetëm që nuk heq dorë politika nga ndërhyrja në këto çështje, mbajtja nën kontroll e politikave demografike dhe mbi regjistrimin e popullsisë, por gjithçka varet nga niveli i demokratizimit të saj dhe i pjekurisë së shoqërisë në vend. Më saktë, asnjëfarë ndryshimi esencial dhe ndërgjegje demokratike nuk shohin qytetarët në pushtetin aktual, te pjesa më e madhe e faktorit politik dhe në mediet e vendit.

Pa dashur ta rëndojmë gjendjen mendore të qytetarëve shqiptarë dhe të tjerëve në lidhje me procesin e regjistrimit të popullsisë, që pritet të realizohet gjatë këtij viti, për shkak të gjendje së tyre të rënduar ekonomike dhe shëndetësore nga pandemia aktuale, me këtë rast do të mjaftonte të përmendim vetëm disa teza të paraqitura gjatë kohës së fundit, nga gazetarë, analistë, politikanë dhe medie, të cilat kryesisht i bien telit të pushtetit, që të gjendet një “kompromis në heshtje” në lidhje me këtë çështje, më saktë, të realizohet një regjistrim nga i cili do të mbeteshin të kënaqur shumica, por, mashtrimi, falsifikimi dhe politika demografike diskriminuese ndaj shqiptarëve nuk do të merrnin fund as kësaj radhe.

Këta faktorë që përmendëm, ka kohë që kanë filluar me fushatën e tyre “ndërmjetësuese”, ku dëshiron të del edhe pushteti me rezultatet e regjistrimit të ardhshëm të popullsisë. Në këtë rast, numri i banorëve shqiptarë nuk do të arrinte (lejohej) të jetë mbi 27-28%. Nëse i keni ndjekur deklaratat e disa politikanëve dhe pushtetarëve shqiptarë gjatë ditëve të fundit, ky përfundim mund të nxirret shumë lehtë.

Sidoqoftë, është tepër naive të konsiderohen si indikatorë me rëndësi, numri i pasaportave të dhëna shqiptarëve (mbi 30%), përderisa të gjithë banorët shqiptarë nuk janë të pajisur dhe as kanë nevojë për t’u pajisur me pasaporta, që këto të dhëna të konsiderohen relevante për numrin e saktë të banorëve shqiptarë në këtë shtet. Edhe numri i nxënëseve shqiptarë të përfshirë në shkollat fillore me mësim në gjuhën shqipe (mbi 32%) nuk është një tregues aq i saktë, përderisa jo të gjithë nxënësit shqiptarë mësojnë në shkollat fillore me mësim në gjuhën shqipe, në këtë vend. Deklaratat publike mbi këto teza janë dhënë nga dy ish-ministra shqiptarë nga radhët e partisë në pushtet, i Punëve të Brendshme dhe i Arsimit dhe Shkencës.

Të dhënat më të besueshme dhe relevante për numrin e banorëve shqiptarë janë numri dhe përqindja e fëmijëve të lindur nga prindër me përkatësi etnike shqiptare, siç janë publikuar edhe të dhëna zyrtare nga vetë institucionet e shtetit (Enti Shtetëror i Statistikës), nga del se, mesatarisht ky numër gjatë tri dekadave të fundit asnjëherë nuk ka qenë më i ulët se 35%. Me këtë rast duhet të përmendet edhe fakti se, nga prindër që përkohësisht janë në botën e jashtme, lindin çdo vit nga 3500-5000 fëmijë shqiptarë me prejardhje nga Maqedonia Veriore, që përbëjnë jo më pak se 1/3 e numrit të përgjithshëm të fëmijëve shqiptarë të lindur çdo vit në vend dhe në mërgatë.

Çfarë regjistrimi mund të presin shqiptarët nga një pushtet i cili nuk publikon asnjëherë të dhëna të sakta për numrin e banorëve të shpërngulur gjatë viteve të fundit, për numrin e fëmijëve të lindur në botën e jashtme, prindërit e të cilëve nuk do të kenë mundësi të regjistrohen kësaj radhe në rubrikën e banorëve rezidentë të shtetit?!

Nuk ka ide më johumane, primitive dhe shoviniste, se sa manipulimi me numrin e banorëve të një shteti, i cili ende përpëlitet për mbijetesë në skenën politike ndërkombëtare, por deklaratat e tipit të shovinistëve siç i dëgjojnë shqiptarët gati çdo ditë nga analistë, politikanë dhe medie në gjuhën maqedonase, të cilat pushtetit nuk i bëjnë përshtypje, janë kulmi i kësaj egërsie dhe marrëzie, prandaj, asgjë nuk mund të paraqesë befasi nga pushteti i këtij vendi edhe në të ardhmen, për aq më tepër kur edhe përfaqësues të partive politike shqiptare në pushtet deklarojnë se, numri i shqiptarëve nuk mund të del më pak se 25%, përkatësisht 20%, sa e ka përcaktuar Marrëveshja kornizë e Ohrit, e cila tani është edhe pjesë e Preambulës, bërthamës politike të Kushtetutës aktuale dhe e konceptit të shtetit njëkombës të Maqedonisë Veriore.

Ministria e Jashtme e Rusisë ka reaguar ashpër për dëbimin e diplomatit Alexey Krivosheev për shkelje të masave antiCovid

Siç transmeton RIA, për Ministrinë e Jashtme ruse ky hap i Shqipërisë është provokim i qartë që synon përkeqësimin e marrëdhënieve ruso-shqiptare, dhe paralajmërohet se nuk do të mbetet pa përgjigje.

Nga ana tjetër MEPJ Ruse thekson se një nga parimet në diplomaci është reciprociteti. Ditën e djeshme u njoftua se diplomati rus Alexey Krivosheev ishte shpallur ‘non-grata’ nga autoritetet shqiptare për shkak të shkeljeve të masave antiCovid.

Po ashtu menjëherë reagoi ambasada ruse duke theksuar se i cilëson akuzat të pabaza.

Udhëheqësit evropianë shpresojnë në përmirësimin e marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara, tani që Joe Biden është betuar si presidenti i 46-të i këtij vendi.

Mezi pres të punoj me të [Bidenin] dhe me administratën e tij të re, duke forcuar partneritetin midis vendeve tona dhe duke punuar në prioritetet tona të përbashkëta: nga trajtimi i ndryshimeve klimatike, rimëkëmbja nga pandemia, deri te forcimi i sigurisë sonë transatlantike”, tha kryeministri britanik, Boris Johnson.

“Le të ndërtojmë një pakt të ri për një Evropë më të fortë, për një Amerikë më të fortë dhe për një botë më të mirë”, tha Charles Michel, president i Këshillit Evropian.

“Një NATO e fortë është mirë edhe për Amerikën Veriore, edhe për Evropën, sepse askush prej nesh nuk mund t’i përballojë sfidat i vetëm. Sot është fillimi i një kapitulli të ri dhe unë mezi pres bashkëpunimin tonë të ngushtë”, tha sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg.

Transferimi i pushtetit te Bideni sjell me vete “shpresën se bashkësia ndërkombëtare mund të punojë së bashku në të ardhmen, më ngushtë dhe më mirë, për t’i zgjidhur problemet e mëdha të kohës sonë”, tha presidenti i Gjermanisë, Frank-Walter Steinmeier.

“Me padurim presim të ndërtojmë një marrëdhënie të fortë, të dobishme dhe të rinovuar me presidentin Biden”, tha zëdhënësi i Qeverisë franceze, Gabriel Attal.
Ish-presidenti Donald Trump është përplasur me homologët e tij evropianë për një varg çështjesh, nga tregtia deri te shpenzimet e mbrojtjes.

Ai shpesh e ka qortuar publikisht kontinentin për politikat e tij. 

Nga Muhamed Halili– Fillimisht kisha dashur që opozita (më shumë maqedonase se ajo shqiptare) përmbajtjen e këtij teksti mos ta interpretojë si synim timin të mbrojë ndonjë opsion politik, posaçërisht jo opsionet qeveritare por si një synim të japë kontrbut në afirmimin e një procesi i cili është domosdoshmëri e kohës qoftë në Evropë e jashtë saj: atë të regjistrimit të popullsisë dhe ekonomive shtëpiake.

Synimi im është që opinionit t’ia tansmetojë përvojën time jetësore e politike në lidhje me regjistrimet e popullsisë në ish RSFJ, dhe mëpastaj edhe në Republikën e pavarur të Maqedonisë.

Në ish RSFJ, në vitin 1981 si profesor i ri konkurova në një konkurs që e shpalli Enti për statistikë e që kishte të bëjë me regjistrimin e rregullt dhjetëvjeçar të popullsisë në ish federatë. Pasi nga komisioni më kishin zgjedhur si regjistrues, Enti për statistikë organizoi një edukim të posaçëm për të gjtihë ne, dhe pastaj filloi procesi i regjistrimit të popullatës dhe ekonomive shtëpiake.

Natyrisht sipas ligjit regjstrimin e bëmë me formularë në gjuhën shqipe. Personat të cilët për një arsye ose një tjetër në çastin e regjistrimit nuk ishin në shtëpi, në bazë të dokumentacionit mundej t’i regjistroj edhe ndonjë anëtar tjetër i familjes në bazë të dokumentacionit përkatës.

Atëherë (edhepse edhe atëherë jetonim në Evropë) qytetarët nuk ndaheshin në jorezident dhe rezident si tash por nga numri i përgjithshëm i popullatës theksohej në bazë të deklarimit personal se një numër i caktuar personash janë me vendbanim
jashta shtetit por janë pjesë e numrit të përgjithshëm të banorëve të shtetit.

Regjistrimi filloi dhe mbaroi pa ndonjë tension të duhur politik edhe si gjithnjë kur bëhet fjalë për shifra etnike dyshimet janë të paevitueshme. Pastaj Republika e Maqedonisë u bë shtet i pavarur. Disa deputetë të VMRO-DPMNE-së së atëhesrhme në bashkëpunim me qarqe shoveniste lansuan tezën seshqiptarët janë prej 10-15% e popullatës së përgjithëshme.

Kundër teza jonë ishte se ne jemi prej 30-40% e popullsisë së përgjithëshme. Institucionet evropiane kërkonin regjistrimin e popullsisë dhe ekonomive shtëpiake dhe për këtë duhej sjellur ligji përkatës. Për fat të keq edhe kësaj rradhe opozita
maqedonase vazhdoi me politikën e saj të reduktimit të drejtave gjuhësore dhe të drejtave tjera dhe me amandament (të cilin e votoi dhe partneri ynë i koalicionit LSDM) nga propozim ligji u fshi formulari në gjuhën shqipe. Kjo gjë na hidhëroi tepër
dhe e mori përgjigjen shpejt nga PPD dhe grupi i saj parlamentar.

Në bisedat ndërpartiake mes LSDM-PPD, pjesmarrja jonë u kushtëzua si vijon:
-Regjistrim vetëm me formularë shqip;
-Regjistrim ku një formularë do të mbante Enti statistikor dhe një formular i
regjistruari;
-Diaspora mos të ndahej por të llogaritej pjesë e popullatës së përgjithëshme;
-Enti i statistikës të punësonte shqiptarë që do ta organizonin regjistrimin sepse të punësuar shqiptar kishte simbolikisht të pranishëm.
-Enti statistikor të përfshinte numër të barabartë të regjistruesve në regjionet e përziera etnike të regjistrimit;

Bashkëbiseduesit maqedonas të dirigjuar jo nga kryeministri por nga kryetari i shtetit Gligorov tentonin të na bindin se regjistrimi është proces statistikor dhe proces i regjistrimit të etnisë dhe gjuhës por i qytetarëve nuk arritën të na bindin dhe PPD shpalli bojkot të regjistrimit.

Në mënyrë që t’i zgjidhë mospajtimet dhe ta plotsojë kërkesën e PPD-së për organizim të regjstrimit me mbikqyrje ndërkombëtare Këshilli i Evropës vendosi t’i jep asistencë Maqedonisë. Në vitin 1994 Këshilli i Evropës i besoi Entit zvicran për
statistikë regjistrim të popullsisë në Maqedoni.

Harmonizimi i tekstit të Ligjit për regjistrim të popullsisë dhe metodologjisë së punës u bë mes Entit zvicran për statistikë përfaqsuar nga ekipi i drejtorit Verner Haug, qeverisë të cilën e përfaqsonte ministrja pa portofol e LSDM Gordana Siljanoska,
dhe Grupit parlamentar PPD-PDP të cilin në cilsinë e koordinatorit e përfaqsoja unë.

Diku nga fundi i regjistrimit dega e PPD-së në Dibër, përkundër vendimit të Kryesisë qendrore të PPD-së, shpiku disa kushte “patriotike” dhe regjstrim për rrethinën e Dibrës nuk u bë në terren por me simulim statistikor. Numri i shqiptarëve të
regjistruar si 22,9% dhe metodologjia e punës nuk u kontestua nga asnjë subjekt politik apo jashtëqeveritar.

Pastaj erdhi regjistrimi i popullsisë së vitit 2002 i cili ishte paraparë në Marrëveshtjen e Ohrit. Në një situatë postkonfliktuale nuk e mbaj mend se ndonjë subjekt polititk të jetë ankuar nga “fryerja” e numrit të shqiptarëve në Republikën e Maqedonisë. Konsideroj se nuk mund t’i largojmë dyshimet rreth ndërprerjes së procesit të regjistrimit të vitit 2011 para se opinioni ti mësoj shkaqet pse koalicioni VMRO-DPMNE-BDI vendosi ta ndërpresë regjistrimin, në kohën kur procesi ishte kah fundi
dhe ishin harxhuar një shumë e madhe parashë popullore.

Opinioni duhet ta dijë të vërtetën midis shumë thashe-themesh. Mendoj se Propozim ligji për regjistrimin e popullatës dhe ekonomive shtëpiake është i nivelit të duhur dhe gjithashtu mendoj se do të duhej të votohet sëbashku me metodologjinë e punës. Mundësia e propozimit të metodologjisë së punës për më vonë le mundësi interpretimi për manipulime ndërpartiake.

Diçka që mendoj se ka mbetur e pasqruar nga hartuesit e Propozim ligjit sepse nuk është përfshirë në nenet 6 dhe 8 të Ligjit, por nga eksponentë të lartë politikë qeveritar u plasua disa herë në opinion, (ajo që së pari e vërejtji prof. Shasivari)
kategori e popullatës rezidente dhe jorezidente.

Së pari konsideroj se nuk është bindëse për opinionin se qytetarët tanë të cilët mbi një vit qëndrimi jashtë vendit do të duhej të jenë regjistruar si popullatë jorezidente, natyrisht duke u thirrur në “kritere evropiane” dhe të OKB-së sipas drejtorit të Entit për statistikë.

Poqese Enti konsideron se patjetër duhet të jetë ashtu sipas “kritereve evropiane”, atëherë koha e caktuar e jetesës jashtë vendit nuk guxon të jetë më e vogël se 5 vite. Asnjë vend evropian nuk jep leje të përhershme qëndrimi poqese të huajt nuk e
mbushin kriterin kohor prej 1-5 vite. Koha e caktuar “të jetojë më tepër se një vit jashtë Republikës së Maqedonisë” do ta
ulë dukshëm numrin e vërtetë statistikor të të gjitha etnive që jetojnë në republikë sepse disa kategori qytetarësh do të fshiheshin automatikisht me pa të drejtë nga statusi i qytetarëve rezidentë sepse ekziston mundësia reale disa ditë, javë, muajë ose vite pasi të jenë regjistruar si jorezidentë për shkaqe të ndryshme të kthehen në vendlindje dhe deri në regjistrimin e ardhshëm statistikisht mos figurojnë si banorë në numrin e përgjigjshëm të Maqedonisë por realisht të jetojnë, punojnë aty.

Këtu do të mund të përfshihen:
-studentët të cilët do të studjojnë jashtë vendit deri në përfundimin e studimeve;
-të rinjtë të cilët në bazë të lehtësimeve të akorduara nga Gjermania, jashtë procesit
të liberalizimit të vizave, mund përkohësisht të qëndrojnë dhe punojnë në Gjermani
me garancë nga ana e ndonjë punëdhënësi prej 1-4 vjet deri në marrjen e qëndrimit
të përhershëm atje;
-qytetarë të cilët kanë tentuar brenda një viti të punësohen në Amerikë, Azi, vende
afrikane, nuk kanë pasur sukses dhe kthehen në vend disa ditë, javë e muaj pasi në
procesin e regjistrimit janë regjistruar si jorezidentë,

Kjo kategori, si dhe kategoria tjetër e jorezidentëve mbi 5 vite qëndrimi jashtë vendit të cilët kanë pjesë të familjes, pasuri të patundëshme, familjarë të tyre që jetojnë në Maqedoni dhe që brenda vitit kthehen më së paku dy herë në vendlindjen e tyre dhe e mbushin arkën e shtetit me djersën e tyre nuk është e njejtë me kategorinë e jorezidentëve mbi 5 vite, që janë shtetas të shteteve në kontinente tjera (Australi, Amerikë) dhe nuk kanë pasuri të patundëshme dhe kthehen në vendlindjen e tyre
çdo pesë ose dhjetë vite.

Në lidhje me kërkesën e opozitës shqiptare për një Komision republikan për regjistrim konsideroj se kërkesa nuk është për ta refuzuar si praktikë e kaluar dhe si nevojë e kontrollit politik mbi hilet e mundshme të institucionit profesional për
realizimit e këtj operacioni jo vetëm statistikor por edhe politik.

Megjithate konsideroj se teksti i Propozim ligjit për regjistrimin e popullatës, amvisërive dhe ekonomive shtëpiake është në nivel të duhur dhe i ka paraparë segmentet që duhet ti përfshi një ligj. Kjo me siguri se është kontribut i zavendësministrit të drejtësisë si një nga përfaqsuesit e qeverisë në kuvend.

Arsyeja që mua më duket e tepërt nevoja e konstituimit të një Komisioni republikan për regjistrim qëndron në faktin se propozim ligjit në fjalë i jep privilegje dhe të drejta të mëdha drejtorit të Entit për statistikë në menaxhimin me processin e refgjistrimit të popullatës, me këtë edhe zavendësit të tij nëpërmjet nënshkrimit të lidhur.

Si mekanizëm për ta forcuar besimin për një proces statistikor me pasoja politike ligji e parasheh edhe mekanizmin e kontrollit politik sepse asnjë akt i drejtorit nuk mund të jetë valid pa nënshkrimin e zavendësit të tij i cili është i përkatësisë tjetër etnike, në këtë rast shqiptar, por edhe i opsionit tjetër politik.

Nuk është e tepërt të pranohet se përfaqsuesit e opsionit politik shqiptar në qeveri punën kryesore dhe kyçe e kanë bërë me mekanizmin e kontrollit direkt politik gjë që duhet të përfundoj me zbatimin praktik të metodologjisë së punës.