• Boris Blazhiniq

Boris Blazhiniq, profesor nga Zagrebi, psikolog dhe ekspert për vlerësimin dhe zhvillimin e potencialeve njerëzore, ka postuar në “Facebook” këtë shkrim kreativ, në të cilin për koronavirusin. Pasi ma dërgoi miku im Nehat Beqiri, e përktheva dhe po e ndaj me ju.

Çka po ndodh????

Çfarë është ky virus!!!???

Nuk i prek shtatzënat.

Më së paku i sulmon fëmijët.

Më së shumti i helmon të papërgjegjshmit.

I shtyn të rinjtë që të kujdesen për pleqtë.

Na detyron me forcë të pushojmë, na jep pushim më të gjatë vjetor dhe orar të shkurtuar pune.

Na shtyn të rrimë më shumë me fëmijët tanë.

U jep kohë bashkëshortëve, partnerëve, miqve, fqinjëve që të njihen sa më mirë, u jep kohë për dashuri.

Na mëson prioritetet dhe mbrojtjen e shëndetit.

Na shtyn vetë ta pjekim bukën.

Na mëson të mos ngutemi.

Na mëson të mos e ndotim jetën.

Të pastrojmë natyrën.

Ul frekuentimin në autostrada dhe pakëson aksidentet.

Na dëbon prej kafeneve dhe bastoreve.

Na shtyn të jemi humanë.

Na mëson se nuk të ndihmon paraja, vilat, veturat, jahtet, këtu ose në një qytet tjetër, por njeriu, njeriu i vërtetë dhe i guximshëm.

Na mëson t’i çmojmë vlerat e vërteta.

Na mëson ta çmojmë jetën e tjetrit.

Na fut në kafaz, teksa speciet tjera janë jashtë.

Na mëson se pak rëndësi ka kombi e religjioni.

Na mëson për një shpërndarje të drejtë dhe të ndershme.

Na mëson se vlera e vërtetë është humanizmi dhe vullnetarizmi i organizuar.

Na heq maskat e rrejshme nga fytyrat lakmitare.

E zvogëlon prostitucionin, kriminalitetin, larjen e parave, ua humb vlerën korporatave, u jep shans vendeve që t’i kthehen vetes.

Na mëson se ballkoni dhe oborri kanë më shumë vlerë se sa banesa dhe shtëpia.

Na mëson se edhe i mbyllur në burg mund të jesh i lumtur dhe i lirë.

Na shtyn drejt dijes, që ta kërkojmë informacionin e vërtetë dhe jo të rremë.

Na mëson se një metër rreth nesh është hapësira jonë intime dhe gjithçka përtej saj mund t’ua japim atyre që ua besojmë jetën.

Na mëson se sjellja është vlerë e madhe dhe nuk është rregull i kotë ta lëvizim kokën teksa përshëndesim.

Na mëson t’i lajmë duart më shpesh, por edhe mendjen tonë nga papastërtitë e qytetërimit.

Na mëson ta ruajmë dhe ta respektojmë natyrën, sepse jemi pjesë e saj.

I shtyn qeveritë dhe politikën të bashkëpunojnë.

Na mëson se kur ndodh e keqja në një shtet apo kontinent tjetër, kur u ndodh popujve të tjerë larg nesh, në fakt ata janë pranë nesh edhe pse nuk mund të jenë aq afër.

Na shtyn të dëgjojmë se çdo ditë kanë vdekur e vdesin tetë mijë fëmijë të pafajshëm ndaj të cilëve kemi qenë indiferentë.

E çliron botën nga helmet industriale dhe njerëzore.

Na mëson të bëhemi njerëz, njerëz të mirë.

Njerëz…

Çka është ky????

Na hapi veshët e sytë.

Mendojeni se çfarë na bën ky virus: na mëson të bëhemi njerëz.

Të bëhemi ata që jemi.

Përktheu: Salajdin Salihu

Nga Ilir Yzeiri

Qysh në fillim dua të bëj një sqarim për termat që kam përdorur në titull. Me to nuk dua të shënoj ata persona që ne, në ligjërimin e zakonshëm, i identifikojmë si të ndryshëm nga ne dhe, në mënyrë fyese, i denigrojmë duke u vënë në dukje një të metë që ata, pa dashjen e tyre, e shfaqin në publik. Jam kundër çdo lloj diskriminimi shoqëror.

Në këtë rast, e kam fjalën për personazhet publikë, të cilët, për një arsye ose një tjetër, marrin një rol në shoqërinë tonë, dhe këta janë politikanë, gazetarë, shkrimtarë, shkurt, gjithë ata që e mbushin hapësirën publike dhe ne jemi të detyruar ose jo, që t’i shohim nëpër mitingje, në studio tv-je apo në mediat on-line duke dhënë mendime apo duke argumentuar çështje me interes publik.

Në epokën e internetit, siç e dimë, të gjithë janë bërë edhe autorë, edhe lexues, por jo të gjithë kanë ndikim të posaçëm në hapësirën publike dhe jo të gjithë kanë një vend të dukshëm në të.

Nisur nga këto premisa, dihet që personazhet publike që zënë e madje bllokojnë nganjëherë hapësirën tonë publike, ngjajnë më aktorët që recitojnë në një dramë të caktuar. I keni vënë re që nganjëherë ligjërimet e tyre ngjajnë me një tekst të cilin duket sikur e shkruan një autor? Në të tilla raste, tema e tekstit diktohet nga koha që jetojmë. Dhe tani le të shohim më konkretisht se çfarë ndodh te ne.

Ngjarja që ka tronditur botën, është COVID-19. Asnjëherë më parë bota dhe planeti nuk ishte tronditur si me këtë pandemi, e cila ka gjunjëzuar ekonominë botërore dhe po vë në pikëpyetje gjithçka që njerëzimi ka arritur deri tani. Në një shkrim të para disa ditëve, në revistën « Atlantic », një shkencëtar amerikan shkruante se një kolegia e tij ishtë shtatzënë dhe, duke diskutuar me të, i kam thënë se fëmija e saj bashkë me të tjerët do të quhen « Gjenerata C » dhe vazhdonte: nëse Amerika do të vijojë të jetë lideri që do të udhëheqë botën, ajo duhet të ndërtojë një model të ri mendimi: Pas Luftës së Dytë Botërore ne implementuam izolacionizmin dhe luftën kundër komunizmit, pas 11 shtatorit ne shpallëm si armik të njerëzimit terrorizmin, pas Koronavirusit ne duhet të mendojmë që të rrisim një brez që të orientojë botën drejt luftës lundër epidemiologjive dhe shkatërrimit të planetit. Mesa duket, këta do të jenë armiqtë e njerëzimit në kohërat që vijnë, – shkruante ai

Mirëpo, çfarë ndodh në fshatin tonë ballkanik? Po të ndjekësh artikulimet e atyre kategorive që përmenda më lart, pjesën më të madhe të vëmendjes e tërheqin të çmendurit, budallenjtë dhe

qesharakët. Kategorinë e të çmendurve si rol në teatrin publik e ka marrë dhe e luan për mrekulli Sali Berisha. Edhe njëherë po e përsëris, Berisha nuk është i çmendur, por në dramën që ka shkruar autori X, që ka si temë « Edi Rama dhe koronavirusi », ai ka zgjedhur rolin e të çmendurit. Mirëpo nuk është vetëm ai që e luan këtë rol. Me qenë se drama luhet çdo ditë, aktorët kanë nevojë të ndërrohen dhe në këtë rol në Shqipëri ne shohim disa të çmendur. Por çfarë është karakteristikë e këtij roli? Alarmi për një gjë që nuk ekziston, rrëfimi i një ngjarjeje tjetër jo i asaj që ndodh në të vërtetë, dhe stili i artikulimit është zëri i lartë, ulërima, fyerja, sharja. Nga pikëpamja e personaliteteti këta aktorë zotërohen nga një prej tri tipareve të asaj që studiuesit e quajne The dark Triade of Personality dhe që është psychopaty-a. Mania e tyre është të përdorin shifra dhe shembuj. E mbani mend një shifër të Berishës? Ne, sipas tij, paskërkemi numrin më të madh të mjekëve të prekur nga coronavirusi për frymë popullsie në botë. Në fillimet e tyre aktorët e çmendur ngjallin frikë, por më pas ata vetëm sa e zbavisin publikun dhe e lehtësojnë atmosferën. Prania e tyre është e domosdoshme në një teatër si ky që po kalojmë. Pa këta të çmendur është e pamundur të vlerësojmë se sa e bukur është jeta dhe se sa e rëndësishme është për njeriun që, gjithsesi, nuk harron thënien: « Zot më ruaj mendt e kokës!»

Kategoria e dytë është ajo e budallenjve dhe në këtë dramë që po luhet, çuditërisht për këtë rol ka shumë aktorë, por më i afti duket se është Tritan Shehu. Ai është mjeshtër që të thotë gjithmonë atë që nuk mendon, të shfaqë në publik atë që nuk ndien dhe të mos merret vesh kurrë se çfarë është. Budallai, si kategori psikike, i shfaq këto simptoma sepse mund të ketë të dëmtuar ose njërën anë të personalietit ose tjetrën; pra, ose ka të dëmtuar një anë të « The dark Triade », ose mund të ketë të dëmtuar njërën anë të « The Light Triade ». Në rastin e Tritan Shehut duket se roli që ai luan, kërkon që ai të shfaqë në publik dëmtimin që i ka ndodhur vetëm në njërën anë të « The Light Triade ». Dhe unë mendoj se Tritani ka të dëmtuar ose vuan nga ajo që psikologët e quajnë « Bieliving in the fundamental goodness of Humans », pra, besimi në mirësinë e njerëzve. Tritani flet dhe deklaron ca të vërteta që mund t’i vijnë në ndihmë gjithë njerëzimit. Tani në fund ai shpall se masat katastrofike që ka marrë qeveria Rama, do të shkaktojnë një tragjedi planetare. Vështruar kështu, ai të dhimbset sepse nuk mendon as për vete as për Shqipërinë, por për gjithë njerëzimin mbarë. Ndaj budallenjtë gjithmonë janë të qeshur, të ëmbël dhe të padëmshëm, dhe pa ata bota do të ishte një errësirë, një zezonë, siç thotë Kadareja.

Dhe në fund – qesharakët. Këtë rol, për fat të keq, e luan Lulëzim Basha. Roli që ka marrë përsipër të luajë, në fakt, i shkon shumë karakterit të tij. Ai që reciton një tekst qesharak, duhet të jetë serioz në mënyrë që budallallëku që ai thotë, të besohet, nuk duhet të bëjë shaka kurrë, duhet të shfaqet

autoritar dhe nuk duhet të dijë më shumë se 30 fjalë, por ato duhet t’i përsërisë papushim dhe në çdo skenë. Nëse sheh se dikush nga aktorët e tjerë nuk e dëgjon, ai duhet të përplasë ndonjë gjë ose edhe dorën. Lulëzim Basha, që në fillim, recitoi tekstin se si shmanget Coronavirusi. Ai është i vetmi politikan në botë që e ka gjetur se si bota mund të shpëtojë nga koronavirusi. Për çudi, Edi Rama, aktori tjetër që ai ka përballë, tallet me të dhe nuk e dëgjon dhe kjo e bën dramën tërheqëse. Mirëpo, rezultatet që ka Shqipëria nga infeksioni me këtë pandemi, jo për shkak të punës së qeverisë, as për shkak, të Perëndisë, por një zot e di pse, janë më të mirat e mundshme. Ky realitet nuk përfillet nga aktori qesharak sepse teksti që ai reciton, ka gjetjen e vetme për të shmangur pandeminë. Edhe Luli, ashtu si Tritani, është i dashur, të shkrin gazit dhe të mban gjallë në këtë kohë jo edhe aq të mirë.

Kur mendon se në teatrin ku jemi mbyllur të gjithë, kjo dramë do të shfaqet edhe për një kohë të gjatë, është mirë të mos harrojmë se aktorët që ne shohim, do të na zbavisin po ashtu gjatë. Ndaj mos u lodhni duke i parë e dëgjuar, thjesht zbavituni me ta.

Nga Ruben Avxhiu

Mbi 1,000 mjekë, infermierë e punonjës të shërbimit shëndetësor në Holandë po marrin vaksinën BCG si provë për të parë nëse i mbron gjatë punës në luftë me infeksionin e ri që po tmerron botën.

Në mënyrë të ngjashme, grupe të këtyre profesioneve në SHBA e Australi po e marrin në formë mbrojtjeje të mundshme vaksinën në fjalë. Në fakt, lidhja më e thjeshtë që i shkon mendja njeriut është se si turbekulozi edhe koronavirusi godasin ashpërisht mushkritë.

Një shkrim në revistën “Shkenca” (Science) flet për interesin e jashtëzakonshëm të shkencëtarëve për vaksinën e vjetër 100-vjeçare që solli shpëtimin nga turbekulozi. (https://www.sciencemag.org/neës/2020/03/can-century-old-tb-vaçine-steel-immune-system-against-neë-coronavirus).

Instituti Max Plank në Gjermani, i cili ka nxjerrë 33 fitues të çmimit Nobel e që ka prodhuar një vaksinë me këtë bazë po fillon një program masiv vaksinimi për të moshuarit dhe punonjësit e sistemit shëndetësor që janë më të rrezikuarit.

Një analizë e botuar nga Research Gate tregon se vendet ku vaksina kundër turbekulozit është ende e detyruar dhe universale, përfshi edhe vetë Kinën, koronavirusi nuk ka pasur forcë kundër fëmijëve dhe të rinjve.

Që mund të shpjegojë se pse në Kinë të rinjtë nuk kanë pasur probleme që po shihen në Itali, Europë e SHBA mes të rinjve. Në vendet perëndimore zhdukja e turbekulozit bëri që vaksina të mos ishte më e detyrueshme.

Sipas kësaj analize edhe përhapja në vendet ku ende është e detyrueshme dhe universale ka qenë shumë më e ndagalshme se në vendet si Italia, SHBA, Franca, MB, e Spanja ku koronavirusi po përhapet shumë më shpejt. (Përjashtimi këtu është Wuhani dhe kjo lë mënjanë masat ekstreme të Kinës autoritare që mund të kenë qenë një faktor i jashtëzakonshëm në luftën ndaj virusit.)

Sipas kësaj llogjike, kjo është arsyeja pse ndonëse Shqipëria është gati një provincë e Italisë në kuptimin e udhëtimeve të shumta mes dy vendeve përhapja në Shqipëri ka qenë shumë me e ngadalshme se në Itali. Shqipëria e ka ruajtur vaksinimin universal kundër turbekulozit, të paktën si është trashëguar si praktikë që nga Shqipëria komuniste. (Nuk mund të flas sot për zbatimin rigoroz të regjimeve të vaksinimit se demokracia e liria vjen edhe me mundësinë për t’iu shmangur apo zbutjen e praktikave të detyruara.)

Hapësira e ish-Gjermanisë Lindore, me vaksinim universal si në botën komuniste, ka sot shumë më pak raste se pjesa perëndimore. Nxin në mes të Lindjes, Berlini që ishte i ndarë në dysh.

Në Amerikën Latine, Ekuadori ishte i vetmi vend që nuk e ka pasur vaksinimin universal kundër turbekulozit. Numri i vdekjeve aty nga koronavirusi për çdo një million vetë janë: Ekuadori 2, Kolumbia 0.08, Peruja 0.3, Brazili 0.3.

Kjo si çdo rrugë tjetër që po ndiqet nga shkencëtarët është ende për t’u parë se ku do të çojë. Një gjë që e dinë mesiguri është se forca e çdo vaksine bie me kalimin e viteve që mund të jetë arsyeja se pse në Kinë, për shembull, pleqtë kanë vdekur nga vaksina dhe fëmijët jo.

Sipas shkencëtarëve, edhe nëse vaksina BCG nuk e zgjidh punën e koronavirusit, ajo mund të forcojë imunitetin e trupit në përgjithësi.

“Vaksinat në përgjithësi e rrisin përgjigjen imunitare specifike ndaj patogjenit që marrin në shënjestër, për shembull me antitrupa që ndalojnë dhe neutralizojnë një lloj virusi po jo të tjerë. Mirëpo, BCG mund të shtojë aftësinë e sistemit imunitar që të luftojë edhe patogjenë të tjerë përveç bakteries TB…”, shkruan veç të tjerash revista “Shkenca”.

Shkencëtarët danezë Peter Aaby dhe Christine Stabell Benn, që jetojnë dhe punojnë në Afrikë kanë vënë re se vaksina kundër turbekulozit pengon rreth 30% të të gjitha patogjeneve të njohura nga njeriu, përfshi edhe viruseve, gjatë vitit të parë pasi është bërë.

Ka pasur argumente kundër këtij përfundimi. Edhe Organizata Botërore e Shëndetësisë që kanë vënë në dukje se vaksina BCG kishte ulur shumë vdekshmërinë mes fëmijëve, mendon se më shumë prova duhet për të vërtetuar këtë propozim.

Të gjitha këto lloj zhvillimesh duhet të trajtohen me kujdes. Vështirë se do të ketë përgjigje bindëse për këto përpjekje pa kaluar disa muaj.

Kështu që autoritetet besojnë se e vetmja përgjigje për disa vende e hapësira, si New York-u mbetet për momentin ngadalësimi i përhapjes që mund të sigurohet mbajtja e numrave të sëmundjes të përballueshme nga kapacitetet e sistemit shëndetësor. Deri në një lajm më të mirë.

Shkruan Lulzime Xhelili Lazami

Ngjarjet e fundit politike që ndodhën ne Kosovë kanë shqetësuar gjithë ata që e ndjejnë veten për shqiptarë në Maqedoni, madje të gjithë shqiptarët e Shqipërisë e diasporës. Por mbi të gjithë, të zhgënjyer deri në palcë mbeti vetë populli i Kosovës që nuk arriti të gëzojë një udhëheqje të drejtë e të duhur ashtu si që ishte qeveria e Albin Kurtit. Të mashtruar e të zhgënjyer mbetën edhe shumë ndërkombëtar dhe paqëdashës amerikan të cilët i dhanë jetë, frymë dhe shpresë një Kosove të rilindur pas luftës së vitit 1999, ku të gjithë e dimë se çfar ushtroi gjenocidi sërb mbi kët vend të çmuar dhe shumë patriotik.
Arsyet pse ndodhi rrëzimi i qeveverisë së Kurtit në orët e vonshme të natës së 25 Marsit 2020, janë të shumta por ajo që të gjithë e dimë është se në historinë e popullit shqiptarë gjithmonë ka pasur të atillë “burra” që e shisnin Shqiptarinë për interesat e tyre shumë të imta personale duke u shitur patriotë para popullit të shkretë.Arsye që më shumë i jep peshë kësaj çeshtje është se disa politikan që e mbajnë veten për “shtylla të Kosovës” e haruan ndihmën që ua dha Amerika me presidentin e atëhershëm amerikan Bill Clinton bashkë me shumë fytyra të njohura për shqiptarët dhe botën anembanë si gjenerali Wesley W.Clark,politikani i njohur spanjoll Javier Sollana,profesori i mirënjohur amerikan Daniell Serwer i cili me keqardhje të madhe dha intervistën e fundit në “Jeta në Kosovë” duke shprehur dhimbjen e tij të madhë nga lëkundjet e mëdha në vend në një kohë pandemie botërore të Covid 19.
U haruan të gjithë këto fytyra ku dhanë jetë e shpresë për tu njoftuar e udhëhequr nga “një mik tjeter amerikan,Richard Granell”, i cili në fakt është i një bote të kundërt të asaj Kosove ku demokracia filloi të lulzojë. Për fat të keq këta miq të rejshëm e shfrytëzuan lakminë për pushtet si dhe vetëdijen e ulët politike të këtyre faqezinjëve burra si Isa Mustafa,Hashim Thaçi e Ramushi për ta rrëzuar qeverinë e Albinit mu në kët kohë të vështirë ku e gjithë bota po përballet me armikun më të madh e të padukshëm Coronavirusi, kohë në të cilën gjithë janë ngojuar e nuk mund të dalin në shesh për të shprehur paknaqësinë.
Eh, tradhëtia dhe hajnia e gjetën popullin në hamulli pë t’a rrëzuar Albinin.Por sa do të arrinë që ta rrëzojnë Albinin në të vërtetë edhe ata vetë e dinë që kjo nuk do të ndodhë asnjëherë.

Shkruan Rexhep Qosja– E rrëzuan Qeverinë e ndryshimit!

E rrëzuan Qeverinë e shpresës!

E rrëzuan Qeverinë e ndryshimit dhe të shpresës pa i lejuar t’i kalojë as 90 ditët e para që çdo qeverie i lejohen në të gjitha demokracitë liberale e joliberale, përpos në “demokracitë” neofashiste.

Nuk e rrëzuan votuesit. Jo.

Nuk e rrëzuan ata që zgjedhin. Jo.

Nuk e rrëzoi populli. Jo.

E rrëzuan ata që fjalën popull s’e përmendin më, ata që popullit nuk i bëjnë të mundshme as të shihet e as të dëgjohet më!

E rrëzuan ata që përgjegjshmërinë për shoqërinë, si u pa, e kanë shumë më të vogël se levërdinë vetjake.

Se do të bëjnë çmos për ta rrëzuar Qeverinë e ndryshimit dhe të shpresës e treguan ditën e formimit të saj në Kuvendin e Kosovës. Atë ditë, në atë mbledhje, u dëgjuan fjalë sulmesh, fjalë fyerjesh dhe fjalë kërcënimesh kundër saj dhe sidomos kundër kryeministrit të saj.

Kush janë ata që e rrëzuan Qeverinë?

Janë ata që i tmerroi fitorja e Lëvizjes që e krijoi qeverinë – fitorja e Vetëvendosjes.

Janë edhe ata, në të vërtetë prijësit e atyre, që e krijuan koalicionin me ta për krijimin e asaj Qeverie.

Ata e rrëzuan, në të vërtetë ata e prenë në besë.

Pse e rrëzuan?

Pse e prenë në besë?

Cilat janë arsyet e rrëzimit, e prerjes në besë të Qeverisë së ndryshimit dhe të shpresës?

Ata që e përgatitën rrëzimin, opozitarët, thonë gënjyeshëm, propagandueshëm se qeveria gjatë atyre 50 ditëve, që ia lejuan, u tregua antiamerikane dhe e rrezikoi Kosovën me sanksione që SHBA-ja gjoja do t’ia vinte Kosovës!

Pjesëmarrësit e dytë të koalicionit, në të vërtetë të parët e LDK-së, e thonë duke mashtruar opinionin se Qeveria u rrëzua, e para, pse e shkarkoi pa u konsultuar me ta ministrin e Punëve të Brendshme që vinte prej partisë së tyre dhe, e dyta, për shkak se nuk deshi të hiqte tarifën në mallrat e Serbisë e të Bosnjës.

Kryeministri i qeverisë, Albin Kurti, ndërkaq, thotë se qeveria e kryeministruar prej tij u rrëzua për shkak se ai e kundërshtoi shkëmbimin e territoreve midis Kosovës e Serbisë që është paraparë në bisedimet midis kryetarit të Kosovës dhe kryetarit të Serbisë.

Është një arsye tjetër, megjithatë, që realizuesit e rrëzimit të Qeverisë i ka shqetësuar më shumë se arsyeja e të parëve, opozitarëve, dhe arsyet e të dytëve, udhëheqësve të LDK-së.

Cila është ajo arsye?

Ajo është arsyeja që e dijnë, që e ndjejnë, që e theksojnë, që e përjetojnë shembshëm shumica e qytetarëve të Kosovës.

Qeveria e ndryshimit dhe e shpresës i çoi tmerrueshëm kundër vetes edhe ata të opozitës, edhe ata të koalicionit qeverisës kur filloi, shpejt pas konsituimit, t’i rrëgjojë, në të vërtetë t’i komprometojë privilegjet e pushtetarëve të lartë dhe partizanëve të tyre, t’i shpërbëjë infrastrukturat e eksploatimit e të zhvatjeve të Kosovës prej atyre që ishin në pushtetin e saj prej ditëve të para të pasluftës çlirimtare të UÇK-së e sidomos prej atyre që ishin në pushtet prej se Kosova u shpall shtet me 17 shkurt 2008.

Qeveria e ndryshimit dhe e shpresës i çoi tmerrueshëm kundër vetes edhe ata të opozitës, edhe ata të koalicionit kur e paralajmëroi ligjin për hetimin e prejardhjes së pasurive të të gjithë të pasuruarve politikë duke shfrytëzuar postet politike e shtetërore për të krijuar pasuritë e tyre të luajtshme e të paluajtshme në Kosovë e jashtë Kosovës.

Mund të mendohet kështu a ashtu, por nuk ka dyshim se nxitësi i rrëzimit të Qeverisë u bë kryetari i Kosovës, me dy nismat e tij – me nismën për shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme kur në Kosovë ende ishin vetëm 17 të prekur prej koronavirusit dhe me denoncimin në Gjykatën Kushtetuese të vendimit të qeverisë me të cilin u ndalohet qytetarëve, si u tha në atë denoncim, “lëvizja e lirë”, e garantuar me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës.

Mund të besohet se as gjendja e jashtëzakonshme e as denoncimi i Qeverisë në Gjykatën Kushtetuese për atë “kufizim të lirive të lëvizjes”, që sot po e zbatojnë gati të gjitha vendet evropiane në luftën e tyre kundër pasojave të koronavirusit, nuk do të ishin paramenduar sikur kryetari i Kosovës mos të ishte marrë vesh me mocionistin, domethënë me kryetarin e LDK-së. Dhe, ashtu në atë marrëveshje u bashkuan dy shqetësime të forta politike, financiare e materiale, kundër Qeverisë, kundër Vetëvendosjes dhe kundër kryeministrit Albin Kurti. Dhe, kundër qëndrueshmërisë dhe mirëkuptimit për Kosovën në botë.

Këto dy shqetësime i kishte bërë edhe më të forta, më vepruese, më ndikuese, më alarmuese, më të pandalshme, parimësia, vendosmëria dhe ndershmëria politike e Albin Kurtit që janë virtytet e tij të larta e sidomos virtyti i tij më i lartë– dhuntia mendore politike e kulturore.

Se si krejt u shpreh ky shqetësim alarmues, i pandalshëm i të shqetësuarve e pamë dje, në mbledhjen dymbëdhjetëorëshe të Kuvendit të Kosovës.

E se si krejt do të mund të shprehet ai shqetësim alarmues, i pandalshëm, në javët, në muajt a në vitet e ardhshëm mbetet të shihet.

Lëvizjes Vetëvendosje iu hakmorën dje rinia e saj, risia e saj, pastërtia e saj politike, aftëstë e saj të përgjithshme dukshëm dalluese dhe sidomos përkushtimi i saj ndaj gjendjes sociale të qytetarëve të Kosovës.

E Albin Kurtit ju hakmorën dje mençuria, ndershmëria, parimësia dhe përgjegjshmëria e tij politike, shoqërore, shtetërore dhe kombëtare.

Dhe kështu me hakmarrjen ndaj rinisë, risisë, vendosmërisë, pastërtisë, aftësive të Vetëvendosjes dhe mençurisë, ndershmërisë, parimësisë e përgjegjshmërisë së Albin Kurtit u mbytën njëherë për njëherë ndryshimet dhe besimi për të cilat votoi populli i bindur se me rininë e risitë e Vetëvendosjes Kosova do të bëhet shtet stabil, funksional, demokratik, shtet juridik, shtet që do të lirohet prej eksploatuesve, zhvatësve, shfrytëzuesve të tij të rehatuar në postet politike, partiake e shtetërore.

A do të mund të jetohet edhe më tej këtu? Më pyetën disa të rinj në mesazhet që më dërguan e në thirrjet telefonike pas miratimit të mocionit fatal kundërhistorik të votuar dje në mbledhjen e Kuvendit të Kosovës.

Varet prej jush, arrita t’u përgjigjem disave prej tyre.

Ju jeni ata që jetojnë sot e që duhet të jetoni edhe nesër në Kosovë, prandaj ju duhet ta bëni Kosovën ashtu si është më së miri për jetën tuaj.

Ju jeni sovranët e Kosovës.

Mos lejoni të bëjnë me të çka po bëjnë shfrytëzuesit dhe zhvatësit e djeshëm e të sotëm politikë të pasurive të saj e që të tillë, shfrytëzues e zhvatës politikë të pasurive të saj, po duan të jenë edhe nesër! Mos lejoni të bëjnë me të çka po bëjnë zhvatësit e mëdhenj politikë të pasurive të saj.

Etërit e vëllezërit më të moshuar të Opozitës, në vend se, në sajë të meritave që kanë për Luftën dhe në Luftën Çlirimtare, në njërën anë, dhe për shkak të mëkateve të ndryshme politike pas Luftës, në anën tjetër, t’i afronin të rinjtë e Vetëvendosjes, të tregonin gëzimin për fitoren e tyre, për gatishmërinë, për aftësitë e virtytet me të cilat do t’i shërbenin Popullit e Shtetit edhe politikisht; në vend se të bashkoheshin me ta në luftën kundër rrezikut botëror që po i kërcënohet edhe Kosovës – në luftën kundër koronavirusit, ata u treguan të kompleksuar e të frikësuar prej asaj gatishmërie, prej atyre aftësive, prej atyre virtyteve të të rinjve dhe bënë komplotin e dytë politik zëkeq ndaj tyre.

Ani ku se?

Në Kuvendin e Kosovës.

E papritur!

E paharruar!

Historikisht ndëshkueshëm e kujtuar dhe e shënuar.

Prishtinë,
26.03.2020

Teksa Shqipëria është më pranë se kurrë hapjes së negociatave, Fatos Lubonja ka bërë lëvizjen e fundit, ku përmes mediave holandeze i ka kërkuar këti vendi që të mos japë dakortësinë.

Ai apelon që Shqipëria nuk duhet të mbështetet pasi sipas tij, këtu ka veç krim, drogë dhe s’ka progres.

Në vijim po sjellim opinionin e publikuar në ditoren holandeze De Volksrant, titulluar: “Perëndimi ruan narko-shtetin shqiptar (The West maintains the Albanian narco-state)”

Shkrimi i Lubonjes

“Është një mit që Shqipëria po shkon drejt modelit të demokracisë perëndimore. Shqiptarët janë viktimat e kësaj, thotë Fatos Lubonja, publicist dhe ish i burgosur politik në Shqipëri.

Në pranverën e vitit 2019, partitë opozitare shqiptare u larguan nga Parlamenti. Bashkëpunimi i krimit të organizuar me PS në pushtet në zgjedhje ishte i qartë. Ata nuk donin më të ishin fasada demokratike e një narco-shteti. Gazeta The Independent e karakterizoi Shqipërinë si ‘Kolumbia e Evropës’. Protestat dhe mosbindja civile duhej të alarmonin opinionin publik në vend dhe politikanët perëndimorë. Por Brukseli e dënoi opozitën dhe në mënyrë të qartë vazhdoi të mbështesë qeverinë. Argumenti kryesor i përdorur: keni bërë përparim drejt standardit tonë, atëherë nuk duhet të dilni nga Parlamenti. Dhe tani Holanda gjithashtu pajtohet që BE të fillojë negociatat e pranimit me Shqipërinë.

Pse kjo mbështetje për një qeveri autoritare, të korruptuar shqiptare, e cila po bashkëpunon gjithnjë e më shumë me krimin e organizuar?

Sepse Bashkimi Evropian dhe SHBA preferojnë “stabilitetin” ndaj demokracisë, si dhe mbi rrezikun e rritjes së ndikimit rus ose turk në rajon. Është e rëndësishme për SHBA që qeveria shqiptare pranoi një grup të muxhahidëve iranianë si refugjatë. Shkaku kryesor i ndihmës qëndron diku tjetër.

Kalimi nga modeli i vendeve ish-komuniste drejt modelit perëndimor u bazua në dy paradigma të thjeshta: “fundi i historisë” (Fukuyama) dhe “vendet e copëtuara” (Huntington).

Elitat me orientim perëndimor të vendeve lindore duhej të drejtonin (në kundërshtim me mentalitetin lindor të popullsisë së tyre dhe për këtë arsye quheshin ‘vendet e grisura’ nga Huntington) njerëzit e tyre drejt ‘tokës së premtuar’ që Perëndimi kishte arritur tashmë (Fukuyama).

Ky i ashtuquajtur ‘tranzicion’ përfundimisht do të sillte zgjerimin e Perëndimit sipas një modeli që më pas do të pushtonte tërë botën.

Udhëzuesi i njerëzve
Elitat politike perëndimore do të mbikëqyrin vendet e Evropës Lindore në këto tridhjetë vjet të tranzicionit. Elitat Lindore – legjitimimi i fuqisë së tyre – shërbyen si udhëzues për njerëzit e tyre. Ata garuan se kush i plotësonte më së miri kërkesat perëndimore. Disa vende tani janë anëtare të BE; Ballkani perëndimor, pjesa e fundit e karvanit, thuhet se është inkurajuese.

Me Trump, Brexit dhe lëvizjen gjithnjë e më shumë ndaj sovranitetit në vendet e BE-së, Perëndimi nuk ka arritur me të vërtetë në tokën e premtuar. Zhvillimet autoritare në Hungari dhe Poloni, si dhe në Shqipëri, Serbi, Mali i Zi, Bosnjë, Kosovë dhe Maqedoni e Veriut në ‘dhomën e pritjes’: perspektivat janë të zymta.
Ekonomia shqiptare ka qenë gjithmonë e dobët, joformale dhe kriminale – dhe vitet e fundit po financohet gjithnjë e më shumë nga krimi i organizuar. Shpërthimi masiv i ndërtimit në Tiranë nuk është gjë tjetër veçse pastrim parash të ardhurave të krimit të organizuar shqiptar në Evropë. Politika shqiptare i promovonte gjithnjë e më shumë këto interesa. Ajo u bë gjithnjë e më autoritare dhe demokraci e kufizuar. Trafikantët dhe vrasësit ishin në gjendje të futeshin në Parlament. Se ata do të mund të zgjidheshin madje edhe kryetarë bashkie në shumë qytete nuk mendohej e mundur edhe në vitet 1990.

Shumë shqiptarë janë larguar nga vendi në vitet e fundit. Sipas agjencisë kërkimore Gallup (2017), 56 përqind e tyre dëshirojnë të emigrojnë. Në vitin 2100, Shqipëria (tani 2.87 milion banorë) do të kishte vetëm 512,000 banorë.

Progres?

Shqipëria nuk ndodhet në rrugën e tranzicionit drejt anëtarësimit në BE. Një regjim narrativ autoritar po vendoset gjithnjë e më shumë aty. Pse burokratët e euros këmbëngulin se Shqipëria ka bërë progres? Neo-liberalizmi u prezantua në Perëndim, si dhe në vende të tilla si Shqipëria dhe ai dështoi. Dallimi midis vendeve perëndimore dhe lindore është shtrirja e kësaj sëmundjeje dhe lidhet me sistemin e tyre imunitar. Në Perëndim, neo-liberalizmi dhe globalizimi kanë përtypur “post-demokracinë” (Colin Crouch), në të cilën politikanët janë administratorë të thjeshtë të interesave ekonomike të disave, duke lënë shumicën pa përfaqësim politik. Vende si Shqipëria janë shembulli më dramatik i kësaj post-demokracie. Diktatura kaloi direkt në një post-demokraci, pa e provuar demokracinë. Ata “pak” persona në Shqipëri janë kryesisht eksponentë të krimit të organizuar që kanë rrëmbyer shtetin, duke i bërë institucionet e tij asgjë përveç zgjerim të fuqisë së tyre ekonomike.

Mbështetja e BE dhe SHBA për narco-shtetin shqiptar buron nga refuzimi i tyre për të njohur dështimet e shkaktuara nga neoliberalizmi dhe globalizimi si brenda vendit, ashtu edhe drejt Bashkimit Evropian. Miti i tranzicionit duhet të ruhet, sepse vende si Shqipëria janë ‘të ndryshme’ për shkak të së kaluarës së tyre komuniste. Ata do t’i kapërcejnë këto dallime me ndihmën e BE-së.

Euroburokratët, ashtu si elitat e korruptuara të Ballkanit Perëndimor, dëshirojnë t’i përmbahen historisë së vjetëruar të tranzicionit, në mënyrë që të ruajnë fuqinë e tyre. Ata paralajmërojnë opinionin publik për lëvizjet populiste të së majtës ose të djathtës (ose vendeve të konsideruara gjeopolitikisht armike, siç është Rusia). Por janë BE dhe SHBA që kanë ndihmuar post-demokracitë – qoftë njerëzore apo çnjerëzore – në Evropë.”

Shkruan: Lulzime Xhelili Lazami

Jam shumë e habitur me faktin se, të gjithë sillemi sikurse u bëmë ekonomistë profesional për të dhënë një mendim se, si Zaevi me të tjerët duhet ta udhëheqin shtetin. Se, si Zaevi duhet të menaxhojë me paratë që iu dhanë borxh. Asnjëri nga ne nuk e shiqojmë faktin se, ai borxh, a i mbulon këta dy apo tre muaj krize, që u shkaktua nga Coronavirusi. Asnjëri nga ne nuk ka menduar, nëse edhe më tutje ndonjë shtet do ta ndihmojë Maqedoninë, apo ata do të qëndrojnë indiferent dhe do të kufizohen vetëm në dhënjen e ligjeratave, njejt sikurse ndodhi me tragjedinë e Italis, duke e “keshilluar” dhe duke e kritikuar.

Kuptohet një gjë, që sot të gjithë u prekëm,dhe për çudi u prek edhe masa më e “lartë”, që përveç rrogave, marrin edhe ndonjë lek në ndonjë formë tjetër të lejuar apo të palejuar. Nuk u prek dhe aq masa e mesme, si puna ime, ngaqë jemi mësuar të jetojmë edhe me pak për të mos me thënë edhe me fare pak. Asnjëri nga ne nuk e mendoj shtresën e popullatës që jetonë me ndihma sociale. Përderisa një grup qytetarësh u vërsulën në dyqane ngase ishe turp më të thuhej në shopping, disa të mjerë rrinin në dritare dhe i shikonin të pasurit, si i nxjerrnin ushqimet e tyre nga veturat e stërmbushura.Askujt nuk i shkoj ndërmend, për nevojën e një nënë të divorcuar dhe të papunë e cila duhet të ushqej dy apo tre vajza.

Askujt nuk i shkoj ndërmend, që ndonjë familje pes apo gjasht antarshe, me dy ose tre fëmijë në shkollë fillore dhe të mesmë, mvarej nga rroga një babai që punon në ndonjë ndërmarje, ku paga e tij mujore është vetëm 12.000denar. Kurse na u krekosëm dhe shumë kritikuam qe dy muaj do të marrëm 14 .500denarë. E çna duhen më tepër? Do të shkosh në dasëm dhe do rregullohesh? Do duhet të shkosh në udhëtim për ta kaluar fundjavën? Do shkosh ne Lisec për të festuat ditëlindjen apo ndonjë festë te marosur? Do shkosh në shopping, ngaqë ka dalë trendi më i ri i Mom Jeans apo do duhet te harxhosh dhe pak më shumë ngaqë do festosh përvjetorin e martesës tënde ?
Njerëz të dashur, nëna të dashura, shoqe, mike e miq të nderuar, ndoshta qeveritarët e bëjnë të pamundurën pë të shpëtuar nga një e ardhme shumë më e rëndë.Ndoshta e kan parë të rrugës që sot tavolinat tona mos të kenë edhe ëmbëlsira ndërsa pas disa muajsh ndoshta duhet të ngelim vetëm me bukë dhe krypë. Reagojmë shumë, bile i japim vetes shumë të drejtë, e për habi rreagojnë edhe ata që e morën kajmakin e cdo gjëje edhe ata që duan ta marrin edhe kajmakun e mbetur.
Përballu me realietin, se nuk jetojmë në Gjermani, në Angli, nuk jeton në ShBA që të bëjsh pyetje pse Merkeli ,Boris Johnson apo Trampi nuk veprojnë si Zaevi !!!
#stayhome
#rrinshpi
#rimaniacasa

Kishte diçka kontradiktore në fjalimin e Boris Johnson në lidhje me reagimin e Britanisë ndaj koronavirusit të enjten.

I shoqëruar nga këshilltarët kryesorë shkencorë dhe mjekësorë të vendit, Kryeministri njoftoi se qeveria e tij po kalonte në fazën e “vonesës”, të planit të saj për të përballuar shpërhapjen, dhe paralajmëroi britanikët që ata po përballeshin me “krizën më të keqe të shëndetit publik të një gjenerate”, dhe duhet të jenë të përgatitur “se do të humbin njerëzit e dashur para se t’u vijë koha”.

E megjithatë, përballë një perspektivë kaq të rëndë, a do të marrë Britania e Madhe të njëjtat masa të rrepta si vendet e tjera të prekura? Jo, ishte përgjigjja. Të paktën jo tani.

Qeveria britanike ka thënë vazhdimisht se nuk beson se ndalimi i tubimeve në shkallë të gjerë dhe mbyllja e shkollave – siç kanë bërë Italia, Franca, Gjermania dhe Spanja – do të ishin efektive në parandalimin e përhapjes së sëmundjes.

Kjo vjen përkundër faktit se pjesë të Ishujve Britanikë, përfshirë Republikën e Irlandës dhe Skocisë (e cila është pjesë e Mbretërisë së Bashkuar, por ka një sistem të veçantë të kujdesit shëndetësor), tani po imitojnë fqinjët e tyre kontinentalë.

Më shumë analiza mbi shpërthimin

Arsyeja pse Mbretëria e Bashkuar nuk ka vendosur masa më të rrepta të “distancimit shoqëror” duket se është e rrënjosur në parashikimin e qeverisë, se shpërthimi mund të mos e arrijë kulmin deri pas 14 javësh – dhe se njerëzit nuk do të jenë të gatshëm të ndryshojnë në mënyrë drastike mënyrat e tyre të jetës dhe t’u përmbahen rregullave të reja për më shumë se tre muaj, kështu që nuk ka shumë kuptim të vendosen më shumë kufizime.

Rekomandimi i fundit për britanikët është të izolohen për shtatë ditë, nëse fillojnë të përjetojnë kollë të vazhdueshme ose temperaturë të lartë, dhe të vazhdojnë me zbatimin e rregullave rigoroze të higjenës, si larja më shpesh e duarve dhe dezinfektimi i sipërfaqeve.

Ministrat e qeverisë pretendojnë se vendimet e tyre udhëhiqen thjesht nga shkenca. Kjo shkencë, thonë ata, aktualisht sugjeron që do të ishte e dobishme që vendi të krijojë një lloj “imuniteti të tufës” ndaj koronavirusit të ri, në planin afatgjatë. Me pak fjalë, autoritetet duan që disa britanikë ta marrin virusin, veçanërisht pasi për shumë njerëz, simptomat e tij nuk do të jenë veçanërisht dobësuese.

Kjo qasje e ka ndarë opinionin në komunitetin mjekësor. Disa ekspertë e kanë akuzuar Johnsonin se nuk ka arritur të kuptojë sa e rëndë është situata, ndërsa të tjerë kanë lavdëruar qeverinë për refuzimin e përkuljes ndaj presionit të gjerë të kontinentit, për të ndaluar lëvizjet e publikut.

Ditën e premte, numri i rasteve të konfirmuara në Mbretërinë e Bashkuar ishte 798, me 10 vdekje. Sidoqoftë, këshilltari kryesor shkencor i qeverisë Patrick Vallance ka pranuar se ishte e mundur që 5000 deri në 10,000 njerëz, tashmë mund të jenë infektuar. Dhe me kapacitetin e testimit që tani do të arrijë deri në 10,000 njerëz në ditë, shifrat me siguri do të rriten.

Mjekët paralajmërojnë për vetëkënaqësi

Shkencëtarët e qeverisë thanë se ata kanë vërejtur se virusi zakonisht rezulton në një infeksion të butë fillimisht për pacientët me asnjë gjendje aktuale shëndetësore, e cila zgjat rreth pesë ditë, por për të moshuarit ose të sëmurët, patogjeni hyn në një fazë të dytë pas kësaj, duke nxitur një përgjigje imune që shkakton shumë nga dëmet që vrasin.

Shpresa e ekspertëve është që plani i ri i Mbretërisë së Bashkuar do të shtyjë pikun e sëmundjes përtej fundit tradicional të gripit të stinës në prill dhe deri në verë, kur spitalet e vendit do të jenë më pak nën presion.

Por shumë anëtarë të spikatur të komunitetit mjekësor nuk janë të bindur nga qasja e qeverisë. Mjekët në vijën e parë të njësive të kujdesit intensiv kanë paralajmëruar për mungesën e mundshme të respiratorëve, siç shihet në Itali dhe Kinë kur rastet arritën kulmin atje, dhe thanë që nëse stafi sëmuret vetë, qasja në mjekët me përvojë mund të bëhet problem.

Kryeredaktori i revistës me ndikim “The Lancet” kritikoi reagimin e Mbretërisë së Bashkuar për krizën. “Për të shmangur një katastrofë të pakontrollueshme në Mbretërinë e Bashkuar, ne duhet të jemi të sinqertë për atë që duket se ka të ngjarë të ndodhë në javët e ardhshme. Duhet të rrisim urgjentisht kapacitetet në kujdesin intensiv. NHS nuk është e përgatitur”, shkruajti Richard Horton të enjten.

“Unë nuk jam duke alarmuar. Ajo që po ndodh në Itali është e vërtetë dhe po ndodh tani. Qeveria jonë nuk po na përgatit për atë realitet. Ne kemi nevojë për politika të menjëhershme dhe të sigurta të distancimit social dhe izolimit. Ne duhet të përgatisim NHS. Kjo është një lutje serioze”.

Për një vend që deri në kohët e fundit vendosi karantina në mënyrë rutinore për kafshët shtëpiake të familjes, është ironike që “mentaliteti i ishullit” i Johnsonit – i cili u bë i famshëm nga mbështetja e tij entuziaste për largimin nga Bashkimi Evropian – duket se nuk shtrihet në shëndetin publik, pasi ministrat hodhën poshtë sugjerimin që Britania të mbyllë kufijtë, ashtu siç urdhëroi Presidenti i SHBA Donald Trump këtë javë.

“Ai nuk po bën Trumpin”

Disa shkencëtarë ofruan fjalë mbështetjeje për masat e Mbretërisë së Bashkuar.

“Unë jam i pari që pranoj se nuk jam fansi më i madh i Boris Johnsonit. Por jam relativisht i impresionuar që ndryshe nga liderët e tjerë politikë, të cilët u përkulën para presionit të njëri-tjetrit dhe popullsisë së tyre për të zbatuar mbylljen e shkollave – të cilat ne nuk kemi prova të mjaftueshme për të ditur nëse do të ndryshojë apo jo – Johnson po dëgjon provat aktuale”, tha për CNN Dr. Clare Venham, profesore e politikave globale të shëndetit në London School of Economics.

“Ai nuk po bën si Trump duke mbyllur kufijtë, gjë që e dimë se nuk do të ketë efekt. Ai po ndjek një qasje mjaft të matur tani – por po, është një rrezik”.

Venham shtoi se ajo beson që përparësia e qeverisë ishte të shmangte panikun, dhe të sigurojë bashkëpunimin e publikut me masat parandaluese.

“Eshtë një bast politik nëse u del gabim. Nëse të gjitha vendet që zbatuan mbylljen e shkollave dhe udhëtimet e tubimet masive shohin ulje të rasteve, dhe numri i rasteve në Mbretërinë e Bashkuar rritet – ky është një rrezik”, tha ajo.

“Ne e dimë për shembull që mbyllja e shkollave funksionon për gripin, sepse fëmijët janë super përhapës. Ne nuk e dimë nëse është e vërtetë për koronavirusin. Por unë mendoj se qeveria po thotë: “shikoni, ne ende nuk e dimë nëse fëmijët janë super-përhapësit. Pra, pse të shkaktojë kaosin në jetën e njerëzve?”.

Keith Neal, profesor i njohur i epidemiologjisë dhe sëmundjeve infektive në Universitetin e Nottinghamit, gjithashtu tha se ai mbështet lëvizjet për të frenuar shpërthimin.

“Planet janë të arsyeshme, është shumë e lehtë të thuhet se duhet të bëhen më shumë, por ka shumë pak prova për të marrë ndonjë vendim,” i tha ai PA Media.

Por ish sekretari i Shëndetit Jeremy Hunt i tha BBC-së se shumë njerëz “do të befasohen dhe shqetësohen” nga mungesa e veprimeve në kontrollin e lëvizjeve. “Unë mendoj se është befasuese dhe shqetësuese që ne nuk po e bëjmë asnjë prej tyre, kur kemi vetëm katër javë para se të arrijmë në situatën ku ndodhet Italia.

“Normalisht, çdo gjë që do të duhej të bënim në këto katër javë do të duhej të bëhej për të ngadalësuar përhapjen virusit”.

“Spërkat, paguaj dhe lutu”

Aty ku qeveria ka bërë lëvizje vendimtare, është në fushën e ekonomisë.

Kancelari i ri Rishi Sunak këtë javë akordoi fonde emergjence në buxhet – jo vetëm për të përforcuar Shërbimin Kombëtar të Shëndetit në Mbretërinë e Bashkuar në një kohë urgjence, por edhe për të mbrojtur bizneset e vogla dhe të mesme. Në një qasje të koordinuar, Banka e Anglisë gjithashtu uli normat dhe shpalli planin e stimulimit.

Strategjia u quajt “Spërkat, paguaj dhe lutu” nga Financial Times.

Dhe këtu qëndron kleçka: Downing Street duket se mendon që paniku i shkaktuar nga lloji i ri i virusit – ose Covid-19 siç është bërë i njohur – mund të jetë më i rrezikshëm në planin afatgjatë, sesa vetë sëmundja.

Nëse basti i quajtur “ruaj qetësinë dhe vazhdo” përballë koronavirusit është qasja e duhur, vetëm koha do ta tregojë.

 CNN