Trupat ruse në fillim të agresionit në Ukrainë nga Vladimir Putin, thuhet se kishin sjellë me vete uniforma parade – në pritje të një fitoreje brenda disa ditësh.

Por një vit më vonë, asnjë uniformë e tillë nuk është veshur, falë qëndrueshmërisë së Ukrainës, ndihmës perëndimore dhe dështimeve ruse në fushën e betejës.

Madje, gjatë kësaj lufte, ushtria e Putinit ka hasur në disa pengesa, disa prej të cilave ua sjellim më poshtë:

Dështimi për të marrë Kievin

Trupat ruse përparuan shpejt kur filluan agresionin e tyre më 24 shkurt 2022, duke përfshirë në jug rreth Khersonit dhe në verilindje afër Kharkiv, qyteti i dytë i Ukrainës.

Frika u rrit se kryeqyteti mund të pushtohej së shpejti dhe presidenti ukrainas Volodymr Zelensky të kapej ose vritej, gjë që mund të çonte në dorëzimin e shpejtë të Ukrainës.

“Unë mendoj se nëse shikoni prapa, në 30 ditët e para, nëse rusët mund të kishin marrë taktikisht Kievin dhe të vrisnin ose kapnin Zelenskyn, ne mund të ishim në një pozicion shumë, shumë të ndryshëm”, ka thënë për Newsweek, Dale Buckner, CEO i firmës ndërkombëtare të sigurisë Global Guardian, përcjell Telegrafi.

“Unë mendoj se njerëzit e nënvlerësojnë jashtëzakonisht rëndësinë e tij. Unë mendoj se ata e nënvlerësuan fuqinë e tij simbolike, temat dhe mesazhet dhe rëndësinë e të qenit ndërlidhës me Perëndimin, NATO-n dhe SHBA-në”.

Ndërsa trupat ruse formuan një kolonë 40 milje (rreth 65 kilometra) përgjatë autostradave në veri të Kievit, trupat e Gardës Kombëtare të Ukrainës zunë pozicione mbrojtëse në urat që hynin në qytet, u ngritën barrikada antitank dhe banorët u mblodhën, të armatosur me kokteje Molotov.

Trupat ruse arritën në qytetet Irpin dhe Bucha, në veriperëndim të kryeqytetit, ku hetuesit kanë mbledhur prova të gjera për ato që ata thonë se janë mizori të kryera kundër civilëve, të cilat Moska i mohon.

Pati gjithashtu luftime rreth Brovary, në lindje të Kievit.

Por autokolona ngeci dhe kryeqyteti nuk ra kurrë, pasi forcat ukrainase ndërprenë linjat e furnizimit ruse, ndaluan aeroplanët që transportonin trupa nga zbarkimi dhe shkatërruan automjete të blinduara ruse.

Ishte një rezistencë kundër agresionit të Putinit që vazhdon edhe sot e kësaj dite.

Mbytja e Moskva-s

Çmimi i anijes flamurtare të Flotës ruse të Detit të Zi ishte rreth 750 milionë dollarë, por fundosja e saj më 14 prill pa dyshim i dha një goditje edhe më të kushtueshme reputacionit të fuqisë detare të Rusisë.

Krenaria e flotës ruse të Detit të Zi ishte gjendur nën ujë dhe Ukraina tha se e kishte goditur anijen me raketa Neptun.

Moska e mohoi këtë, duke thënë se municioni në bord shpërtheu në një zjarr të pashpjegueshëm dhe anija u mbyt ndërsa po tërhiqej në port.

Rusia tha se një marinar u vra dhe 27 të zhdukur, por raportet e paverifikuara tregojnë për qindra viktima dhe të afërm që kërkojnë përgjigje për atë që ndodhi.

Ajo që ishte e qartë ishin pamjet e anijes me tym të zi që dilte në ajër dhe poshtërimi që rezultoi për Putinin.

Shpërthim në urën e Kerch

Shpërthimi në urën mbi ngushticën e Kerch që simbolizon pushtimin rus të gadishullit të Krimesë, të pushtuar në vitin 2014, ishte befasues.

Ai pasoi një verë sulmesh në vendet ruse në Krime, duke përfshirë bazën ushtarake Saki më 9 gusht.

Më 8 tetor, një ditë pas ditëlindjes së 70-të të Putinit dhe disa ditë pasi ai kishte pretenduar aneksimin e katër rajoneve të Ukrainës, një pjesë e urës ishte në flakë me imazhe dramatike të tymit që dilte nga një tren dhe seksione rrugore të shembura.

Askush nuk e mori përgjegjësinë dhe Zelensky tha se Kievi “nuk e urdhëroi” shpërthimin. Shërbimet ruse të sigurisë FSB thanë se tetë persona, përfshirë pesë rusë, u arrestuan në lidhje me shpërthimin, përcjell Telegrafi.

Goditjet në urën e Kerch dhe në Moskva kanë qenë domethënëse edhe nëse ato nuk kanë dhënë një avantazh të menjëhershëm strategjik.

Humbje të mëdha trupash

Vlerësimet e Kievit për humbjet ruse sugjerojnë se Putini ka humbur më shumë trupa këtë muaj se në çdo moment të pushtimit. Madje, tri herë këtë muaj, Kievi ka pretenduar më shumë se 1,000 vdekje ruse në një ditë.

Putini ka humbur gjithashtu shumë komandantë të rangut të lartë me inteligjencën japoneze që vlerëson se 20 gjeneralë rusë janë vrarë në luftë – dy herë më shumë se sa ishte raportuar më parë.

Presidenti rus ka ndryshuar katër herë udhëheqjen e luftës së tij deri më tani, në janar duke emëruar shefin e shtabit të përgjithshëm Valery Gerasimov për të zëvendësuar Sergey Surovikin, i cili kishte qenë në komandë vetëm që nga tetori.

Dhe zëvendësadmirali i Marinës së SHBA në pension, Robert Murrett, i cili është zëvendësdrejtor i “Syracuse University Institute for Security Policy and Law”, tha se në nivelin strategjik, pengesa më e madhe për Putinin janë “viktimat e mëdha që kanë marrë rusët”.

Ai tha për Newsweek se forcat ruse janë ndikuar nga “dobësia që ata kanë treguar në strukturën e tyre komanduese dhe mungesa e trajnimit dhe efektivitetit të forcave të tyre tokësore në veçanti, por edhe në një farë mase nga forcat e tyre ajrore dhe detare”.

Performanca e lëkundur ruse në luftë sjell gjithashtu lehtësim për forcat e Kievit.

“Udhëheqja brenda ushtrisë ukrainase dhe gjithashtu në nivel civil me ministrin e mbrojtjes dhe presidentin e tyre, është shumë më efektive”, vlerëson ai.

Tërheqja nga Khersoni

Ndërsa forcat ruse u përballën me një kundërofensivë ukrainase e cila kishte marrë vrull, forcat e Putinit u tërhoqën nga i vetmi kryeqytet rajonal që kishin marrë që nga fillimi i agresionit.

Komandanti i atëhershëm i Rusisë në Ukrainë, gjenerali Sergei Surovikin, tha në nëntor se nuk ishte më e mundur të vazhdonte furnizimin e qytetit dhe tërheqja nënkuptonte që trupat e tij të tërhiqeshin nga bregu perëndimor i lumit Dnieper.

Kjo tregoi vështirësitë që kishin forcat e Putinit për të mbajtur territorin që kishin fituar më herët gjatë luftës.

“Nëse ata do të kishin qenë në gjendje të rifurnizoheshin me ushqim, ujë, municione, karburant dhe më e rëndësishmja, ata do të sillnin të plagosurit dhe të vdekurit dhe do t’i zëvendësonin me trupa të freskëta në mënyrë efikase, ata mund ta mbanin atë terren”, mendon Buckner.

“Për shkak se ata nuk mundën, atëherë humbën të gjitha pjesët e fituara në tre muajt e parë”.

Kështu, me hyrjen e luftës në muajt e dimrit, shpresa e Putinit për një fitore të lehtë ishte zhdukur prej kohësh përballë mangësive në forcat e tij, qëndrueshmërisë ukrainase dhe mendjemadhësisë së tij.

Konstantin Sonin, një ekonomist politik me origjinë ruse në Shkollën Harris të Politikës Publike të Universitetit të Çikagos, tha se Putini e kishte nisur luftën bazuar në një “llogaritje të gabuar të madhe” dhe se pengesat gjatë 12 muajve të fundit tregojnë se ai nuk po përshtatet me realitetin në terren.

Putini kishte vepruar pas “një nënvlerësimi të madh të qëndrueshmërisë së ushtrisë ukrainase, të sistemit politik ukrainas, të kombit ukrainas dhe të reagimit perëndimor”, ka thënë ndër tjerash Sonin.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, të premten u tregua i matur ndaj një propozimi të Kinës për një armëpushim në Ukrainë, duke thënë se Pekini nuk ka shumë besueshmëri si ndërmjetës.

“Kina nuk ka shumë besueshmëri sepse nuk ka qenë në gjendje të dënojë pushtimin e paligjshëm të Ukrainës”, u tha ai gazetarëve në Talin të Estonisë, duke shtuar se Pekini kishte nënshkruar një marrëveshje me presidentin rus Vladimir Putin vetëm disa ditë para pushtimit.

Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen tha se Kina nuk kishte dhënë një plan paqeje, por vetëm disa parime.

“Ju duhet t’i shihni ato (propozimet e Kinës) në një sfond specifik, dhe ky është sfondi që Kina tashmë ka marrë anën (e Rusisë) duke nënshkruar, për shembull, një miqësi të pakufizuar menjëherë përpara pushtimit”, theksoi ajo.

“Kështu që ne do t’i shikojmë parimet, natyrisht, por do t’i shikojmë ato në sfondin që Kina ka marrë një anë të caktuar”, shtoi ajo.

Në përvjetorin e luftës në Ukrainë, Kina bëri thirrje për një armëpushim midis Kievit dhe Moskës dhe hapjen e bisedimeve të paqes, përmes një propozimi prej 12 pikash, për t’i dhënë fund luftimeve që filluan një vit më parë.

Pekini pretendon se ka një qëndrim neutral në luftë, por Kina ka thënë gjithashtu se ka një “miqësi të pakufizuar” me Rusinë dhe ka refuzuar të kritikojë pushtimin e saj në Ukrainë, apo edhe t’i referohet si pushtim.

Vendi ka akuzuar Perëndimin për provokimin e konfliktit dhe se po i “hedh benzinë zjarrit” duke i ofruar Ukrainës armë mbrojtëse.

Shtetet e Bashkuara, në anën tjetër, kanë thënë se Kina mund të përgatitet t’i ofrojë Rusisë ndihmë ushtarake, diçka për të cilën Pekini thotë se i mungojnë provat. Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze Ëang Ëenbin e ka quajtur akuzën “asgjë më shumë se gënjeshtër dhe shpifje”.

Perëndimi ka shprehur dyshime nëse Kina mund të shihet si një ndërmjetës i ndershëm.

Zëdhënësi i Departamentit amerikan të Shtetit Ned Price ka thënë të enjten se SHBA do të rezervonte gjykimin mbi propozimin, porse besnikëria e Kinës ndaj Rusinë nënkupton se ajo nuk është një ndërmjetës neutral.

“Ne nuk do të donim të shohim asgjë më shumë se një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme … por ne jemi skeptikë se raportet për një propozim si ky do të jenë një rrugë konstruktive”, tha ai.

Stoltenberg dhe von der Leyen udhëtuan për në Talin për të përkujtuar ditën e Pavarësisë së Estonisë së bashku me kryeministren Kaja Kallas.

Njëzetekatër shkurti shënon përvjetorin e pushtimit rus të Ukrainës.

Teksa lufta në Ukrainë hyri në vitin e saj të dytë, Kallas u kërkoi partnerëve të BE-së dhe NATO-s të siguronin prokurimin e përbashkët të armëve dhe municioneve për Ukrainën.

Përktheu dhe përshtati Adnan Aliti

Avionët e rinj luftarakë të Amerikës mund të mbajnë armë bërthamore në mbarë botën
 Pasditen e së premtes, një lloj i ri avion luftarak amerikan u prezantua në një fabrikë avionësh në shtetin e Kalifornisë.

Prodhuesi i avionëve dhe armëve Northrop Grumman Corp zbuloi të premten bombarduesin e tij të ri B-21.

 Avioni është i pari në flotën e re të avionëve sulmues me rreze të gjatë për Forcën Ajrore të SHBA.

 B-21 të premten pas dite u prezantua në një ceremoni dramatike në fabrikën e avionëve Plant 42 në Palmdale, Kaliforni.
Avioni i ri luftarak mund të mbajë armë konvencionale dhe bërthamore në mbarë botën.

 Lloji i avionit kushton rreth 750 milionë dollarë – ekuivalente me rreth 5.3 miliardë korona.  Forcat Ajrore të SHBA-së planifikojnë të blejnë të paktën 100 avionë.

 B-21 do të zëvendësojë tipet e avionëve B-1 dhe B-2 që Forcat Ajrore të SHBA-së përdorin aktualisht.

 Avioni i ri luftarak ka një material sipërfaqësor më të qëndrueshëm që e bën më të vështirë shikimin në një radar.

Materiali gjithashtu do të kërkojë më pak mirëmbajtje dhe do të mbajë kostot operative të ulëta, thotë Doug Young, nënkryetar sektori në Northrop Group Aeronautics Systems.

 Northrop Grumman e quan këtë lloj avioni një avion të gjeneratës së gjashtë, sepse mund të lidhet me avionë të tjerë dhe të integrojë lehtësisht lloje të tjera armësh në sistemin e tij.

 Në prezantim u shfaqën videot e para dhe imazhi i tipit të ri të avionit.  Më parë, ishin në dispozicion vetëm paraqitjet grafike.

 Gjashtë avionë B-21 janë në prodhim dhe avioni i parë mund të jetë në krahë nga mesi i vitit 2023.

 Më shumë se 8,000 punonjës të Northrop Grumman, partnerët e tyre dhe Forcat Ajrore të SHBA janë duke punuar aktualisht në prodhimin e avionit.

 Northrop Grumman fitoi ofertën për të ndërtuar bombarduesin e ri të Forcave Ajrore të SHBA në 2015.

 Më shumë se 400 furnizues në 40 shtete po ndihmojnë për të zgjidhur detyrën e vendosjes së avionëve të rinj në krahë.

Kur nisi pushtimin e Ukrainës, Putini ndoshta besonte në një fitore të shpejtë. Por mobilizimi i fundit tregon se ky ishte një iluzion. Sa e fortë është vërtet ushtria ruse?

Pas rënies së Bashkimit Sovjetik, Moska bëri gjithçka që mundi për të ruajtur statusin e saj si një superfuqi – duke përfshirë edhe statusin e saj si anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Bashkimi Sovjetik nuk mund të konkurronte ekonomikisht me shumë vende perëndimore. Por Kremlini e ka justifikuar gjithmonë pretendimin e Moskës si një superfuqi në aspektin ushtarak. Rusia, është thënë me dekada, ka një nga ushtritë më të mëdha dhe më të fuqishme në botë – duke përfshirë edhe armët bërthamore. Presidenti Putin rregullisht i dërgonte botës imazhe të paradave ushtarake me një koreografi të përsosur në Moskë ose përmes manovrave nga forcat e tij të armatosura.

Por sa e fuqishme është vërtet një ushtri nuk demonstrohet me parada në Sheshin e Kuq, por në fushën e betejës? E në fushëbetejë rusët po përjetojnë humbje të mëdha nga një ushtri shumë më e vogël, si ajo e Ukrainës, një ushtri e cila deri para pak vitesh nuk ekzistonte fare. Si mund të ndodhë kjo?

Sa e madhe është ushtria e Putinit?

Sipas Margarete Klein nga Fondacioni për Shkencë dhe Politikë në Berlin, forcat e armatosura ruse në letër mund të jenë 1 milion, e në të ardhmen pretendojnë të jenë madje deri në 1,1 milion ushtarë. Por madhësia reale është më e vogël, shpjegon ajo për Deutsche Wellen. Një pjesë e madhe e njësive ruse që janë gati për veprim janë vendosur tashmë në Ukrainë. Ato kanë pësuar humbje të rënda, për shkak të vrasjeve dhe plagosjve të ushtarëve”, thotë ajo. Nuk ka shifra të sakta, por shërbimi sekret amerikan CIS beson se Rusia ka pasur deri tani dhjetra mijëra të vdekur dhe të plagosur.

Deri më tani kanë vuajtur më së shumti regjimentet e stacionuara në pjesën aziatike të Rusisë gjatë kohës së paqes, thotë George Barros i Institutit për Studime të Luftës në SHBA. Ideja se Rusia ka rezerva ushtarësh të gatshëm për veprim nuk ka të bëjë fare me realitetin, tha ai për DW. Sipas Barros, rrjedha e deritanishme e luftës tregon se bota e ka mbivlerësuar prej kohësh forcën e ushtrisë ruse.

Margarete Klein shpjegon se Rusia tani duhet të thërrasë rezervistët për të plotësuar boshllëqet që kanë lindur si rezultat i humbjeve. Në fund të fundit, sipas Barros, qëllimi i Putinit në thirrjen e rezervistëve është të mbajë vijën aktuale të frontit dhe jo të fitojë territore të tjera.

Ushtarët pa stërvitje dhe pajisje

Fuqia ushtarake e Rusisë shihet nga vet fakti se kush po mobilizohet aktualisht. “Ka burra që janë mbi moshën 50 vjeç dhe kanë probleme shëndetësore”, thotë eksperti. Shembuj të shumtë në rrjetet sociale i konfirmojnë këto pohime.

Rezervistët duhet të trajnohen dhe të pajisen para se të dërgohen në luftë, thotë Barros. Një pjesë prej tyre do të trajnohen vetëm një ose dy muaj, që nuk mjafton. Por shumë të tjerë dërgohen drejt në front pa asnjë trajnim dhe pa pajisje fare, thotë ai. Ai nuk e beson se me rezervistë të tillë mund të arrihen suksese ushtarake. Ka gjasa të rritet vetëm numri i të vdekurve dhe të plagosurve.

Eksperti rus i sigurisë Pavel Luzin është dakord me këto pohime. Aktualisht ai jeton në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sipas mendimit të tij, Ukraina do të vazhdojë të luftojë, pavarësisht nga i ashtuquajturi referendum që vasalët e Putinit mbajtën në lindje të Ukrainës. Për më tepër, Luzin mendon se industria ruse e armatimeve nuk është në gjendje të sigurojë furnizime në afat të shkurtër – sigurisht jo për rezervistët e thirrur aktualisht. Ndërsa Margarete Klein mendon se ka ende armë dhe predha të vjetra nga epoka sovjetike që ruhen në Rusi.

Por edhe këtu nuk është e sigurt nëse një pjesë e madhe e këtyre armëve nuk janë rishitur për shkak të korrupsionit apo nëse këto materiale mund të përdoren në luftë. Sipas Klein, industrisë ruse i mungojnë çipat për armë me precizion të lartë dhe pjesë të tjera rezervë. Por Rusia ka avantazhin që ka më shumë njerëz në dispozicion dhe kështu mund të dërgojë gjithnjë e më shumë rezervistë në luftë në planin afatgjatë, thotë për DW, Ted Galen Carpenter nga Instituti CATO në Uashington.

Shumë komponentë nevojiten për të qenë të suksesshëm në luftë, thotë George Barros. Ushtarë, armë moderne, stërvitje e mirë, udhëheqje, motivim, logjistikë, janë vetëm disa prej tyre. Thjesht dërgimi i më shumë burrave në front nuk do ta zgjidhë problemin që kanë rusët. Forcat ukrainase do të vazhdojnë të përparojnë. “Ofensiva juaj nuk ka mbaruar”, thotë Barros.

Rusët, nga ana tjetër, aktualisht janë të lumtur nëse mund të mbajnë pozicionet e tanishme. Në të kaluarën, forcat ruse ishin qartësisht superiore ndaj atyre të Ukrainës, edhe për sa i përket cilësisë së armëve dhe numrit të ushtarëve. Por udhëheqja ushtarake e Moskës nuk ishte në gjendje ta përdorte këtë epërsi për të arritur qëllimet strategjike në luftë, analizon ai.

Përdorimi i armëve bërthamore ka për synim frikësimin e Perëndimit

Kjo nuk mund të arrihet madje as me mercenarë të stërvitur dhe të pajisur mirë, si grupi i ashtuquajtur Wagner. Numri i tyre para luftës ishte rreth 8000-9000 luftëtarë. Por ato nuk do të përdoren vetëm në Ukrainë, sipas Barros. Në Ukrainën lindore ata luftuan si ushtarë të thjeshtë këmbësorie. Barros nuk mendon se ato do të ndikojnë dukshëm në rrjedhën e luftës.

Ekspertët pajtohen se Rusia me kërcënimet për përdorimin e armëve bërthamore synon të frikësojë Perëndimin. “Ky kërcënim nuk është i ri”, thotë Margarete Klein nga Fondacioni për Shkencë dhe Politikë. Qëllimi është të minojë mbështetjen perëndimore për Ukrainën. Përdorimi i armëve bërthamore nuk ka asnjë efekt ushtarak. Misioni mund të ketë kuptim vetëm politikisht; për shembull kur regjimi në Moskë përballet me një disfatë ushtarake. Por Margarete Klein e konsideron përdorimin e armëve bërthamore si të pamundur. Kjo do të thoshte se Putini do të humbiste mbështetjen nga Kina apo India. Nga ana tjetër, Ted Galen Carpenter i CATO thotë: “Nëse Putini përballet me zgjedhjen midis përdorimit të armëve bërthamore ose duhet të përgjigjet për krimet e tij në një gjykatë ndërkombëtare, ai do të zgjedhë opsionin bërthamor”.

Barros dhe ekspertë të tjerë besojnë se pas referendumeve të rreme që po zhvillohen aktualisht, Putin do të aneksojë Ukrainën lindore dhe jugore. Pas kësaj ai mund të përdorte edhe rekrutët dhe trupat e Ministrisë së Brendshme në këto zona, gjë që aktualisht është e ndaluar për arsye ligjore. “Forcat ruse kanë nevojë për pushim, janë të rraskapitura”, thotë Barros. Ai pret sulme të mëtejshme nga pala ukrainase këtë dimër.

Fundi i shpejtë i luftës në horizont?

Ted Galen, carpenter i NATO-s thotë, se Rusia dëshiron një fund të shpejtë të luftës. Ukraina dhe Perëndimi duhet të tregohen të gatshëm për të negociuar. Margarete Klein dhe George Barros, të cilët nuk besojnë në një përfundim të shpejtë të luftës, i shohin gjërat shumë ndryshe. Putin shpreson se Perëndimi do të heqë dorë nga mbështetja e tij për Ukrainën. Sipas Klein, rezultati i luftës në fakt varet nga kjo mbështetje e vazhdueshme e Ukrainës. Kjo luftë mund të përfundojë realisht vetëm nëse Rusia pëson një disfatë totale, thotë eksperti rus i sigurisë Pavel Luzin.

DW