Shkencëtarët njoftuan të hënën se nuk ishte asteroidi ai që vrau dinozaurët 66 milionë vjet më parë, por mbetjet e rëna luajtën një rol të rëndësishëm.

Deklarata vjen nga një ekip i udhëhequr nga Observatori Mbretëror i Belgjikës, i cili doli në përfundimin se pluhuri i shkëmbit të thërrmuar ishte hedhur në atmosferën e Tokës, duke bllokuar diellin dhe duke penguar fotosintezën e bimëve.

Një modelim i ri tregoi se sasia e pluhurit ishte rreth 2000 gigaton, që tejkalonte 11 herë peshën e malit Everest, dhe qëndroi në atmosferë deri në 15 vjet, duke shkaktuar një dimër bërthamor në mbarë botën.

Si rrjedhojë, bimësia është tharë, dhe kjo ka shkaktuar shumë uri te shumë specie barngrënëse, përfshi këtu disa dinozaurë, duke nisur ngjarjen katastrofike të zhdukjes masive ku 75% e krijesave të gjalla u zhdukën nga Toka.

Shkencëtarët kanë punuar pa u lodhur për të zbuluar misterin e zhdukjes së dinozaurëve që kur u zbulua Krateri Chicxulub në 1978.

Megjithatë, formacioni gjeologjik nuk është i mjaftueshëm për të arritur në përfundimin se asteroidi masiv ishte i mjaftueshëm për t’i çuar dinozaurët drejt zhdukjes.

Teoria kryesore kohët e fundit ka qenë se squfuri nga goditja e asteroidit, ose bloza nga zjarret globale që ai ndezi, bllokoi qiellin dhe e zhyti botën në një dimër të gjatë e të errët, duke i vrarë të gjithë, përveç atyre pak me fat.

Megjithatë, hulumtimi i botuar të hënën bazuar në grimcat e gjetura në një vend kritik fosil ripohoi një hipotezë të mëparshme: se pluhuri i ngritur nga asteroidi solli dimrin fatal.

Grimcat u gjetën në vendin e fosileve Tanis në shtetin amerikan të Dakotës së Veriut.

Ndonëse 3000 km larg nga krateri, janë zbuluar disa gjetje të jashtëzakonshme që besohet se datojnë direkt pas goditjes së asteroidit në shtresat e sedimentit të një liqeni të lashtë.

Studiuesit thanë se grimcat e pluhurit ishin rreth 0.8 deri në 8.0 mikrometra, në madhësinë e duhur për të qëndruar në atmosferë deri në 15 vjet.

Duke futur këto të dhëna në modelet klimatike të ngjashme me ato të përdorura për Tokën e sotme, studiuesit thanë se pluhuri ka të ngjarë të luajë një rol shumë më të rëndësishëm në zhdukjen masive sesa mendohej më parë.

Nga i gjithë materiali i hedhur në atmosferë nga asteroidi, ata vlerësuan se ishte 75 %, 24 % squfur dhe një % blozë.

Sean Gulick, një gjeofizikan në Universitetin e Teksasit në Austin dhe jo i përfshirë në hulumtim, tha se studimi ishte një përpjekje tjetër interesante për t’iu përgjigjur pyetjes së rëndësishme, çfarë e shtyu impaktin e dimrit, por nuk dha përgjigjen përfundimtare. 

Ai theksoi se zbulimi i asaj që ndodhi gjatë ngjarjes së fundit të zhdukjes masive në botë ishte i rëndësishëm për të kuptuar të kaluarën dhe të ardhmen.

“Mbase mund të parashikojmë më mirë zhdukjen tonë masive, që me shumë gjasë jemi në mes të saj,” tha Gulick.