Këtë të hënë (1 korrik 2024) u nda nga jeta në moshë 88-vjeçare, shkrimtari i madh Shqiptar, Ismail Kadare.

Shtëpia Botuese “Onufri” ka njoftuar se Ismail Kadare ka vdekur në ora 08:50 në Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza” pasi pësoi një atak kardiak.

Ismail Kadare ishte një ndër shkrimtarët më të mëdhenj bashkëkohorë. Si shkrimtar Ismail Kadare shquhet kryesisht për prozë, por kontributi i tij shtrihet edhe në dramaturgji, poezi dhe përkthime. Kadare indi në Gjirokastër, më 28 Janar 1936.

Autori më i madh i yni dhe prozatori kolos i letrave shqipe e filloi karrierën së pari si poet e më pas si dramaturg e autor.

Veprat e tij të famshme si “Pallati i ëndrrave” i shpëtuan nën hundë çensurës komuniste duke edhe e kritikuar atë shpesh.

Në fakt Kadare ka qenë shpeshherë çështje debati në opinionin publik sepse shumë zëra shpreheshin se ai dhe i ka bërë temena diktaturës. Kjo është e pavërtetë. Në fakt diktatura ishte materiali me të cilin ai punoi më shumë siç shihet dhe nga “E penguara” dhe “Jeta, loja dhe vdekja e Lul Mazrekut”.

Jeta e Ismail Kadaresë

**Ismail Kadare** lindi më 28 janar 1936 në qytetin e Gjirokastrës, Shqipëri. Ai ishte një nga shkrimtarët më të njohur shqiptarë dhe një nga autorët më të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore evropiane.

#Kadare studioi në Fakultetin e Gjuhës dhe Letërsisë në Universitetin e Tiranës dhe më pas në Institutin Gorki të Letërsisë Botërore në Moskë. Pasi përfundoi studimet, Kadare filloi karrierën e tij letrare dhe gazetarinë në Shqipëri.

### Vepra e Kadaresë në Letërsi

Kadare ka shkruar një numër të madh romanesh, tregime të shkurtra, ese dhe poezi. Disa nga veprat më të njohura të tij përfshijnë:

1. **”Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur” (1963)** – Ky është ndoshta romani më i njohur i Kadaresë. Historia flet për një gjeneral italian që kthehet në Shqipëri për të kërkuar eshtrat e ushtarëve italianë të vrarë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ky roman e vendosi Kadarenë në skenën ndërkombëtare të letërsisë.

2. **”Kronikë në Gur” (1971)** – Një vepër e bazuar në fëmijërinë e Kadaresë në Gjirokastër gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ky roman përshkruan jetën dhe vështirësitë e njerëzve në një qytet të vogël gjatë luftës.

3. **”Pallati i Ëndrrave” (1981)** – Një roman distopik që tregon për një regjistër ëndrrash që kontrollohet nga një zyrë e qeverisë. Ky libër është një kritikë ndaj totalitarizmit dhe është ndaluar për një kohë të gjatë në Shqipëri.

4. **”Prilli i Thyer” (1978)** – Ky roman trajton temën e hakmarrjes në male dhe ligjin e Kanunit, një sistem i lashtë ligjor shqiptar.

5. **”Ura me Tri Harqe” (1978)** – Një roman që përshkruan ndërtimin e një ure në Ballkan gjatë mesjetës dhe konfliktet kulturore që lindin rreth saj.

Kadare ka marrë shumë çmime letrare ndërkombëtare, përfshirë Çmimin e Man Booker International në vitin 2005 për të gjithë karrierën e tij. Ai ishte gjithashtu një kandidat i rregullt për Çmimin Nobel në Letërsi.

### Kadare dhe Politika

Gjatë regjimit komunist në Shqipëri, veprat e Kadaresë shpesh trajtonin tema që nënkuptonin kritika ndaj shtetit totalitar, megjithëse ai shpesh padrejtësisht u konsiderua si një shkrimtar “zëdhënës” i regjimit. Pas rënies së komunizmit, Kadare u largua në Francë dhe vazhdoi të shkruajë dhe botojë nga Parisi.

Ismail Kadare është një figurë komplekse që ka ndikuar thellësisht në letërsinë dhe kulturën shqiptare dhe është njohur për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në letërsinë botërore.

*** Ismail Kadare, shkrimtari i shquar shqiptar, ka fituar një sërë çmimesh dhe dekoratash ndërkombëtare për kontributin e tij në letërsi. Disa nga më të rëndësishmet janë:

1. **Prix Mondial Cino Del Duca** (1992): Ky çmim jepet nga Instituti i Francës për autorë të cilët, me veprën e tyre shkencore ose letrare, mesazhet humaniste të cilëve janë të dukshme.

2. **Man Booker International Prize** (2005): Kadare ishte fituesi i parë i këtij çmimi, që nderon një autor për veprën e tij të jetës në fushën e letërsisë botërore.

3. **Prince of Asturias Award for Literature** (2009): Ky është një nga çmimet më prestigjioze në botën hispanike dhe jepet për kontributin e shquar në letërsi.

4. **Commandeur de la Légion d’Honneur** (1996): Ky është një nga nderimet më të larta civile të Francës.

5. **Jerusalem Prize** (2015): Ky çmim jepet për autorë, veprat e të cilëve përqendrohen te çështjet e lirisë së individit në shoqëri.

6. **Neustadt International Prize for Literature** (2020): Ky është një çmim ndërkombëtar letrar që jepet nga Universiteti i Oklahomas USA dhe konsiderohet si një nga çmimet më të mëdha letrare në botë.

Përveç këtyre, Kadare ka marrë shumë çmime të tjera dhe është nominuar disa herë për Çmimin Nobel në Letërsi. Vepra e tij është përkthyer në shumë gjuhë dhe ai është një nga shkrimtarët më të njohur dhe të respektuar të letërsisë bashkëkohore.

Mbreti vdiq, lavdi mbretit

Ismail Kadare was national and international pride, his literature will be immortal

Copyright: Rilindje