“Letra të gjelbra”- kështu ishin quajtur për shkak të ngjyrës kartëmonedhat e para të SHBA-së.

Ishte 10 marsi i vitit 1862 kur qeveria e Shteteve të Bashkuara nxori në qarkullim kartëmonedhën për herë të parë. Deri atëherë, njësia monetare amerikane ishte tradicionalisht vetëm në formën e monedhave prej ari dhe argjendi, vlera e të cilave varej nga pesha e tyre.

Kongresi votoi të vinte në qarkullim kartëmonedhën për të mbuluar koston e madhe të luftës civile. Kartëmonedhat që u nxorën në qarkullim në atë kohë ishin të vlerave 5, 10 dhe 20 dollarë.

Qeveria deklaroi se paratë prej letre mund të përdoreshin për të shlyer të gjitha borxhet, shtetërore dhe private. Emri zyrtar i parasë prej letre ishte “kartëmonedhe e ligjshme”.

Para se të merrej ky vendim, Kongresi kishte pasur një debat mjaft të nxehtë, pasi vendi po përballej me një krizë financiare për shkak të mungesës së arit dhe argjendit. Aty u vendos që kartëmonedhat të përdoreshin si njësi për pagesa të të gjitha llojeve, përveç për borxhin publik dhe për importim.

Ky akt që erdhi si një masë emergjente, rriti në mënyrë të madhe fuqinë federale dhe ndryshoi përgjithmonë standardin amerikan të parasë.

Më 28 janar të këtij viti, aeroplani me të cilën po udhëtonte piloti brazilian, Antonio Sena u rrëzua në Amazonë dhe ai 36 ditë i ka kaluar në atë rajon.

Kur është gjetur, Antonio paraqitej në kushte të rënduara shëndetësore dhe kishte humbur plot 25 kilogramë.

Sipas mediave lokale, aeroplani i drejtuar nga Sena u rrëzua në pjesën veriore të liqenit të Amazonës.

Për 36 ditë ai është ushqyer vetëm bukë, vezë shpendësh e barishte. Piloti është gjetur nga një grup barinjsh, të cilët evidentuan zjarrin që kishte ndezur burri.

Një televizion brazilian ka filmuar e transmetuar të gjithë momentin, kur piloti i shpallur i humbur është ribashkuar me familjen.

“E vetmja gjë që më ka mbajtur në jetë ka qenë dashuria e madhe për familjen dhe dëshira t’i shoh prindërit, motrën dhe vëllanë”, ka thënë piloti që i mbijetoi aksidentit ajror dy ditë para se ta festonte ditëlindjen e 36-të.

Vullkani më i gjatë aktiv i Evropës, Etna, ka ndriçuar sërish qiellin natën që lamë pas. Pamjet janë bërë mjaft virale në mediat sociale.

“Ne jemi duke vëzhguar veprimtari më të fortë se të zakonshmet, me më shumë magmë që ngrihet nga tubat dhe më të pasur me gaz”, tha për Reuters Stefano Branca, kreu i Institutit Kombëtar të Gjeofizikës dhe Vullkanologjisë (INGV) në Katania.

Lava që zbret përgjatë krahut perëndimor të malit të lartë 3,300 metra ka qenë e dukshme nga pjesa më e madhe e bregdetit lindor të Siçilisë. Twitter, Instagram dhe Facebook janë mbushur  me fotografi dhe video nga ky moment magjik.

Nga Siracusa në jug të Siçilisë dhe ishujt Eolian në brigjet veriore, imazhet treguan kolona masive hiri dhe ‘zjarr’ të kuq që godisnin shpatet e mbuluara me dëborë të Etna-s.

Krateri juglindor është në epiqendër të aktivitetit që filloi në 16 shkurt dhe ka ndezur vullkanin gjashtë herë në tetë ditët e fundit. Fragmente hiri dhe shkëmbi kanë mbuluar rrugët dhe ndërtesat në qytetet përreth

Arkeologët në Egjipt kanë zbuluar atë që mund të jetë fabrika më e vjetër e njohur e birrës në botë, që daton rreth 5000 vjet më parë.

Një ekip i përbashkët egjiptiano-amerikan zbuloi fabrikën e birrës në Abydos, një vendvarrim antik në shkretëtirë.

Ata gjetën një numër njësish që përmbajnë rreth 40 tenxhere të përdorura për të ngrohur një përzierje gruri dhe uji për të bërë birrën.

Fabrika e birrës ka të ngjarë të datojë që nga epoka e mbretit Narmer, sipas Këshillit Suprem të Antikiteteve, i cili beson se kjo është fabrika e birrës më e vjetër në botë.

Mbreti Narmer sundoi më shumë se 5000 vjet më parë. Ai themeloi Dinastinë e Parë dhe konsiderohet të ketë bashkuar Egjiptin.

Fabrika e birrës përbëhej nga tetë zona të mëdha, secila 20 metra e gjatë dhe secila përmbante rreth 40 tenxhere prej argjile, tha sekretari i përgjithshëm i Këshillit Suprem të Antikiteteve të Egjiptit, Mostafa Waziry.

Fabrika e birrës mund të jetë ndërtuar në këtë vend posaçërisht për të furnizuar ritualet mbretërore që ndodhnin brenda ambienteve të varrimit të mbretërve të Egjiptit”, thuhet në një deklaratë të ministrisë së turizmit egjiptian, që citon arkeologun dhe bashkëkryesuesin e misionit Matthew Adams të Universitetit të Nju-Jorkut

Birra mendohet të jetë prodhuar në një shkallë të gjerë, me rreth 22 400 litra të bëra në të njëjtën kohë.

“Provat për përdorimin e birrës në ritet e flijimit u gjetën gjatë gërmimeve në këto ambiente”, thuhet në deklaratë.

United Airlines ka në plan të blejë 200 taksi fluturuese (dronë elektrik), me të cilët shpreson t’i bartë pasagjerët nga shtëpitë e tyre në aeroport. Projekti parashikohet të përfundojë brenda pesë vjetëve.

United Airlines do të bashkohet me transportuesin rajonal të SHBA-së, Mesa Airlines për të blerë dronët elektrikë (eVTOL) të kompanisë Archer, si pjesë e një porosie prej një miliard dollarëve, shkruan BBC.

United dhe Mesa parashikojnë që me përdorimin e taksive fluturues, pasagjerët do të shmangin autostradat e mbingarkuara për të mbërritur në aeroporte.

Kompania Archer me bazë në Kaliforni, ka thënë se taksitë do të jenë në gjendje të fluturojnë në një distancë prej 95 km me shpejtësi deri në 240 km në orë.

United Airlines ka raportuar humbje prej 7 miliardë dollarë vit

Shprehja “kur të bjeri borë në Sahara” si metaforë e së pamundurës, tani duhet hequr nga fjalorët si e tillë.

Arabia Saudite dhe shkretëtira e Saharasë janë mbuluar nga bora këtë muaj.

Lajmin e ka bërë të ditur Dailymail, i cili shkruan se temperaturat në atë vend kanë zbritur në -2 gradë celsius.

Disa fotografi të shkrepura duken dunet e rënës të zbardhura.

Disa fotografi të shkrepura duken dunet e rënës të zbardhura.

Nga kjo ndodhi shumë vendas dhe të huaj kanë shkuar për vizitë në shkretëtirë në mënyrë që të shijojnë pamjet e rralla.

Edhe pse ky vit i ka ulur shumë temperaturat dhe ka sjell reshje të borës kudo, kjo që ka ndodhur në Sahara dhe në Arabinë Saudite është e e rrallë.

Pandemi është fjala më e kërkuar e vitit 2020 e ndjekur më pas nga rezultatet e zgjedhjeve dhe Kobe Bryan . Në listën e publikuar nga Google ajo çfarë spikati  më shumë këtë vit ishte kurioziteti i njerëzve për të mësuar se pse u shpiken cornflakes .

Duke qenë se e gjithë bota është vënë përballë një situate aspak të zakonshme për shkak të koronavirusit , pritej që edhe  fjala më kërkuar e vitit 2020 të kishte lidhje me situatën pandemike .

Termi më i përdorur gjatë vitit sipas listimit të  bërë nga motori i kërkimit Google, është “pandemi” e ndjekur me pas  nga “rezultatet e zgjedhjeve” dhe në vend të tretë emri i basketbollistit “Kobe Bryant”.

Ne listën e Google nuk mungonte renditja edhe në fusha të tjera si muzikë, kinematografi dhe kuzhinë.

Reperja e njohur Cardi B arriti të futej në këtë listë falë kërkimeve për tekstin e  këngës e saj Coronavirus  duke u bërë edhe kënga me impaktin më të lartë.

Duke ju referuar bujës së madhe që bëri menjëherë pas rënies së virusit, vendi kryesor në top listën e filmave ishte “paraziti“ që shkaktoi një debat të jashtëzakonshëm nëse kjo pandemi njihej më parë për shkak të ngjashmërisë së situatës që trajtohej në të me atë që po përballet vendi .

Meqenëse pandemia mbylli brenda të gjithë popullatën në mbarë botën duke bërë që të kalojmë  kohën më të madhe në shtëpi, një kërkesë të lartë Google mori edhe për recetën e përgatitjes së bukës në shtëpi.

Ajo çfarë spikati në këtë listë dhe tingëlloi çuditshëm ishte numri i lartë i kërkimeve për të zbuluar se  pse u shpikën cornflakes nga kompania Kellogg?”

Victoria Eugenia Henao, bashkëshortja e lordit kolumbian të trafikut të kokainës rrëfen se që prej kohës së martesës, Pablo nisi të kalonte kohë të gjata larg shtëpisë për arsye “pune”.

“Vitet e para, nuk e kisha idenë që aktivitetet e tij ishin të rrezikshme apo të gabuara. Në botën time të atëhershme njerëzit nuk flisnin për droga, aq më pak për kokainë apo për kartelin e Medellín.”

Por ajo që e shqetësonte nusen e re, ishte rrjedha e gjatë e aferave të tij me të dashurat.

“Zhurmat për aferat e tij me gratë ishin të vazhdueshme, dhe duhet të pranoj se ishin të dhimbshme për mua. Kujtoj se qaja gjithë natën, duke pritur për agimin”, thotë Victoria.

Por shton se zgjodhi ‘të bënte një sy qorr’.

“Vendosa të mos e ndjek më, të mos kontrolloja telefonatat apo këmishat e tij për buzëkuq, preferoja të mos gjeja më gjë”.

Teksa paratë e drogave arkëtoheshin, Pablo vendosi familjen e tij në rezidencën luksoze Hacienda Napoles, prona panoramike 10 000 metra katrorë në rajonin e Antioquia.

Përveç shtëpisë e stallave, Pablo ndërtoi gjithashtu një pistë kalërimi dhe një kopsht zoologjik ku kishte elefantë, gjirafa, hipopotamë dhe strucë, i cili ishte hapur falas për fëmijë vendas.

Aty, Victoria thotë se jetonte jetën e saj të dyfishtë mes familjes së saj, miqve dhe të dashurave të Pablos.

“Për të takuar dashnoret e tij, Pablo pati guximin të ndërtonte një apartament të maskuar papa stallave, shumë afër shtëpisë tonë. Ai ndërtoi gjithashtu disa vileta të vogla në pjesë më të largëta të tokës, ku fshihej me të dashurat”.

Në një prej rasteve ai erdhi në Hacienda me një avion të mbushur me “vajza të bukura”  duke besuar se Victoria nuk ishte në shtëpi.

Pablo betohej se vajzat nuk ishin për të por “që djemtë të zbaviteshin pak”.

Prej atëhere Victoria thote se sjellja e tij u bë gjithnjë e më e paturp. Në një darkë me miqtë në një zonë rurale kolumbiane, ndërprerja e energjisë i la të ftuarit në errësirë, dhe teksa Victoria vijonte bisedën në dritën e qiririt, Pablo u zhduk.

Më vonë ajo mësoi se Pablo i kishte kërkuar të zotit të shtëpisë të ndërpriste dritat, që ai të shkonte me një nga të dashurat në dhomën e gjumit.

Pablo i adhuronte festat dhe në rastet e rralla kur Victoria e shoqëronte, për të ishte një eksperiencë e vështirë prej konfrontimeve me të dashurat e tij pambarim.

Megjithse ishte e martuar me “mbretin e kokainës”  ajo urrente marrjen e drogave dhe sidomos  kur gjente “gra të të gjitha moshave duke thithur kokainë në tavolinën e banjës”.

Në një tjetër apartament luksoz që Pablo bleu në Medellin, ai kishte instaluar kamera të fshehta në dhomat e gjumit dhe tualetet, për të parë fshehurazi të ftuarat femra në momentet e tyre private, si dhe për të kontrolluar atë që ndodhte në apartament.

Thuajse çdo natë të dekadës së tyre të parë të martesës, Victoria kujdesej të vinte në gjumë femijët, ndërsa Pablo shkonte në klubet e natës me gra të bukura deri në orët e para të mëngjesit.

Pablo zakonisht nuk binte në shtrat para agimit, por ishte i fiksuar të flinte në krevatin e tij me gruan, me të cilën bashkohej zakonisht vetëm mëngjeseve.

Një nga femrat e tij trofe ishte gazetarja e njohur kolumbiane Virginia Vallejo, ashtu si dhe të tjera para e pas saj.Image

Virginia Vallejo

Në të njëjtën kohë ai besohej se kishte lidhje me dy bukuroshe të tjera kolumbiane, a një volejbollise nga Caldas dhe Wendy Chavarriaga Gil.

Me këtë të fundit ai u njoh në 1981 dhe historia e tyre zgjati disa vjet.

“Më lëndonte shumë fakti që burri im kishte rënë kokë e këmbë me këtë grua”, thotë Victoria duke shtuar se kishte kërcënuar të largohej, por Pablo e kishte bindur të qëndronte.

“Por megjithë tradhtitë e tij, Pablo vazhdonte të mbetej romantik me mua,” thotë ajo. “Ai mbetej bashkëshorti i kujdesur që më sillte lule të verdha sa herë që më tradhtonte, burri pasionant që njihja kur ishin vetëm”.

Historia me Wendy mori fund kur ajo mbeti shtatzënë dhe ai e detyroi të abortonte.

Por Wendy vijoi më tej duke nisur një histori me vrasësin e Escobar, ‘Popeye’ Valesquez – i cili më vonë rezultoi informator.Image

Wendy Chavarriaga

Wendy Chavarriaga Gil

Një natë kur Wendy ishte në krevat me të dashurin e ri, zilja e telefonit ra dhe ajo dëgjoi regjistrimin e provave nga agjencia amerikane anti-drogë DEA.

Në fund të telefonatës Escobar i tha ekzekutorit të tij: “Ose ty ose atë, dashuri ose vdekje.” Valesquez u kthye te krevati dhe qëlloi Wendy dy herë në kokë me pistoletë.

Në kulmin e pushtetit karteli Medellín arkëtonte rreth 60 milionë dollarë në ditë, ose rreth 25 miliardë në vit.

Megjithse thotë se nuk e kishte idenë e burimit të parave në vitet e para të martesës, Victoria e shijonte stilin ekstravagant të jetesës, duke fluturuar rreth botës me avionë privatë e duke krijuar koleksione pikturash nga Salvador Dali.

Por në prill 1984, aspekti brutal i biznesit të burrit të saj u ekspozua dhe Escobar urdheroi vrasjen e ministrit të drejtësisë Rodrigo Lara Bonilla, në kryeqytetin Bogota.

Vrasja e tij nisi luftën e bandave dhe lëshimin e fletë-arrestit për Pablon nga qeveria e SHBA.

Më pas Escobar kaloi shumicën e kohës në arrati deri në 1991, kur arriti një marrëveshje me autoritetet kolumbiane.

Ai pranoi të kryente pesë vjet burg, cka tregonte sa i fuqishëm ishte ai në vend, me kusht që të ndertonte burgun e tij në Medellin.

Kështu u krijua ‘La Catedral’, impjanti luksoz i ‘burgimit’ në majë mali, me ujëvara, fushë futbolli e sauna, dhe me roje të zgjedhura nga vetë Escobar.

Një vit më vonë pas përhapjes së lajmit të ‘burgut’ të luksit, duke iu trembur kapjes,  Escobar u arratis bashkë me familjen e tij.

Në gusht 1993 familja e tij u izolua në një shtëpi pranë Medellin.

“Kur ishim aty, zgjohesha shpesh natën, e tmerruar nga frika dhe e bindur se kur të hapja sytë do të shihja grykën e një pushke në fytyrë”, thotë Victoria.

Më vonë Pablo i tha Victoria se duhet të ndaheshin dhe se ajo me fëmijët do të vendoseshin në një shtëpi të mbrojtur nga qeveria.

“Qava pa pushim,” thotë ajo. “U martova 15 vjeçe në një kishë katolike, duke menduar se kjo ishte përgjithmonë, isha shumë e dashuruar me Pablon.”

Pablo qau përqafoi fëmijët dhe tha lamtumirë.

75 ditë më vonë, në dhjetor 1993, ai u vra në një përplasje me armë në Medellin, në dukje nga policia kolumbiane, por shumë besojnë se ai vrau veten për të evituar kapjen.

Victoria u largua në Argjentinë dhe ndryshoi mbiemrin e saj në Marroquin. Në vitin 1999, ajo dhe i biri Pablo – tashmë i quajtur Sebastian Marroquin – u shpallën fajtorë për pastrim parash dhe u dënuan me 18 burg.

Sot Victoria, në fund të 50-ave të saj, thotë se “fantazma e burrit” vazhdon ta përndjekë.

“Ndjej trishtim e turp për dhimbjen e madhe që ka shkaktuar im shoq, megjithë pasojat që po vuajmë unë e fëmijët. Fantazma e Pablos nuk do të na lërë të qetë”.

Shishja e parë e përdorur për të administruar vaksinën anti-Covid të Pfizer, do të vendoset në një muze në Londër.

Vaksina e parë iu dha një gruaje 90-vjeçare në Mbretërinë e Bashkuar, Margaret Keenan, më 8 dhjetor. Shishja historike, dhe shiringa që u përdor, do të ekspozohen kështu që prej fillimit të vitit të ardhshëm në Muzeun Shkencor të Londrës, përkatësisht në pavijonin e historisë së mjekësisë.

Vaksina mund të konsiderohet së shpejti edhe si një prej triumfeve më të mëdhenj të shkencës, pasi ofron një dritë shprese pas një viti të gjatë në pandemi, ku deri tani mbi 1,6 milionë vetë kanë humbur jetën.

Vaksina e realizuar nga kompania amerikane Pfizer dhe ajo gjermane BioNTech, ka rezultuar nga testimet se është 95% efektive. Ajo ka marrë miratim për përdorim në disa shtete, por Britania e Madhe ishte e para. Përveç saj, një vaksinë anti-Covid ka prodhuar edhe kompania tjetër amerikane Moderna, ndërsa Kina dhe Rusia kanë nisur prej disa javësh tashmë të vaksinojnë popullatën me vaksina të prodhuara “në shtëpi”.

Publikimi i disa fotove të një shtëpie të bardhë në një ishull të veçuar në jug të Islandës, ka bërë që të lindin shumë teori për të shpjeguar se përse dikush ka ndërtuar një banesë në atë vend shumë të izoluar, ku nuk ka asnjë ndërtesë tjetër.

Disa zëra thonë se shtëpia në Elliðaey është ndërtuar nga një miliarder, i cili ka në plan të zhvendoset aty në rast se na pushtojnë zombit.

Të tjerë thonë se aty jeton i izoluar një njeri fetar.

Një teori tjetër shpjegon se shtëpia është vendosur me “photoshop” në fotot e publikuara, pasi në këtë ishull nuk jeton askush që prej 300 vitesh.

Por, e vërteta e kësaj shtëpie është shumë më pak interesante sesa teoritë mbi të. Shtëpia është ndërtuar si bazë gjuetie ndaj zogjve që hanë peshqit e ishullit. Aty qëndrojnë gjahtarët për disa orë, përpara se të kthehen në banesat e tyre.