Shkruan: Bardhyl Mahmuti

Për më shumë se një çerek shekulli nga tërheqja e aparateve politike dhe atyre të dhunës shtetërore serbe nga Kosova, në kuadër të forcave politike që garonin për pushtetin politik në Kosovë u instalua logjika e mbrotjes së “UDB-ashëve” dhe pinjollëve të tyre që aderonin në partitë e tyre dhe sulmit ndaj “UDB-ashëve” dhe pinjollëve të “UDB-ashëve” që aderonin në partitë rivale. Me një fjalë, zotëroi logjika se “UDB-ashët” dhe fëmijët e “UDB-ashëve” të partisë sonë janë më të mirë se “UDB-ashët” dhe fëmijët e “UDB-ashëve” të partive të tjera!

Dëshmitë e një numri veprimtarësh politikë në emisionin e gazetarit Ermal Panduri, të titulluar “Tradhëti vëllezërish, shqiptarët dhe UDB-ja”, në “TV Dukagjini”, nxorën në publik ferrin nëpër të cilët kanë kaluar atdhetarët shqiptarë që merrnin guximin të cenonin “parajsën jugosllave”.

Meqenëse në shumicën dërmuese të dëshmive të transmetuara deri tani, përmendet inspektori i atëherëshëm i Sekretariatit Krahinor për punë të Brendshme, Mehmet Loci, gazetari e pa të udhës t’i jepte mundësi edhe ish “UDB-ashit”, të sqarohej.

I edukuar të veprojë në përputhje me logjikën serbe të shpërndarjes së gënjeshtrave, që në fillim të intervistës së tij, Mehmet Locin e “tradhëtoi” mosha: shpall si karakteristikë të popujve ballkanas, atë që ja kanë ngulitur në shpirt mentorët e tij serbë! Në minutën e 19-të të intervistës së transmetuar më 3 shtator 2024, ai deklaroi: “Po ju them diçka ! Ne jemi popull i Ballkanit. Tek ne gënjeshtrës i besohet ! E vërteta duhet të provohet ”!

Duke u nisur nga këto premisa të edukimit serb që ka marrë gjatë periudhës së konvertimit nga “arkeolog” pa përvojë, në “UDB-ash” të regjur, Mehmet Loci nuk la gjë pa shpifur apo pa lënë mundësinë e interpretimit të rrejshme të çështjet për të cilat e pyeste gazetari.

Nga të gjitha gënjeshtrat e sajuara që volli gjatë kësaj interviste, ishin të pështira fjalët që tha për Heroin e Kombit, Ismajl Haradinaj, dhe dy kolosët e luftës sonë çlirimtare (Nasimin dhe Agronin).

Për shkak të insinuatave që bartë me vete thëniet e tij: “nuk do të tregojë se çfarë na i paskësh thënë Ismajl Haradinaj gjatë ‘bisedave spastruese’” dhe përmendja e Haradinajve në kontekst të pohimit se “të burgosurit politikë edhe gjatë vuajtjes së dënimit kanë qenë të tërhjekur për bashkëpunim nga operativcat e Sekretariatit për Punë të Brendshme të burgut të Nishit”, më shtrëngoi të sqaroj me sa vijon:

– Ismajl Haradinaj, nuk kanë qenë asnjëherë i transferuar në burgun e Nishit;

– Pas shqiptimit të dënimit maksimal prej 15 vjetësh, Ismajl Haradinaj është transferuar nga burgjet hetuese të Kosovës, në burgun famëkeq “Zabella” të Pozharevacit (vendëlindjen e Sllobodan Millosheviqit);

– Gjatë qëndrimit në këtë burg, Ismail Haradinaj është mbajtur në Pavijonin 7, ku ishin të burgosurit e kategorisë që mbaheshin “Nën Mbikëqyrkje të Përforcuar pa Punë”;

– Më 12 mars 1982 më transferuan nga Burgu i Qarkut i Mitrovicës, në burgun “Zabella” të Pozharevacit;

– Në periudhën 12 mars 1982 – 28 tetor 1986, sa kam qëndruar në këtë burg, më shumë se një vjet kam qenë në të njëjtën kthinë me Ismajl Haradinajn;

– Përkundër asaj se komunikimi nga kthina në kthinë ishte rreptësisht e ndaluar, të burgosurit politikë që mbaheshin në Pavijonin 7 e dinin se gjendja shëndetësore e Ismajl Haradinajt ishte shumë e keqe. Mirëpo tek pasi e sollën në kthinën tonë, u bindëm se ai ishte në gjendje të tmerrshme:

a) i sëmurë nga turberkulozi, pa trajtim mjeksor dhe pa terapi, sa herë që kullej, Ismajl Haradinaj nxirrte nga goja copëza gjaku të kuaguluara, që dukeshin si pjesë të mushkërive të shkulura nga krahërori;

b) sipas pohimeve të Ismajl Haradinajt, gjatë torturave në “bisedat spastruese” që janë zbatuar ndaj tij, Mehmet Loci dhe “UDB-ashët” e tjerë kishin përdorur edhe mjete kimike për t’ia “spastruar trurin” nga idetë “kundërrevolucionare që synonin ta ndanin Kosovën nga Serbia dhe ta prishnin vllazërim-bashkimin me serbët”.

c) si pasojë e eksperimenteve që kishin zbatuar “gjatë bisedave spastruese” ndaj tij, Ismajl Haradinaj kishte humbur aftësinë e artikulimit të mendimeve;

d) eksperimentet kimike që ishin zbatuar ndaj tij, kishte lënë pasoja kaq të mëdha dhe të pakthyeshme, saqë pas daljes nga burgu, në tetor të vitit 1992, duke u shërbyer me dokumentacionet e dikujt që kishte leje qëndrimi në Suedi, familja dhe shokët organizuan transferimin e Ismajl Haradinajt nga Gllogjani në Tetovë dhe pastaj nga Tetova në Stokholm;

e) fatkeqësisht dëmet ishin kaq të mëdha, saqë edhe pas trajtimit dy dekadhësh, as mjekësia e avancuar suedeze nuk mundi t’ia përmirësonte gjendjen e rëndë shëndetësore.

“UDB-ashi” i regjur, Mehmet Loci, shpreson se periudha katër dekadëshe që ka kaluar nga ajo kohë për të cilën flasin dëshmitarët, do t’i mundësojë “të përhapë gënjeshtra, të cilave, populli shqiptar, si popull ballkanas, do t’u besojë”. Mehmet Loci, UDB-ashët e tjerë dhe pjella e tyre duhet ta dijë se ka vdekur koha e torturave “spastruese” që zbatonin ndaj atdhetarëve shqiptarë.

P.S.

Gjatë intervistës në fjalë, gazetari Ermal Panduri disa herë ia tërhoqi vërejtjen të ndërpriste përpjekje për të shitur mjegull. Krahas këtij aspekti, përpjekjet e Mehmet Locit për të përqendruar vëmendjen e teleshikuesve në atë përse ish të burgosurit politikë që kanë dëshmuar deri tani nuk i përmendin edhe UDB-ashët serbë, nxjerr në sipërfaqe kauzën serbe të mishëruar në shpirtin e kësaj kategorie UDB-ashësh!

Emisioni i Ermal Pandurit titullohet “Tradhëti vëllezërish, shqiptarët dhe UDB-ja”! Vetëm ata që shpirtërisht ishin të vëllazëruar me serbët, si Mehmet Loci dhe të ngjashëm si ai, mund të kërkojnë përmendjen e “vëllezërve UDB-ashë serbë”! Por një gjë e tillë nuk mund kërkohet as nga Nasim Haradinaj e as nga të atdhetarët e tjerë, të cilët janë të dëshmuar si të pashoq për guximin që t’i thonë gjërat ashtu siç kanë qenë!

Shkruan: Bardhyl Mahmuti

Dhuna seksuale në Kosovë nuk ishte as “krim lufte” e as “mjet lufte”, por akt gjenocidal!

Me vëmendje të madhe ndëgjova fjalën e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, z. Albin Kurti, në konferencën ndërkombëtare për lansimin e studimit mbi pasojat afatgjate të dhunës seksuale gjatë luftës.
Duke u mbështetur në një interpretim tërësisht të gabuar, gjatë fjalës së tij, kryministri Kurti theksoi se “përdorimi i dhunës seksuale gjatë luftërërave të viteve të 90-ta në ish-Jugosllavi lanë pasoja të përhershme në shumë familje. Kjo ka qenë edhe njëra ndër strategjitë e Serbisë. Në heshtje e përjashtim shoqëror, të mbijetuarat e këtyre krimeve u bën forca lëvizëse për njohjen dhe dënimin e këtij krimi të luftës.Në Kosovë është përdorur si mjet lufte nga Serbia, mjet që ka lënë pasoja të gjerë te individi, familja, mbarë populli e shoqëria”.
Siç është informuar opinioni publik shqiptar, duke filluar nga data 12 qershor 2024, në 25-vjetorin e përfundimit të zbatimit të gjenocidit në Kosovë, në faqen e internetit të Qendrës “Gjenocidi në Kosovë-Plagë e hapur”, kam filluar të botoj në vazhdime librin tim të titulluar “Gjenocidi në Kosovë – Aspekte teorike dhe studime rastesh”. Si koinçidencë, pjesa e 27 e fejtonit, e publikuar sot, lidhej pikërisht me dhunën seksuale dhe interpretimet e gabuara nga juristë dhe historianë të Kosovës.
Për të shmangur parafrazimet e tekstit në fjalë, në këtë rast do të shkëpus një pjesë të shkrimit të publikuar sot, me shpresë se do të ndihmojë të kuptohet se emërtimi i saktë i dhunës seksuale që zbatuan forcat e armatosura serbe gjatë luftës në Kosovë nuk janë as “krime lufte” e as “mjet lufte”, por akte gjenocidale. Emërtimi i saktë i këtij krimi është kusht paraprak që të adresohen drejtë plagët e së kaluarës.

Dhuna seksuale – Krimet e luftës, krimet kundër njerëzimit dhe krimi i gjenocidit

Në kuadër të së drejtës penale ndërkombëtare, dhunimi dhe të gjitha format e dhunës seksuale, që paraqesin lëndim të rëndë të integritetit fizik dhe mendor të viktimës, janë të përfshira në të tria kategoritë e krimeve të rënda: krimi i gjenocidit, krimet kundër njerëzimit dhe krimet e luftës.
Në rastet kur dhuna seksuale ndodh gjatë një konflikti të armatosur, qoftë të karakterit ndërkombëtar, qoftë të karakterit jondërkombëtar të përkufizuar në të drejtën ndërkombëtare humanitare, atëherë kemi shkelje të të drejtave themelore të njeriut, të Konventave të Gjenevës të 12 gushtit 1949 dhe të protokolleve shtesë I dhe II të vitit 1977.
Ajo që vlen të theksohet lidhur me dhunën seksuale në kuadër të krimeve të luftës ka të bëjë me faktin, se përgjegjësia penale është individuale për autorët e krimeve, sepse kjo dhunë nuk është rezultat i një strategjie shtetërore, por akt individual. Në dallim nga dhunimet e tjera individuale, dhuna seksuale në kuadër të kësaj kategorie cenon njërën nga kategoritë e mbrojtura me këto akte juridike ndërkombëtare. Dhe, si e tillë, është përfshirë në Statutin e Gjykatës Penale Ndërkombëtare (Statuti i Gjykatës Penale Ndërkombëtare, neni 8, § 1, pika b-XXII).
Kur dhunimi dhe format e tjera të dhunës seksuale ushtrohen gjatë aksioneve të përmasave të gjera dhe sistematike kundër një popullsie civile, e cilësdo përkatësi kombëtare qoftë, atëherë kemi të bëjmë me krim kundër njerëzimit, sepse në këtë rast viktima lëndohet në atë që është njerëzore, sipas Statutit të Gjykatës Penale Ndërkombëtare (Statuti i Gjykatës Penale Ndërkombëtare, neni 7, § 1 dhe 2, pika g në të dy paragrafët)

Në dallim nga krimet e luftës, aktet kriminale që hyjnë në kategorinë e krimeve kundër njerëzimit mund të kryhen edhe në kohë paqeje dhe dallojnë nga krimi i gjenocidit, për faktin se aktet kriminale të cilësuara si krime kundër njerëzimit nuk janë domosdoshmërish të drejtuara kundër një grupi kombëtar, etnik, racial ose fetar. Vetëm atëherë kur dhuna seksuale lëndon integritetin fizik dhe mendor të anëtarëve të një grupi të caktuar kombëtar, etnik, racial apo religjioz, me qëllim të shkatërrohet tërësisht ose pjesërisht grupi si i tillë, përbën akt gjenocidal në përputhje me Konventën për Parandalimin dhe Dënimin e Krimit të Gjenocidit (Konventa për Parandalimin dhe Dënimin e Krimit të Gjenocidit, neni II, § b.), Statutin e Gjykatës Penale Ndërkombëtare (Statuti i Romës i Gjykatës Penale Ndërkombëtare, neni 6, § b. dhe Elementet e Krimeve Elementet e Krimeve, neni 6, §b, Génocide par atteinte grave à l’intégrité physique ou mentale).
Për të shmangur çdo konfuzion lidhur me atë se cilat akte hyjnë në këtë kategori, në tekstin juridik të titulluar Elemente të Krimeve, saktësohet:
“Elementet e gjenocidit përmes lëndimit të integritetit fizik dhe mendor janë në rastet kur:
1. Autori i krimit ka cenuar rëndë integritetin fizik dhe mendor të një personi apo të më shumë personave;
2. Ky person ose këta persona i takojnë një grupi kombëtar, etnik, racial, fetar të veçantë;
3. Autori i krimit kishte për qëllim të shkatërronte tërësisht ose pjesërisht këtë grup kombëtar, etnik, racial, fetar.
4. Një veprim i tillë është bërë në kuadër të një serie veprimesh të ngjashme, të drejtuara kundër këtij grupi, apo që mund të shkaktonte një shkatërrim të tillë.
Me qëllim që të saktësohet se cilat veprime hyjnë në aktet gjenocidale, që kanë për qëllim të shkaktojnë lëndimin e integritetit fizik dhe mendor të pjesëtarëve të grupit të vënë në shënjestër, në fusnotën 3 të këtij neni saktësohet: “Pa u kufizuar në format e shfaqjes, ky veprim përfshin aktet e torturës, të dhunimit, të dhunës seksuale, të trajtimeve çnjerëzore ose poshtëruese” (Cour pénale internationale, Textes juridiques fondamentaux, Eléments des crimes, Article 6 (b), Génocide par atteinte grave à l’intégrité physique ou mentale, f. 2).
Me një fjalë, sipas këtij dokumenti juridik themelor të së drejtës ndërkombëtare, në kategorinë e krimit të gjenocidit hyjnë vetëm aktet e torturës, të dhunimit, të dhunës seksuale, të trajtimeve çnjerëzore ose degraduese që u bëhen anëtarëve të një grupi kombëtar, etnik, racial ose fetar, me qëllim që të shkatërrohet grupi si i tillë.
Ajo që është me rëndësi të thuhet lidhur me gjenocidin përmes dhunës seksuale, si formë e lëndimit të integritetit fizik dhe mendor, ka të bëjë me faktin se në këtë kategori nuk hyn dhuna seksuale që është bërë si akt individual për shfryrje të epsheve, por vetëm aktet që kanë për qëllim shkatërrimin të cilitdo nga grupet e lartpërmendura.
Pikërisht për këtë arsye, preokupimi i strukturave që kanë planifikuar dhe zbatuar planin e gjenocidit është fshehja e krimeve. Meqenëse në Kosovë viktimat ishin evidente, strategjia e Serbisë dhe e mbështetësve të saj ishte zvogëlimi i numrit të viktimave dhe zhvendosja e përgjegjësisë nga shteti, në grupe dhe individë (paramilitarë), që gjoja ishin jashtë kontrollit shtetëror.
Rrëfimet publike për disa raste të dhunës seksuale në Kosovë e dëshmojnë më së miri këtë strategji. Gjatë disa dhunimeve kemi “ndërhyrjen” e eprorëve ushtarakë serbë, “duke i qortuar” ata që kryenin dhunime dhe i trajtonin si “pisa”. Madje kemi raste, kur kriminelët prezantohen si “të dehur ose nën ndikimin e lëndëve narkotike”. Në këtë mënyrë, shteti serb përpiqet t’i prezantojë si veprime individuale aktet e dhunës seksuale dhe të mohojë vërtetësinë, se synimi i kësaj dhune ishte lëndimi i rëndë i integritetit fizik dhe mendor i shqiptarëve të dhunuar, me qëllim shkatërrimin e shqiptarëve si të tillë.
Dihet se dhuna seksuale ka pasoja të rënda për viktimën. Por kur dhuna seksuale hyn në funksion të strategjisë së shkatërrimit të një grupi, siç ishin dhunimet e shqiptarëve në Kosovë, atëherë qëllimi i dhunimeve seksuale nuk është vetëm shkatërrimi i viktimave të drejtpërdrejta, por, nëpërmjet dhunimeve, synohej të lëndohej integriteti mendor edhe i të afërmve të viktimave, i tërë grupit, i të gjithë shqiptarëve. Vetëm në kuadër të këtij qëllimi mund të shpjegohen dhunimet e meshkujve dhe detyrimet e dhunimeve brenda anëtarëve të së njëjtës familje, ku prindi detyrohej të kryente marrëdhënie seksuale me fëmijën e vet dhe anasjelltas.
Prandaj duhet të jemi të kujdesshëm kur përpiqemi të hedhim dritë mbi këtë formë të gjenocidit, sepse rrezikojmë të individualizojmë një krim shtetëror. Fatkeqësisht kemi raste, kur viktima e dhunës seksuale ka rënë viktimë e strategjisë së shtetit serb dhe deklarojnë se janë dhunuar nga “paramilitarë”. Tragjedi e dyfishtë!

Shtëpia Botuese “Platanus Publishing” në Ankara të Turqisë ka botuar romanin “Ölüm Mangaları” (“Eskadronët e Vdekjes”) të autorit Bardhyl Mahmuti e me përkthim të zonjës Dr. Edona Llukaçaj.

Ky roman tashmë ka filluar të shpërndahet në libraritë e Turqisë dhe mund të porositet edhe përmes internetit.

Është një rasti i mirë që do t’ia mundësojë lexuesve në gjuhën turke të njoftohen për të vërtetën e krimeve të tmerrshme dhe gjenocidin që Serbia ka kryer kundër shqiptarëve të Kosovës gjatë luftës së fundit 1998-1999.

Romani është botuar me angazhimin e atdhetarit të shquar me origjinë nga rrethina e Preshevës që jeton Stamboll, z. Shevket Zulfia (Şevket Zülfüoğlu), i cili nuk kurseu asgjë deri në publikimin e këtij romani.

Qendra “Gjenocidi në Kosovë-Plagë e hapur” falënderon publikisht z. Shevket Zulfia dhe çmon lartë kontributin e tij për të ndriçuar të vërtetën për njërën nga tragjeditë më të mëdha njerëzore të fundshekullit XX: gjenocidin e Serbisë ndaj shqiptarëve të Kosovës!

Po ashtu Qendra “Gjenocidi në Kosovë-Plagë e hapur” falënderon edhe shtëpinë botuese që e ka marrë përsipër botimin e romanit si dhe përkthyesen e shquar, zonjën Dr. Edona Llukaçaj për kontributin e saj që romani të publikohet edhe në gjuhën turke.

Romani “Eskadronët e Vdekjes” në gjuhën turke mund të porositet këtu:

https://www.platanuskitapstore.com/olum-mangalari-bir-katliamin-gunlugu

ose

https://www.kitapyurdu.com/kitap/olum-mangalari-bir-katliamin-gunlugu/650960.html&manufacturer_id=260050

Nafi Cegrani

Fillimisht më duhet të cek se Beqir Berisha është emri i babait të veprimtarit Bardhyl Mahmutit, i cili që në vitet e rinisë së tij ishte si një njeri i veçantë me një botë befasuese dhe kryengritëse, entuazmi dhe vija e tij ideologjike, si njeri impulsiv, ishte eksponuar si enverist. Madje nga fakti se e donte Shqipërinë, Platformën e PPSH, dhe në përgjithësi kulturën dhe traditën shqiptare, duhej ta shprehte haptas edhe adhurimin e frikshëm, duhej ta donte Enverin dhe enverizmin si ideologji, e kjo donte të thoshte se vetëm kështu mund të vepronte një atdhetar apo veprimtar i vëretët shqiptar. Që do të thoshte se nëse e doje Enverin, e doje Shqipërinë.Të gjitha këto i interesonin UDB-së jugosllave, duke e vë në survejim dhe mbajtjen nën kontroll inteligjencën dhe bindjet e tij, u vë në shënjestër si objektiv!

Me rastin e demonstratave të vitit 1968, Beqir Berishës ia sajuan një dosije personale, të cilën dosje e mbanin dy udbashë në Qendrën në Tetovë, një shqiptar me emrin Bedri Sinani nga fshati Gajre me novkën ,,Zhiçara“ dhe i dyti Sllobodan Matevski, një shqiptar ortodoks me novkën ,,Llulla“, grumbullonin informacione e raporte të ndryshme, për ,,lidhjet,, dhe kontaktet e tij, sidomos me Muedin Hadrin, Nexhat Idrizin dhe disa persona të tjerë, të cilët SDB i mbante si persona të evidentuar, dhe ndaj tyre bënin kombinime operative për ndjekje dhe survejim, e të cilat informacione i merrnin përmes të ashtuquajturës metodë, ,,përmes personit të tretë,, dhe nga dy burrime paralele, të cilat materiale me qindra faqe ende ruhen në atë dosje si dokumente sekrete, (nëse ende nuk janë zhdukur ose djegur).

Pas shkuarjes së Beqir Berishës në Prishtinë, nga pas e ka ndjekur dosja famoze. Zatën, edhe kjo ishte një nga strategjitë dhe planet sekrete të UDB-së jugosllave që vepronte ndaj shqiptarëve,se nëse vendoseshin në Kosovë, aty kinse do ishin ,,larg,, nga ndjekjet dhe ,,syri,, i fshehtë i makinerisë që quhej: UDB! Gjë e cila nuk ishte e vërtetë ashtu, sepse SDB vepronte edhe në Kosovë me të njejtat mjete dhe medota specifike. Në Prishtinë Beqir Berisha punësohet në redaksinë e revistët arsimore ,,Shkëndia,, dhe dosijen e tij e mbanin udbashët Muharrem Dana dhe Bashkim Hisari.Kurse rreth tij, për ndjekje dhe spiunim SDB e Prishtinës kishte angazhuar një rrjet të tërë, e ndër to si më produktivë ishin informatori më pseodonimin ,,Vega,, (Vetulla), madje J.F. siç ishin të angazhuar në të gjitha redaksitë, në ,,Zëri,, ishin Ali Olloni, Sharr Hoxha (i biri i Fadil Hoxhës), Mustafa Rushiti, ose në TV ishin Fahredin Gunga, Riza Alaj, Agim Zatriqi etj që ishin në angazhim të Shërbimeve të fshehta jugosllave…

…Edhe UDB-a e Kosovës, vepronte me të njëjtat metoda dhe mënyra, duke i transferuar personat e evidentuar dhe për ndjekje permanente nga Kosova në Shkup, siç ishte rasti me Jusuf Gërvallën, Teki Dervishit, Nexhbedin Soba, Mehmet Emërllahu etj. Vendosën në redaksinë ,,Flaka,, e cila ishte rezidentë e SDB për Mqedoni, ku rol luanin Sllavka Biljanovska, e cial ishte edhe zv. Kryeredaktore e kësaj gazete…dhe Adem Gajtani, mes të cilëve ka pas disa konflikte. Identik si rasti i Beqir Berishës ishte edhe ai i Nuhi dhe Agim Vincës, të cilët ishin edhe karieristë dhe negativ. Kurse Nuhiu kishte për mik Jordan Spasovskin, një shef i UDB-së në Shkup.Specifik mbetet në analet e agjenturës jugosllave rasti i Kapllan Resulit, i cili tranferohet nga Ulqini bashkë me Bahri Briskun në Shkup dhe Tetovë për të spiunuar shqiptarët në linjën e ,,nacionalizmit,, ! Dhe, më vonë Kapllani shkon me mision spiunazhi në Shqipëri.

Bota e ndjenjave patriotike dhe kryengritëse të Beqir Berishës të cilën e mbanin nën kontroll rrjeti i spiunimit dhe informatorëve të angazhuar edhe në relacionin Prishtinë- Tetovë dhe anasjelltas, sepse ky ishte një zë patriotik shqiptar, por edhe enverist gjatë viteve të rrënuara të asaj kohe, ndaj të cilit UDB ka bërë edhe disa regjistrime përmes një personi të afërt të miqësisë dhe farefisit, përmes udbashit H.M. nërmes udbashit H.M. në Tetovë. Për këtë kishte në dijeni edhe vetë Beqiri, dhe nga kjo ka qënë mjaft i shqetësuar.

Të gjitha këto ,,linja,, edhe nga sfera e ,,irredentizmit,, dhe ,,separatizmit,, shqiptarë më 1981 i ka shfrytëzuar SDB me perfeksionizëm edhe ndaj djalit të Beqir Berishës, i quajtur Bardhyl Mahmuti, dhe njëherit edhe këtij i hapet dosje personale dhe mbahet në përcjellje dhe ndjekje sistematike si një ndër personat e ,,rrezikshëm,, dhe si organizator i demonstratave të 1981 dhe me vite në ilegalitet.
Babë e birë, zëri i tyre real dhe origjinal patriotik është mbajt me vite e vite nën survejim, dhe dosjet e tyre të mbushura me materiale plotë shqetësime dhe ende mbeten me vokacione të së shkuarës së tyre të lavdishme dhe të ngërthyera me sfondet e errëta të komandës udbashiane në relacionin Maqedoni- Kosovë dhe anasjelltas të kohës. /pacensure.com/

Nga Bedri Islami

Botuar në DITA

Kur isha për herë të parë pas luftës në Kosovë mund të mendoja se jeta kishte ndalur dhe u kthyem në kufijtë e Fillesës së botës. Ajo që kishte ndodhur, kurrë mos u harroftë, ishte si një makth nga i cili nuk zgjohesha dot.

Kishin filluar të lindnin legjendat dhe mitet e para. Një popull që, pas një lufte, nuk krijon mitet e legjendat e tij, ai është i verbër.

Nëse do të më kërkonin të sillja një fjali të vetme në përcaktimin e Kosovës, atëherë do të shkruaja:

Kosova është akt besimi!

E, megjithatë, i çuditshëm është fati i Kosovës. Breznitë, që ripërtërihen në viset e lashta të stërgjyshërve të tyre, do e kenë të vështirë të besojnë për çfarë ka ndodhur gjatë luftës çlirimtare, nëse mbi të vërtetat do të bjerë harresa.

Për një njeri që ka qenë pjesë e luftës, më saktë, pjesë e lëvizjes çlirimtare në vite e dekada, çdo çast i ekzistencës dhe mbiekzistencës, çdo veprim, çdo gjë që ka ndodhur, e vërteta e saj, duhet të jetë e pranishme, e ngulitur në kujtesën njerëzore, e vetëdijshme dhe e qenësishme, si një mënyrë për të rrokur aktualitetin dhe përshfaqur sakrificën. Aq më tepër tani, kur përroi psiqik i mohimit të luftës dhe i tjetërsimit të saj ka krijuar ishujt e tij, që synojnë përmbysjen.

Na duhen libra që të dëshmojnë të vërtetën.

Njëri prej tyre, ndoshta më i rëndësishmi deri më tani dhe më tronditësi në të njëjtën kohë, “Eskadronët e vdekjes”, vjen nga një autor i njohur, shumë i njohur, figurë politike dhe shoqërore e pakontenstueshme, politolog dhe shkrimtar i klasit të parë, studjues i pasionuar dhe polemist i pazakontë, Bardhyl Mahmuti.

“Eskadronët e vdekjes” mund të jetë ndoshta libri ku mbi 95 përqind e faqeve të tij mbështeten në ngjarje të vërteta, ku njerëzit janë të njohur apo përsonifikimi i shumë prej tyre njëherësh, është libër për njerëz dhe bëma reale, në të shumtën e rasteve tragjike, është, si të thuash, kronika e përgjakshme e luftës së Kosovës, çmimi i paguar për lirinë, dhe më tej,  libër i drejtëpërdrejtë për të njohur tragjedinë që ka ndodhur në fundin e shekullit të shkuar, në të cilin , krimi dhe e vërteta historike nuk mund të bashkëjetojnë.

Përse është i rëndësishëm ky libër?

Autori

Nuk e mbaj mend se ku e kam takuar për herë të parë autorin e këtij libri, Bardhyl Mahmuti. Janë më shumë se dy dekada e gjysmë në mes, të mjaftueshme për të njohur një njeri, ashtu si mund të njohësh veten.

Nuk kishte shumë vite që ishte detyruar të largohej nga Kosova, pas burgut të gjatë që kishte bërë. Pjesë e trupës drejtuese të Lëvizjes Çlirimtare në Kosovë, njohje e herëshme dhe bashkëpunëtor i ngushtë i figurave mitike të saj, si Afrim Zhitia, Fahri Faslia, Rexhep Mala, Fehmi Lladrovci, Nuhi Berisha, më tej, Ali Ahmeti, Ramadan Avdiu, Halil Selimi, Bilall Sherifi, Jashar Salihu, Xhavit Hoxha….një biografi e tërë e asaj plejade që, si thonte Demaçi, “ kanë marrë përsipër me ia kthye pushkën Serbisë”.

Vitet na kanë njohur nga afër me njëri tjetrin. Thuajse gjithnjë kemi qenë në një mendje për rrugët që duheshin ndjekur, rrethanat, njerëzit, ashtu si kemi pasur edhe gjëra të ndryshme. Bardhyli do të jetë përfaqësuesi i parë politik i UÇK-së në perëndim dhe drejtues i grupit, duke bërë një gjë të shkëlqyer, njohjen e UÇK-së si faktor politik dhe kjo do të ishte edhe njohja e parë zyrtare e Kosovës së ardhshme. Takimet me diplomatë të lartë perëndimorë janë ata hapat që përgatitën pjesë të mëvetësisë së ardhshme.

Djathtas, Bardhyl Mahmuti. Majtas, në demonstratat e marsit të vitit 1981

Të dy sëbashku jemi pjesë e Lëvizjes Popullore të Kosovës dhe, në vitet e fundit, të Kryesisë së saj. Shumë gjëra në Kosovë do të kishin qenë të mangëta, nëse kjo Lëvizje do të ishte shuar, do të ishte paqëtuar apo do i kishin mjaftuar konferencat e shtypit të ditës së premte.

Vendimi i saj historik për krijimin e UÇK-së është ndoshta më madhori në historinë e kombit tonë në gjysmën e dytë të shekullit të shkuar. Bardhyli është pjesë e këtij mendimi dhe realizimi.

Kur është fjala për vitet, Bardhylit i thoja gjithnjë, i them edhe tani, “Ti je i ri”, megjithëse shumë ujëra kanë rrjedhur.

Në vetëdijen time ai është përherë i ri, ashtu si në atë foton e famshme në demonstratat e marsit të vitit 1981, kur me një hu të madh në dorë prin në ballë të turmës.

Është i ri nga mendimi pasionant i tij dhe vetëm një njeri me energji të pashterrshme do të kishte mundur të krijojë dhe të sjellë tek ne dy nga librat më të vyer të kohës së tashme, “Mashtrimi i madh” dhe Eskadronët e vdekjes”.

Dy libra që, sado të ndryshojnë nga njëri tjetri, kanë në vete zejen e përbashkët të hulumtimit, të dokumentimit, të së vërtetës, shpalljes së saj dhe ngjizjen e mendimit që nuk duhet fshehur.

“Mashtrimi i madh” është tani një libër dokumentar që ka zënë vend në tryezat e shumë kancelarive dhe duhej të ishte paraqitja e parë e trupës sonë diplomatike, kudo në botë.

“Eskadronët e vdekjes” është roman, me të gjitha përmasat që i duhen një romani.

Autori i përbashkët, Bardhyl Mahmuti nuk do të kishte mundur t’i shkruante nëse nuk do të kishte pasur në vete disa gjëra themeltare: vlerën si njeri, aftësinë si shkrimtar, guximin si politolog, dijet si militanti që ka qenë në thelbin e ngjarjeve, atdhedashurinë, të ngulitur në brezat e fisit të tij, përkushtimin si njëri nga çlirimtarët, dhe bindjen e qartë se asgjë nuk duhet harruar, dhe libri është një mënyrë për të rrokur realitetin dhe jo për të përmbytur apo përmbysur atë.

Romani

Si e shkrova, Bardhyli është një ish student i burgosur politik, i përndjekur, i kërkuar për t’u arrestuar përsëri dhe , në fund, si të mjaftonin vetëm vitet e burgut të babait të tij, do të shtohet edhe sketerra që ai vetë përjetoi. Skenat e burgut, që përbëjnë njërin nga kapitujt më rrëqethës të librit, si duket, kanë edhe atë çka vetë autori ka përjetuar.

Dhe, duke e ditur këtë, njeriu mund të mendojë se ky njeri, që ka pasur këtë rrugëtim, shokët e miqtë e të cilit janë vrarë në luftë, do të ketë ende në vete mllefin, urrejtjen, zemërimin e, ndoshta, edhe dëshirën e hakmarrjes.

Në hyrjen e librit, në dedikimin e parë, njeriu ndjen se është i gabuar. Gjërat janë përmbysur, mund të mendojë dikush. Por, e vërteta është krejt tjetër.

“Me respekt të veçantë për guximin intelektual të Natasha Kandiqit, Mirosllav Filipoviqit, Sonja Biserkos, Sllavko Quruvijës dhe atyre serbëve që ngritën zërin kundër gjenecidit serb në Kosovë”, atyre u kushtohet edhe ky libër.

Por, asgjë nuk është harruar. Me një gjetje mjeshtërore, si të hapësh siparin e një tragjedie, autori ka vendosur  në tri faqet e para thelbin e asaj që ka ndodhur: është përurimi i pestë i një libri për nazistët gjermanë, sidomos njësitë e saj speciale SS dhe, kur e gjitha është shpallur, një studente e drejtësisë, vajzë e re serbe, pyet habitshëm, – Si është e mundur që eskadronët e vdekjes i kanë shpëtuar ndëshkimit?

Po eskadronët serbë të vdekjes, ata që mbollën tmerrin dhe përgjakën trevat ballkanike, ku janë, çfarë ka ndodhur me to, çfarë krimesh janë ende të pandëshkuara? Cila është e vërteta e krimit të tyre në Kosovë? Ishte rastësi, krim i pamenduar apo një piramidsë e tërë shtetërore vuri në lëvizje krimin e vjetër ballkanas, mllefin, urrejtjen, që, sado të fshihen pas mantelit të përgjakur të Millosheviqit , nuk e justifikojnë edhe vetë popullin serb, që, përmes eskadronëve të vdekjes u bënë pjesë e masakrës.

Nuk ka libër më tronditës, më të domosdoshëm dhe më të vërtetë.

Bëj pjesë në ato miq të autorit që e lexova librin kur ende ishte në dorëshkrimin e tij. Ishte çdo gjë rrëqethëse dhe ajo që ndjeja në vete, pas leximit të tij, ishte e pangjarë me asgjë tjetër. Në kronikën e botës është shkruar vazhdimisht për krimet. Si duket, historia nuk mund t’i përjashtojë ato. Për krimet e makinerisë serbe në Kosovë kronikat janë gjithnjë të pamjaftueshme, pasi vetë ato kanë qenë të përbindshme, dhe, sado që një skotë e tashme, lidhur me të djeshmen, përpiqen të gjejnë alibinë e krimit, kjo është e pamundur.

Në historinë e ardhshme të krimit në Kosovë, jam i bindur se, brezat e ardhshëm do të krijojnë silologjinë “ buxhovizëm”, si dëshmi e përversitetit kombëtar, e mashtrimit të ndjekur nga një grumbull mashtrimesh të tjera, ku fusha e luftës , në të cilën derdhej gjak, u trajtua si vetëgjyqësi mes shqiptarëve. Për të përmbysur të vërtetën e asaj që ka ndodhur, jo vetëm në luftën e fundit, pra, për të përligjur masakrat e tyre kundër shqiptarëve, Serbia ka krijuar një mal me mashtrime, dhe mashtrimit u duhet kundërvënë gjakftohtësisht, e vërteta.

Këtë sjell libri i Bardhyl Mahmutit, dhe kjo ishte ndjenja e parë që më pushtoi kur po lexoja faqet e këtij libri të madh.

Prezantimi i librit në Prishtinë

Kur e përfundova, mendja ime ishte e drobitur. Kisha menduar se bëj pjesë në ato njerëz që, duke e lidhur jetën me fatin e Kosovës dhe të miqve të mi të atjeshëm, dija shumë gjëra, shumë të vërteta, por më duhet ta pranoj se ajo kishte qenë përtej përmasave që kisha ditur, shumë tej ankthit që kisha pasur; ishte tronditëse, e gjithanshme, pushtuese.

Në shekuj pushtimi serb kishte synuar vetëasgjësimin e shqiptarëve, duke i krijuar rrethin e dhjetë të ferrit, më të tmerrshmin, mohimin e vendlindjes, dhe, kur e kishte parë se nuk ia kishte arritur, atëherë kishte hequr të gjitha maskat, kishte nisur asgjësimin e tmerrshëm, të pangjarë në 100 vitet e fundit. Ky libër, që më kishte tronditur, mendova, duhet bërë i njohur kudo, në çdo vend, në çdo takim, pavarësisht se kush e ka shkruar, aq më tepër një përsonalitet si Bardhyl Mahmuti.

Atëherë i shkrova Bardhylit rrjeshtat e mësipëm, të cilët po i risjell pa i ndryshuar asgjë.

Zakonisht për librat shkruhet pasi ata botohen e rrallë herë kur ende janë në përgatitje e sipër. Duhet të ketë një ngjizje të veçantë, një ngasje të pazakontë që të bësh të kundërtën , ose të ndryshmen e asaj që ke bërë deri më tash.

Këtë ngasje ma dha libri i ri i politologut dhe mikut tim të vyer, Bardhyl Mahmuti, që , pas dëshmisë së pakrahasueshme që solli me “Mashtrimi i madh”, tani , në një përmasë të re na sjell romanin ” Eskadronët e vdekjes”.

Një libër i pazakontë në të gjitha pikëpamjet. I veçantë. Tronditës deri në thelb.. Që me gjithçka i kalon kufijtë e një romani dhe ky kapërcim kufijsh është artistikisht madhësia e tij si vepër, është koncepti njerëzor që sjell, saktësia e rikrijimit të një bote që ishte e pranishme aq shumë më jetën e shqiptarëve të Kosovës, por edhe përtej tyre; është përpjekja e pamasë në kërkim të konceptit europian të tejshkimit të botës, rizgjimi i një makthi që ishte deri në deje, përmes një gjuhe të punuar kujdessshëm, por edhe e përceptuar si dekori i ngjarjeve të zhvilluara.

Është libër i pazakontë, që nga kushtimi, i cili pak kujt do i kishte shkuar ndër mend. Shumë vetë as që mund ta mendonin se një njeri i politikës dhe i artit, prijës në demonstratat e mëdha të pranverës së vitit 1981 – fotoja e Bardhylit me flamur në dorë është njëra nga më rrëqetheset-; i burgosur politik dhe i panënshtruar politik, pjesë e trupës drejtuese të Lëvizjes Popullore të Kosovës, antar i Drejtorisë Politike të UÇK-së dhe zëri i saj në Perëndim, debatues i dorës së parë dhe mik i shumë nga të rënët në luftën e gjatë për lirinë e Kosovës, do ia kushtonte librin e tij , si një memorial, disa figurave të shoqërisë civile të Serbisë, duke filluar që nga Natasha Kandiç…

Është libër i pazakontë, pasi, ndryshe nga sa i kemi parë ngjarjet e fundit në Kosovë, ku këndvështrimi ishte gjithnjë përmes syrit tonë, tani ngjarjet rrjedhin nga vështrimi i pak intelektualëve serbë, gazetarë e krijues, të cilët duan të dëshmojnë se edhe mes çakejve ka njerëz të arsyeshëm, por që në fund bëhen edhe prehë e dhunës, e vrasjeve dhe shkatërrimit moral e fizik;

Është libër i pazakontë ,sepse sjell në dimension të ri atë që ka ndodhur në Kosovë; vrasjet e pafund, të përbindshme,  burgimet e gjata, qendresën, torturat dhe , mendoj unë, vetëm një njeri që i ka ndjerë ato në kurrizin e tij apo të miqve të tij, mund t’i dëshmojë kaq sinqerisht, detajisht dhe përmes rrëfimit  rrëqethës atë që ka ndodhur.

Është libër i pazakontë sepse të mbërthen që në çastin e parë, që atëherë kur nis e lexon faqet e para, në fillim nga kureshtja, sepse autori është një emër nga më të njohurit e, më pas, sepse nuk mund të shkëputesh, nuk mendon se si koha rrjedh, por e bën atë pjesë tënde, nuk e di se në cilën orë je dhe, vetë hapësira të duket se është kthyer edhe një herë pas, në ato vite që ishin themeltare për të ardhmen.

Është i pazakontë, pasi, me gjithë dëshminë që sjell dhe të duket se i gjithë mendimi konceptual i librit rrjedh nga “Mashtrimi i Madh”, pra , megjithëse e vërteta vjen si një uragan, libri nuk ka mllef, verbëri, urrejtje, nuk të ngjall dëshirën për dhunë; ai ka mendim dhe , si gjithnjë , mendimi është më i fuqishëm se sa dhuna dhe verbëria.

I pakapshëm në shikimin e parë është romani në 500 faqet e tij, por pas këtyre faqeve qëndron një epokë, një botë, disa gjenerata. Ndoshta gabohem, por asnjëherë më parë, në romanin tonë të këtyre viteve, nuk ka ardhur një kërkim kaq i pamatë, një fushë kaq e gjërë, ku lëvizin përsonazhe reale, me emra dhe bëma reale, që nga presidenti i sotëm Vuqiç, i portretizuar në përshfaqjen e tij më të saktë, e deri tek njerëzit e zakonshëm, mes të cilëve të ngjall krupën zagoria e lumpenit të shërbimit të fshehtë serb.Ajo që përbën edhe thelbin e eskadronëve të vdekjes. Përballja me to ka qenë detyrim historik i shqiptarëve, pavarësisht nga çmimi i lartë i paguar.

Kjo forcë që Bardhyli ka sjellë në romanin e tij është e furtunshme, por edhe e bukur si pyll i qendresës, është shtërngatë dhe rrëke njerëzore, si të gjitha ato gjëra, vlera e të cilave Mbetet në intesitetin e shprehjes. Harmonia e përpjestimit të së vërtetës dhe të krijimit në roman është magjike, e kujdesshme dhe vepron përmes shumëfishimit të pafrenueshëm të fuqisë së të vërtetës, të shprehjes, mjediseve, forcës së karaktereve.

Në fakt, përmes një romani ai ka krijuar një kozmos, i cili ka vetëm një ligj të pandryshuar, përmes të cilit, të gjithë njerëzit, bashkimi i qëndrueshëm i të cilëve bën epokë, krijohen gjithashtu nga epoka dhe dëshmojnë se, nuk mundet që nga gjërat e lëvizshme të gjenden vlera të qëndrueshme, por vetë qëndrueshmëria krijon vlerat e saj.

Një libër që të lë pa gjumë dhe të rrëqeth ende duke qenë në ekranin kompjuterik është gjithësesi i veçantë, por , në këtë rast, kemi të bëjmë me një roman që në fakt sjell edhe vetë karakterin e Bardhylit . Një roman që nuk është aspak biografik, por që përcepton një botë.

Dostojevski, shumë dekada më parë, do të shkruante se “Ç’gjë mund të jetë për mua më fantastike sesa realiteti”.

Dhe ky roman është aq realist dhe aq konseguent, aq i vërtetë dhe mrekullisht i shkruar përmes një stili rrëmbyes, saqë kalon shumë kufinj dhe të duket e habitshme, – mua për vete më është dukur – duke e ditur temperamentin e zjarrtë të Bardhylit dhe njeriun polemist të dorës së parë, se si ai mbetet në roman hulumtuesi i ftohtë, që aq qetësisht ka zhytur shikimin e tij njerëzor në thellësinë e jetës.

Një roman që do të trondisë shumëkënd dhe do të jetë i domosdoshëm për të ditur se çfarë në të vërtetë ka ndodhur.

Jo kushdo mund ta pohojë lirinë e vet në botën e tij. Mjerisht, jo të paktë janë ato që, të mbyllur në palirinë e tyre, mendojnë se janë të lirë.

Liria duhet të jetë marramendëse, ndryshe nuk është asgjë tjetër, veçse forma e jashtme e saj.

Urime, mik i vjetër!

Namik Dokle më shkroi:

Bedri i dashur, dje Bardhyli me dergoi redaktimin perfundimtar te romanit dhe menjehere u “zhyta” ne kroniken e tij te shkruar mrekullisht; me pasion luftetari dhe qetesi filosofi njeheresh, me dhimbje per vuajtjet dhe krenari per sakrificat, me dashuri te pakufishme per Kosoven dhe perkujdesje e dashuri per gjuhen shqipe, me skrupulozitet studiuesi per te verteten dhe respekt per te tjeret. Pas librit te tij Mashtrimi i madh, ky roman ofron te vertetat e luftes per liri te Kosoves nga nje pikeveshtrim tjeter, sa origjinal po aq edhe trondites.

*****

Autori Bedri Islami ka qenë kryetar i Lëvizjes Popullore të Kosovës gjatë kohës së Luftës

Gjenocidi serb i kryer në Kosovë po tregohet tashmë edhe përmes një libri të autorit Bardhyl Mahmuti të cilin e sjell Qendra Gjenocidi në Kosovë, plagë e hapur. “Eskadronët e Vdekjes-kronikë e një kasaphane”, është romani që sjell një të vërtetë mbi popullin shqiptar në Kosovë dhe krimet e regjimit kriminal serb.

Në përurimin e këtij libri në Prishtinë, autori i librit, Bardhyl Mahmuti nuk i fshehu dot emocionet derisa i përmendi ish-luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, të cilët po akuzohen nga prokuroria në Hagë.

“Fjalët, është gjithashtu e njohur ajo sintagma se fjalët nuk janë neutrale por në rrafshin politik nëse do të kishim pasur kapacitet t’i shtrydhnim në Kosovë fjalët do të kullonin gjak, fjalët do të kullonin lot, fjalët do të kullonin mund, dhe ky mund, këta lot, ky gjak sot e kësaj dite nuk na lë të qetë. Jakup Krasniqi, njëri ndër njerëzit më të ndershëm që ka Kosova sot është në Hagë, janë përmbysur gjërat për 23 vjet, në vend që Serbia të përgjigjet për gjenocid, shokët tanë janë në Hagë, lufta jonë është vu në bankë të akuzës. Unë me aq sa kam mundur kam nxjerr nga vetja një të vërtetë, falë jush”, ka thënë autori.

E shkrimtari Agim Vinca ka thënë se ky libër duhet të përkthehet edhe në gjuhën serbe e kroate.

Ai ka thënë se autori Bardhyl Mahmuti e ka ndjekur parimin e së vërtetës, ndërkohë që ka rrëfyer se librin fillimisht e kishte lexuar në verën e vitit të kaluar gjatë një pushimi në Strugë.

“Pasi e lexova librin e Bardhylit, siç thash në pushimin në Strugë, me të kthyer në Prishtina i bëra një mesazh të cilin po lexoj këtu: I dashur Bardhyl, e lexova librin nga faqja e parë deri tek e fundit, e ke zhveshur deri në palcë krimin serb mbi Kosovën dhe shqiptarët por edhe monstruozitetin e një regjimi kriminal që nuk e kursen as popullin e vet që vret e masakron kundërshtarët e tij politik edhe nga radhët e popullit të vet. Je njohës i shkëlqyer i mjediseve, rrethanave dhe mendësisë serbe dhe e ke gjetur mënyrën si ta paraqesësh atë, duke ia dhënë fjalën një gazetari profesionist dhe humanist serb nga qyteti i Kraljevës”, ka thënë Vinca.

Në promovimin e librit, publicisti dhe shkrimtari Adem Gashi ka thënë se Bardhyl Mahmuti e përshkruan në mënyrë tejet të veçantë karakterin e personazhit të librit.

“Në aspektin rrëfimor, Bardhyli më habitë me rrjedhshmëri e spontanitet, me kulturë, me gjetje t ë figurshme në krahasime nga më të rrallat, po flas këtu në për vijën e kompetencën e letrarit. Ai zotëron fenomenin që ne e quajmë fytyrëzim gjuhe, nga grimasa e deri të semantika e shqiptimit të fjalëve e zbulojmë karakterin e personazhit, pa pasur nevojë të na e thotë autori, veç përshkrimin që e bënë”, ka thënë ai.

Ndërsa publicistja Majlinda Sinani-Lilaj ka thënë se libri është i përshtatshëm për lexues të moshave të ndryshme.

“Gjuha korrekte, e saktë, e thjeshtë, e kuptueshme, e bën ‘Eskadronët e Vdekjes’ një libër të përshtatshëm për lexuesin e moshave të ndryshme. Ndërlidhja e rrëfimit, referencave kohore e rrethanore, prezenca dhe roli që bartin subjektet vulohen me pohimin e autorit në përmbyllej se ngjashmëria e përjetimeve me eceniatet e njerëzve të veçantë është bërë me qëllim. Ka disa breza që bashkërisht mund të identifikojnë vetën faqeve të këtij romani”, ka thënë ajo

Libri “Eskadronët e Vdekjes” me autor Bardhyl Mahmuti, është botuar nga qendra Gjenocidi në Kosovë-plagë e hapur.

“Këtu misioni i autorit, dhe misioni ynë si qendër për të treguar dhe përhapur të vërtetën janë bërë bashkë, ka rezultuar ky roman që sot keni në dorë në gjuhën shqipe e shumë shpejtë edhe lexuesit e huaj do ta kenë rastin ta lexojnë edhe në gjuhën angelze, sponjolle, turke, gjermane e franceze”, ka thënë Adnan Asllani nga kjo qendër.

Romani i autorit Bardhyl Mahmuti është i bazuar në ngjarje të vërteta dhe është botuar në shënim të ditës së gjenocidit në Kosovë, 15 janar 2021.

Promovimi i tij ka filluar tani sepse ishte shtyrë për shkak të situatës së krijuar me pandeminë Covid-19.

Pas Prishtinës, autori do të jetë i pranishëm edhe në promovimin e librit në Shkup, më 18 maj 2022, në hapësirat e Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve”.

Nga: Metush Bajrami
Oslo, 23.04.2022-Vepra “Eskadronët e vdekjes”, e autorit Bardhyl Mahmuti u promovua para dhjetra të pranishmëve në Oslo të Norvegjisë.

Autori i kësaj vepre shpalosi fakte të pakontestueshme të realitetit tonë tragjik, të përshkruara me mjeshtri të jashtëzakonshme.“Eskadronët e vdekjes” është një roman që duhet ta lexojë çdo person që ka përjetuar luftën në Kosovë, apo që dëshiron të mësojë se çka ka ndodhur në Kosovë gjatë zbatimit të gjenocidit ndaj shqiptarëve.U bashkëbisedua me autorin dhe u parashtruan shumë pyetje per veprimtarinë e tij kolosale para dhe pas luftës në Kosovë.Romani i financuar nga bashkatdhetarë të shumtë, tani është përkthyer edhe në disa gjuhë të tjera.Romani u bota nga Qendra GJENOCIDI NË KOSOVË – PLAGË E HAPUR.

Me këtë rast u propuzuan edhe dy anëtarë të rinjë që do të jenë përfaqësues të kësaj Qendre në Norvegji: z. Nufri Lekaj dhe z. Abit Hoxha.

Lulëzim ETEMAJ

Dëshirimi “lexim të këndshëm“, që i bëjmë ndokujt zakonisht kur i dhurojmë apo i japim ndonjë libër për lexim, shkon nganjëherë edhe përtej kufijve të mirësjelljes sonë!

Kjo është gjëja e parë që më është kujtuar posa i kam rënë në fund së lexuari romanit “Eskadronët e vdekjes”, të autorit Bardhyl Mahmuti. Botimi i tij është bërë nga Qendra “Gjenocidi në Kosovë- Plagë e Hapur”, në shënim të Ditës së Përkujtimit të Gjenocidit ndaj Shqiptarëve në Kosovë, 15 janar 2021.

Më duhet ta them që në fillim: nuk është aspak i lehtë leximi, anipse i letrarizuar, i krimeve gjenocidare të Serbisë. Përmes letrarizimit, që u është bërë nga ana e autorit, ndryshon forma e rrëfimit dhe dëshmimit të tyre, por jo edhe përmbajtja substanciale. Prandaj gjatë gjithë leximit jam shoqëruar edhe nga nervat e ngritura.

“Eskadronët e vdekjes” përmbush të gjitha kriteret e një romani të mirëfilltë historik. Ngjarjet, vendet, njerëzit, rrethanat autentike dhe konkrete historike, si kriter bazë për romanet e tilla, janë gërshetuar natyrshëm në funksion të krijimit të rrëfimit letrar. Përmes letrarizimit të krimeve të kryera nga forcat serbe, autori ia ka dalur me sukses t‘u ngris një monument tërheqës letrar viktimave shqiptare të gjenocidit, por edhe të gjithë kundërshtarëve të tij, shqiptarë dhe serbë, sado të paktë në numër të kenë qenë këta të fundit.

Dy personazhet qendrore të romanit janë gazetarë. Njëri serb, Mifi F. (Mirosllav Filipoviq), gazetar i gazetës “Danas” të Beogradit, dhe, tjetri, shqiptar i Kosovës, gazetar i gazetës së studentëve të Universitetit të Prishtinës, “bota e re”, Sadik Zeqiri.

Ndërsa rol të rëndësishëm në begatimin e gjithë imazhit luajnë përmes rrëfimeve të tyre tronditëse Vllaznimi dhe Nexhi, dy pengje tjera shqiptare të luftës.

Ata të përbashkët e kanë edhe burgun, përfshirë edhe kthinën, pastaj torturën, fizike dhe psiqike, vuajtjen, ankthin, pasigurinë. Përderisa Mirosllav Filipoviq, krahas Sllavko Quruvijës së likuiduar më 11 prill 1999 përmes atentatit, ishte njëri nga intelektualët e rrallë serbë, të angazhuar publikisht kundër krimeve serbe, Sadik Zeqiri ishte njëri nga 2200 pengjet shqiptare të luftës, të degdisur nëpër burgjet ferr të Serbisë. Për më tepër, ai ishte edhe pjesëtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Faktet mbi krimet serbe që ata sjellin në libër, qoftë përmes dialogjeve, edhe me njëri- tjetrin, apo formave tjera të rrëfimit, argumentojnë bindshëm kryerjen e gjenocidit mbi shqiptarë nga ana e Serbisë mbi bazën e planit të hartuar strategjik ushtarak “Patkoi”.

Bashkë, në kuptimin e të qenurit gjallë, ata ia arrijnë ta presin rënien dhe burgosjen e hartuesit dhe urdhërdhënësit të kryerjes së gjenocidit në Kosovë, Sllobodan Millosheviq, si dhe krerëve të ushtrisë dhe policisë serbe.

Përdorimi i herëpashershëm nga ana e autorit i thënieve të urta popullore, leksiku i pasur, i përzgjedhur me shije dhe saktësi nga fusha e gazetarisë, sigurisë, zbulimit, kundërzbulimit, burgut dhe të burgosurve, shëndetësisë, drejtësisë, filozofisë, në funksion të ndërtimit të rrëfimit, ia shton romanit vlerën letrare.

Ato i japin dramaticitet rrëfimit dhe e mbajnë zgjuar kureshtjen e lexuesit për të mësuar rrjedhën e vazhdueshme të situatave që kronikisht zhvillohen në roman.

Ndërkaq sarkazma dhe ironia e lehtë, të përdorura shpesh në llogari të vetë viktimave të dhunës serbe, Mirosllav Filipoviq e Sadik Zeqiri, por edhe të pengjeve të tjera shqiptare të luftës, me emra dhe mbiemra real, të mbyllur nëpër burgje, krahas pasurimit të vlerave letrare, shtensionon edhe gjendjen emocionale të ngarkuar të lexuesit, të shfaqur si pasojë e skenave me përmbajtje të rënda të krimit.

Romani “Eskadronët e vdekjes”, krahas dritëhedhjes mbi krimet gjenocidare serbe ndaj shqiptarëve në Kosovë, lexuesit ia nxitë të menduarit dhe qasjen kritike konstruktive ndaj së kaluarës.

I ndihmon për të mos e harruar atë si dhe në angazhimin qytetar për drejtësi ndaj viktimave, për njohjen ndërkombëtare të gjenocidit dhe dënimin e kriminelëve dhe shtetit serb, si hartues dhe zbatues të tij

AKUZË PUBLIKE:

Nazizmi hitlerian përdori GAZIN SI ARMË për të kryer gjenocidin kundër popullit hebre, ndërkaq nazizmi putinian përdor GAZIN RUS SI MJET për të përsosur armatimin me të cilin është duke kryer gjenocidin kundër popullit ukrainas. Duke i dhënë qindra milion euro në ditë makinerisë luftarake të Vlladimir Putinit, Europa është bërë pjesë e gjenocidit kundër popullit ukrainasËshtë momenti i fundit të ndërpritet financimi i makinerisë gjenocidare ruse!