Romakët ishin mjeshtra të ndërtimit. Shumë prej veprave të tyre, nga Panteoni dhe Koloseunë Romë, tek Pont du Gard në Galinë Jugore (Francën e sotme) dhe ujësjellësi po aq mbresëlënës i Segovias, në Spanjë, i kanë rezistuar shekujve.

Dëmet e shkaktuara ndërtimeve të tyre, kanë ndodhur më shpesh si rezultat i grabitjes së gurit sesa i dështimeve strukturore. Ndërkohë shekujve i ka mbijetuar edhe vepra romake e një lloji tjetër. “De Architectura” është një seri me dhjetë libra nga Markus Vitruvius Polio, inxhinier dhe arkitekt i shekullit I Para Krishtit, për të cilin shumë studiues besojnë se ka punuar me JulÇezarin në disa nga fushatat e tij ushtarake.

Këto vëllime përfshijnë këshilla të ndryshme që synojnë të sigurojnë që ndërtesat “të mos shemben për një kohë të gjatë”. Një nga arsyet për suksesin e inxhinierëve romakë ishte betoni. (Çatia e Panteonit është kupola më e madhe prej betoni pa kolona mbështetëse në botë).

Dihet që betoni romak dihet i sfidon shekujt pa humbur shumë nga qëndrueshmëria e tij. Në fakt, me kalimin e moshës ai mund të bëhet edhe më e fortë. Se si ndodhi kjo gjë po zbulohet vetëm tani. Një pjesë e shpjegimit, ka të bëjë me shkëmbinjtë vullkanikë të zonave të tilla si Kodrat Alban, në juglindje të Romës dhe Pocuoli, pranë Napolit.

Këto siguruan përbërës të rëndësishëm. Siç e përshkruan vetë Vitruviusi, çimentoja që përdorën romakët për të lidhur agregatet e betonit, ishte një përzierje gëlqereje dhe hirit vullkanik. Disa studime të kohëve të fundit kanë treguar se hiri jo vetëm që ka kontribuar në forcën dhe qëndrueshmërinë e betonit, por e ka forcuar kohezionin midis grimcave të agregatit pas tharjes së përzierjes.

Kjo ndodhi kur uji depërtoi në të, duke tretur disa nga mineralet vullkanike dhe duke krijuar hidrate aluminosilikati të kalciumit, materiali kryesor lidhës i betonit. Kjo gjë e ngadalësoi përhapjen e të çarave mikroskopike. Për më tepër, disa mure të çara tregonin mbushje me këtë lëndë, një tregues ky se betoni romak zotëronte një fuqi të caktuar vetë-riparuese.

Në një nga këto studime, të botuar në vitin 2021, një ekip i udhëhequr nga Mari Xhekson e Universitetit të Jutah dhe Admir Maziç i Institutit të Teknologjisë në Masaçusets (MIT)përshkroi strukturën e llaçit (një formë e imët e betonit) të një muri me tulla në varrin e Sesilia Metela, e cila ndodhe pranë Rrugës Apiane midis Romës dhe Kodrave Alban Pjesërisht për shkak të muraturës së saj të fortë (aq të fortë saqë u ripërdor si streha e një kështjelle gjatë Mesjetës), kjo ndërtesë është një nga monumentet më të ruajtura që e zbukuron atë autostradë antike romake. Studiuesit studiuan se si leuciti, një mineral vullkanik i pasur me kalium, shpërndahej në ujë dhe rikonfiguronte lidhjet kimike midis çimentos dhe agregateve, duke i forcuar ndërfaqet midis tyre dhe duke e bërë më elastike të gjithë strukturën.

Megjithatë, kjo është vetëm një pjesë e historisë. Gëlqerja, përbërësi tjetër i çimentos romake, ka pasur gjithashtu një rol në forcimin e betonit pas murimit. Në këtë përfundim mbërrin një studim tjetër nga dr.Maziç dhe një grup kolegësh, i cili sapo është botuar në “ScienceAdvances”.

Këtë herë studiuesit morën mostra nga një mur i qytetit në Privernum, një sit arkeologjik në juglindje të Romës. Ato datojnë nga shekulli II Para Krishtit. Ekspertët zbuluan se në këtë rast ishte kryesisht gëlqerja, ajo që kishte shkaktuar mbylljen e çarjeve dhe plasaritjeve, duke riparuar kësisoj dëmtimet që mund të kishin shkaktuar.

Në këtë rast gëlqerja nuk ishte pluhuri i pastër i bardhë i përshkruar nga Vitruviusi. Përkundrazi, ishin grumbuj e grimcave me diametër 1 milimetër ose më shumë, që nuk ishin tretur kur po përgatitej betoni. Grumbullime të tilla gjenden shpesh tek betoni romak.

Roli i tyre duket se ka qenë si një rezervuar i karbonatit të kalciumit për proceset e vetë-riparimit, duke lejuar që ai material të tretej përmes depërtimit të ujit të futur nga të çarat evogla dhe që më pas të ri-hidhet në ato çarje për t’i mbyllur ato. Për më tepër, shpërndarja dhe forma e grumbujve sugjerojnë se gëlqerja iu shtua përzierjes si gëlqere bruto dhe jo siç është e zakonshme sot, gëlqere e shuar (e hidratuar).

Kjo nënkupton se betoni romak prodhohej, të paktën pjesërisht, nga një përzierje nëtemperaturën mbi 80°C. Sot, betoni përzihet kryesisht i ftohtë. Përzierja e nxehtë ka disavantazhin se betoni mund të zgjerohet. Nga ana tjetër, kjo praktika lejon një riparim më të shpejtë.

Ndoshta kjo është arsyeja pse inxhinierët romakë e preferuan atë qasje. Por ajo ofron leksione edhe për ndërtuesit e sotëm, sesi të zhvillojnë receta për një beton më të qëndrueshëm dhe vetë-riparues. Rritja e jetëgjatësisë së betonit do të nënkuptonte më pak riparime dhe rikonstruksione të nevojshme, duke ndihmuar për një jetëgjatësi më të madh të godinave. Kush e di? Disa prej tyre madje mund të zgjasin më shumë se sa Panteoni dhe Koloseu.

Një portret nga Pablo Pikaso i vajzës së tij, Maya është shitur në një ankand për më shumë se 21,6 milionë dollarë.

I titulluar ”Fillette au bateau”, ky portret u pikturua nga Pikaso në vitin 1938, kur ajo ishte vetëm dy vjeçe e gjysmë.

E mbushur me ngjyra dhe energji të bollshme, portreti u krijua pak pasi Pikaso kishte përfunduar ”Guernikën” e tij monumentale dhe përmbledh lumturinë që Maya solli në jetën e tij gjatë këtyre viteve sfiduese.

Vepra të tjera të shitura në këtë ankand ishin ato të Gerhard Richter, Lucian Freud, Edvard Munch dhe Wassily Kandinsky.

Kryevepra e Kandinskit e vitit 1910 ”Murnau mit Kirche II” u shit për rreth 44 milionë dollarë duke vendosur një rekord të ri ankandi për artistin rus.

Piktura katër metra e gjatë e Munch “Dance on the Beach” (”The Reinhardt Frieze”) u shit për rreth 18 milionë dollarë duke e vendosur atë në mesin e dhjetë çmimeve më të mira të arritura ndonjëherë për artistin në ankand.

Burri qe shihni ne foto u transferua me pune ne Afrike dhe duke u kfthyer per ne shtepi rugës e gjeti nje vajze qe ishte ne castet e fundit te jetes. Ai e mori me vete dhe e biresoi.

Ndryshimi i vajzes pas 3 vitesh.

Këto 5 “fakte” historike janë të famshme dhe të ditura thuajse nga kushdo…vetëm se shumë i dinë ato gabim.

1 – Kristofor Kolombi

Ju e keni dëgjuar me siguri historinë se: Në vitin 1492, Kristofor Kolombi lundroi oqeanin blu dhe vërtetoi se bota ishte e rrumbullakët. Vetëm se ka një problem: Nuk është aspak e saktë.

Mos u shqetësoni, Toka nuk është e sheshtë. Vetëm se … askush në kohën e Kolombit nuk mendonte se ishte e tillë.

Shumica e njerëzve të arsimuar e dinin që Toka ishte e rrumbullakët që nga shekulli i 3-të. Historia e “zbulimit” të Kolombit që u mësua nga shumë prej nesh nuk u shkrua deri në vitin 1828, plot 336 vite pas udhëtimit të tij.

Burimi i tij: Një tregim i autorit Washington Irving.

Por ky nuk është i vetmi keqkuptim historik rreth Kolombit që ne e kemi marrë si fakt.

Kristofor Kolombi zbuloi Amerikën
Bota e Re ishte e re për Kolombin, por ajo mund të ishte zbuluar më parë nga misionari i lashtë norvegjez, Leif Erickson (dmth, “djali i Erikut”, babai i tij ishte Eriku i Kuq).

Historianët përgjithësisht pajtohen se Leif Erickson zbarkoi për herë të parë në brigjet kanadeze pothuajse 500 vjet përpara se Kolombi të arrinte në Bahamas. Erickson u konvertua në i krishterë nga mbreti Olaf I në atë që tani është Norvegjia.

Ai u nis si një eksplorues dhe tregtar, por edhe për të ungjillizuar kombet e pashpëtuara. Duke u përpjekur të arrinte në Groenlandë, ai lundroi jashtë kursit dhe zbarkoi në Helluland, Markland, të cilin e quajti Vinland (Nova Scotia e sotme).

Ai kaloi një ose dy stinë në Amerikën e Veriut përpara se të kthehej në Groenlandë, ku më vonë u ngjit në fron. Të tjerë mund t’i kenë paraprirë Kolombit dhe madje edhe Erickson-it.

2 – Mizoria e Marie Antoinette 

Nuk ka asnjë provë që Marie Antoinette ka thënë ndonjëherë “Epo, lërini të hanë tortë.” Shprehja e vërtetë në fakt ishte: “Lërini të hanë briosh” por as këtë se ka thënë ajo.

Besimi në arrogancën dhe marrëzinë e monarkëve francezë pak para se ata të zhdukeshin nga revolucioni historik, përmblidhet në idenë se mbretëresha Marie Antoinette, kur dëgjoi se njerëzit po vdisnin nga uria, tha se ata duhet të hanin tortë. Por kjo nuk është e vërtetë.

Sa për udhëheqësit e tjerë legjendarë francezë, Napoleoni në fakt nuk ishte edhe aq i shkurtër sa e ka bërë historia. Në fakt ai ka qenë rreth 1.68.

Gjenerali kishte një gjatësi mesatare për atë kohë… dhe stereotipet për shtatin e tij të shkurtër u përhapën nga propaganda britanike e asaj kohe.

3 – Jezusi lindi më 25 dhjetor

Solstici dimëror festohej nga romakët nga data 17 deri më 25 dhjetor. Ky festival vjetor përfshinte dhënien e dhuratave, kohën e shpenzuar me familjen dhe argëtimin.

Kur perandori Kostandin u konvertua në i krishterë në fillim të shekullit të 4-të, data tradicionale e festës romake u përvetësua nga kisha e krishterë si një festë paralele për të festuar lindjen e Jezusit.

Pashka ishte tashmë një festë, kështu që duhej një festë për të festuar datën e lindjes së Jezusit. Më vonë, festa e Shën Nikollës u asimilua në festime, pasi Shën Nikolla shpërndau dhuratat e famshme më 25 dhjetor.

Por nuk ka të dhëna që sugjerojnë se Jezusi ka lindur në të vërtetë në atë ditë ose ekuivalenti i saj në kalendarin hebre. Nuk ka unanimitet për datën zyrtare, por shumë studiues besojnë se Jezusi historik ka lindur midis viteve 6 dhe 3 para Krishtit, ndoshta disa kohë midis pranverës dhe vjeshtës ashtu siç shpjegohet dhe në Bibël, si një kohë e ngrohtë dhe me diell.

4 – Albert Einstein ishte i dobët në matematikë

Ironia e këtij miti është pretendimi nga të njëjtët persona se fizikanti legjendar Albert Einstein e paskërka falsifikuar Teorinë Revolucionare të Relativitetit.

Ndërsa ai ishte një student i varfër që nuk arriti të ndiqte lëndët që nuk i interesonin, Ajnshtajni shkëlqeu në matematikë dhe aplikimet e saj në fizikë.

5 – Piramidat u ndërtuan nga skllevërit

Skllevërit nuk i ndërtuan piramidat e Egjiptit.

Historiani i lashtë grek Herodoti i përshkroi dikur ndërtuesit e piramidave si skllevër, duke përhapur atë që u bë një mit global. Punëtorët kanë të ngjarë të ishin njerëz të varfër, por ata ishin të respektuar – theksojnë arkeologët që gjetën varret e tyre përreth apo edhe brenda piramidave. Nuk ka asnjë mënyrë që një skllav të respektohej aq sa për të merituar një varrim të këtij stili.

Një mit tjetër në lidhje me piramidat është se ato nuk kanë ndryshuar që nga ndërtimi i tyre.

Fillimisht ama piramidat e mëdha ishin të mbuluara me gur gëlqeror të bardhë të veshur me ar – një shtresë e jashtme që tashmë është zhdukur qoftë si pasojë e kushteve atmosferike qoftë si pasojë e kusarëve dhe piratëve të thesareve!

Miqësitë janë një dukuri shumë e rëndësishme, por edhe komplekse njëkohësisht. Ato na ofrojnë një burim kënaqësie të jashtëzakonshme. Por nganjëherë, kur ballafaqohemi me fundin e një miqësie, kjo gjë na shkakton një dhimbje shumë të madhe.

Në një studim e ri të botuar në “Evolutionary Behavioral Sciences”, studiuesit realizuanintervista 40 minutëshe gjysmë të strukturuara me 20 pjesëmarrës (të një moshe mesatare 35 vjeç) në një laborator universitar. Në total u kryen 2 studime, që synonin të kuptonin pse njerëzit i japin fund miqësive të tyre.

Studimi i parë përbëhej nga intervista të gjata të kryera nga studiuesit. Sapo përfundonte çdo intervistë, kryhej një sondazh i hapur mbi këtë çështje, duke kërkuar nga të njëjtët pjesëmarrës, që të rendisnin sërish sa më shumë arsye se pse merr fund një miqësi, me qëllim konfirmimin e mëtejshëm të përgjigjeve pa një studiues të pranishëm, dhe sikletin që mund të ketë sjellë kjo gjë. U zbuluan 55 arsyet e mëposhtme, të strukturuara në 4 kategori të mëdha.

Egoizmi

Miku im nuk më respekton.

Ai sheh vetëm interesin e tij.

Miku im është me dy fytyra.

Ka mungesë besimi tek unë.

Ai nuk tregon mirëkuptim.

Mendoj se përfiton nga unë.

Miku nuk është i sinqertë.

Ai nuk më mbështet.

Kuptova që është i kënaqur me dështimet e mia, dhe zilepset nga sukseset e mia.

Miku im nuk interesohet për mua.

Ka një sjellje poshtëruese ndaj meje.

Është mosmirënjohës.

E tradhtoi besimin tim.

Miku im vetëm merr nga unë,pa dhënë asgjë në këmbim.

Nuk kërkon një miqësi të vërtetë.

Nuk më mbështeti në kohë të vështira.

Ai është i pakujdesshëm.

Ka një sjellje fyese ndaj meje.

Ka një mungesë reciprociteti.

Unë s’mund të mbështetem tek ai

Ne nuk ia kalojmë mirë kur jemi bashkë.

Ai është manipulues.

Nuk përpiqet që ta kultivojë miqësinë tonë.

Është arrogant.

Është shumë paragjykues.

Ndjej se më shtyp vullnetin.

Ai është xheloz për mua.

Ka një karakter të keq.

Më sheh si rival.

Nuk është njeri i sakrificës.

Është shumë egoist.

Nxjerr më të keqen tek unë.

Nuk i njeh arritjet e mia.

Ai më merr gjithmonë si të mirëqenë.

Mes nesh mungon komunikimi.

Nuk i pranon zgjedhjet e mia.

Nuk ka vlera morale.

Ne grindemi shumë shpesh.

Mungesa e ndërveprimit të shpeshtë

I humbëm lidhjet tona për shkak të jetës së përditshme.

Jetojmë shumë larg njëri -tjetrit.

Nuk kam kohë të mjaftueshme për ta mbajtur këtë miqësi.

Ne nuk kemi interesa të përbashkëta.

Kemi prioritete të ndryshme në jetë.

Karakteret tona janë të papajtueshme.

Mes nesh kishte disa keqkuptime.

Përfshirja në një lidhje romantike

Miku im tregoi një interes romantik për partnerin/en.

Nisi të shfaqë një interes romantik ndaj meje.

Ishte i përfshirë në një raport dashuror me dikë që më interesonte mua.

Perceptimet e miqve dhe familjes

Familja ime nuk e pëlqen atë.

Partneri im nuk e pëlqen atë.

Miqtë e mi nuk e pëlqejnë.

Ai është i varur nga substancat narkotike.

Ka një sjellje të paqëndrueshme.

Ka një higjienë personale të dobët.

Më nxit drejt gjërave, që nuk janë të mira për mua.

Një studim pasues i kryer mbi 557 pjesëmarrës (me një moshë mesatare 31.6 vjeç për gratë dhe 34.8 vjeç për burrat), u kërkoi pjesëmarrësve që të vlerësojnë mundësinë e secilës prej 55 arsyeve pse ata mund t’i jepnin fund një miqësie.

Faktorët më domethënës në dhënien fund të një miqësie u zbuluan se ishte në përgjithësiegoizimi, dhe se ata kishin më shumë të ngjarë t’i jepnin fund miqësisë, ata që shihnin vetëm interesat e tyre, që nuk ishin përkrahës të mikut, që ishin të pandershëm, dhe që vetëm po merrnin pa dhënë.

Së dyti, pjesëmarrësit u shprehën se do t’i jepnin fund një miqësie të bazuar tek distanca, për shkak të mungesës së kohës dhe interesave të përbashkëta. Gratë kishin më shumë gjasa sesaburrat të tregonin si arsye egoizmin, apo rastet kur miku/mikesha nuk ishte përkrahës, apo ishte manipulues, apo kur një mike të tregonte një interes romantik apo ishte përfshirë romantikisht me dikë që pëlqenin ato vetë, duke sjellë edhe fundin e një miqësie. Anasjelltas, burrat kishin më shumë të ngjarë sesa gratë, që të tregonin distancën fizike si një arsye për të ndërprerë një miqësi.

Ekscentrik, ironik, një gjeni me anët e tij të errëta, Alfred Hiçkok lindi në Ist End të Londrës më 13 gusht 1899. I famshëm për sukseset e tij, por mbi të gjitha për çuarjen në Hollivud tëhumorit të zi anglez, Hiçkok diti t’i shfrytëzojë si duhet frikën, si një nga emocionet kryesore të njeriut, dhe misterin që e intrigon vazhdimisht specien tonë.

“Unë jam një tip i ndrojtur dhe jo shumë i shoqërueshëm. Dhe për t’u çlodhur bëj filma”-thoshte ai. Hiçkok realizoi rreth 50 filma, gati që të gjitha pjesë e historisë së historisë sëkinemasë me aktorë si Keri Grant, Xhejms Stjuart, Grejs Kelli dhe Kim Novak. I dashur nga publiku dhe i përbuzur nga kritika, Alfred Hiçkok nuk fitoi asnjëherë Çmimin Oscar, deri në vitin 1968 kur iu dha Çmimi Irving G.Thalberg për meritat e tij artistike.

U shfaq si figurant në disa nga filmat e tij

Një pjesë e famës së Hiçkok erdhi për shkak të paraqitjeve plot humor që bëri në 39 nga filmat e tij. Zakonisht ai shfaqej në sfond si një kalimtar në rrugë. Episodet e tij u bënë aq të njohura, saqë producentët zgjodhën t’i vendosnin në fillim të filmit për të shmangur shpërqendrimin e audiencës.

Një nga filmat më të paharrueshëm është “Lifeboat” (1944), ku ngjarjet zhvillohet tërësisht në një barkë të vogël buzë deti. Edhe këtu, Hiçkok trupmadh mund të shihet në fotot “para”dhe “pas” të një reklame në gazetë për një produkt për rënien në peshë të quajtur “ReducoObesity Slayer”.

Bashkëshortja ishte bashkëpunëtorja e tij më e besuar

Punoi me shumë nga aktorët më të talentuar të Hollivudit, por këshilltarja më e besuar e Hiçkok ishte gruaja e tij Alma Revil. Të dy u martuan në vitin 1926, kur punonin bashku në Londër. Më vonë, Revil punoi si skenariste, montazhere dhe asistent regjisor në disa filma të Hiçkok.

Ndërsa karriera e Alfred përparonte, Revil mbeti në prapaskenë, pavarësisht se kishte një rol vendimtar deri në vitet 1960. Thuhet se ishte ajo që zgjodhi kolonën zanore tashmë të famshme të Bernard Herrman, për skenën e dushit në filmin e famshëm “Psycho”.

Bashkëpunoi me artistë dhe shkrimtarë të njohur

Hiçkok bashkëpunoi me aktorë legjendarë të Hollivudit si Keri Grant, Ingrid Bergman dhe Xhimi Stjuart, por ka bashkëpunuar edhe me talente jashtë botës së kinemasë. Regjisori punësoi njerëz si Doroti Parker, Rejmond Çendler, Tornton Uajlder dhe Xhon Shteinbek, për t’i dhënë ritmin e duhur skenarëve të tij.

Madje ai u përpoq të bindte Ernest Heminguej dhe Vladimir Nabokov që të shkruanin për të. Për realizimin e filmin “I’ll Save You” të vitit 1945, Hiçkok angazhoi artistin surrealist Salvador Dali në ndërtimin e sekuencave komplekse të ëndrrave.

Luftoi kundër censurës së Hollivudit

Hiçkok e kaloi një pjesë të madhe të karrierës së tij në përpjekje për të kapërcyer kufizimet e Kodit Hejs, pra udhëzimet që rregullonin përmbajtjen e filmave të Hollivudit. Gjatë realizimit të “Psycho”, ai dërgoi qëllimisht në zyrat e censurës disa skena me dhunë dhe nudo, për t’ishpërqendruar ata nga disa detaje të vogla që regjisori nuk dëshironte t’ua bënte të ditura. Po ashtu, ai i bindi zyrtarët se një skenë e xhiruar në banjo – i ndaluar prej kohësh nga kufizimet e Kodit Hejs – ishte vendimtar për komplotin e filmit.

Ai ishte shakator i madh

Hiçkok i pëlqente t’i punonte vazhdimisht rrengje aktorëve dhe bashkëpunëtorëve të tij. Gjatë xhirimeve të filmit “Klubi i 39” (1935), ai la të prangosur për orë të tëra 2 aktorët kryesorë, Robert Donat dhe Medlin Karroll, duke u shtirur sikur i kishte humbur çelësat e prangave.

Një herë tjetër ai vuri bast me një anëtar të stafit të tij. Nëse ai do të punonte gjithë natën me telekamerën, do t’i paguante pagën e një jave. Burri pranoi dhe Hiçkok i ofroi një gotë uiski para se të largohej. Por burri nuk e dinte që pijet ishin të mbushura me laksativë. / bota.al

Një shkencëtar dhe një burrë jashtë suazës, i njohur për karakterin lozonjar, kuriozitetin e fortë dhe eklektizmin e tij. Një personazh, që në fund të shekullit të 19-të, sfidoi konceptin e “unitetit”, të materies dhe të vetë botës. Nobelisti na la trashëgim një vizion të shformuar të realitetit

Albert Ajnshtajni nuk ishte i kënaqur të ishte një shkencëtar i shkëlqyer, ai ishte “njeriu i shekullit XX” – simbol i inteligjencës. Shkencëtari dhe filozofi i mirënjohur na ka lënë jo vetëm matematikën dhe shkencën, por edhe mësime për jetën. Pa dyshim që ai mbetet një nga mendimtarët më të mëdhenj të të gjitha kohërave, i lindur më 14 mars 1879 dhe vdiq më 18 prill 1955. Ajnshtajni qe një revolucionar në fushën e fizikës dhe filozofisë, ai arriti të interpretonte realitetin në një mënyrë të paprecedentë, gjetja e formulës së famshme të relativitetit.

Një shkencëtar dhe një burrë jashtë suazës, i njohur për karakterin lozonjar, kuriozitetin e fortë dhe eklektizmin e tij. Një personazh, që në fund të shekullit të 19-të, sfidoi konceptin e “unitetit”, të materies dhe të vetë botës. Nobelisti na la trashëgim një vizion të shformuar të realitetit. Fitues i çmimit “Nobel” në fizikë në vitin 1921, ai hodhi themelet e mekanikës kuantike dhe fizikës moderne. Përveçse një shkencëtar i madh, ai ishte edhe një filozof i madh.

USHQENI GJITHMONË KURIOZITETIN. “Unë nuk kam talent të veçantë, thjesht jam tmerrësisht kureshtar”, – shprehet ai. Kurioziteti ka spikatur gjithnjë tek ai. Gjithmonë ka “ngritur tërthore”, është rrekur të shkojë më tej. Ajnshtajni kapërceu kufijtë, kapërceu pengesat e fizikës klasike dhe, falë kureshtjes së tij, përmbysi vizionin që ne kishim për botën.

RËNDËSIA E IMAGJINATËS. “Imagjinata është më e rëndësishme se njohuria. Njohuria është e kufizuar, imagjinata përqafon botën, duke stimuluar përparimin, duke gjeneruar evolucionin”. Kreativiteti është i pranishëm edhe në shkencë. Pra, nëse shkenca përfaqëson “dijen”, formula, studimi, imagjinata dhe kreativiteti janë provat shtesë. Sikur ta lejonte imagjinata, si për shkencëtarin, të shihnim me ngjyra. Duke parë me ngjyra, mund të shihni një botë të re, përparim, evolucion.

GABIMI, ËSHTË MËSIMI MË I MADH. “Nuk keni gabuar kurrë, nëse nuk keni provuar diçka të re”. Edhe Ajnshtajni ka gabuar, edhe ai bëri gabime. Një nga mësimet më të forta të jetës që mund të nxjerrim prej tij, është rëndësia e gabimit: mënyra e vetme dhe e parë për të mësuar më shumë. Nga një gabim, ne jemi në gjendje të fillojmë përsëri më të vetëdijshëm.

BËHUNI NJERËZ ME VLERË. “Mos u mundoni të bëheni një burrë i suksesshëm, por një njeri me vlerë”. Thuhet se mes suksesit dhe vlerës qëndron një det i tërë. Fama, njohja, suksesi nuk janë asgjë para një njeriu me vlerë. Një njeri që di ta bëjë mirë punën e tij, që di të bëjë përparim, që di vërtet të kontribuojë në ndryshim, kjo është vlera. Të dish të bësh ndryshimin me kontributin tënd.

PARULLA: KËMBËNGULJE. Mos u trembni ose mos u frenoni nga pengesat dhe dështimet e jetës: gjithçka është pjesë e garës, por nëse keni këmbënguljen për t’u rikthyer në garë, herët a vonë do të arrini në vijën e finishit. Një hap i rëndësishëm është këmbëngulja. “Është e gjitha, pjesë e garës”, – thotë Ajnshtajni. Sepse rruga drejt zbulimit, deri në vijën e finishit, përbëhet nga pengesa, “gjunjëzime”, vështirësi dhe, natyrisht, rinisje. Të dish sesi të fillosh sërish është tashmë, një fitore e madhe. Përherë…

Sot bëhen 133 nga lindja e diktatorit më famëkeq në histori Adolf Hitler.

Pjesë e imazhit të tij ishin edhe mustaqet, por ato nuk ishin gjithmonë ashtu si duken Gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai kishte mustaqe të plota.

Por gjatë sulmeve me gaz, Hitleri nuk mund të hiqte maskën e tij të frymëmarrjes nga fytyra e tij për shkak të mustaqeve, kështu ai pothuajse vdiq për shkak të pranisë së gazit.

Si rezultat, mbikëqyrësit e Hitlerit urdhëruan atë të hiqte mustaqet e tij, për të lehtësuar veshjen e maskave të gazit.  

Pallati “Albania” është  qiellgërvishtësja e  parë në Beograd, i ndërtuar në vitin 1939. Ndërtesa ka qenë dikur më e larta në Beograd dhe e dyta në Evropën Juglindore.

Një pjesë e Pallatit “Albania”, pra 381 metra katrorë, e vlerësuar në 3.88 milionë euro është ofruar në shitje. Mediat serbe shkruajnë se duke qenë se ndërtesa është e bankës së falimentuar të Beogradit, kjo ndikon në shitje.

Administratori i falimentimit Mijo Stanarçeviç shpjegon se bëhet fjalë për një shitje në gjysëm çmimi që është shumë tërheqëse për blerësit potencial.“Quhej Mihal dhe erdhi nga Shqipëria”, fotoja e Kafe Albania, e ndërtuar që në 1840 në Beograd

Palace Albania në Beograd është ndërtuar në një vend ku ka ekzistuar për një kohë të gjatë Cafe Albania. Në fotot e bëra shumë para vitit 1914 mund të shohim kafenenë që quhen me këtë emër. Ajo është ndërtuar rreth vitit 1840. Një nga pronarët ishte një burrë i quajtur Mihal që thirrej me nofkën “Shqiptari” dhe ishte një tregtar i shpërngulur në Beograd nga Shqipëria.

Përktheu dhe përshtati Adnan Aliti

-Grupi i kompanisë pas metodës së re të ndërtimit të shtëpisës thotë se mund të jetë hapi i parë në rrugën drejt shumë shtëpive të tjera të printuara 3D.

Nuk duket shumë e madhe, afërsisht 37 metra katrorë dhe modeste e ndërtuar në terrenin e thertores në Holstebro (Danimarkë), por në fakt është një risi mjaft e madhe, pothuajse e bujshme, që tashmë është gati për t’u shfaqur.

Ka vetëm disa shtëpi të printuara në 3D në mbarë botën – dhe pikërisht shtëpia në zemër të Holstebros është e para e llojit të saj, e ndërtuar me beton danez dhe materiale ndërtimore zhavor dhe gurë nga lokaliteti ku gjindet.

-Unë e kam prezzentuar shtëpinë njerëzëzve këtu përreth dhe në SHBA dhe Singapor. Interesimi ka qenë jashtëzakonisht i madhë për të parë këtë shtëpi, thotë Mikkel Brich, drejtor i 3DCP Group, i cili qëndron pas ndërtimit të shtëpisë dhe tutje shpjegon metodën e tyre unike:

-Ne kemi qëndruar këtu në kantier dhe madje kemi përzier përzierjen e betonit me rërë vendase, gur lokal dhe çimento vendase. Kjo do të thotë se shtëpia e printuar me printer 3D ne mund të kushtojëi rreth dhjetë herë më lirë se sa ndërtimi i një shtëpie me metoda tradicionale.

-Sigurisht, betoni që përdorim nuk është më i qëndrueshëmi në të gjithë botën, por është me rëndësi mënyrën se si e përdorim atë që është vërtet e qëndrueshme. Printeri nxjerr vetëm sasinë e betonit që na nevojitet , shpjegon inxhinieri i ndërtimit në 3DPC Group Hasan Alsofi.

Ndërtim me kokë dhe jo me duar
Ndërtimi nuk ka qenë pa sfida. Hapat e parë u hodhën në fillim të pushimeve verore të vitit të kaluar dhe vetëm tani prototipi është gati për t’u ekspozuar.

-Ndoshta është 100 herë më e rëndë. Katër-pesë javët e para i kaluam vetëm duke u njohur me makinerinë dhe përzierjen e betonit, thotë drejtori duke shtuar se, para se të gjenin konsistencën e duhur të përzierjes duhej të vinte një specialist nga Zvicra për të na ndihmuar.

Duhet të ndërtojmë me kokë dhe jo me duar. Është e trishtueshme të shohësh muratorët dhe marangozët që konsumohen në moshë të hershme nga ngritjet e peshave të rënda në ndërtim, dhe një robot si një printer 3D në të ardhëmen mund ta eleminoj k’te problem.

Por Mikkel Brich beson se ndërtimi i shtëpive të printuara në 3D në të ardhëman mund të jetë atraktiv dhe efikas.

-Kur gjithçka do të funksionoj, nuk do të kemi nevojë të jemi më shumë se tre persona në një kantier. Dhe në të vërtetë do të jenë vetëm tre njerëz që do ta kontrollojnë robotin duke ndërtuar një shtëpi. Pra, kur të arrijmë në fazën ku procesi do të jetë plotësisht digjital dhe e automatizuar, ndërtimi do të bëhet shumë shpejt, shpjegon ai dhe vlerëson se tani ata mund të përgjysmojnë kohëzgjatjen e procesit të ndërtimit të një shtëpie.

Janë hapat e para në kët drejtim, por ne sot nuk jemi më të lirët. Sot ne mund të konkurrojmë për arkitekturën, dizajnin, qëndrueshmërinë dhe mënyrën më të butë të ndërtimit thotë drejtori Hasan Alsofi duke vlerësuar se duhen një periudhë prej 5 deri 10 vjet përpara se të mund të konkurrojmë me çmimin.

Dhe sigurisht që është e mundur, vlerëson inxhinieri i ndërtimit Hasan Alsofi.

-Në një parcelë si kjo ku ka lisa kudo, ne në fakt mund të vendosim printerin rreth lisave dhe të printojmë shtëpinë dhe njëkohësisht ta mbrojmë mjedisin , thotë ai.