Shkrimtari Ismail Kadare është nderuar nga Franca me titullin e lartë “Oficer i Madh i Legjionit te Nderit”.

Lajmi bëhet me dije nga deputetja Mirela Kumbaro.

“Ismail Kadare, Oficer i Madh i Legjionit te Nderit! Ka vetem 250 te tille sot ne France. Nuk mund te fillonte me mire ky vit 2020! Me dekret te posaçem te Presidentit te Frances Emmanuel Macron, shkrimtari yne, pasi fitoi titullin prestigjioz “Komandant i Legjionit te Nderit” ne vitin 2016, shpallet sot “Grand Officier de la Legion d’Honneur”. Faleminderit Ismail. Merci la France”, shkruan Kumbaro.

Mira Kazhani tregon skandalet e Festivalit të RTSH-së: Alketa dhe Elvana kishin një dhomë ekskluzivisht më vete, Vejsiu u tradhtua nga Vera?

Që të shkojmë tek e vërteta e asaj ç’ka ka ndodhur mbrëmë në Festivalin e Këngës në RTSH duhet të hedhim dritë mbi disa fakte, të cilat ndihmojnë për të kuptuar.

Gjithçka nisi mbrëmë, me portretin dhe zërin që iu ngadalësua Alketa Vejsiut, e cila priste çdo gjë veç humbjes së Elvana Gjatës në festivalin ku një ditë me pas do e pranonte publikisht se ishte diçka mes të dyjave. Një fjalë e dhënë…

Ku e dimë ne që i dha fjalën?

Po të lexojmë me vëmendje statusin e sotshëm të producentes artistike të këtij festivali, Alketa Vejsiut, e kuptojmë.

Marrim fjalinë: “Elvana, faleminderit! Ti erdhe në këtë festival, sepse ti besove në vizionin tim”.

Vejsiu i drejtohet me nota apologjie Elvana Gjatës.

Vejsiu flet në numrin njëjës! Dhe flet për vizionin e saj!

Pra, ka pasur një premtim, një dhënie bese, një besim apriori tek juria, që si para dhe pas festivalit mbetet kosto e producentëve. Nëse thua juria ime e nderuar gjatë tre netëve, thuhet sërish e nderuar edhe nëse juria del që ka qenë e Vera Grabockës.

Që Alketa Vejsiu ishte një pro-Elvanë e tregoi edhe dhoma e zhveshjes në Pallatin e Kongreseve, ku nëse të gjithë ndanë të njëjtin ambient, për Vejsiun dhe Gjatën pati një dhomë ekskluzivisht më vete. Janë këto fakte që tregojnë se ‘tradhtia’ nuk ishte nga ana e Alketa Vejsiut, e cila nuk gabon pse ka parazgjedhur Elvana Gjatën.

Se këtu kish aleat një publik të tërë dhe prania e Britney Spears shqiptar (Elvanës) në një festival ishte prova e gjallë se çmimi s’kish garë dhe mos të bëjmë të paditurin. Alketa Vejsiu gabon kur veçon publikisht një këngëtar, sepse është ‘mama’ e festivalit dhe të paktën zyrtarisht i duhet dhënë e njëjta dashuri edhe atij që del i fundit. Gabon kur i hakërrehet jurisë. Këtë duhet ta bëjmë ne. Mjafton të mbledhësh dhe kuptohet ç’ka ndodhur.

A ka arsye të besojmë se Arilena është tradhtia e Grabockës ndaj bashkëpunëtores Vejsiu?

Arilena është një yll i dalë nga ‘X Factor’ dhe sot po të pyesë dikush për menaxherin e saj, që e thërrasin Popi, e kupton lehtë lidhjen e dyfishtë mes saj dhe regjisores Grabocka.

Si një ujkonjë e vjetër e festivaleve dhe garave, mund t’ia lejojmë vetes kalkulimin e Grabockës, e cila nuk e ka luftuar dëshirën e sinqertë të Vejsiut për futjen në festival të divës Elvana Gjata. Prania vetëm sa e rriti audiencën, madje në fund tregoi edhe ‘pavarësinë’ nga pazaret.

Një tjetër fakt tërheqës është futja e duarve në ndryshimin e rregullores së Festivalit të RTSH-së. Për herë të parë i çelet rrugë këtë vit kantautorëve të huaj, gjë që lejoi Darko Dimitrov, të talentuarit, për t’i bërë këngën Arilenës, madje edhe Erës. U lejuan me atë rast edhe dy këngë nga një tjetër kompozitor shqiptar si Adi Hila, për të krijuar një barazi.

Festivalin duam apo s’duam e bëri emri dhe klikimet e Elvanës dhe një Elvanë në Eurovizion, megjithë makinerinë dhe eksperiencën e saj, do ishte prezantim i fortë. Futja e Elvanës në këtë moshë në garë dhe gjithmonë larg festivaleve dhe garave, kishte motiv vetëm Eurovizionin.

Elvana e pati mbështetjen e publikut, jurisë ndërkombëtare, YouTube, Facebook, Instagram, të Alketës, edhe timen po deshët, por në fund ajo rezultoi vetëm dekori ideal për t’i dhënë fitoren e zhurmshme Arilenës, fitueses së pafajshme të një festivali të fajshëm.

Verbëri të ndahesh sot mes Elvanës dhe Arilenës.

Edhe diçka! Gjithmonë në lëmin e fakteve. Kurioz të bën edhe një fakt i fundit që Vejsiu e përplasi me aq emocion e krenari: 400 karriget e shtuara për herë të parë në festival, por që gjatë mbrëmjes prej tyre u thirr Arilena, Arilena…

Të tjerat, si u vesh Alketa, sa herë këndoi Alketa, cila e meritoi Elvana apo Arilena, janë rërë!

Para dy ditësh u mbajt nata finale e Festivalit të Këngës, ku fituese u shpall Arilena Ara me këngën ‘Shaj’.Ajo mori 67 pikë duke lënë pas Elvana Gjatën me 64 pikë.

Mirëpo, edhe në këtë festival u shfaqën parregullësi. Gjatë ditës së hënë, në rrjete sociale u publikuan listat e votimeve dhe u bë e qartë se kush kënd e kishte votuar. Në trupin gjykues prej tre anëtarësh nga ‘qielli’ pikën edhe dy anëtare tjera e që luajtën rol vendimtar në zgjedhjen e fituesit.

Ndërsa, disa ditë më parë prezantuesja e këtij festivali, Alketa Vejsiu kishte thënë se juria përbëhet vetëm nga tre anëtarë të huaj.

Disa ditë para se të publikoheshin këngët e 22 konkurrenteve në ‘Youtube’, prezantuesja Alketa Vejsiu kishte dhënë një intervistë në ‘RTSH’ ku flet lidhur me organizmin e ‘Festivalit të këngës’, këngëtarët dhe jurinë këtij edicioni, shkruan lajmi.net.

Në këtë intervistë ajo tregon se juria përbëhet nga tre anëtare të cilët vijnë nga ‘Eurovizioni’.

“Fitoren do e merr  ai që meriton, ai që ka performanecën ‘live’ më të mirë, materialet më të mira, dhe fituesi do zgjidhet nga juria prej 3 anëtarëve që është dërguar nga vet ‘Eurovizioni’”.

Por kështu nuk ndodhi ‘RTSH’ habiti publikun duke ia shtuar jurisë edhe dy anëtarë të tjerë, botuesen Rita Petro dhe muzikologen Mikale Minga.

Sot pas publikimit të pikëve të jurisë për 12 pjesëmarrësit në finalen e ‘Festivalit të këngës’ në opinionin publik kanë lindur debate të shumta, dhe të shumtë kanë qenë artistët që reaguan pas pikëve skandaloze që dy anëtarët e jurisë me origjinë shqiptare kishin dhënë për artistët, ku dukshëm ishte penalizuar Elvana Gjata.

Deri sa tre anëtarët e tjerë të jurisë të cilët ishin të dërguar nga ‘Eurovizion’ i dhanë pikët maksimale Elvanës, Rita Petro dhe Mikaele Minga i dhanë pikët minimale duke ia mohuar kështu fitoren Elvanës.

Nuk dihet se kush i solli këta dy emra në trupin gjykues, por edhe Rita edhe Mikaele me pikët e tyre ‘rrënuan’ votimin e jurisë ndërkombëtare, dhe kështu shkaktuan një ‘kaos’.

Dua të të rrëfej se çfarë më shtyu të krijoj, përse nuk kam ndjerë asnjëherë lodhje, të të rrëfej momentet kur kam qenë gati duke u shembur, dhe si jam ringritur në këmbë. Dua të ndaj me ty zjarrin që ende digjet në gjoksin tim, sepse më ka mbetur vetëm zëri për ta bërë të digjet. Sepse unë jam ende një skulptor. Unë jam zjarri

Kam arritur deri aty sa ta mendoj si Leonardo Da Vinçi, edhe pse nuk kemi rënë kurrë dakord, për asgjë. I pacipë dhe grindavec siç ishte, një ditë deklaroi në praninë time, se skulptura ishte punë për punëtorë të mermerit dhe muratorë, një praktikë mediokre dhe e papëlqyeshme, e mirë vetëm për të të mbushur me pluhur dhe lodhur gjymtyrët, ndërkohë që piktura, ajo po, është një zanat fisnik, që mjafton të lëvizësh penelin mbi një tryezë, për t’i dhënë jetë një kryevepre. Ndoshta nuk e kishte gabim …

Nuk do ta besosh, po nuk është hera e parë që mendoj të hedh tutje gjithçka. Të marr gdhendësit e mi e t’i hedh në Tevere. Të mbledh veglat e t’i hedh në  rrymat e lumit, në ishullin Tiberina. Të djeg gjithë skicat, sepse e di që tashmë nuk më mbetet më kohë dhe forca për të bërë skulptura.

Kam arritur deri aty sa ta mendoj si Leonardo Da Vinçi, edhe pse nuk kemi rënë kurrë dakord, për asgjë. I pacipë dhe grindavec siç ishte, një ditë deklaroi në praninë time, se skulptura ishte punë për punëtorë të mermerit dhe muratorë, një praktikë mediokre dhe e papëlqyeshme, e mirë vetëm për të të mbushur me pluhur dhe lodhur gjymtyrët, ndërkohë që piktura, ajo po, është një zanat fisnik, që mjafton të lëvizësh penelin mbi një tryezë, për t’i dhënë jetë një kryevepre.

Ndoshta nuk e kishte gabim.

Tani që kam mbërritur në të nëntëdhjetat, trupi im nuk i përgjigjet më shpërthimeve të mendjes. Kam kaq shumë ide të reja për t’i transformuar në statuja, por arrij t’i jap vetëm ndonjë goditje me çekiç asaj Pietà-së, që mbaj këtu në shtëpi në Romë, prej më shumë se dhjetë vitesh. Më ka hipur dëshira që ta rimarr dhe ta përfundoj. Nëse vjen të më takosh do të ta tregoj, edhe pse ende nuk ka përfunduar. Do të kuptosh se Maria nuk ka nevojë të mbajë trupin e Jezusit mbi këmbë, sepse biri është pothuaj pjesë e saj. I vdekur, rikthehet brenda barkut të nënës, i përthithur prej dashurisë së saj të pafund. Eshtë ajo që do të doja të më ndodhte mua, kur Zoti të më thërrasë. Në atë moment do të mundem më në fund të ndihem i mbrojtur, si një fëmijë që lëshohet në krahët e nënës. Një ndjesi që me zor e kujtoj. Nëna ime, gjyshja jote, Francesca di Neri – Zoti i dhëntë lavdi – vdiq kur unë isha vetëm 6 vjeç.

Dhe ndoshta jam i shtyrë pikërisht prej saj, që ndjej ende energjinë për të punuar nga agimi, deri natën vonë, me atë copë mermeri. Siç kam bërë për një jetë të tërë, do të isha i gatshëm të vishja sërish atë kapelë ku vendosja një qiri, për të bërë atë pakëz dritë të domosdoshme, që të më tregonte pikën e saktë ku të vendosja daltën dhe të modeloja figurat. Por më kot, pas pak minuutash më duhet të heq dorë dhe të lejoj që çdo gjest të mbetet i bllokuar në duart e mia, ndërkohë që sytë e shohin veprën të përfunduar, dhe koka shpërthen prej detajeve që duhet ët nxjerë përjashtë.

Eshtë irrituese.

Po të isha duke u marrë me një pikturë, do të mund të rrija ulur, me një tryezë të vockël në anë dhe një penel në dorë. Do të më duhej vetëm të merrja bojërat e përgatitura tashmë nga nxënësi im Antonio e do të punoja ashtu si di unë. Do të kënaqesha të punoja aq sa do të më lejonte drita e ditës, dhe me të rënë muzgu, do të mund të mbyllja studion të lija pas derën me aromë terpentinë dhe të lija pushim sytë. Por, është trupi që vendos se kur duhet të ndalem, sepse gishtërinjtë nuk përgjigjen më si do të doja, dhe ndjej çdo goditje çekiçi ë më kthehet mbi shpinë, a thua jam unë mermeri që duhet të punohet. Pluhuri që vdisja ta largoja nga hunda, me frymënxjerrje të forta që më dilnin nga gjoksi, tani zë vend në gojë dhe nuk çlirohem dot prej tij. Kollitem, kollitem dhe ai qëndron aty për orë të tëra, deri kur arrij ta kapërdij. Pas kësaj marr takëmet dhe godas sërish mermerin, por ndjej që lufta është e pabarabartë: tashmë, ai është më i fortë se unë.

Dje natën, i befasuar prej pagjumësisë që më parë e mbushja me punë, ndjeva nevojën që të kthehesha e të shihja Pietà-në time, që ndodhet në Shën Pjetër. Doja të prekja atë mermer, të butë e të ndriçuar, që kisha mundur ta zbus si një teshë, dhe poroz si lëkura. Një punë që zgjati me muaj, kur lënda ishte vënë në shërbimin tim. Por atëherë nuk kisha mbushur as 25 vjeç dhe nuk kishte gjë, që të më dukej e pamundur. Nuk kishte asnjë dallim mes trupit dhe mendjes: isha një rrjedhë energjie e pandalshme.

Pasi dola nga Macel de’ Corvi, u nisa drejt Ponte Sant’Angelo. Ajri ishte i lagësht dhe bënte ftohtë, siç ndodh gjithmonë këtu në shkurt. Nuk ishte nata më e mirë për të ecur nëpër rrugët e Romës. Drita e Hënës më lejonte të dalloja në çdo qoshe pallatesh, statujat e Virgjëreshës që më tregonin rrugën për të mbërritur në bazilikë. Herë pas here, drita e pishtarit të atyre që ktheheshin nga një dëfrim Karnevalesh më jepte zemër. Vija një këmbë pas tjetrës, duke bërë kudjes të mos ngecja.

Edhe pak dhe do të mbërrija në Shën Pjetër, nëse shiu nuk do të më kishte zënë në befasi. Kërkova strehë nën kolonat e Palazzo Massimo. Uji më depërtoi deri në kocka, flokët dhe mjekrra ishin bërë qullë. Ah, unë dhe vesi im i të mos marrit kurrë një kapelë, as edhe në dimër!

Krejt papritur, pashë të më afrohej një hije. “Mjeshtër, çfarë bën këtu? Eshtë natë, bie shi, ku po shkoni”? Ishte Tommaso Calcagni, një prej dishepujve të mi. “Dikush ju njohu dhe erdhi të më njoftojë. Po përse nuk më zgjuat? Eja, kthehemi në shtëpi”.

Nuk i dhashë shpjegime. “Tommaso, po nuk e di që unë nuk jam mirë në asnjë vend?” I humbur, u mbështeta në supin e tij dhe u ktheva me të, por me ritmin e hapave të mia. Kur u kthyem në shtëpi, e lashë të më thante dhe u ktheva në shtrat.

Nëse do i kisha thënë se çfarë më shtyu të dilja, nuk do të më kish kuptuar. “Përse nuk pritët mëngjesin? Do të kishim shkuar bashkë”, do të më kish thënë.

Por unë në jetë nuk kam pritur asnjëherë momentin më të përshtatshëm për të bërë diçka, nuk kam ditur kurrë të gjej kohën e duhur, duke riskuar gjithmonë që të dukem i rrëmbyer dhe i pangopur. Nuk e kam vrarë kurrë mendjen për opinionin që sjellja ime mund të nxiste tek të tjerët, kështu që më kanë marrë si sherrxhi, ziliqar, koprrac, oportunist, rebel… një përbindësh nën veshjen e një gjeniu.

Pas episodit të natës së kaluar, kam dëshirë vetëm të djeg gjithçka: skicat, letrat, mermerët që ende nuk kam përfunduar. Nëse nuk arrij të eci përpara me skulpturën, më mirë të shkatërroj gjithçka.

Leonardo, nipi im i dashur, kam nevojë që ti të vish në Romë sa më shpejt, sepse mund të mos përgjigjem dot për veten time. Duhet të përdor atë pak kohë që më ka mbetur për të gjetur kthjelltësi, përpara se zemërimi të më shtyjë të shkatërroj çdo gjurmë të veprës sime. Përveç trashëgimisë sime, dua të të bëj ruajtës të kujtimeve të mia. Dua të të rrëfej se çfarë më shtyu të krijoj, përse nuk kam ndjerë asnjëherë lodhje, të të rrëfej momentet kur kam qenë gati duke u shembur, dhe si jam ringritur në këmbë. Dua të ndaj me ty zjarrin që ende digjet në gjoksin tim, sepse më ka mbetur vetëm zëri për ta bërë të digjet. Sepse unë jam ende një skulptor. Unë jam zjarri.

Kjo pjesë është shkëputur nga libri: “Mikelanxhelo: unë jam zjarri”, me autor Kostantino Doracio – Në shqip nga bota.al

Të bësh miq mund të jetë një gjë relativisht e lehtë, sidomos nëse je njeri i çlirët, por të ruash marrëdhënien përgjatë kohës është komplet tjetër gjë. Ashtu si çdo marrë dhënie e rëndësishme, edhe miqësia kërkon kohë, përkushtim, përkujdesje. Dhe nëse shumë shpesh e dimë mirë atë që duhet të bëjmë, të jemi gjithmonë gati në momentet e vështira për të dëgjuar dhe ngushëlluar, ndonjëherë jemi të vetëdijshëm se çfarë NUK duhet të bëjmë. Bëhet fjalë për sjellje të vogla, por shumë të fuqishme, më tepër fryt i mosvëmendjes sesa keqdashjes, por që mund të jenë fatale për miqësinë.

Mos e nënvlerësoni asnjëherë miqësinë. Edhe nëse duket më pak e mundimshme se një marrëdhënie dashurie, miqësia ka nevojë për kohë dhe përkushtim. Ja sjelljet që duhen evituar për të mos shkatërruar miqësinë…

Mosbesimi

Mosbesimi shpesh lind nga egoizmi për të nxjerrë gjithmonë në vend të parë nevojat personale dhe jo ato të miqve. Të mos i hapësh telefonin një mikeshe, të mos e marrësh në telefon për ditë të tëra, të mos mbash premtimet e bëra dhe të tjera sjellje të tilla mund ta dëmtojnë me të vërtetë miqësinë, edhe pse sipas nesh kemi gjithmonë qëllimin e mirë që na udhëheq. Por, nëse nuk jemi të gatshëm për gjeste të tilla të vogla, çfarë vlere ka miqësia atëherë?!

Rivaliteti

Një mik ka përfituar një rritje detyre, ka marrë një provim të rëndësishëm, sapo është fejuar, dhe ne nuk jemi realisht të lumtur për të, por ndiejmë një ndjenjë zilie shumë të fortë. Të mendosh se duam edhe ne ato gjëra që miku ynë ka, në njëfarë mase është e natyrshme. Por të mendosh se duam që ai të mos arrijë asgjë të mirë, është shumë më ndryshe. Në të kundërt, nëse jemi ne që kemi pasur sukses, është shumë e drejtë që ta ndajmë me mikun lumturinë tonë, por pa e ekzagjeruar dhe pa u mburrur, sidomos nëse është diçka që i pëlqen dhe që e synon prej kohësh edhe ai.

Mosshkëmbimi i ndereve

Sa herë i kemi kërkuar borxh ndonjë veshje apo bizhuteri mikes sonë, gjithmonë e kemi marrë. Madje as nuk është ankuar ndonjëherë kur ia kemi mbajtur më shumë nga sa na është nevojitur. Por kur vjen radha te ne, nuk është se na lumturon shumë ideja që të sakrifikojmë diçka tonën. Bujaria duhet shkëmbyer, pasi shumë shpejt miqtë tanë do të ndihen me të drejtë të shfrytëzuar.

Egoizmi verbal

Nuk hezitojmë aspak të kalojmë orë të tëra në telefon me mikeshën e zemrës, nëse bëhet fjalë për t’u ankuar për të dashurin tonë apo ish të dashurin e saj, për kolegen apo gjobën që mund të ketë marrë, por po ta mendosh thellë-thellë, nuk arrijmë ta mbajmë mend se kur ka qenë hera e fundit që e kemi telefonuar vetëm për ta pyetur se si është.

Një marrëdhënie e sigurt

Shpesh miqësitë e vërteta janë shumë të hershme. Kemi qenë pranë njëri-tjetrit për vite me radhë apo për dekada, duke bashkëndarë gëzimet dhe dhimbjet në faza të ndryshme të jetës. E kemi ndihmuar gjithmonë njëri-tjetrin, e megjithatë hera e fundit që jemi kujtuar për të ka qenë për ditëlindje. Shpesh, ndoshta për pakujdesi, ndoshta për të mos u dukur së tepërmi sentimentalë, nuk i themi se sa shumë e duam mikun apo mikeshën e zemrës. Kjo ndoshta vjen edhe për arsye se e kemi të sigurt që ashtu si dhe ne, mikesha jonë ndjen të njëjtën gjë. Tek e fundit, të përbashkëtat dhe provat që i kemi dhënë njëri-tjetrit e bëjnë të sigurt marrëdhënien e miqësisë, edhe pse fjalët e mira të thëna ballë për ballë mungojnë.

Paratë e marra hua

Zakonisht nuk duhet t’u kërkoni asnjëherë miqve para borxh, pasi nuk dihet se çfarë mund të ndodhë në marrëdhënien tuaj apo në gjendjen financiare të secilit prej jush. Ndërsa huatë e vogla, natyrisht, janë komplet tjetër gjë. Është bukur që një mik ofron drekën duke e ditur se në këtë periudhë nuk jeni në gjendje dhe aq të mirë financiare, por duhet të keni parasysh se duhet t’ia ktheni këtë nder herët a vonë.

Tradhtia

Nuk ka mënyrë më të dhimbshme dhe brutale sesa të prishësh një miqësi. Tradhtia mund të jetë edhe thjesht një mendjelehtësi, siç mund të jetë fakti që i thua dikujt sekretet private që ju ka rrëfyer mikesha juaj e zemrës.

Në ambientet e Institutit Albanologjik, akademik Rexhep Qosja promovoi vëllimin e tetë të ditarit “Dëshmitar në kohë historike”, botuar nga Shtëpia Botuese “Toena” me të cilën ka bashkëpunim të gjatë, shkruan KultPlus.

Irena Toçi nga botimet “Toena”, hapi ngjarjen duke treguar për bashkëpunimin më se 20-vjeçar me Qosjen.

“Jemi krenar që ai është pjesë e kolanës së botimeve të Shtëpisë sonë botuese. Është një nga emrat më përfaqësues të historiografisë e letërsisë, shkrimtar mjaft i njohur, politikan, eseist, publicist, politikan e mbi të gjitha studiues i letërsisë. Ky ditar që sot prezantojmë është projekt shumë i madh. Deri më tani janë botuar tetë vëllime të këtij ditari, që është dëshmi historike”, tha ajo në fjalën hyrëse.

Vëllimi i tetë i “Dëshmitar në kohë historike” përfshinë vitet 1999-2001, që janë vitet e protektoratit dhe dalja e Kosovës nga lufta. Shtëpia Botuese “Toena”, ditarët e Qosjes që ai i mban që nga viti i largët 1966, i konsideron si projekte shumë të rëndësishme të veprimtarisë botuese.

Gjatë promovimit të këtij libri, ishin pjesëmarrës figura të rëndësishme të jetës kulturoro-politike shqiptare si Ambasadori i Shqipërisë për Kosovën Qemal Minxhozi, politikania shqiptare Valentina Leskaj e shkrimtari Fatos Kongoli.

Historiani dhe politikani shqiptar Paskal Milo, që ishte pjesëmarrës në panel, tha se ndihet i nderuar për mundësinë që të flas për profesor Qosjen.

“Nuk flas me imponim. As që të kryej ndonjë detyrë, por e ndjej atë që kam thënë dhe që e them sot. Kam emocione sepse kam qenë dëshmitar i atyre ngjarjeve që profesori përshkruan në këtë vëllim. Kam qenë dëshmitar aktiv kur fatet tona u kryqëzuan, në mënyrë të pazgjidhshme dhe ku kontributet tona të përbashkëta sollën veprën historike të papërsëritshme, lirinë e Kosovës dhe Pavarësinë e saj”, tha ai mes tjerash, derisa potencoi se shqiptarët kanë me se të krenohen. Për librin e ri të Qosjes, Milo u shpreh: “Padyshim që libri është dëshmi e pashlyeshme e historisë jo vetëm të Kosovës, por fare mirë mund ta quajmë dëshmi edhe për Shqipërinë”.

Drejtori i Institutit Albanologjik të Kosovës Hysen Matoshi, bëri një rezyme për ditarët, ku përmendi ditarin e famshëm të Ana Frangut, derisa për vëllimin e tetë të profesor Qosjes pati fjalë të mira.

“Vëllimi i tetë i kësaj kolane kronologjike e ofron këtë qasje, kalimin e Kosovës nga një vend i robëruar, në një shtet. Vëllimi i ngjan një jetëshkrimi, ku bëhet dallimi i Qosjes si mendimtar dhe Qosjes si besimtar në institucione. Përsiatja racionale akademike, pragmatizmi politik funksionalizohet me një kontekst të vështirë qeverisjeje në të cilin shfaqen dilemat e tij të mëdha”, potencoi Matoshi, kurse shkrimtari dhe profesori i njohur Agim Vinca po ashtu pati fjalë të mira për Qosjen, të cilin e konsideroi figurë të rëndësishme për kulturën shqipe.

“Në letërsinë dhe kulturën shqiptare, për herë të parë në mos edhe të fundit lexuesi shqiptar ka një vepër në formë ditari me tetë vëllime, me mijëra faqe tekst. Po që se i marrim parasysh edhe veprat “Paqja e përgjakshme” kushtuar Konferencës së Rambujesë dhe “Tronditja e shekullit” për 78 ditët e bombardimeve, të shkruara në formë ditari, atëherë janë gjithsej 12 vëllime të veprës së gjerë të Akademik Rexhep Qosjes në formë ditari”, u shpreh Vinca.

Akademik Qosja, pranoi edhe dhurata. Shkrimtari Mexhid Mehmeti, i cili tha se e ka adhuruar Qosjen qysh prej viteve 60, gjatë këtij promovimi shfrytëzoi rastin t’ia dhurojë disa libra të tij dhe një portret të Qosjes, i cili në fund i falënderoi të gjithë për pjesëmarrjen.

“Dua t’ju falënderoi të gjithëve sepse më keni nderuar me ardhjen e juaj në këtë promovim. Edhe unë ju kam nderuar e ju nderoj, kur them ju i drejtohem atij të cilit i takoj unë dhe ju bashkërisht, popullit”, përfundoi Qosja.

Pas përurimit, të pranishmit patën mundësinë ta takojnë autorin, të diskutojnë me të dhe të marrin nënshkrime nga ai.

/ B. Meholli / KultPlus.com

Gjashtë milionë euro është shuma e parave që Gjermania do të shpenzojë vitin e ardhshëm, për 250-vjetorin e lindjes së kompozitorit Ludwig van Beethoven, njoftoi sot Ministria gjermane e Kulturës.

“Programi ynë në përvjetorin e vdekjes së kompozitorit do ta promovojë Beethovenin përtej kufijve kulturorë”, u tha gazetarëve në Berlin, ministrja për Kulturë, Monika Gruetters.

“Sidomos për të rinjtë, ne duam të përcjellim diversitetin e pabesueshëm, fuqinë dhe imagjinatën që Beethoveni la”, ka thënë Gruetters shkruan JavaNews.

Beethoven vdiq në moshën 56-vjeçare, në vitin 1827. Ai mbetet një nga kompozitorët më me ndikim në botë. I lindur në Bonn, Beethoveni mbeti veçanërisht i famshëm për krijimet e tij edhe kur ishte pothuajse plotësisht i shurdhër në fund të jetës.

Lulëzim ETEMAJ -“Fitorja diplomatike”, kështu titullohet libri më i ri i diplomatit Sabri Kiçmari, përfaqësues diplomatik i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) gjatë kohës së luftës, dhe, pas çlirimit dhe shpalljes së pavarësisë, ambasador i shtetit të Kosovës. Libri ka dalë nga shtypi në vitin 2017, ndërsa është botuar nga gazeta e përditshme e Prishtinës, “Epoka e re”.
Libri “Fitorja diplomatike”, i sjellë në formë të kujtimeve të autorit, të kombinuara edhe me shënime ditari, intervista, deklarata e komunikata, është një libër i rrallë, i karakterit historik shkencor, që për trajtim e ka përfaqësimin diplomatik të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) në periudhën kohore të luftës në Kosovë nga data 4 mars 1998 deri më datën 22 qershor 1999, kohë kur Kosova ishte çliruar nga pushtimi i Serbisë dhe e kishte fituar lirinë.

Protagonisti kryesor i librit është vetë autori.
Duke qenë të përfshirë në libër edhe protagonistë të tjerë të diplomacisë së UÇK-së, qoftë shkaku i bashkëpunimit dhe bashkërendimit që ka me ta Sabri Kiçmari, qoftë shkaku i informimit që ai ju bën lexuesve për veprimtarinë diplomatike të tyre, sado që në mënyrë fragmentare, libri në periudha të caktuara i tejkalon përmasat e një ditari personal, ndërsa diplomacinë e UÇK-së e bën të tejkaloj përmasat subjektive, duke nxjerrë në sipërfaqe momente dhe pjesë të shumë dimensionalitetit të saj.
Autori i librit, në kohën e përfaqësimit diplomatik të UÇK-së nuk është një diplomat i karrierës, i cili profesion dhe detyrë kryesore e ka përfaqësimin e vendit të tij në një shtet të huaj, pas emërimit që i bëhet nga institucioni përgjegjës i shtetit. Përkundrazi. Ai ishte veprimtar politik, një veprimtar politik i përndjekur, që vite më parë kishte qenë sekretar organizativ i Lëvizjes, dhe, krahas Afrim Zhitisë dhe Fadil Vatës, njëri nga bashkëdrejtuesit e Lëvizjes në Kosovë, e cila në fokus të veprimtarisë kryesore politike e kishte Lirinë dhe Republikën, ndërsa në vitin 1989 që të tre e bashkëudhëheqin Konferencën e Parë të Lëvizjes në nivel kombëtar, të mbajtur në Divjakë të Malishevës, prandaj i mungonte çdonjëra nga këto kushte të domosdoshme për kryerjen e detyrës së diplomatit.
Vrasja më 30 maj 1989 në demonstratë e bashkëveprimtarit të tij, heroit Ali Ajeti; rënia heroike e Afrim Zhitisë së bashku me Fahri Fazliun më 2 nëntor të vitit 1989 si dhe vdekja e Fadil Vatës më 25 prill 1990 në Spitalin e Baselit, këto janë disa nga zhvillimet politike, të sjella në libër në formë kujtimesh nën titullin e përbashkët në vend të hyrjes, që i paraprijnë daljes së Sabri Kiçmarit jashtë vendit, shkaku i rrezikimit për t’u arrestuar nëse edhe më tej do të qëndronte i fshehur në Kosovë, të cilat njëkohësisht e shënojnë edhe përmbylljen kronologjike të parahistorikut të përfaqësimit diplomatik mbi njëvjeçarë të UÇK-së. Momentin kulminant të këtij parahistoriku e shënon pjesëmarrja e Kiçmarit, sadoqë i ndodhur jashtë Kosovës, në debatet programore dhe vendimmarrëse në Mbledhjen e Katërt të Përgjithshme të Lëvizjes, të gushtit të vitit 1993, në të cilat, vlerëson autori, është vendosur dhe përcaktuar qartë domosdoshmëria e organizimit të luftës çlirimtare si dhe përcaktohen bazat themelore, teorike, politike dhe filozofike të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Afër katër vite më vonë, më 16 shkurt 1997, i dërguari nga Kosova, pjesëtari i Shtabit i Zonës Operative të Llapit të UÇK-së, Sejdi Rama, i ardhur në Gjermani me detyra të veçanta nga komandanti Rrustem Mustafa-Remi, shënon fillesën e veprimtarisë diplomatike të Kiçmarit si përfaqësues i UÇK-së.
Që në takimin e parë të karakterit diplomatik në Bon, më 4 mars 1998, me drejtorin politik të Ministrisë së Jashtme të RFGJ-së, Wolfgang Ischinger, Kiçmari e shpjegon mbështetjen që e gëzon UÇK-ja, prapa së cilës nuk qëndrojnë vetëm organizata të ndryshme politike atdhetare, por e drejta për pavarësi, si vullnet dhe e drejtë e qytetarëve të Kosovës.

Përfaqësimi politik i UÇK-së nga ana e Sabri Kiçmarit në fakt zyrtarizohet më 24 shtator 1998, në takimin e tij me Bardhyl Mahmutin në Zvicër, nga i cili Kiçmari njoftohet me vendimin e Shtabit të Përgjithshëm të UÇK-së për t’i emëruar si përfaqësues për marrëdhënie me jashtë Sabri Kiçmarin, Jashar Salihun, Bilall Sherifin, Ramadan Avdiun, Agush Bujën, Rexhë Ibërdemajn dhe Mujë Rugovën, ndërsa drejtues i grupit përfaqësues ishte emëruar Bardhyl Mahmuti. Në të njëjtën ditë, të tre përfaqësuesit diplomatik të UÇK-së, Bardhyl Mahmuti, Sabri Kiçmari dhe Ramadan Avdiu e realizojnë konferencën e parë për media në Selinë e Kombeve të Bashkuara në Gjenevë, ku marrin pjesë rreth 30 gazetarë të mediumeve të ndryshme ndërkombëtare.

Me vendimin e Shtabit të Përgjithshëm, anëtarët e grupit njoftohen direkt edhe nga Hashim Thaçi, shef i Drejtorisë Politike të UÇK-së, një javë më vonë, më 1 tetor 1998, në takimin që do ta kenë me të, ku ishin të pranishëm Jashar Salihu, Bardhyl Mahmuti, Bilall Sherifi dhe Mujë Rugova.
Që nga konferenca e parë për media në Gjenevë, përfaqësimi diplomatik i UÇK-së zhvillohet në dy rrafshe: në rrafshin medial, përmes konferencave, intervistave, deklaratave, reagimeve në media, që njihet si diplomaci publike, dhe atë të diplomacisë klasike; përmes takimeve me ministra e zëvendësministra të jashtëm shtetesh, diplomatë, atashe ushtarakë, me Kryeprokuroren e Tribunalit të Hagës, Louis Arbour, në Parlamentin Evropian dhe atë të Belgjikës.

Intervista e parë e Kiçmarit në cilësinë e përfaqësuesit të UÇK-së, e dhënë për gazetën gjermane “Der Spiegel”, realizohet më datën 12 tetor 1998. Kjo intervistë pasohet nga një mori intervistash, deklaratash e reagimesh tjera të autorit për gazetat “The Guardian”, “Birmingham Pot”, “Die Presse”, “Süddeutsche Zeitung”, “Reformatisch Dagblat”, “Hürriet Daily”, “Der Standard”, “Facts”, “Tageszeitung”, “Saarbrücker Zeitung”, radiot “Radio Berlin”, “Radio Austrinë”, televizionin “NTV”, “ZDF”, “Deutschlandfunk”, kurse Konferenca për media, pas Gjenevës, mbahen edhe në Bruksel, Bon e Vjenë.

Nga lënda e librit vërehet gjithashtu se kontaktet me mediat ashtu dhe ato me përfaqësues politik apo ushtarak shtetesh, përfaqësimin e UÇK-së nga ana e Sabri Kiçmari, Bardhyl Mahmutit, Jashar Salihut dhe pjesëtarëve të tjerë të grupit diplomatik i cilëson paraqitja shumë e kujdesshme, duke përfshirë edhe veshjen dhe zotërimin e rrjedhshëm të gjuhëve gjermane, franceze dhe angleze, përgatitja në shkallë të lartë, me të dhëna dhe faktografi konkrete, durimi argumentues i të drejtës së Kosovës për t’u çliruar përmes luftës së armatosur të UÇK-së si një luftë e imponuar nga shtypja dhe dhuna e Serbisë, dhe këmbëngulësia për ta fituar besueshmërinë për hyrje në raporte serioze diplomatike dhe mbështetjen evroamerikane të luftës çlirimtare të Kosovës përmes kalimit të sprovave të kooperimit, dëshmimit praktik të organizimit strukturor dhe përgjegjshmërisë si parakushte të domosdoshme.

Bazuar në të dhënat e librit, përfaqësimi diplomatik i UÇK-së kalon nëpër faza të ndryshme, të dallueshme nga njëra tjetra, varësisht nga fazat e zhvillimit të UÇK-së, përkatësisht luftës në Kosovë. Përderisa në fazën fillestare, nga Kiçmari dhe përfaqësuesit tjerë diplomatik të UÇK-së i gjithë angazhimi zhvillohej në drejtim të shpjegimit dhe bindjes së faktorit ndërkombëtar, se UÇK ishte një ushtri me strukturë dhe hierarki të qartë drejtuese politike dhe ushtarake; se lufta e saj ishte e pandikueshme dhe nuk kishte asgjë të përbashkët me qarqe dhe bindje ideologjike, regjionale dhe religjioze, propagandë kjo që po përhapej nga qarqe mediale dhe diplomatike të Serbisë; prezantimin e krimeve serbe kundër civilëve shqiptarë; argumentimin e shkeljeve nga ana e Serbisë të rezolutave të ndryshme që ishin në fuqi; argumentimin, se mërgimtarët po i përgjigjeshin vullnetarisht luftës dhe se nuk po ndodhte mobilizimi i dhunshëm i tyre, në periudhën e pas Marrëveshjes Rambujesë, përkatësisht në kohën e fushatës ajrore të forcave të NATO-s kundër Serbisë, që shënon edhe fazën vendimtare të luftës së Kosovës, në qendër të përfaqësimit ishin njoftimi i dokumentuar i opinionit publik, politik, diplomatik e ushtarak ndërkombëtar me gjenocidin që po zhvillohej kundër shqiptarëve në Kosovë si dhe argumentimi i shtruar i humbjes së vlefshmërisë së Marrëveshjes së Rambujesë në raport me statusin e ardhshëm të Kosovës dhe vetë UÇK-së, duke e mbrojtur në këtë rast qëndrimin se zgjidhja e statusit duhet kërkuar përmes referendumit, rezultati i të cilit me siguri që do të ishte pavarësia e Kosovës ndërsa UÇK nuk duhej shpërbërë, por transformuar në ushtri të Kosovës.

Janë gazetarët e shumtë gjermanë ata që nënshkrimin e Marrëveshjes së Rambujesë, më 18 mars 1999, nga ana e delegacionit të Kosovës, e cilësojnë si “fitore diplomatike të UÇK-së” me rastin e ftesave të shumta dhe urimit që i bëjnë diplomatit të UÇK-së, Sabri Kiçmari, i cili Marrëveshjen e vlerëson si rreshtim të Kosovës për herë të parë publikisht dhe përmbajtësisht me Perëndimin, dhe, si të tillë, e quan fitore të madhe. Duke qenë hera e parë kur në libër flitet për fitoren diplomatike, konsideroj se edhe titulli i librit e ka prejardhjen pikërisht tek akti i nënshkrimit të kësaj marrëveshjeje.

Rezultatet e para, të prekshme, të nënshkrimit të Marrëveshjes së Rambujesë, shfaqen gjashtë ditë më vonë, më 24 mars 1999, kur fillojnë bombardimet ajrore të NATO-s kundër Serbisë, kurse bombardimi i NATO-s mbi Beograd konsiderohet nga autori i librit si forma më e dukshme e fitores diplomatike të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe gjithë Kosovës.
Sjellja e herëpashershme nga ana e autorit e kujtimeve nga përjetimet dhe emocionet e veçanta të çastit të pas rënies së bashkëveprimtarëve Ali Ajeti, Afrim Zhitia e Fahri Fazliu, Fehmi Lladrovci dhe Xhemajl Fetahaj, nxjerrë në sipërfaqe segmente të pasura, fisnike, të anës personale njerëzore të autorit, ia shton vlerat e përgjithshme librit, posaçërisht ato historiografike, ndërsa lexuesin, posaçërisht atë të gjeneratës së pasluftës, e ndihmon për t’i njohur më mirë këta heronj të Kosovës.

Është në interes të lexuesit, në kuptimin e njohjes së tij me një aspekt tjetër të luftës në Kosovë, në këtë rast mungesës së unifikimit politik ndërshqiptar, bërja publike e skenave groteske si ajo në Komisionin Evropian, e datës 10 nëntor 1998, ku në vend se të ulen së bashku, delegacioni i LDK-së dhe ai i UÇK-së ulen përballë njëri-tjetrit, dhe, përderisa përfaqësuesit e UÇK-së, Bardhyl Mahmuti e Sabri Kiçmari, shtrojnë nevojën për ndihmë UÇK-së dhe për ndërhyrje të Komisionit Evropian për të evituar katastrofën humanitare në Kosovë, përfaqësuesit e LDK-së kërkojnë ndihma për arsimin. Groteskat e tilla janë po ashtu një lëndë e çmueshme në interes të analizave dhe trajtimeve të ndryshme shkencore: historike, politologjike dhe sociologjike.

Kthimi i diplomatit Kiçmari më 21 qershor 1999 në Kosovën e çliruar, i sjellë në libër përmes një simbolike të fuqishme siç paraqet hyrja përmes qytetit të Lidhjes, Prizrenit, marshimi i togës së ushtarëve të UÇK-së në një rrugë të këtij qyteti, ideja për ta vizituar më të mbërritur në Prishtinë së pari të zotin e shtëpisë në Kosovë, Bacën Adem Demaçi, i cili në gushtin e vitit 1998 ishte emëruar Përfaqësues i Përgjithshëm i UÇK-së, shkuarja në Qeverinë e Përkohshme të Kosovës, nga e cila, siç njoftohet më 5 prill 1999 nga RTSH, Sabri Kiçmari ishte emëruar përfaqësues diplomatik në Austri, kurse Bardhyl Mahmuti në Francë, Jashar Salihu në Zvicër, Pleurat Sejdiu në Britani të Madhe, Mujë Rugova në Gjermani dhe Dino Hasanaj në SHBA, takimi i tij me kryeministrin Thaçi dhe ministra të shumtë, dhe përmbyllja e ditës së hyrjes me qëndrimin në Komandën e Zonës Operative të Llapit, takimi aty me komandant Rrustem Mustafën-Remin, Çelin, Doktorin, Latën, Dajën dhe, kulminacioni, takimi me Sejdën, Sejdi Ramën e takimit të 16 shkurtit 1997 në Gjermani, është kryekëput në funksion të bërjes sa më të prekshme për lexuesit të fitores diplomatike, njëkohësisht dhe happyendit, edhe letrar, të kësaj fitoreje të UÇK-së dhe Kosovës.

Libri “Fitorja Diplomatike” është një libër i rrallë, që pasqyron një pjesë të angazhimit të autorit dhe përfaqësuesve të tjerë diplomatik të UÇK-së në Evropë në mbështetje të UÇK-së dhe luftës së saj për lirinë e Kosovës, dhe si tillë paraqet një angazhim të vyeshëm shkencor të diplomatit Kiçmari në shkrimin dhe publikimin e historikut të diplomacisë së UÇK-së si pjesë e rëndësishme e historikut të përgjithshëm të saj, të përpjekjeve dhe luftës së Kosovës për liri.

“Queen” ishte një nga grupet më ikonike të viteve 1970-1980, kryesisht për shkak të zërit të talentuar dhe prezencës ekstravagante në skenë të këngëtarit të tij Fredi Mërkuri. Ai këndoi për 21 vite me grupin.

Pas vdekjes së tij nga AIDS, bota e muzikës nuk qe më e njëjta. Po si lindi grupi legjendar, dhe cili ishte në të vërtetë Fred Mërkuri?

Grupi u formua në Londër në vitin 1970. Anëtarët e sajk origjinalë ishin Brajan Mej në kitarë, Roxher Tejlor në bateri, Xhon Dikon në kitarë bas, dhe Fredi Merkuri këngëtar. Ata praktikoheshin pa pushim në studion e tyre, derisa u gjendën në krye të hit-paradave në mbarë botën.

Emri i vërtetë i Merkuri ishte Faruk Bulsara. Ai lindi në Zanzibar të Afrikës në vitin 1946. Prindërit e tij kishin shkuar atje nga India, në mënyrë që babai i tij të mund të ruante punën në administratën e Perandorisë Britanike. Ata ishin Parsis, pra me prejardhje iraniane, dhe paraardhësit e tyre kishin shkuar në Indi gjatë pushtimeve arabe të shekullit VII-VIII.

Parsit ishin historikisht Zoroastrianë, ndjekës të atij që është me gjasë besimi më i vjetër monoteist në botë. Zoroastra, ose Zarathustra, ishte profeti i Zoroastrianizmit dhe jetoi në Iran në një periudhë të panjohur, por me siguri disa shekuj para lindjes së Krishtit. Fjala “yll” vjen pa dyshim nga “Zoroaster”. Nisur nga kjo, kjo fe mbështetet shumë tek astrologjia.

Edhe pse u lind në Zanzibar, Mërkuri u dërgua për të studiuar në shkollën e Shën Pjetrit, një shkollë e stilit britanik pranë Bombeit në Indi. Atje, ai mori mësimet e para në piano, dhe formoi një grup muzikor me disa shokë të tij.

Për shkak të Revolucionit në Zanzibar në vitin 1964, në të cilën nacionalistët afrikanë përmbysën sulltanin dhe qeverinë e tij, familja Bulsara shkoi në Angli, dhe u vendos të banojë në Feltham, një zonë që tani është pjesë e Londrës.

Fredi u bë shpejt i njohur për zërin e tij të veçantë. Ai mund të luante mjeshtërisht në piano dhe kishte një ndjenjë të lindur të ritmit. Ai është lavdëruar vazhdimisht si vokalisti më i mirë i të gjitha kohërave. Kur Fredi u bashkua me “Smile”, grupi u shpërbë, ndaj ai e riemërtoi emrin si “Queen”.

Faruk ndryshoi emrin në “Fredi”, që ishte më britanik. Përkundër rrënjëve të tij Zoroastriane dhe përdorimit të simboleve astrologjike në logon e grupit, Mërkuri nuk besonte tek astrologjia.

Albumi i parë i “Queen” nuk tërhoqi ndonjë vëmendje të veçantë, por ai arriti të krijojë përshtypje të mjaftueshme pozitive, për t’a vënë grupin në rrugën e duhur drejt një suksesi madhështor.

Një nga perlat e grupit “Bohemian Rhapsody”, e shkruar tërësisht nga Fredi Mërkuri në shtëpinë e tij në Londër, mori 3 javë për t’u regjistruar, dhe në disa seksione kishte mbi 180 dubla. U përdorën plot 4 studio regjistrimi, për të regjistruar plotësisht këtë këngë. Dhe u bë një hitet më të shitura të të gjitha kohërave.

Për vite më rradhë fansat e “Queen”, u përpoqën të deshifrojnë se çfarë është kuptimi ka në thelb teksti i “Bohemian Rhapsody”. Ai flet për Kuranin, Djallin, Galileun dhe varfërinë, ndër shumë gjëra të tjera. Fredi, që shkroi tekstet, këmbëngulte se ato janë fraza të pakuptimta, vetëm “absurdite që ritmojnë”.

Këngëtari i donte macet. Ai mbante zakonisht 10 mace. Dhe kur pati para të mjaftueshme për të blerë vilën e tij, i rregulloi secilës nga macet dhomën e vet të gjumit. Kur ishte nëpër turne, ai do të telefonte në shtëpi, dhe do të këmbëngulte të fliste me to.

“Show must go on” u shkrua nga Brajan Mej në nder të luftës së vazhdueshme të Fredit me sëmundjen e SIDA-s, dhe përpjekjet për të vazhduar të këndojë, pavarësisht kësaj. Kënga u publikua në tetor 1991, vetëm një muaj para se Fredi të ndërronte jetë. Ai nuk e bëri publike sëmundjen e tij deri në 24 orë, para se të vdiste. Mërkuri vdiq nga pneumonia bronkiale, e shkaktuar nga ndërlikimet që sillte sëmundja e AIDS.